IP-PB3-423-113/07-2/MS

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Z 2007 r. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki przedstawione we wniosku z dnia 20 sierpnia 2007 r. (data wpływu 29 sierpnia 2007 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie zastosowania przepisów art. 16 ust. 1 pkt 60 i pkt 61 o niedostatecznej kapitalizacji w związku z zawartą umową cash polingu - jest prawidłowe.

W dniu 29 sierpnia 2007 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych między innymi w zakresie zastosowania przepisów art. 16 ust. 1 pkt 60 i pkt 61 o niedostatecznej kapitalizacji w związku z zawartą umową cash polingu.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Bank oferuje Spółce usługę kompleksowego zarządzania płynnością finansową w ramach grupy kapitałowej (cash pooling), świadczoną na podstawie Umowy o świadczenie usługi C i Umowy cesji wierzytelności z tytułu kredytów w Rachunku, opartą na następującej strukturze:

Klienci korporacyjni banku, w tym Spółka, będący członkami grupy kapitałowej ("Grupa Spółek"), podpisali z bankiem Umowę o świadczenie usługi C i Umowę cesji wierzytelności z tytułu kredytów w Rachunku oraz otworzyli Rachunki w banku.

Spółki są polskimi rezydentami lub rezydentami innych państw. Dla celów realizacji niniejszych Umów bank na podstawie umowy o prowadzenie Rachunku otwiera, dla każdego z Rachunków należących do podmiotów z Grupy Spółek, Subkonto w celu umożliwienia bankowi dokonywania czynności wynikających z realizacji umowy C. Usługa kompleksowego zarządzania płynnością finansową (cash pooling) ma na celu zwiększenie efektywności działalności gospodarczej prowadzonej przez podmioty z Grupy Spółek, poprzez odpowiednie wykorzystywanie sumy dziennych sald (zarówno dodatnich, jak i ujemnych) na Rachunkach podmiotów z Grupy Spółek. Z tytułu świadczenia na rzecz Spółki oraz innych podmiotów z Grupy Spółek przedmiotowej usługi, bank pobiera miesięczne wynagrodzenie w formie prowizji.

Funkcjonowanie umowy przedstawia się następująco:

Koniec dnia roboczego.

Najczęściej o godz. 17.30, jednak nie wcześniej niż przed rozliczeniem przez bank płatności przychodzących na Rachunki trzecią sesją systemu płatniczego Elixir każdego Dnia Roboczego, bank dokonuje następujących czynności w odniesieniu do każdego z Rachunków oraz Subkonta:

Przenoszenie sald na Rachunkach odbywa się na podstawie Umowy cesji wierzytelności z tytułu kredytów w Rachunku.

Zgodnie z powyższym, na koniec każdego Dnia Roboczego, bank może przenieść na każdą Spółkę lub inne podmioty z Grupy Spółek, posiadające Rachunek, na którym, po dokonaniu przez bank powyższych czynności, wystąpiło saldo dodatnie ("Klient Posiadający Saldo Dodatnie"), wierzytelności przysługujące bankowi wobec Klientów posiadających Rachunki, na których na koniec każdego Dnia Roboczego wystąpiło saldo ujemne ("Klient Posiadający Saldo Ujemne"). Bank dokonuje przelewów wierzytelności wobec Klientów Posiadających Saldo Ujemne na rzecz Klientów Posiadających Saldo Dodatnie według swobodnego wyboru w zakresie przelewowych kwot jak i Rachunku Klienta Posiadającego Saldo Dodatnie. Przelew wierzytelności następuje z chwilą zaksięgowania przelewanych kwot wierzytelności na odpowiednich Rachunkach Klientów Posiadających Saldo Dodatnie bez konieczności zawierania odrębnych umów w formie pisemnej.

Nabycie wierzytelności przez klienta Posiadającego Saldo dodatnie następuje według ich wartości nominalnej. Za zbytą wierzytelność, Klient Posiadający Saldo Dodatnie wypłaca bankowi w momencie przelewu cenę w wysokości nabytych wierzytelności w ten sposób, że upoważnia bank do pobrania z jego Rachunku ceny za przelew wierzytelności.

Początek następnego dnia roboczego.

Do godziny 9.00 każdego Dnia Roboczego następującego po dniu, w którym dokonane zostały powyższe czynności bank dokonuje zwrotnego przeniesienia na Rachunki sald przeniesionych na Subkonta poprzedniego Dnia Roboczego.

Zwrotne przeniesienie sald także odbywa się na podstawie Umowy cesji wierzytelności z tytułu kredytów w Rachunku. Na początku każdego Dnia Roboczego następującego po dniu, w którym dokonano przelewów wierzytelności, każdy Klient Posiadający Saldo Dodatnie dokonuje Zwrotnego Przelewu Wierzytelności, które zostały na niego przeniesione. Zwrotny Przelew Wierzytelności, następuje bez konieczności zawierania odrębnych umów w formie pisemnej. Z tytułu Zwrotnego Przelewu Wierzytelności bank wypłaca każdemu Klientowi Posiadającemu Saldo Dodatnie w momencie Zwrotnego Przelewu Wierzytelności, cenę w wysokości wartości nominalnej nabytych wierzytelności. Wypłata ceny następuje poprzez uznanie odpowiednich Rachunków kwotami należnymi każdemu Klientowi Posiadającemu Saldo Dodatnie.

Oprocentowanie.

W pierwszym Dniu roboczym, każdego miesiąca kalendarzowego, Bank pobierze od każdego Klienta, na którego Subkoncie w poprzednim miesiącu kalendarzowym pojawiło się saldo ujemne, prowizję liczoną za każdy dzień poprzedniego miesiąca, w którym na subkoncie powstało saldu ujemne, według następującej formuły: WIBOR x SU x LD/ 365, gdzie: "SU" oznacza kwotę salda ujemnego, powstałego w danym dniu transferowanego zgodnie z par. 3 ust. 1, a "LD" oznacza liczbę dni, które upłynęły pomiędzy transakcją dotyczącą SU, o której mowa w par. 3 ust. 1, a transakcją dotyczącą SU, o której mowa w par. 3 ust. 2.

W pierwszym Dniu Roboczym każdego miesiąca kalendarzowego, Bank zapłaci każdemu z Klientów, na którego Subkoncie w poprzednim miesiącu kalendarzowym pojawiło się saldo dodatnie, prowizję za nabyte wierzytelności liczoną za każdy dzień poprzedniego miesiąca, w którym na subkoncie powstało saldo dodatnie według następującej formuły: WIBOR x SD x LD/365, gdzie: "SD" oznacza kwotę salda dodatniego, powstałego w danym dniu, transferowanego zgodnie z par. 3 ust. 1, a "LD" oznacza liczbę dni, które upłynęły pomiędzy transakcją dotyczącą SD, o której mowa w par. 3 ust. 1, a transakcją dotyczącą SD, o której mowa w par. 3 ust. 2.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy odsetki wypłacane w ramach powyższej struktury cash poolingu nie podlegają w Polsce przepisom o niedostatecznej kapitalizacji.

Zdaniem wnioskodawcy kredyty/ pożyczki występujące w omawianym przypadku, zostają początkowo udzielone kredytobiorcom/ pożyczkodawcom przez bank, a nie przez inne spółki z grupy. Kredytobiorcy/pożyczkodawcy ci mogą potencjalnie zostać dłużnikami innych Spółek tylko poprzez zawarcie transakcji przeniesienia tych wierzytelności, pomiędzy bankiem a spółkami. W konsekwencji, można twierdzić, iż przepisy dotyczące niedostatecznej kapitalizacji nie znajdują zastosowania, ponieważ pożyczki, których dotyczą ograniczenia, nie zostały historycznie udzielone przez potencjalnych kwalifikowanych pożyczkodawców.

Ponadto, przepisy o niedostatecznej kapitalizacji dotyczą spółek, u których wartość całkowitego zadłużenia, rozumianego jako zadłużenie wobec wymienionych powyżej pożyczkodawców oraz podmiotów posiadających co najmniej 25% udziałów w kapitale takich pożyczkodawców, przekracza łącznie trzykrotność odpowiednio określonego kapitału zakładowego. Zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, powyższy stosunek określa się na dzień zapłaty odsetek.

W myśl Umowy o świadczenie usług C, płatności prowizji/odsetek będą dokonywane po zakończeniu danego miesiąca. W konsekwencji, w dniu zapłaty odsetek nie będzie istniał dług, którego te odsetki dotyczą. W świetle powyższego, w przedstawionym stanie faktycznym, odsetki wypłacane przez Spółkę w ramach usługi kompleksowego zarządzania płynnością finansową (cash pooling), nie będą podlegały przepisom o niedostatecznej kapitalizacji.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Umowa "cash poolingu" jest formą efektywnego zarządzania środkami finansowymi, stosowana przez podmioty należące do jednej grupy kapitałowej, lub podmioty powiązane ekonomicznie w jakikolwiek inny sposób. Sprowadza się ona do koncentrowania środków pieniężnych z jednostkowych rachunków poszczególnych podmiotów na wspólnym rachunku grupy (rachunek główny) i zarządzaniu zgromadzoną w ten sposób kwotą, przy wykorzystaniu korzyści skali. Pozwala to na kompensowanie przejściowych nadwyżek, wykazywanych przez jedne z podmiotów z przejściowymi niedoborami zaistniałymi u innych podmiotów. Dzięki temu dochodzi do minimalizowania kosztów kredytowania działalności podmiotów z grupy poprzez kredytowanie się przy wykorzystaniu środków własnych grupy. W ramach porozumienia cash poolingu uczestnicy wskazują podmiot organizujący cash pooling i zarządzający systemem, tzw. pool leadera, którym może być wyspecjalizowany bank, jak również jednostka z grupy. Zarządzający systemem w ramach umowy zapewnia dla wszystkich uczestników systemu środki finansowe na pokrycie sald ujemnych, a przypadku wystąpienia sald dodatnich na rachunkach uczestników to na jego rachunek trafiają środki finansowe. Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, iż funkcję pool leadera pełnić będzie jedna ze Spółek.

Przedstawiona we wniosku konstrukcja cash poolingu, stanowiąca sposób gospodarowania wolnymi środkami finansowymi uczestniczących w umowie podmiotów zawiera w sobie pewne elementy umowy pożyczki, lecz nie wyczerpuje istotnych jej znamion.

Zgodnie z art. 16 ust. 7b ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 z późn. zm.) przez pożyczkę, o której mowa w ust. 1 pkt 60 i 61 oraz w ust. 7, rozumie się każdą umowę, w której dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy (...). W przypadku umowy cash poolingu mamy do czynienia przynajmniej z trzema podmiotami, tzn. podmiotem mającym saldo dodatnie na rachunku głównym, podmiotem posiadającym debet na rachunku głównym oraz bankiem występującym w roli pośrednika działającego we własnym imieniu. Uczestnik tego systemu, który wykazuje saldo dodatnie nie wie, czy środki jego zostaną wykorzystane, w jakiej wysokości i przez którego uczestnika. Tym samym nie jest skonkretyzowana druga strona transakcji jak i jej przedmiot. Z konstrukcji umowy cash poolingu wynika jednak, iż to bank udziela dziennych kredytów umawiającym się spółkom, natomiast spłacający kredyt Uczestnik Systemu wstępuje w prawa wierzyciela Banku wobec kredytobiorcy w celu żądania zwrotu kwoty spłaconego przez niego kredytu.

Zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 60 ww. ustawy nie zalicza się do kosztów uzyskania przychodów odsetek od pożyczek (kredytów) udzielonych spółce przez jej udziałowca (akcjonariusza) posiadającego nie mniej niż 25% udziałów (akcji) tej spółki albo udziałowców (akcjonariuszy) posiadających łącznie nie mniej niż 25% udziałów (akcji) tej spółki, jeżeli wartość zadłużenia spółki wobec udziałowców (akcjonariuszy) tej spółki posiadających co najmniej 25% udziałów (akcji) i wobec innych podmiotów posiadających co najmniej 25% udziałów w kapitale takiego udziałowca (akcjonariusza) osiągnie łącznie trzykrotność wartości kapitału zakładowego spółki - w części, w jakiej pożyczka (kredyt) przekracza tę wartość zadłużenia, określoną na dzień zapłaty odsetek; przepisy te stosuje się odpowiednio do spółdzielni, członków spółdzielni oraz funduszu udziałowego takiej spółdzielni.

Natomiast art. 16 ust. 1 pkt 61 cytowanej ustawy stanowi, iż nie zalicza się do kosztów uzyskania przychodów odsetek od pożyczek (kredytów) udzielonych przez spółkę innej spółce, jeżeli w obu tych podmiotach ten sam udziałowiec (akcjonariusz) posiada nie mniej niż po 25% udziałów (akcji), a wartość zadłużenia spółki otrzymującej pożyczkę (kredyt) wobec udziałowców (akcjonariuszy) tej spółki posiadających co najmniej 25% jej udziałów (akcji) i wobec innych podmiotów posiadających co najmniej 25% udziałów w kapitale tych udziałowców (akcjonariuszy) oraz wobec spółki udzielającej pożyczki (kredytu) osiągnie łącznie trzykrotność wartości kapitału zakładowego spółki - w części, w jakiej pożyczka (kredyt) przekracza tę wartość zadłużenia, określoną na dzień zapłaty odsetek; przepisy te stosuje się odpowiednio do spółdzielni, członków spółdzielni oraz funduszu udziałowego takiej spółdzielni.

Z przedstawionego przez Spółkę zdarzenia przyszłego wynika, iż w przedmiotowej sprawie umowę cash poolingu mają zamiar zawrzeć podmioty powiązane. Jednak uwzględniając konstrukcję tej umowy, z której wynika, iż to bank jest podmiotem oferującym tę usługę, należy podzielić stanowisko wnioskodawcy, że wyżej przytoczone przepisy dotyczące tzw. niedostatecznej kapitalizacji (art. 16 ust. 1 pkt 60 i pkt 61) nie będą miały zastosowania bowiem to bank przenosi środki finansowe dostępne na rachunkach jednych podmiotów, wykazujących salda dodatnie, na rzecz innych podmiotów wykazujących salda ujemne. W związku z tym, spółki wykazujące salda ujemne na rachunkach, tj. spółki będące dłużnikami banku, zostają dłużnikami innych spółek. W takim razie podmioty uczestniczące w systemie cash poolingu stają się wobec siebie wierzycielami i dłużnikami z tytułu wcześniej udzielonego kredytu.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.