ILPP5/4512-1-78/15-2/PG

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613) oraz § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 26 marca 2015 r. (data wpływu 24 kwietnia 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania otrzymanej przez Wnioskodawcę kwoty odstępnego i wystawienia faktury z tego tytułu - jest nieprawidłowe.

W dniu 24 kwietnia 2015 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania otrzymanej przez Wnioskodawcę kwoty odstępnego i wystawienia faktury z tego tytułu.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Na podstawie art. 14b ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa Wnioskodawca wnosi o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego (interpretacji indywidualnej) w poniższej sprawie.

Zainteresowany jest osobą fizyczną, prowadzi działalność w zakresie:

1. PKD: 46.18.Z - działalność agentów specjalizujących się w sprzedaży pozostałych określonych towarów,

2. PKD: 68.10.Z - kupno i sprzedaż nieruchomości na własny rachunek

i jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem od towarów i usług.

W ramach prowadzonej działalności Wnioskodawca zamierza zakupić lokal niemieszkalny (dalej: Lokal) od podmiotu trzeciego (dalej: Sprzedający).

Zainteresowany i Sprzedający zawarli Przedwstępną umowę ustanowienia odrębnej własności i sprzedaży (dalej: Umowa). W Umowie postanowiono m.in., że Sprzedający zobowiązuje się do ustanowienia odrębnej własności oraz sprzedaży Lokalu.

Zgodnie z Umową, w terminie do dnia zawarcia umowy przyrzeczonej, Sprzedającemu przysługuje prawo do odstąpienia od Umowy, które może wykonać składając jednostronne oświadczenie woli (w formie pisemnej z podpisem poświadczonym notarialnie) przy jednoczesnej zapłacie odstępnego na rzecz Wnioskodawcy. Zapłata odstępnego wyczerpuje wszelkie roszczenia Zainteresowanego związane z odstąpieniem od umowy przez Sprzedającego za wyjątkiem roszczenia o zwrot zaliczki (zapłaconej wcześniej Sprzedającemu przez Wnioskodawcę), którą Sprzedający ma obowiązek zwrócić w kwocie należności głównej (bez odsetek) Zainteresowanemu. Odstępne ustalane będzie w wysokości stanowiącej iloczyn powierzchni Lokalu i uzgodnionej kwoty pieniężnej.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy otrzymana ewentualnie przez Wnioskodawcę kwota odstępnego będzie podlegać opodatkowaniu VAT na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT i czy Zainteresowany będzie w związku z tym zobowiązany do wystawienia faktury VAT z tego tytułu.

Zdaniem Wnioskodawcy, otrzymana ewentualnie przez Zainteresowanego kwota odstępnego nie będzie podlegać opodatkowaniu VAT, więc Wnioskodawca nie będzie w związku z tym zobowiązany do wystawienia faktury VAT z tego tytułu.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7.

Zgodnie z art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą sprzedaż (...).

Zgodnie z art. 2 pkt 22 ustawy o VAT, ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o sprzedaży - rozumie się przez to odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

Nie ulega wątpliwości, że w przedstawionym zdarzeniu przyszłym, w związku z wypłatą odstępnego nie dochodzi do sprzedaży towaru.

Zdaniem Wnioskodawcy, w przedstawionym zdarzeniu przyszłym, w związku z wypłatą odstępnego nie dochodzi również do świadczenia usług przez Wnioskodawcę.

Jak zostało to wskazane powyżej, świadczenie usług zostało zdefiniowane w art. 8 ust. 1 ustawy o VAT. Usługodawca pod pojęciem usług rozumie każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

W przedstawionym zdarzeniu przyszłym, w związku z otrzymanym odstępnym Wnioskodawca nie realizuje żadnego świadczenia na rzecz Sprzedawcy. Zainteresowany ponosi jedynie ryzyko odstąpienia przez Sprzedającego od umowy w określonym czasie. Odstąpienie to oznacza, że Wnioskodawca nie nabędzie własności przyrzeczonego Lokalu. Zainteresowany nie ma żadnego wpływu na skorzystanie przez Sprzedającego z przysługującego mu prawa. Ze wskazanej powyżej definicji świadczenia usług wynika, że wymaga ono aktywnego zaangażowania ze strony usługodawcy. W przedstawionej sytuacji Wnioskodawca nie dokonuje natomiast żadnych świadczeń, działań.

Odstępne jest szczególną formą kary umownej/odszkodowania i jako takie nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Powyższe stanowisko jest także prezentowane przez sądy. Wskazać tu można na wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 6 marca 2013 r., sygn. III SA/Wa 1983/12, w którym Sąd stwierdził, że "w piśmiennictwie wskazuje się (m.in. Agnieszka Rzetecka-GII - Kodeks cywilny. Komentarz. Zobowiązania - część ogólna), że oceniając z perspektywy podmiotu korzystającego z prawa odstąpienia, odstępne należy traktować, jako dodatkowe świadczenie umożliwiające mu zwolnienie się z obowiązku wykonania zobowiązania; natomiast z perspektywy strony otrzymującej odstępne stanowi ono świadczenie o funkcji zbliżonej do odszkodowania za wygaśnięcie stosunku zobowiązaniowego (funkcja odszkodowawcza); stąd też w dawniejszej literaturze odstępne określano mianem »odszkodowania za zawód« bądź »kary za zawód« (Tenenbaum M., Instytucja zadatku w polskim prawie cywilnym. Warszawa 2008. s. 30 i cyt. tam autorzy)".

Skoro w omawianym przypadku nie wystąpi ani odpłatna dostawa towarów, ani (odpłatne) świadczenie usług (czyli nie wystąpi sprzedaż w rozumieniu ustawy o VAT), to Wnioskodawca nie będzie zobowiązany do wystawienia faktury VAT w związku z otrzymaniem odstępnego.

Podsumowując, zdaniem Zainteresowanego, otrzymana ewentualnie przez Wnioskodawcę kwota odstępnego nie będzie podlegać opodatkowaniu VAT, więc Zainteresowany nie będzie w związku z tym zobowiązany do wystawienia faktury VAT z tego tytułu.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Na podstawie art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Zgodnie z art. 2 pkt 6 ustawy, przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Należy wskazać, że przepis art. 7 ust. 1 ustawy definiujący pojęcie "dostawa towarów" nie odwołuje się do cywilistycznych pojęć sprzedaży, czy też przeniesienia prawa własności, stąd też nie można utożsamiać dostawy towarów w rozumieniu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług z przeniesieniem prawa własności na gruncie prawa cywilnego.

W celu przedstawienia właściwego rozumienia pojęcia "przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel" należy zaznaczyć, że dotyczy ono tego rodzaju czynności, które dają nabywcy prawo do postępowania z towarem jak właściciel. Chodzi tutaj przede wszystkim o możliwość faktycznego dysponowania rzeczą, a nie rozporządzania nią w sensie prawnym. Istotą dostawy towarów nie jest bowiem przeniesienie prawa własności, zatem wyrażenia "prawo do rozporządzania jak właściciel" nie można interpretować jako "prawo własności". Należy ponadto wskazać, że czynności przejęcia własności ekonomicznej nie musi towarzyszyć przejęcie własności w sensie prawnym, bowiem "dostawa towarów" nie ogranicza się wyłącznie do zbycia prawa własności rzeczy. W konsekwencji pojęcie "dostawa towarów" oraz ekonomiczne aspekty transakcji, nie muszą wiązać się ze skutkami powstającymi na gruncie cywilistycznego prawa własności. Pozwala to na uznanie danej czynności za dostawę towarów, nawet w przypadkach nałożenia na nabywcę pewnych ograniczeń we władaniu towarem. Chwilą decydującą o przejściu na odbiorcę korzyści i ciężarów związanych z nabyciem towaru jest, co do zasady, wydanie towaru.

Natomiast w myśl postanowień art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

Powołana wyżej definicja świadczenia usług ma charakter dopełniający definicję dostawy towarów i jest wyrazem realizacji powszechności opodatkowania podatkiem od towarów i usług transakcji wykonywanych przez podatnika w ramach działalności gospodarczej.

Taki szeroki charakter świadczenia usługi potwierdzają także zapisy ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r. poz. 121, z późn. zm.), zwanej dalej k.c.

W świetle art. 353 § 2 k.c., świadczenie może polegać na działaniu albo na zaniechaniu. Tak więc na świadczenie może składać się zachowanie polegające na działaniu (dokonanie czynności na rzecz innego podmiotu) albo na zaniechaniu (zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji).

Zauważyć należy, że przy określeniu czy miała miejsce czynność podlegająca opodatkowaniu istotne jest określenie, czy wykonywano świadczenie i czy wynagrodzenie z tytułu wykonywania tego świadczenia miało być wypłacone. Analiza ww. przepisów ustawy prowadzi do wniosku, że istotną cechą wynagrodzenia jest istnienie bezpośredniego związku pomiędzy usługą i otrzymaną zapłatą. Kolejnym czynnikiem decydującym o tym, czy mamy do czynienia z wynagrodzeniem jest ustalenie, czy wynagrodzenie takie było należne z tytułu danego świadczenia. Czynność opodatkowana powstaje w związku z zaistnieniem stosunku prawnego określonego umową między stronami. Zatem wystąpić musi bezpośredni związek pomiędzy wykonywanymi czynnościami i wysokością otrzymanego wynagrodzenia, oparty o relacje cywilnoprawne pomiędzy podmiotami.

W związku z powyższym, jeżeli zaniechanie pewnych czynności za odstępnym przynosiłoby wymierną korzyść konkretnemu podmiotowi, to wówczas powinno być ono na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług uznane za usługę.

Ponadto podkreślić należy, że w rozumieniu ustawy zobowiązanie się do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji należy uznać za świadczenie usług wówczas, gdy czynności te odbywają się w ramach stosunków obligacyjnych.

Zatem, czynność podlega opodatkowaniu wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności.

W związku z powyższym, pod pojęciem świadczenia - składającego się na istotę usługi - należy rozumieć każde zachowanie się na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy). Na świadczenie mogą się jednocześnie składać zachowania związane z działaniem, jak i zaniechaniem.

Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do kategorii usług każde świadczenie, które nie jest dostawą w myśl art. 7 ustawy. Przy czym, w rozumieniu ustawy, na mocy art. 8 ust. 1 pkt 2 przez świadczenie usług należy rozumieć także zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji. W związku z powyższym, jeżeli zaniechanie pewnych czynności w zamian za odstępne przynosiłoby wymierną korzyść konkretnemu podmiotowi, to wówczas powinno być ono na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług uznane za usługę.

Tak więc, czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Kwestia ta ma szczególnie istotne znaczenie przy takich świadczeniach, których istotą jest zaniechanie, powstrzymywanie się od określonych czynności. Przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można było powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.

Z informacji przedstawionych we wniosku wynika, że Wnioskodawca jest osobą fizyczną i prowadzi działalność w zakresie:

1. PKD: 46.18.Z - działalność agentów specjalizujących się w sprzedaży pozostałych określonych towarów,

2. PKD: 68.10.Z - kupno i sprzedaż nieruchomości na własny rachunek.

Zainteresowany jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem od towarów i usług. W ramach prowadzonej działalności zamierza on zakupić lokal niemieszkalny (Lokal) od podmiotu trzeciego (Sprzedający). Wnioskodawca i Sprzedający zawarli Przedwstępną umowę ustanowienia odrębnej własności i sprzedaży (Umowa). W Umowie postanowiono m.in., że Sprzedający zobowiązuje się do ustanowienia odrębnej własności oraz sprzedaży Lokalu. Zgodnie z Umową, w terminie do dnia zawarcia umowy przyrzeczonej, Sprzedającemu przysługuje prawo do odstąpienia od Umowy, które może wykonać składając jednostronne oświadczenie woli (w formie pisemnej z podpisem poświadczonym notarialnie) przy jednoczesnej zapłacie odstępnego na rzecz Wnioskodawcy. Zapłata odstępnego wyczerpuje wszelkie roszczenia Zainteresowanego związane z odstąpieniem od umowy przez Sprzedającego za wyjątkiem roszczenia o zwrot zaliczki (zapłaconej wcześniej Sprzedającemu przez Wnioskodawcę), którą Sprzedający ma obowiązek zwrócić w kwocie należności głównej (bez odsetek) Zainteresowanemu. Odstępne ustalane będzie w wysokości stanowiącej iloczyn powierzchni Lokalu i uzgodnionej kwoty pieniężnej.

Przy tak przedstawionym opisie sprawy Wnioskodawca powziął wątpliwości dotyczące tego, czy otrzymana ewentualnie przez niego kwota odstępnego będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem VAT na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy i czy w związku z tym będzie on zobowiązany do wystawienia faktury VAT z tego tytułu.

W celu rozwiania wątpliwości Zainteresowanego należy w tym miejscu wskazać, że zgodnie z art. 395 § 1 i 2 k.c., można zastrzec, że jednej lub obu stronom przysługiwać będzie w ciągu oznaczonego terminu prawo odstąpienia od umowy. Prawo to wykonywa się przez oświadczenie złożone drugiej stronie.

W razie wykonania prawa odstąpienia umowa uważana jest za niezawartą. To, co strony już świadczyły, ulega zwrotowi w stanie niezmienionym, chyba że zmiana była konieczna w granicach zwykłego zarządu. Za świadczone usługi oraz za korzystanie z rzeczy należy się drugiej stronie odpowiednie wynagrodzenie.

Natomiast w myśl art. 396 k.c., jeżeli zostało zastrzeżone, że jednej lub obu stronom wolno od umowy odstąpić za zapłatą oznaczonej sumy (odstępne), oświadczenie o odstąpieniu jest skuteczne tylko wtedy, gdy zostało złożone jednocześnie z zapłatą odstępnego.

Zatem na podstawie powołanych wyżej przepisów Kodeksu cywilnego należy stwierdzić, że skuteczne odstąpienie od umowy w wyniku zapłaty odstępnego wymaga spełnienia następujących warunków:

* zawarcia w umowie stron klauzuli umownego prawa odstąpienia od umowy;

* zawarcia postanowienia co do odstępnego;

* złożenie oświadczenia o odstąpieniu od umowy;

* równoczesna z tym oświadczeniem zapłata odstępnego.

Ponieważ odstępne jest kwalifikowaną postacią umownego prawa odstąpienia, stąd, w wyniku braku ustawowych odmiennych regulacji w tym przedmiocie - stosuje się do niego przepisy dotyczące umownego prawa odstąpienia (art. 395 k.c.), m.in. dotyczące określenia terminu wykonania prawa odstąpienia, sposobu odstąpienia. W razie skutecznego odstąpienia umowę uważa się za niezawartą. Do obowiązku zwrotu wykonanych już świadczeń oraz wynagrodzenia za usługi i korzystanie z rzeczy - stosuje się odpowiednio art. 395 k.c.

Odstępne należne jest Wnioskodawcy na podstawie łączącej strony umowy zobowiązaniowej, a więc pomiędzy Zainteresowanym a sprzedającym istnieje stosunek zobowiązaniowy, na podstawie którego za zgodą na odstąpienie sprzedającego od zawartej umowy, Wnioskodawcy należna jest kwota odstępnego stanowiąca wynagrodzenie.

W przedstawionej sytuacji spełnione zatem zostaną niezbędne warunki, aby czynność w postaci tolerowania odstąpienia od umowy sprzedaży lokalu niemieszkalnego za wynagrodzeniem uznać za świadczenie usług w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług. Zapłacona kwota stanowi bowiem wynagrodzenie za usługę polegającą na tolerowaniu zaniechania wykonania świadczenia, tj. odstąpienia od realizacji umowy. Wnioskodawca natomiast z tytułu tolerowania zaniechania wykonania czynności, otrzyma rzeczywiste wynagrodzenie, co czyni tę czynność odpłatną. Takie bowiem odpłatne zachowanie na rzecz innej osoby polegające na tolerowaniu określonych zachowań kontrahenta (odstąpienie od umowy), które jest dokonywane przez podatnika w sferze prowadzonej działalności gospodarczej - podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W myśl powołanych przepisów i opisu sprawy stwierdzić należy, że przedmiotową czynność należy uznać za odpłatne świadczenie usług. Wypłacone odstępne stanowi bowiem w istocie wynagrodzenie za odstąpienie od realizacji umowy, a zatem podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zasady dotyczące dokumentowania czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług zawarte są w Dziale XI rozdziale 1 ustawy.

Zgodnie z art. 106b ust. 1 ustawy, podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą:

Na podstawie art. 106b ust. 2 ustawy, podatnik nie jest obowiązany do wystawienia faktury w odniesieniu do sprzedaży zwolnionej od podatku na podstawie art. 43 ust. 1, art. 113 ust. 1 i 9 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3.

Stosownie do art. 106b ust. 3 ustawy, na żądanie nabywcy towaru lub usługi podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą:

- jeżeli żądanie jej wystawienia zostało zgłoszone w terminie 3 miesięcy, licząc od końca miesiąca, w którym dostarczono towar lub wykonano usługę bądź otrzymano całość lub część zapłaty.

Zatem, zgodnie z obowiązującymi i powołanymi wyżej przepisami prawa podatkowego dotyczącymi wystawiania faktur, stwierdzić należy, że podatnik ma obowiązek wystawienia faktury dokumentującej m.in. świadczenie usług dokonane przez niego na rzecz innego podatnika, z pewnymi zastrzeżeniami, które w niniejszej sytuacji nie mają zastosowania. Nie ma natomiast takiego obowiązku w odniesieniu do podmiotów nieprowadzących działalności gospodarczej, chyba że podmiot ten zgłosi żądanie w tym zakresie.

Reasumując, odpowiadając na zadane we wniosku pytanie, należy stwierdzić, że otrzymana ewentualnie przez Wnioskodawcę kwota odstępnego w rozumieniu przepisów Kodeksu cywilnego, stanowi wynagrodzenie za usługę i podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 w związku z art. 8 ust. 1 pkt 2 ustawy, jako odpłatne świadczenie usług. W związku z powyższym Zainteresowany z tytułu otrzymania odstępnego - co do zasady - będzie zobowiązany do wystawienia faktury dokumentującej tę czynność, chyba że nabywcą usługi będzie osoba fizyczna nieprowadząca działalności gospodarczej. W takiej sytuacji bowiem zastosowanie znajdzie art. 106b ust. 3 ustawy.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.