IP-PB3-423-1155/08-2/JB

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 26 czerwca 2008 r. (data wpływu 3 lipca 2008 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie ustalenia, czy na moment przekształcenia zobowiązania Funduszu wobec Spółki polegającego na powiększeniu aktywów netto Funduszu o niewypłaconą na dzień 31 grudnia 2004 r. dywidendę, skutkującego jednocześnie powiększeniem wartości posiadanych przez Spółkę jednostek uczestnictwa w Funduszu powstanie po stronie Spółki, jako uczestnika Funduszu, obowiązek podatkowy (konieczność rozpoznania dochodu z tytułu udziału w funduszu kapitałowym) - jest nieprawidłowe.

W dniu 3 lipca 2008 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie ustalenia, czy na moment przekształcenia zobowiązania Funduszu wobec Spółki polegającego na powiększeniu aktywów netto Funduszu o niewypłaconą na dzień 31 grudnia 2004 r. dywidendę, skutkującego jednocześnie powiększeniem wartości posiadanych przez Spółkę jednostek uczestnictwa w Funduszu powstanie po stronie Spółki, jako uczestnika Funduszu, obowiązek podatkowy (konieczność rozpoznania dochodu z tytułu udziału w funduszu kapitałowym).

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Towarzystwo Ubezpieczeń X prowadzi działalność ubezpieczeniową. Ponadto Spółka jest uczestnikiem istniejącego od września 2000 r. funduszu inwestycyjnego Y (dalej jako: "Fundusz"). Fundusz od momentu powstania miał charakter funduszu dywidendowego, w którym uczestnik Funduszu nabywał prawo do udziału w dochodzie Funduszu, zaś po stronie Funduszu powstawało zobowiązanie na rzecz uczestnika do wypłaty tego dochodu. Wartość aktywów netto przypadających na jednostkę uczestnictwa w dniu wyceny była stała, gdyż wynik finansowy netto Funduszu w całości przeznaczony był na poczet wypłaty dywidendy. Na koniec 2004 r. naliczony został niewypłacony udział w dochodach Funduszu, który stanowił zobowiązanie Funduszu wobec Spółki i nie miał wpływu na wartość aktywów netto Funduszu a tym samym na wartość jednostki uczestnictwa, która była stała.

Na początku 2005 r., w celu dostosowania statutu Funduszu (dalej jako: "Statut") do przepisów ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych (Dz. U. z 2004 r. Nr 146, poz. 1546 z późn. zm., dalej jako "ustawa o funduszach inwestycyjnych"), dokonano zmiany Statutu, na podstawie której zgodnie z art. 26 Statutu dochód osiągnięty z lokowania aktywów Funduszu powiększa wartość aktywów Funduszu i odpowiednio wartość jednostki uczestnictwa. Ponadto, zgodnie z art. 26 ust. 2 Statutu, z uwagi na fakt, że Fundusz od początku istnienia do dnia 31 grudnia 2004 r. miał charakter funduszu dywidendowego (wypłacającego uczestnikowi dochód osiągnięty z lokowania aktywów Funduszu bez jednoczesnego odkupywania jednostek uczestnictwa), dochód Funduszu naliczony na dzień 31 grudnia 2004 r. nie powiększa wartości jednostki uczestnictwa i stanowi zobowiązanie Funduszu na rzecz uczestnika. Powyższe oznacza, iż dochód naliczony w Funduszu po 31 grudnia 2004 r. nie stanowi już zobowiązania wobec Spółki z tytułu dywidendy. Od tego momentu wartość jednostki uczestnictwa jest zmienna, tj. zależy od wyniku finansowego Funduszu. Natomiast dochód naliczony na koniec 2004 r. z tytułu z niewypłaconej dywidendy nadal stanowi zobowiązanie Funduszu. Zgodnie z art. 26 ust. 3 Statutu, dochód naliczony na dzień 31 grudnia 2004 r. zostanie wypłacony uczestnikowi Funduszu na wniosek złożony w formie pisemnej. Oznacza to, że złożenie przez uczestnika zlecenia umorzenia jednostek uczestnictwa nie skutkuje koniecznością jednoczesnej wypłaty naliczonej do tej daty dywidendy ze względu na rozdzielność zobowiązania do odkupienia jednostek uczestnictwa i zobowiązania do wypłaty dywidendy (udziału w zysku Funduszu). A zatem jedynie na pisemny wniosek o wypłacenie udziału, dywidenda naliczona na dzień 31 grudnia 2004 r. podlega wypłacie na rzecz Spółki.

Spółka wskazuje, że powyższe stanowisko znalazło potwierdzenie Komisji Nadzoru Finansowego w piśmie z dnia 13 maja 2008 r. (sygn.), stanowiącym odpowiedź na zapytanie (z dnia 13 marca 2008 r., nr ret.) złożone przez zarządzającego Funduszem Y

Spółka jest obecnie jedynym uczestnikiem Funduszu. Ponadto, całość zobowiązania Funduszu z tytułu dywidendy należna jest Spółce, zaś w rejestrze uczestników Funduszu, wszystkie jednostki uczestnictwa przypisane są Spółce.

Spółka rozważa możliwość zwolnienia Funduszu ze zobowiązania (na podstawie art. 508 k.c.) naliczonego na dzień 31 grudnia 2004 r. z tytułu niewypłaconej dywidendy, w rezultacie czego cała wartość niewypłaconej dywidendy miałaby powiększyć aktywa Funduszu. Konsekwencją przeprowadzenia powyższego przekształcenia będzie z jednej strony brak zobowiązania Funduszu do wypłaty dywidendy i z drugiej zwiększenie wartości jednostek uczestnictwa posiadanych przez Spółkę łącznie o równowartość naliczonego na dzień 31 grudnia 2004 r. zobowiązania Funduszu z tytułu dywidendy.

W celu potwierdzenia, czy powyższe przekształcenie jest możliwe i prawidłowe z prawnego punktu widzenia Y zwróciło się do Komisji Nadzoru Finansowego z pisemnym zapytaniem. W odpowiedzi Y uzyskało pisemne potwierdzenie możliwości przeprowadzenia przedmiotowego przekształcenia (powołane wyżej pismo z dnia 13 maja 2008 r., sygn.).

W związku powyższym zadano następujące pytanie.

Czy na moment przekształcenia zobowiązania Funduszu wobec Spółki polegającego na powiększeniu aktywów netto Funduszu o niewypłaconą na dzień 31 grudnia 2004 r. dywidendę, skutkującego jednocześnie powiększeniem wartości posiadanych przez Spółkę w Funduszu jednostek uczestnictwa powstanie po stronie Spółki jako uczestnika Funduszu obowiązek podatkowy (konieczność rozpoznania dochodu z tytułu udziału w "funduszu kapitałowym).

Stanowisko wnioskodawcy.

Zgodnie z art. 16. ust. 1 pkt 8 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (teks jednolity Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 z późn. zm.; dalej jako: ustawa CIT") nie uważa się za koszty uzyskania przychodów m.in. wydatków na nabycie tytułów uczestnictwa lub jednostek uczestnictwa w funduszach kapitałowych; wydatki takie są jednak kosztem uzyskania przychodu z tytułu odkupienia tytułów uczestnictwa lub jednostek uczestnictwa w funduszach kapitałowych albo umorzenia jednostek uczestnictwa, tytułów uczestnictwa oraz certyfikatów inwestycyjnych w funduszach kapitałowych, z zastrzeżeniem ust. 7e, na podstawie którego powyższego przepisu nie stosuje się przy zamianie jednostek uczestnictwa subfunduszu na jednostki uczestnictwa innego subfunduszu tego samego funduszu inwestycyjnego z wydzielonymi subfunduszami, dokonanej zgodnie z ustawą o funduszach inwestycyjnych. Ponadto na podstawie art. 12 ust. 1 pkt 4a ustawy CIT przychodami dla uczestników funduszy inwestycyjnych są w szczególności otrzymane dochody funduszu, w przypadku gdy statut przewiduje wypłacanie tych dochodów bez odkupywania jednostek uczestnictwa albo wykupywania certyfikatów inwestycyjnych.

Zgodnie z powyższym brzmieniem przepisów ustawy CIT, obowiązek podatkowy dla uczestników funduszu inwestycyjnego z tytułu podatku dochodowego powstaje w wyniku następujących zdarzeń:

W opinii Spółki, w świetle powołanych przepisów i przedstawionego stanu faktycznego, w wyniku dokonania przekształcenia niewypłaconego zobowiązania na rzecz Spółki w aktywa netto Funduszu (i tym samym zwiększenia wartości jednostek uczestnictwa Spółki w Funduszu) nie dojdzie do powstania obowiązku podatkowego po stronie Spółki jako uczestnika Funduszu. W wyniku przekształcenia nie dojdzie bowiem do wystąpienia żadnego ze zdarzeń, przewidzianych w ustawie CIT jako przesłanki powstania obowiązku podatkowego z tytułu podatku dochodowego od osób prawnych, tj. odkupienia czy umorzenia jednostek uczestnictwa, otrzymania dochodów w przypadku gdy statut przewiduje wypłacanie tych dochodów bez odkupywania jednostek uczestnictwa.

W szczególności w momencie przekształcenia nie dojdzie do otrzymania przez Spółkę dochodów o których mowa w art. 12 ust. 1 pkt 4a ustawy CIT, gdyż zgodnie ze Statutem (art. 26 ust. 3), przesłanką wypłacenia dochodu na rzecz uczestnika Funduszu z tytułu naliczonej dywidendy na dzień 31 grudnia 2004 r. jest złożenie wniosku w formie pisemnej. W związku z brakiem złożenia takiego wniosku przez Spółkę w momencie przekształcenia, nie dojdzie do wypłacenia dochodów przez Fundusz.

A zatem w momencie dokonania przekształcenia zobowiązania Funduszu, po stronie Spółki nie powstanie jeszcze przysporzenie majątkowe podlegające opodatkowaniu CIT, gdyż nie będzie miało miejsca postawienie środków pieniężnych do dyspozycji Spółki. Należy podkreślić, iż przekształcenie zobowiązania jest dokonywane de facto jedynie wewnątrz Funduszu. Powiększenie wartości posiadanych przez Spółkę jednostek uczestnictwa nie ma charakteru ostatecznego przychodu dla Spółki. Wartość jednostki uczestnictwa w okresie od momentu przekształcenia do momentu złożenia dyspozycji umorzenia jednostek uczestnictwa może ulec zmianie, np. zmniejszeniu, co zdaniem Spółki jest dowodem na brak powstania przysporzenia o ostatecznym charakterze w momencie dokonania przekształcenia.

Reasumując, zdaniem Spółki w momencie przekształcenia zobowiązania Funduszu z tytułu naliczonej i niewypłaconej na dzień 31 grudnia 2004 r. dywidendy w aktywa netto tego Funduszu, nie dojdzie do powstania dochodu do opodatkowania po stronie Spółki. Obowiązek podatkowy po stronie Spółki wystąpi natomiast w momencie odkupienia jednostek uczestnictwa w Funduszu.

W odniesieniu do przedstawionego stanu faktycznego, stwierdzam, co następuje:

Zgodnie z przepisami art. 3 ust. 1 oraz art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych (Dz. U. Nr 146, poz. 1546 z późn. zm.) fundusz inwestycyjny jest osobą prawną, w której uczestnikami mogą być osoby prawne, osoby fizyczne oraz jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej. Warunkiem uczestniczenia w funduszu inwestycyjnym jest dokonanie wpłat na nabycie jednostek uczestnictwa albo certyfikatów inwestycyjnych. Zgodnie z art. 7 ustawy o funduszach inwestycyjnych wpłaty do funduszu są dokonywane w formie pieniężnej. Przez wpłaty rozumie się również wniesienie do funduszu papierów wartościowych lub udziałów w spółkach z ograniczoną odpowiedzialnością. Ponadto do funduszu inwestycyjnego mogą być wniesione: zdematerializowane papiery wartościowe - jeżeli statut funduszu tak stanowi lub inne niż zdematerializowane papiery wartościowe, lub udziały w spółkach z ograniczoną odpowiedzialnością - jeżeli ustawa oraz statut funduszu tak stanowią.

Jak wynika z treści wniosku, Spółka jest uczestnikiem funduszu inwestycyjnego, który do końca 2004 r. miał charakter dywidendowy, co oznacza że wynik finansowy netto funduszu w całości przeznaczony był na poczet wypłaty dywidendy (wartość aktywów netto przypadających na jednostkę uczestnictwa była stała). Na koniec 2004 r. naliczony został niewypłacony udział w dochodach Funduszu, który stanowił zobowiązanie funduszu wobec Spółki i nie miał wpływu na wartość aktywów netto funduszu, a tym samym na wartość jednostki uczestnictwa, która była stała. Zmiana statutu funduszu dokonana na początku 2005 r. spowodowała, że od tego momentu dochód osiągnięty z lokowania aktywów funduszu powiększa wartość aktywów funduszu i odpowiednio wartość jednostki uczestnictwa. Zgodnie z zapisami statutu niewypłacona dywidenda naliczona na dzień 31 grudnia 2004 r. podlega wypłacie na rzecz Spółki jedynie w przypadku złożenia stosownego wniosku w formie pisemnej. Wniosku takiego Spółka nie złożyła, wobec czego fundusz nadal posiada zobowiązanie z tytułu dywidendy. Jednakże Spółka planuje zwolnic fundusz z tego zobowiązania na podstawie art. 508 Kodeksu cywilnego a w rezultacie przekształcić wartość niewypłaconej dywidendy na zwiększenie wartości jednostek uczestnictwa posiadanych przez Spółkę. Jak podano we wniosku, prawną możliwość i zgodność z właściwymi przepisami prawa takich rozwiązań potwierdziła Komisja Nadzoru Finansowego.

W ocenie Spółki, w momencie przekształcenia zobowiązania funduszu w podwyższenie jego aktywów netto i powiększenie wartości posiadanych przez Spółkę jednostek uczestnictwa wnioskodawca nie ma obowiązku rozpoznania przychodu podatkowego, w szczególności przychód taki nie powstaje na mocy art. 12 ust. 1 pkt 4a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Zdaniem organu wydającego interpretację stanowisko Spółki jest nieprawidłowe.

Przepisy ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 z późn. zm.) nie zawierają definicji przychodu. W art. 12 ust. 1 pkt 1-9 ustawy, ustawodawca podaje jedynie przykładowe kategorie pożytków, których otrzymanie kreuje przychód podatkowy. Co do zasady, za przychód podatkowy można uznać każde przysporzenie majątkowe o trwałym charakterze, powodujące przyrost majątku podatnika, których rzeczywiste otrzymanie, a w niektórych przypadkach już sam fakt, że jest należne, powoduje obowiązek wykazania przychodu podatkowego.

Zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 4a ustawy, dla uczestników funduszy inwestycyjnych, przychodami, są otrzymane dochody funduszu, w przypadku gdy statut przewiduje wypłacenie tych dochodów bez odkupywania jednostek uczestnictwa albo wykupywania certyfikatów inwestycyjnych.

Analizując powyższy przepis w kontekście opisu zawartego we wniosku należy stwierdzić, że obowiązek wykazania przychodu podatkowego dla Spółki powstanie w momencie, w którym niewypłacona wartość dochodu w funduszu należnego na dzień 31 grudnia 2004 r. (zobowiązanie funduszu z tytułu dywidendy) przekształcona zostanie na podwyższenie jego aktywów netto i powiększenie wartości posiadanych przez Spółkę jednostek uczestnictwa.

Fakt zwolnienia funduszu z formalnej wypłaty dochodu z jednoczesną dyspozycją przeznaczenia go na aktywa funduszu, nie stanowi przesłanki do uznania, iż dochodu tego Spółka nie otrzyma - w tym miejscu należy zauważyć, że ustawodawca nie posługuje się pojęciem "wypłacenia" dochodu tylko jego "otrzymania".

Zauważyć należy, ze gdyby nie fakt "otrzymania" dochodu z tytułu uczestnictwa w funduszu w konkretnej, ściśle określonej wartości dywidendy należnej na dzień 31 grudnia 2008 r. wartość jednostek uczestnictwa należących do Spółki nie uległaby podwyższeniu. Przekształcenie dochodu należnego Spółce w podwyższenie wartości jednostek uczestnictwa nie wynika ze statutu funduszu i nie odbędzie się niejako bez udziału Spółki. Wnioskodawca dokonał i dokona w tym zakresie wyboru: poprzez niezłożenie pisemnego wniosku o wypłatę należnego dochodu oraz poprzez zwolnienie funduszu ze zobowiązania wobec Spółki z tytułu dywidendy.

Na aprobatę nie zasługuje także argument wnioskodawcy świadczący, jego zdaniem, o nieostatecznym i nietrwałym charakterze przysporzenia uzyskanego w momencie przekształcenia, jakim jest możliwość zmiany wartości jednostki uczestnictwa w okresie od momentu przekształcenia do momentu złożenia dyspozycji umorzenia jednostek uczestnictwa. Zmiana wartości jednostek uczestnictwa w określonym przedziale czasowym jest bowiem nieodłączną okolicznością towarzyszącą inwestowaniu w fundusze inwestycyjne i stanowi źródło dochodu (lub straty) uczestnika funduszu.

Nie można zatem podzielić zdania Spółki, że w przypadku przekształcenia należnego jej dochodu funduszu w aktywa funduszu, przy jednoczesnym zwiększeniu wartości jednostek uczestnictwa, przychód do opodatkowania, wynikający z dochodu funduszu - dywidendy należnej i niewypłaconej Spółce na dzień 31 grudnia 2004 r. powstanie dopiero w momencie odkupienia jednostek uczestnictwa.

Wartość przekształconego, zgodnie z dyspozycją Spółki, dochodu funduszu stanowi określone trwałe przysporzenie, którego pierwotnym źródłem jest dochód pochodzący z tytułu uczestnictwa w funduszu inwestycyjnym, stanowiący zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 4a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych przychód podatkowy w momencie tego przekształcenia. Natomiast w momencie odkupienia jednostek uczestnictwa wystąpi przychód w wysokości faktycznie uzyskanej z tego właśnie tytułu tj.odkupienia jednostek uczestnictwa.

Dodatkowo należy zauważyć, że kwota, o którą w związku z przekształceniem podwyższona zostanie wartość jednostek uczestnictwa zwiększy wydatki związane z nabyciem jednostek uczestnictwa, które stosownie do art. 16 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy stanowić będą koszty uzyskania przychodów, w momencie zbycia, odkupienia lub umorzenia jednostek uczestnictwa.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.