IP-PB3-423-139/08-2/MB - Koszty zaniechanych inwestycji.

"(...) Generalnie wydatki na inwestycje, stosownie do treści art. 16 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, nie stanowią kosztów uzyskania przychodów. Mogą one jedynie, przy pomocy amortyzacji, a zwłaszcza odpisów amortyzacyjnych, zmniejszać podstawę opodatkowania osoby prawnej (wyjątek stanowią tu grunty i prawa wieczystego użytkowania gruntów, które zgodnie z art. 16c pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych amortyzacji nie podlegają).

Z brzmienia art. 15 ust. 6 ww. ustawy kosztem uzyskania przychodów są odpisy z tytułu zużycia środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych (odpisy amortyzacyjne) dokonywane wyłącznie zgodnie z przepisami art. 16a-16m, z uwzględnieniem art. 16.

Zgodnie z definicją zwartą w art. 4a pkt 1 ww. ustawy, termin "inwestycja" oznacza środki trwałe w budowie w rozumieniu ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz. U. z 2002 r. nr 76, poz. 694 ze zm.). Z kolei przez środki trwałe w budowie, w rozumieniu art. 3 ust. 1 pkt 16 ustawy o rachunkowości, uważa się zaliczane do aktywów trwałych środki trwałe w okresie budowy, montażu lub ulepszenia istniejącego środka trwałego. Ustawa o rachunkowości definiuje środki trwałe jako rzeczowe aktywa trwałe i zrównane z nimi, o przewidywanym okresie ekonomicznej użyteczności dłuższym niż rok, kompletne, zdatne do użytku i przeznaczone na potrzeby jednostki. Zalicza się do nich w szczególności:

Natomiast, zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 41 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych nie uważa się za koszty uzyskania przychodów poniesionych kosztów zaniechanych inwestycji.

W przedstawionym zdarzeniu przyszłym Spółka podejmuje szereg działań związanych z pozyskaniem nieruchomości pod budowę nowych sklepów sieci jak i związanych z wynajmem konkretnych obiektów na cele handlowe. Spółka ponosi w związku z tymi poszczególnymi projektami szereg kosztów (np. koszty analiz i opracowań, wstępnych projektów, uzyskania odpowiednich dokumentów, koszty opinii biegłych, koszty prawników, etc.). W przekonaniu Spółki w sytuacji, gdy zaniecha ona kontynuowania danej inwestycji wydatki te na podstawie art. 15 ust. 1 ustawy będą stanowić koszt uzyskania przychodu.

Stanowisko Spółki jest błędne, gdyż zaniechanie inwestycji, to brak podejmowania kolejnych czynności związanych z prowadzonym procesem inwestycyjnym. Innymi słowy, to brak działania, zaprzestanie dokonywania następnych czynności, a w konsekwencji to rezygnacja z podjętych wcześniej zamierzeń i odstąpienie od inwestycji. Pojęcie "zaniechanych inwestycji" obejmuje ogół kosztów poniesionych w bezpośrednim związku z budową środka trwałego, która została zaniechana (środek trwały nie będzie oddany do użytku i wykorzystywany w działalności gospodarczej). Zaniechanie inwestycji może polegać także na tym, że podatnik pomimo poniesienia pewnych wydatków odstępuje od zamiaru nabycia kompletnego środka trwałego lub też rezygnuje z wytworzenia we własnym zakresie środka trwałego (budowa obiektu handlowego), przy czym bez znaczenia dla uznania poniesionych wydatków za koszty uzyskania przychodów jest przyczyna z jakiej nastąpiło odstąpienie od zamiaru nabycia lub wytworzenia środka trwałego. Zaniechanie inwestycji dotyczy także rezygnacji już na etapie wstępnych czynności związanych z planowaną budową konkretnego obiektu.

Organ podatkowy zaznacza, że gdyby wyżej opisane inwestycje związane z działalnością handlową podatnika byłyby kontynuowane, to ww. wydatki oraz wydatki poniesione po momencie podpisania umowy przeniesienia własności, ewentualnie umowy najmu/dzierżawy - jako poniesione na nabycie i wytworzenie konkretnych inwestycji, zwiększałyby wartość początkową środków trwałych (art. 16g ust. 3-7 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych) i podlegałyby amortyzacji.

(...) W sytuacji, gdy podatnik rezygnuje z kontynuacji rozpoczętej inwestycji, wydatki poniesione na tą inwestycję będą stanowić koszty inwestycji, o których mowa w art. 16 ust. 1 pkt 41 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, czyli inwestycji zaniechanych jeszcze na etapie wstępnych prac przygotowujących właściwe prace rzeczowe. Konsekwencją tego jest, że takie wydatki nie mogą stanowić kosztów uzyskania przychodów.

Wydatki te niewątpliwie będą stanowić stratę dla Spółki, która jednak nie ma wpływu na podstawę opodatkowania podatkiem dochodowym.

Natomiast, jeżeli inwestycja będzie kontynuowana, to wydatki poniesione przed podpisaniem umowy przeniesienia własności nieruchomości, ewentualnie umowy najmu/dzierżawy, jak też wydatki poniesione po tym dniu, będą zwiększały wartość początkową środka trwałego i będą mogły stanowić koszt podatkowy w postaci odpisów amortyzacyjnych naliczanych od wartości początkowej środka trwałego. (...)"