Informacja o wydawaniu przez Ministra Finansów interpretacji przepisów prawa podatkowego.

1.W związku z wypowiedziami Rzecznika Praw Obywatelskich oraz opiniami prasowymi dotyczącymi praktyki interpretacyjnej organów resortu finansów, której bezzasadnie nadawane jest niekiedy miano "prawa powielaczowego", należy wyjaśnić, że problem ten wiąże się z niedostateczną znajomością obowiązującego w tym zakresie prawa. Artykuł 4 ustawy o zobowiązaniach podatkowych nakłada na Ministra Finansów obowiązek zapewnienia jednolitości stosowania przepisów prawa podatkowego przez podległe mu organy podatkowe. Minister Finansów - w ramach ogólnego nadzoru w sprawach zobowiązań podatkowych - jest obowiązany wydawać w związki z tym (reagując na pytania organów podatkowych, jak i wystąpienia samych podatników, a także z urzędu) m.in. pisemne interpretacje poszczególnych przepisów prawa podatkowego. Procedura ta jest wynikiem praktyki mającej swoje początki w okresie przedwojennym. Wtedy to na mocy okólnika Ministra Skarbu izby skarbowe były obowiązane do przedstawienia Ministrowi Skarbu do akceptacji wydawane "zarządzenia o charakterze interpretacyjnym". Nie jest to wyłączenie polska specyfika; w wielu krajach o rozwiniętej gospodarce rynkowej ministrowie odpowiedzialni za sprawy finansów publicznych są wyposażeni w tego rodzaju prerogatywy, wydając okólniki i pisma okólne stanowiące akty stosowania prawa. Dzieje się to również pod presją samych podatników, którzy żądają przedstawienia oficjalnego stanowiska resortu finansów i chcą wiedzieć, jak się zachowa podległy mu aparat.

2. Minister Finansów sięga do tego instrumentu - poza celami edukacyjnymi - przede wszystkim w celu zapewnienia jednolitości stosowania prawa podatkowego na terenie całego kraju. Pisma te są wyraźnie adresowane jedynie do podległych mu organów podatkowych. Nie są one w żadnym wypadku wiążące dla innych podmiotów prawa podatkowego (np. podatników, płatników) ani dla sądów. Nie należą do rzadkości interpretacje wydawane w odpowiedzi na liczne protesty samych podatników, którzy stykają się z odmiennym stosowaniem prawa przez różne izby i urzędy skarbowe. Nierównoprawne traktowanie podatników jest wtedy jednym z najlżejszych zarzutów, jakie są stawiane organom podatkowym.

Jednocześnie należy zaznaczyć, co jest często mylone w publicystyce, że interpretacje Ministra Finanse nie mogą być utożsamiane z powszechnie obowiązującą wykładnią ustaw, która na mocy art. 33a ust. 1 Małe Konstytucji jest wyłącznie zastrzeżona dla Trybunału Konstytucyjnego.

W przeciwieństwie do tych ostatnich, interpretacje wydawane przez Ministra Finansów nie określają uczestnikom postępowania podatkowego żadnych praw i obowiązków. Natomiast praktyka ich publikowania w "Biuletynie Skarbowym Ministerstwa Finansów" zmierza jedynie do stworzenia możliwości zapoznania się z ich treścią. Sami podatnicy decydują, czy będą się do nich stosować (gdy są dla nich korzystne), czy też postępować zgodnie z własnym rozumieniem przepisów, licząc się z tym, że w razie przegranego sporu administracyjnego będą obowiązani do zapłacenia zobowiązania podatkowego w wyższej wysokości wraz z odsetkami za zwłokę. Należy zaakcentować, że w przypadku sporu z organem podatkowym podatnikowi przysługuje uprawnienie do skierowania sprawy na drogę postępowania sądowego.

22 grudnia 1995 r.