ILPP4/443-583/13-5/ISN

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki Akcyjnej przedstawione we wniosku z dnia 19 grudnia 2013 r. (data wpływu 27 grudnia 2013 r.) uzupełnionym pismem z dnia 13 marca 2014 r. (data wpływu 17 marca 2014 r.) o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania depozytu oraz wskazania kto jest w tej sytuacji usługobiorcą - jest prawidłowe.

W dniu 27 grudnia 2013 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania depozytu oraz wskazania kto jest w tej sytuacji usługobiorcą. Wniosek został uzupełniony pismem z dnia 13 marca 2014 r. (data wpływu 17 marca 2014 r.) o sprostowanie informacji dotyczących "B".

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Po dniu 1 stycznia 2014 r. "A" S.A. (dalej: "A", Spółka) planuje powierzać wolne środki pieniężne spółce powiązanej z grupy - "B" plc z siedzibą w Wielkiej Brytanii (dalej: "B"). Środki te będą powierzane jako depozyt. Spółka będzie otrzymywać odsetki od tych depozytów.

Tryb przekazywania depozytu i potwierdzania jego warunków jest ustalony między stronami w procedurze. Obejmuje on m.in. następujące kroki:

* "A" przesyła wniosek o depozyt do "B";

* "B" proponuje Spółce oprocentowanie depozytu;

* "A" akceptuje oprocentowanie;

* depozyt jest rejestrowany w elektronicznym systemie finansowym grupy;

* "B" wysyła "A" potwierdzenie założenia depozytu w systemie wraz z ustalonymi warunkami;

* "A" przekazuje środki na wskazany brytyjski rachunek bankowy "B";

* dwa dni przed zapadalnością depozytu "A" informuje "B" czy środki z depozytu mają być przelane z powrotem na konto "A", czy "B" ma założyć nowy depozyt (wg powyższej procedury).

Przekazanie środków na depozyt na wskazany brytyjski rachunek bankowy "B", odbywać się będzie w informatycznym systemie zarządzania płatnościami Grupy - system nettingowy. Możliwe jest zatem, że Spółka dokona faktycznego przelewu środków ze swojego rachunku bankowego na wskazany przez "B" rachunek bankowy. Możliwe też, że środki te zostaną zaksięgowane na wskazanym koncie na podstawie rozliczeń Spółki w ramach grupowego systemu nettingowego (w uproszczeniu: przeksięgowanie należności Spółki wobec podmiotu/ów z Grupy na rachunek depozytowy).

"B" nie jest podatnikiem podatku od wartości dodanej i nie jest zarejestrowany na terenie Wielkiej Brytanii na VAT. "B" zajmuje się działalnością finansową na rzecz podmiotów z grupy.

"A" jest podatnikiem podatku od towarów i usług, zarejestrowanym na terenie Polski.

Planowane jest złożenie pierwszego depozytu w 2014 r.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

1. Czy udostepnienie środków "B" w ramach depozytu stanowi świadczenie usług w rozumieniu przepisów ustawy o VAT.

2. Czy usługobiorcą jest w opisanym zdarzeniu przyszłym "B".

Zdaniem Wnioskodawcy, udostępnienie środków "B" stanowić będzie dla potrzeb VAT świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, a usługobiorcą będzie "B".

W ocenie Spółki, udostępnienie środków do "B" stanowić będzie dla potrzeb VAT świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o VAT. Na gruncie prawa polskiego przedmiotowa umowa zawarta między "A" a "B" stanowi umowę depozytu nieprawidłowego, o której mowa w art. 845 Kodeksu cywilnego (dalej: k.c.). Zgodnie z tym przepisem, jeżeli z przepisów szczególnych albo z umowy lub okoliczności wynika, że przechowawca może rozporządzać oddanymi na przechowanie pieniędzmi lub innymi rzeczami oznaczonymi tylko, co do gatunku, stosuje się odpowiednio przepisy o pożyczce (depozyt nieprawidłowy).

W opisanym zdarzeniu przyszłym, "B" może swobodnie dysponować środkami zdeponowanymi przez "A", inwestując je bądź pożyczając innym podmiotom z grupy. W ramach obowiązującej procedury, "B" jest zobowiązana do zwrotu przekazanych przez "A" środków finansowych wraz z należnymi odsetkami.

Zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy o VAT - przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ustawy o VAT. W ocenie Spółki, w przedstawionym zdarzeniu przyszłym, "A" udostępnia "B" środki pieniężne, którymi "B" może dysponować.

W konsekwencji analizowana transakcja stanowi świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, polegających na udostepnieniu "B" środków finansowych przez "A".

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu podlega "odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju". W przedstawionym zdarzeniu przyszłym odpłatność za usługi stanowi wynagrodzenie w postaci odsetek, jakie "B" płaci na rzecz "A".

Podsumowując, w przedstawionym zdarzeniu przyszłym będzie dochodziło do odpłatnego świadczenia usług, które będzie podlegało opodatkowaniu VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.) - zwaną dalej ustawą - opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przez dostawę towarów - w myśl art. 7 ust. 1 ustawy - rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Natomiast na mocy art. 8 ust. 1 ustawy - przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie). Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do grona usług każde świadczenie, które nie jest dostawą towarów w myśl art. 7 ustawy. Każde świadczenie niebędące dostawą towarów polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czyjegoś zachowania stanowi zatem co do zasady usługę w rozumieniu ustawy, niemniej jednak muszą być przy tym spełnione następujące warunki:

* w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, nabywca jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia;

* świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy (wynagrodzenie).

Należy podkreślić, że oba ww. warunki winny być spełnione łącznie, aby świadczenie podlegało jako usługa, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Usługą jest tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym. W związku z powyższym czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności.

Aby świadczenie usługi podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług musi mieć miejsce również odpłatność, tj. gdy istnieje bezpośredni związek pomiędzy świadczeniem usługi, a otrzymanym wynagrodzeniem będącym świadczeniem wzajemnym, zaś usługodawcę musi łączyć z odbiorcą stosunek prawny, z którego wynika obowiązek świadczenia usługi oraz wysokość wynagrodzenia (świadczenia wzajemnego) za dokonanie tych czynności. Bezpośredni związek pomiędzy świadczeniem usług a otrzymanym wynagrodzeniem istnieje wówczas, gdy istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść na rzecz świadczącego usługę i jeżeli świadczenie wzajemne pozostaje w bezpośrednim związku ze świadczeniem dokonanej czynności.

Taka definicja świadczenia usług jest wyrazem realizacji powszechności opodatkowania podatkiem od towarów i usług wszelkich transakcji wykonywanych przez podatników w ramach ich działalności gospodarczej.

Z przedstawionego zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawca ("A", Spółka) planuje powierzać wolne środki pieniężne spółce powiązanej z grupy - "B" plc z siedzibą w Wielkiej Brytanii (dalej: "B"). Środki te będą powierzane jako depozyt. Spółka będzie otrzymywać odsetki od tych depozytów.

Tryb przekazywania depozytu i potwierdzania jego warunków jest ustalony między stronami w procedurze. Obejmuje on m.in. następujące kroki:

* "A" przesyła wniosek o depozyt do "B";

* "B" proponuje Spółce oprocentowanie depozytu;

* "A" akceptuje oprocentowanie;

* depozyt jest rejestrowany w elektronicznym systemie finansowym grupy;

* "B" wysyła "A" potwierdzenie założenia depozytu w systemie wraz z ustalonymi warunkami;

* "A" przekazuje środki na wskazany brytyjski rachunek bankowy "B";

* dwa dni przed zapadalnością depozytu "A" informuje "B" czy środki z depozytu mają być przelane z powrotem na konto "A", czy "B" ma założyć nowy depozyt (wg powyższej procedury).

Przekazanie środków na depozyt na wskazany brytyjski rachunek bankowy "B" odbywać się będzie w informatycznym systemie zarządzania płatnościami Grupy - system nettingowy. Możliwe jest zatem, że Spółka dokona faktycznego przelewu środków ze swojego rachunku bankowego na wskazany przez "B" rachunek bankowy. Możliwe też, że środki te zostaną zaksięgowane na wskazanym koncie na podstawie rozliczeń Spółki w ramach grupowego systemu nettingowego (w uproszczeniu: przeksięgowanie należności Spółki wobec podmiotu/ów z Grupy na rachunek depozytowy). "B" nie jest podatnikiem podatku od wartości dodanej i nie jest zarejestrowany na terenie Wielkiej Brytanii na VAT. "B" zajmuje się działalnością finansową na rzecz podmiotów z grupy. "A" jest podatnikiem podatku od towarów i usług, zarejestrowanym na terenie Polski. Planowane jest złożenie pierwszego depozytu w 2014 r.

Umowa pożyczki została uregulowana w art. 720 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 121) - zwanej dalej Kodeksem cywilnym - zgodnie z którym przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Przepisy prawa cywilnego regulują również umowę depozytu. Na podstawie art. 835 Kodeksu cywilnego - przez umowę przechowania przechowawca zobowiązuje się zachować w stanie niepogorszonym rzecz ruchomą oddaną mu na przechowanie. Jeżeli wysokość wynagrodzenia za przechowanie nie jest określona w umowie albo w taryfie, przechowawcy należy się wynagrodzenie w danych stosunkach przyjęte, chyba że z umowy lub z okoliczności wynika, iż zobowiązał się przechować rzecz bez wynagrodzenia (art. 836 Kodeksu cywilnego).

W umowie przechowania przechowawca (depozytariusz) zobowiązuje się zachować za wynagrodzeniem lub bez wynagrodzenia w stanie niepogorszonym rzecz ruchomą oddaną mu przez składającego (deponenta) na przechowanie. Przykładem tej umowy może być pozostawienie samochodu na parkingu strzeżonym, umieszczenie bagażu w przechowalni dworca, oddanie wierzchniego okrycia w szatni. Do zawarcia umowy konieczne jest wydanie rzeczy. Od tej chwili powstają odpowiednie obowiązki przechowawcy i składającego rzecz.

Oprócz klasycznego depozytu (umowy przechowania) funkcjonuje także depozyt nieprawidłowy (łac. depositum irregulare). W stosunku tym przechowawcy przysługuje prawo rozporządzania oddanymi mu na przechowanie pieniędzmi lub innymi rzeczami oznaczonymi tylko co do gatunku. Art. 845 Kodeksu cywilnego nakazuje odpowiednio stosować przepisy o pożyczce. Depozyt nieprawidłowy może wynikać bądź z przepisów prawa, bądź z okoliczności. Składający do depozytu nieprawidłowego może żądać w każdym czasie zwrotu rzeczy oddanej w przechowanie w miejscu gdzie rzecz miała być przechowywana.

Z powyższego wynika, że umowa pożyczki i depozytu wykazują pewne podobieństwa, ale i różnią się od siebie. Pożyczka dotyczy przeniesienia na własność umówionej wcześniej ilości rzeczy lub pieniędzy, a pożyczkobiorca ma obowiązek zwrócić taką samą ilość pieniędzy lub rzeczy tego samego gatunku i ilości. Jeżeli natomiast strony zawierają umowę, na podstawie której składający oddaje przechowawcy na przechowanie pieniądze bądź inne rzeczy oznaczone co do gatunku, a z przepisów szczególnych albo z umowy lub okoliczności wynika, że przechowawca może rozporządzać przedmiotem przechowania, jest to depozyt nieprawidłowy. O tym więc, czy zawarta umowa kreuje stosunek prawny depozytu nieprawidłowego czy pożyczki, decydują przepisy szczególne albo umowa stron lub okoliczności.

Zauważyć należy, że stosunek prawny powstały na podstawie umowy depozytu nieprawidłowego łączy w sobie elementy zarówno przechowania, jak i pożyczki. Stosuje się bowiem do niego przepisy o pożyczce, poza przepisami dotyczącymi zwrotu przedmiotu depozytu. Umieszczenie przepisów o depozycie nieprawidłowym w tytule poświęconym umowie przechowania i wskazanie w treści art. 845 Kodeksu cywilnego na oddanie na przechowanie oraz określenie strony umowy mianem przechowawcy, wskazuje na zamiar ustawodawcy potraktowania depozytu nieprawidłowego jako pewnej szczególnej odmiany umowy przechowania. Jednakże odmienny jest cel gospodarczy tej umowy w porównaniu z klasycznym przechowaniem. Przechowanie wykonywane jest w interesie składającego, ma na celu zaspokojenie jego interesu. Natomiast w przechowaniu nieprawidłowym równomiernie zostaje zaspokojony interes obu stron. Składający, oddając rzeczy czy pieniądze na przechowanie, nie ponosi ryzyka ich utraty czy uszkodzenia, nawet przypadkowej, natomiast przechowawca uzyskuje prawo rozporządzania tymi rzeczami bądź pieniędzmi według swojego uznania (por. B. Łubkowski (w:) Komentarz, t. II, 1972, s. 1677).

Dokonując oceny skutków podatkowych umowy zawieranej na gruncie prawa cywilnego należy brać pod uwagę przede wszystkim zasadę swobody umów określoną w art. 353¹ Kodeksu cywilnego. Ponadto wskazać trzeba, że kwalifikacji rodzaju świadczonej usługi z takiej umowy wynikającej dokonuje usługodawca biorąc pod uwagę charakter usługi.

Biorąc pod uwagę wskazane przepisy prawa cywilnego dotyczące pożyczki i umowy depozytu nieprawidłowego oraz cechy charakterystyczne zaprezentowanej umowy należy stwierdzić, że przedstawione okoliczności wskazują, że w opisanej sytuacji dochodzi do świadczenia usługi o zarządzanie środkami pieniężnymi. Przemawia za tym zaspokojenie interesu obu stron - Spółka oddająca do dyspozycji "B" wolne środki pieniężne będzie otrzymywać należne wynagrodzenie (odsetki), natomiast otrzymujący ("B") może swobodnie dysponować środkami zdeponowanymi przez "A", inwestując je, bądź pożyczając innym podmiotom z grupy w celu osiągnięcia korzyści.

Wobec tego w przedmiotowej sprawie w przypadku przelewu środków pieniężnych na rachunek "B" w roli usługodawcy będzie występowała Spółka, ponieważ to ona w tej sytuacji świadczyć będzie usługę finansową w postaci udostępnienia środków pieniężnych. Natomiast usługobiorcą w przedmiotowej sprawie będzie "B", która będzie mogła swobodnie dysponować otrzymanymi środkami pieniężnymi.

Zatem czynność udostępnienia środków pieniężnych "B" w ramach depozytu za wynagrodzeniem w postaci odsetek spełniać będzie definicję usług zawartą w art. 8 ust. 1 ustawy, a usługobiorcą będzie w opisanym zdarzeniu przyszłym "B".

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

W przedmiotowej interpretacji załatwiono wniosek w części dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania depozytu oraz wskazania kto jest w tej sytuacji usługobiorcą. Pozostałe kwestie dotyczące podatku od towarów i usług jak i podatku od czynności cywilnoprawnych zostaną załatwione w późniejszym terminie w odrębnych rozstrzygnięciach.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.