ILPP4/4512-1-42/16-7/KM

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613, z późn. zm.) oraz § 6 pkt 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 9 lutego 2016 r. (data wpływu 15 lutego 2016 r.) uzupełnionym pismami: z dnia 24 marca 2016 r. (data wpływu 29 marca 2016 r.), z dnia 4 kwietnia 2016 r. (data wpływu 11 kwietnia 2016 r.) oraz z dnia 11 kwietnia 2016 r. (data wpływu 14 kwietnia 2016 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie rozliczenia podatku na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 5 ustawy oraz prawa do odliczenia podatku naliczonego - jest nieprawidłowe.

W dniu 15 lutego 2016 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie rozliczenia podatku na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 5 ustawy oraz prawa do odliczenia podatku naliczonego. Wniosek został uzupełniony pismami: z dnia 24 marca 2016 r. (data wpływu 29 marca 2016 r.), z dnia 4 kwietnia 2016 r. (data wpływu 11 kwietnia 2016 r.) oraz z dnia 11 kwietnia 2016 r. (data wpływu 14 kwietnia 2016 r.) o informacje doprecyzowujące opis sprawy, pełnomocnictwo oraz adres elektroniczny pełnomocnika.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca ma miejsce siedziby oraz miejsce zarządu na terenie Polski oraz podlega w Polsce nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu. Przedmiotem przeważającej działalności Spółki to 46.90.Z handel hurtowy, z wyłączeniem handlu pojazdami samochodowymi. Wnioskodawca w 2015 r. skupował od osób fizycznych - obywateli Ukrainy małe ilości kamienia ozdobnego bursztynu. Jedna transakcja nigdy nie przekraczała 300 euro, tj. kwoty do której towary przywożone spoza UE są zwolnione z przywozowych należności celnych. Osoby, od których Spółka skupowała kamień nie prowadziły żadnej działalności, przewozili przez granicę kamień legalnie i w ilościach niepodlegających żadnym opłatom celnym. Z uzyskanych informacji od tych osób wynika, że osoby te zgłaszały na granicy celnikom, że ilość posiadanego przez nie bursztynu nie przekracza kwoty 300 euro i dowiadywały się, że nie obowiązuje ich żadne cło. Celnicy nie byli zainteresowani wwożonym kamieniem, a wręcz kazali nie zawracać i nie zabierać im czasu o tak drobne kwoty. Osoby te wwożąc bursztyn na terytorium Polski nie zawsze miały zamiar jego sprzedaży. Przewóz bursztynu przez granicę jest legalny. Wnioskodawca skupując bursztyn od obywateli Ukrainy za każdym razem legitymował te osoby, a dane tych osób wpisywane były do rejestru. Następnie Spółka znalazła nabywcę na całość tego kamienia. Zanim jednak go sprzedała dokonała rozliczenia podatku VAT od zakupionego bursztynu na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 5 - naliczyła podatek VAT. Następnie dokonała sprzedaży kamienia wystawiając fakturę i odliczając podatek VAT wcześniej naliczony. Wnioskodawca złożył również deklarację VAT-7K.

W uzupełnieniu do wniosku Spółka wskazała, że osoby - obywatele Ukrainy - dokonujące dostawy bursztynu na terytorium kraju nie są podatnikami, nie prowadzą działalności gospodarczej. Bursztyn jest skupowany od osób prywatnych. Osoby te nie posiadają siedziby na terytorium Polski - mieszkają na Ukrainie.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Mając na uwadze wskazany wyżej stan faktyczny Wnioskodawca powziął wątpliwość, czy postąpił prawidłowo rozliczając podatek VAT na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 5 ustawy VAT, tj. dokonał rozliczenia tego podatku jako nabywca z uwagi, iż sprzedawcy towaru nie są zarejestrowanymi podatnikami VAT na terytorium Polski i czy przy dalszej sprzedaży towaru ma prawo ten podatek odliczyć zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy VAT.

Zdaniem Wnioskodawcy, sposób rozliczenia podatku VAT z tytułu zakupu i sprzedaży kamienia ozdobnego bursztynu był właściwy.

Zgodnie z informacją MF, w przypadku przyjeżdżających z państw trzecich (tekst jedn.: spoza Unii Europejskiej) zwolnione z przywozowych należności celnych są towary o równowartości do 300 euro (w transporcie lądowym) oraz o równowartości do 430 euro (w transporcie lotniczym i morskim).

Osoby przekraczające granicę muszą zgłosić organom celnym lub Straży Granicznej przywóz do kraju oraz wywóz za granicę złota dewizowego lub platyny dewizowej, bez względu na ilość, a także pieniędzy, jeżeli ich wartość przekracza łącznie równowartość 10 tys. euro. Jednak w niniejszej sprawie wwożony był kamień - bursztyn, zgłoszenie którego nie było obowiązkowe do kwoty 300 euro. Pomimo jednak tego osoby, które ten bursztyn wwoziły do Polski zgłaszały na granicy celnikom, że ilość posiadanego przez nie bursztynu nie przekracza kwoty 300 euro i dowiadywały się, że nie obowiązuje ich żadne cło.

Z uwagi na zakup bursztynu w celu dalszej jego odsprzedaży należało rozliczyć podatek VAT. Spółka w Urzędzie Celnym oraz w Krajowej Informacji Podatkowej uzyskała informację, że gdy towar, który na granicy był prezentem i poprzez jego sprzedaż zmienił przeznaczenie, to wówczas powstaje obowiązek podatkowy w podatku VAT. Wówczas zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 5 ustawy VAT naliczenia i odliczenia podatku od towaru, który został sprowadzony spoza UE (tutaj z Ukrainy) dokonuje jego nabywca, gdy sprzedawca towaru nie jest zarejestrowanym podatnikiem VAT na terytorium Polski. Nabywca towaru wykazuje podatek VAT w deklaracji VAT-7 lub VAT-7K w poz. 32 i 33. W przypadku gdy nabywca dalej sprzedaje ten towar w ramach czynności opodatkowanych, ten VAT zapłacony może odliczyć wykazując w deklaracji VAT-7 lub VAT-7K w części D2 w poz. 43 i 44. Dokładnie tak zostały te transakcje rozliczone, zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa przez Wnioskodawcę.

W przedstawionym stanie faktycznym opodatkowania dostawy towarów dokonano w ten sposób, że w kwocie uzyskanej brutto od wszystkich kontrahentów wyliczono podatek VAT na podstawie 18,7%. Kwotę wyliczonego podatku wykazano w deklaracji, a później ten podatek odliczono. W ten sposób dokonano zapłaty podatku VAT przy imporcie towarów. Doszło zatem do legalizacji sprzedanego towaru poprzez odprowadzenie od niego podatku VAT i nabyciu prawa do odliczenia tego podatku w razie jego dalszej odsprzedaży. Spółka postąpiła zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 5 ustawy VAT i naliczyła i odprowadziła podatek VAT od zakupu bursztynu od obywateli Ukrainy, a następnie wystawiła fakturę VAT sprzedaży tego bursztynu, co dało jej prawo do odliczenia podatku VAT. Dla podatnika VAT podatek należny od importu jest jednocześnie podatkiem naliczonym, który może u niego podlegać odliczeniu.

Z uwagi, iż przewóz bursztynu który jest zwykłą kopaliną jest legalny sam w sobie (nie potrzeba na to żadnych zezwoleń, nie podlega cłu) nie było również żadnego obowiązku potwierdzania legalności jego wprowadzenia na teren UE. Bursztyn można legalnie wwieźć na terytorium Polski i Unii.

Nie ma żadnego przepisu zobowiązującego nabywcę, aby ten skupował towary, m.in. bursztyn wyłącznie od podmiotów, które są przedsiębiorcami. Żaden przepis nie zakazuje skupu towaru do dalszej odsprzedaży od osób fizycznych. Nie ma zakazu skupowania od ludności (osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej) towarów. Osoby te, jako nieprowadzące działalności nie mogą wystawiać faktury, a podatek VAT zostanie na nich rozliczony przez nabywcę towaru zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 5 ustawy VAT. Natomiast to skąd te osoby pozyskały i w jaki sposób skupowany bursztyn nie ma znaczenia dla nabywcy zgodnie chociażby z orzecznictwem TSUE. Należy pamiętać, że TSUE od kilku lat podkreśla, że w przypadku, gdy dostawa jest realizowana na rzecz podatnika, który nie wiedział lub nie mógł wiedzieć o tym, że dana transakcja była wykorzystana do celów oszustwa, które zostało popełnione przez sprzedawcę, art. 17 VI Dyrektywy Rady należy interpretować w ten sposób, że sprzeciwia się on temu, aby przepis prawa krajowego, zgodnie z którym stwierdzenie nieważności umowy sprzedaży na mocy przepisu prawa cywilnego, który powoduje bezwzględną nieważność umowy jako sprzecznej z zasadami porządku publicznego z powodu sprzecznej z prawem causa po stronie sprzedawcy, powodował utratę prawa do odliczenia podatku VAT zapłaconego przez tego podatnika (wyrok ETS z dnia 6 lipca 2006 r., sygn. C-439/04 w sprawie Axel Kittel). Wnioskodawca jako nabywca bursztynu od osób fizycznych dopełnił wszelkich formalności, obowiązków sporządzając rejestr osób, od których był skupowany kamień. Jeżeli skup następowałby od osób prowadzących działalność, wówczas osoby te wystawiłyby faktury VAT, a Spółka jako nabywca miałaby prawo do odliczenia podatku VAT.

Reasumując, Wnioskodawca stoi na stanowisku, że miał obowiązek rozliczyć podatek VAT od nabytego bursztynu zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 5 ustawy VAT, a przy jego sprzedaży miał prawo odliczenia podatku VAT (zasada neutralności VAT). Przez to, że rozliczono podatek VAT, który miał być co prawda zapłacony na granicy, towar stał się w pełni legalny, od którego przy wprowadzaniu do obrotu odprowadzono wszelkie należne podatki. Racjonalny ustawodawca właśnie w ten sposób zdaniem Spółki normuje odprowadzenie podatku, gdy nie odprowadzono go na granicy. Przepisy nie przewidują możliwości innego późniejszego odprowadzenia podatku, gdy zmieni się przeznaczenie towaru. Można tutaj dodać, że każdy obcokrajowiec jest obowiązany zapłacić VAT od jakiejkolwiek czynności vatowskiej, tj. sprzedaży, gdyż nie korzysta on ze zwolnienia podmiotowego.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Stosownie do art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.) - zwanej dalej ustawą - opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają:

Zgodnie z art. 2 pkt 6 ustawy #61485; przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Przez dostawę towarów - w myśl art. 7 ust. 1 ustawy - rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Z przedstawionego opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca ma siedzibę oraz miejsce zarządu na terytorium Polski, oraz podlega w Polsce nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu. Przedmiotem przeważającej działalności Wnioskodawcy jest handel hurtowy (46.90.Z), z wyłączeniem handlu pojazdami samochodowymi. Wnioskodawca w 2015 r. skupował od osób fizycznych - obywateli Ukrainy małe ilości kamienia ozdobnego bursztynu. Osoby te wwożąc bursztyn na terytorium Polski nie zawsze miały zamiar jego sprzedaży. Przewóz bursztynu przez granicę jest legalny. Wnioskodawca skupując bursztyn od obywateli Ukrainy za każdym razem legitymował te osoby, a dane tych osób wpisywane były do rejestru. Następnie Wnioskodawca znalazł nabywcę na całość tego kamienia. Zanim jednak go sprzedał, dokonał rozliczenia podatku VAT od zakupionego bursztynu na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 5 - naliczył podatek VAT. Następnie dokonał sprzedaży kamienia wystawiając fakturę i odliczając podatek VAT wcześniej naliczony. Wnioskodawca wskazał, że osoby - obywatele Ukrainy - dokonujące dostawy bursztynu na terytorium kraju nie są podatnikami, nie prowadzą działalności gospodarczej. Bursztyn jest skupowany od osób prywatnych. Osoby te nie posiadają siedziby na terytorium Polski - mieszkają na Ukrainie.

Według art. 15 ust. 1 ustawy - podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych - art. 15 ust. 2 ustawy.

Określony w ustawie zakres opodatkowania podatkiem od towarów i usług wskazuje, że do tego, aby faktycznie zaistniało opodatkowanie danej czynności konieczne jest, aby czynność podlegającą opodatkowaniu wykonał podmiot, który dla tej właśnie czynności działa jako podatnik. Definicja działalności gospodarczej zawarta w ustawie, ma charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem "podatnik" tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określoną działalność, występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym.

W myśl art. 17 ust. 1 pkt 5 ustawy - podatnikami są również osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne nabywające towary, jeżeli łącznie spełnione są następujące warunki:

Zgodnie natomiast z art. 17 ust. 2 ustawy - w przypadkach wymienionych w ust. 1 pkt 4, 5, 7 i 8, usługodawca lub dokonujący dostawy towarów nie rozlicza podatku należnego.

Powołany art. 17 ust. 1 pkt 5 ustawy wprowadza mechanizm polegający na przesunięciu obowiązku rozliczenia podatku należnego na podatnika, na którego rzecz dokonywana jest dostawa towarów przy spełnieniu określonych warunków dotyczących statusu podatkowego zarówno nabywcy, jak i dostawcy.

Przepis art. 17 ust. 1 pkt 5 ustawy w przedmiotowej sprawie znalazłby zastosowanie, gdyby łącznie spełnione były następujące warunki:

Wnioskodawca w opisie sprawy jednoznacznie wskazał, że osoby dokonujące dostawy bursztynu na terytorium kraju (obywatele Ukrainy) nie są podatnikami i nie prowadzą działalności gospodarczej, są to osoby prywatne.

W przedmiotowej sprawie nie został zatem spełniony warunek dotyczący statusu podatkowego dostawcy, ponieważ dostawcy - obywatele Ukrainy nie są podatnikami. W związku z tym na Wnioskodawcy nie ciążył obowiązek rozliczenia podatku należnego od nabywanych towarów, ponieważ nie miał zastosowania art. 17 ust. 1 pkt 5 ustawy. A zatem Wnioskodawca błędnie dokonał naliczenia podatku od zakupionego bursztynu.

Odnośnie natomiast drugiej części pytania Wnioskodawcy dotyczącej prawa do odliczenia podatku naliczonego należy wskazać, że podstawowe zasady dotyczące odliczania podatku naliczonego zostały sformułowane w art. 86 ust. 1 ustawy. W myśl tego przepisu - w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15 ustawy, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Stosownie do treści art. 86 ust. 2 pkt 4 lit. b ustawy - kwotę podatku naliczonego stanowi kwota podatku należnego z tytułu dostawy towarów, dla której zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 5 lub 7 podatnikiem jest ich nabywca.

Jak zostało wskazane powyżej - u Wnioskodawcy nie wystąpił obowiązek rozliczenia podatku należnego z tytułu nabycia towarów, ponieważ nie miał zastosowania art. 17 ust. 1 pkt 5 ustawy. W związku z powyższym nie powstał również u niego podatek naliczony, o którym mowa w art. 86 ust. 2 pkt 4 lit. b ustawy.

Reasumując, Wnioskodawca postąpił nieprawidłowo rozliczając podatek VAT na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 5 ustawy, tj. dokonał rozliczenia tego podatku jako nabywca z uwagi, że sprzedawcy towaru nie są podatnikami prowadzącymi działalność gospodarczą. Zatem Wnioskodawca nie miał prawa do odliczenia podatku naliczonego zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy, ponieważ podatek ten u niego nie wystąpił.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Zaznaczyć należy, że wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem wniosku (zapytania) Wnioskodawcy. Inne kwestie wynikające ze stanowiska własnego Wnioskodawcy, które nie zostały objęte pytaniem nie mogą być - zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej - rozpatrzone.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.