ILPP4/443-74/11-5/PG

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Gminy, przedstawione we wniosku z dnia 24 stycznia 2011 r. (data wpływu 26 stycznia 2011 r.) uzupełnionym pismem z dnia 4 kwietnia 2011 r. (data wpływu 7 kwietnia 2011 r.) oraz pismem z dnia 14 kwietnia 2011 r. (data wpływu 15 kwietnia 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do zwrotu podatku VAT naliczonego dotyczącego realizacji inwestycji pn. "Budowa kanalizacji sanitarnej w Gminie... " - jest nieprawidłowe.

W dniu 26 stycznia 2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do zwrotu podatku VAT naliczonego dotyczącego realizacji inwestycji pn. "Budowa kanalizacji sanitarnej w... ". Wniosek uzupełniono pismem z dnia 4 kwietnia 2011 r. (data wpływu 7 kwietnia 2011 r.) oraz pismem z dnia 14 kwietnia 2011 r. (data wpływu 15 kwietnia 2011 r.) o doprecyzowanie opisu sprawy.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca jest czynnym i zarejestrowanym podatnikiem podatku VAT. Zainteresowany realizuje na podstawie ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2011 r. Nr 142, poz. 1591 z późn. zm.) zadania gminy.

Obecnie Wnioskodawca realizuje zadanie inwestycyjne pn. "Budowa kanalizacji sanitarnej w Gminie... ".

Na fakturach wykonawcy realizowanej inwestycji naliczony jest podatek VAT. Gmina nie prowadzi sprzedaży w zakresie zbiorowego odprowadzania i oczyszczania ścieków.

Sprzedaży opodatkowanej dokonuje Zakład Gospodarki Komunalnej Spółka z o.o., gdzie Zainteresowany posiada 100% udziałów.

Na zadanie pn. "Budowa kanalizacji sanitarnej w Gminie... " Wnioskodawca złożył wniosek o dofinansowanie ze środków unijnych w 2009 r. w wymienionym roku złożony wniosek został umieszczony na liście rezerwowej przez instytucję rozpatrującą wnioski.

Ww. inwestycje w latach 2009 i 2010 Zainteresowany realizował ze środków własnych i pożyczki z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. W 2010 r. złożony wcześniej wniosek, oczekujący dotąd na liście rezerwowej został pozytywnie oceniony i zakwalifikowany do dofinansowania. Gmina zakwalifikowała się do otrzymania dofinansowania ze środków unijnych w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa na lata 2007-2013. Wysokość dofinansowania wynosi 81,61% kosztów kwalifikowanych realizowanej inwestycji. Wartość całkowitych kosztów ww. inwestycji to kwota 4 zł. Wysokość kosztów kwalifikowanych to kwota 4.5 zł. Dofinansowanie z Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa to 81,61% kosztów kwalifikowanych, co daje kwotę 3.6 zł.

Projekt realizowanej inwestycji polega na budowie nowego odcinka kanalizacji sanitarnej - sieć główna tłoczno-grawitacyjna wraz z przykanalikami do granicy posesji mieszkańców Gminy.

Po zakończeniu inwestycji wybudowana sieć kanalizacji sanitarnej zostanie przekazana aportem do Zakładu Gospodarki Komunalnej spółka z o.o., która to powstała z przekształcenia zakładu budżetowego a Gmina posiada 100% udziałów w spółce. Spółka z o.o. pn. "Zakład Gospodarki Komunalnej spółka z o.o." prowadzić będzie na przekazanym majątku - czyli sieci kanalizacji sanitarnej sprzedaż opodatkowaną w zakresie zbiorowego odprowadzania i oczyszczania ścieków na rzecz mieszkańców i podmiotów gospodarczych.

W uzupełnieniu do wniosku z dnia 4 kwietnia 2011 r. Zainteresowany poinformował, że wybudowana kanalizacja sanitarna zostanie przekazana w formie aportu do Zakładu Gospodarki Komunalnej Spółka z o.o. nieodpłatnie. Natomiast w piśmie z dnia 14 kwietnia 2011 r. Wnioskodawca wskazał, że kanalizacja, będąca przedmiotem inwestycji zostanie przekazana w formie nieodpłatnego użyczenia Zakładowi Gospodarki Komunalnej Spółka z o.o.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy Wnioskodawca może ubiegać się o zwrot naliczonego od faktur podatku VAT wykonawcy dotyczących realizacji inwestycji pn. "Budowa kanalizacji sanitarnej w Gminie... ".

Zdaniem Wnioskodawcy, nie prowadzi on bezpośrednio sprzedaży opodatkowanej związanej ze zbiorowym odprowadzaniem i oczyszczaniem ścieków. Zadanie to realizuje Zakład Gospodarki Komunalnej spółka z o.o.

Zdaniem Zainteresowanego, w związku z prowadzoną inwestycją, może ubiegać się o zwrot naliczonego podatku VAT gdyż nie prowadzi sprzedaży opodatkowanej w zakresie zbiorowego odprowadzania i oczyszczania ścieków.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z zapisem art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Natomiast w myśl art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy, kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku określonych w fakturach otrzymanych przez podatnika:

- z uwzględnieniem rabatów określonych w art. 29 ust. 4.

Z treści cytowanych wyżej przepisów wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi.

Przedstawiona powyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z usługami i towarami, które nie są w ogóle wykorzystywane do czynności opodatkowanych.

Stosownie do przepisu art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza, zgodnie z ust. 2 powołanego artykułu, obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

W myśl art. 15 ust. 6 ustawy, nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Jednostki samorządu terytorialnego takie jak gminy, powiaty czy województwa, są innymi niż organy władzy publicznej uczestnikami sektora finansów publicznych, zatem nie korzystają z wyłączenia z opodatkowania, o którym mowa w art. 15 ust. 6 ustawy, lecz są objęte zwolnieniem wskazanym w § 13 ust. 1 pkt 12 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 4 kwietnia 2011 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 73, poz. 392). Zgodnie z tym przepisem, zwalnia się od podatku czynności związane z wykonywaniem zadań publicznych nałożonych odrębnymi przepisami, wykonywane w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność przez jednostki samorządu terytorialnego, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Powołany wyżej przepis jednoznacznie wskazuje, iż zwolnieniem od podatku nie są objęte czynności realizowane przez jednostki samorządu terytorialnego, wykonywane na podstawie umów cywilnoprawnych.

W świetle art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tekst jedn.: Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 z późn. zm.), gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność.

Natomiast zgodnie z art. 6 ust. 1 powołanej wyżej ustawy, do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów.

Do zadań własnych gminy należy zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty, w tym m.in. wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych, utrzymania czystości i porządku oraz urządzeń sanitarnych, wysypisk i unieszkodliwiania odpadów komunalnych, zaopatrzenia w energię elektryczną i cieplną oraz gaz - art. 7 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy.

Z informacji przedstawionych we wniosku wynika, że Wnioskodawca jest czynnym i zarejestrowanym podatnikiem podatku VAT oraz realizuje na podstawie ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym zadania gminy. Obecnie realizuje on zadanie inwestycyjne pn. "Budowa kanalizacji sanitarnej w Gminie... ". Na fakturach wykonawcy realizowanej inwestycji naliczony jest podatek VAT. Zainteresowany nie prowadzi sprzedaży w zakresie zbiorowego odprowadzania i oczyszczania ścieków. Sprzedaży opodatkowanej dokonuje Zakład Gospodarki Komunalnej Sp. z o.o., w której Wnioskodawca posiada 100% udziałów. Projekt realizowanej inwestycji polega na budowie nowego odcinka kanalizacji sanitarnej - sieć główna tłoczno-grawitacyjna wraz z przykanalikami do granicy posesji mieszkańców Gminy. Po jej zakończeniu wybudowana sieć kanalizacji sanitarnej zostanie przekazana w formie nieodpłatnego użyczenia Zakładowi Gospodarki Komunalnej Sp. z o.o., która prowadzić będzie na przekazanym majątku - czyli sieci kanalizacji sanitarnej - sprzedaż opodatkowaną w zakresie zbiorowego odprowadzania i oczyszczania ścieków na rzecz mieszkańców i podmiotów gospodarczych.

W tym miejscu wskazać należy, że umowa użyczenia jest jedną z umów nazwanych, obok najmu i dzierżawy, regulujących zasady używania rzeczy. Zgodnie z zapisem art. 710 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.), przez umowę użyczenia użyczający zobowiązuje się zezwolić biorącemu, przez czas oznaczony lub nieoznaczony, na bezpłatne używanie oddanej mu w tym celu rzeczy.

Istotnymi cechami tej umowy są zatem dwa elementy: oddanie rzeczy do używania na pewien czas oraz nieodpłatność. Ponadto ważne jest, że umowa użyczenia nie przenosi własności rzeczy.

Powyższe oznacza, że oddanie rzeczy do bezpłatnego używania na podstawie umowy użyczenia - na gruncie przepisów ustawy o podatku od towarów i usług - stanowi nieodpłatne świadczenie usług.

Nadmienić należy, że według art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, opodatkowaniu podatkiem VAT podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przez dostawę towarów, stosownie do przepisu art. 7 ust. 1 ustawy, należy rozumieć przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...). Natomiast świadczenie usług, w myśl art. 8 ust. 1 ustawy, to każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (...).

Z treści powołanego wyżej przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy jednoznacznie wynika, że dostawa towarów i świadczenie usług, co do zasady podlega opodatkowaniu VAT jedynie wówczas, gdy czynności te są wykonywane odpłatnie. Ustawodawca jednakże przewidział od powyższej reguły wyjątki, które zostały zawarte - w przypadku dostawy towarów w art. 7 ust. 2 ustawy oraz - w przypadku świadczenia usług w art. 8 ust. 2 ustawy.

Zgodnie z art. 8 ust. 2 ustawy, za odpłatne świadczenie usług uznaje się również:

Jak wskazał Wnioskodawca, przedmiot inwestycji nie będzie wykorzystywany przez niego do wykonywania czynności opodatkowanych, lecz po jej zakończeniu zostanie przekazany w formie nieodpłatnego użyczenia Zakładowi Gospodarki Komunalnej Spółka z o.o.

Wobec powyższego należy stwierdzić, że nieodpłatne użyczenie majątku wytworzonego w ramach realizacji przedmiotowego zadania, nie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem VAT, z uwagi na nieodpłatność tej czynności oraz fakt, iż nie będzie miał w tym przypadku zastosowanie art. 8 ust. 2 ustawy - nieodpłatne użyczenie inwestycji odbędzie się w związku z prowadzoną przez Gminę działalnością (wykonywanie we własnym imieniu i na własną odpowiedzialność zadań publicznych, zwolnionych od podatku VAT na podstawie § 13 ust. 1 pkt 12 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 4 kwietnia 2011 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług).

Zgodnie z powołanymi wyżej przepisami, rozliczenie podatku naliczonego na zasadach określonych w art. 86 ustawy uwarunkowane jest tym, aby nabywane towary i usługi były wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. w przedmiotowej sprawie warunek ten nie zostanie spełniony, gdyż Zainteresowany wykonywać będzie jedno z zadań własnych, a towary i usługi nabywane w ramach realizacji przedmiotowej inwestycji nie będą związane z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi. Zatem nie będzie miał prawa do odliczenia podatku naliczonego od wydatków poniesionych z tytułu realizacji tej inwestycji.

W zakresie przedmiotowego zadania Gmina nie będzie miała również możliwości uzyskania zwrotu podatku na zasadach określonych w rozdziale 9 powołanego rozporządzenia Ministra Finansów dnia 4 kwietnia 2011 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług. Ewentualny zwrot na podstawie tych przepisów obwarowany jest pewnymi warunkami, które podatnik winien spełnić. Wśród warunków tych ustawodawca wymienia m.in. pochodzenie środków finansowych ze źródeł określonych w § 8 ust. 3 i ust. 4 cyt. rozporządzenia, a w zakresie środków pochodzących z Unii Europejskiej podpisanie umowy o dofinansowanie przed dniem 1 maja 2004 r.

Ponieważ Wnioskodawca nie spełnia tych warunków, zatem nie będzie miał możliwości ubiegania się o zwrot podatku VAT na podstawie przepisów rozdziału 9 ww. rozporządzenia.

W przypadku gdy kwota podatku naliczonego, o której mowa w art. 86 ust. 2, jest w okresie rozliczeniowym wyższa od kwoty podatku należnego, podatnik ma prawo do obniżenia o tę różnicę kwoty podatku należnego za następne okresy lub do zwrotu różnicy na rachunek bankowy - art. 87 ust. 1 ustawy.

Reasumując, Zainteresowany nie będzie mógł ubiegać się o zwrot naliczonego podatku VAT z faktur otrzymanych od wykonawcy dotyczących realizacji inwestycji pn. "Budowa kanalizacji sanitarnej w Gminie... ".

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.