ILPP4/443-461/11-6/BA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością reprezentowanej przez Pełnomocnika, przedstawione we wniosku z dnia 24 czerwca 2011 r. (data wpływu 27 czerwca 2011 r.) uzupełnionym pismem z dnia 13 września 2011 r. (data wpływu 14 września 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia od podatku nabytej usługi - jest nieprawidłowe.

W dniu 27 czerwca 2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia od podatku nabytej usługi. Wniosek został uzupełniony pismem z dnia 13 września 2011 r. (data wpływu 14 września 2011 r.) o pełnomocnictwo oraz brakującą opłatę.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca (dalej Spółka) prowadzi działalność gospodarczą w branży restauracyjnej, poprzez sieć lokali gastronomicznych na terenie całej Polski. Ponadto Spółka prowadzi działalność holdingową, koncentrującą się na zarządzaniu kapitałem poprzez utrzymywanie pakietu kontrolnego udziałów podmiotów zależnych oraz na dysponowaniu nimi. Spółka jest podatnikiem VAT czynnym, zarejestrowanym na potrzeby VAT w Polsce.

Spółka udzieliła pożyczek na rzecz podmiotów powiązanych z siedzibą w Hiszpanii, w związku z czym posiada nieprzeterminowane wierzytelności z tego tytułu. Obecnie rozważa ona zbycie wspomnianych wierzytelności własnych z tytułu udzielonych pożyczek na rzecz podmiotu nieposiadającego w Polsce siedziby ani stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej (dalej Nabywca). Nabywca jest osobą prawną (spółką z ograniczoną odpowiedzialnością, spółką akcyjną lub komandytowo-akcyjną). Nabywca jest podmiotem powiązanym ze Spółką. Na dzień sprzedaży wierzytelności kwota główna pożyczki nie będzie wymagalna.

Dodatkowo, w ramach jednej umowy sprzedaży wierzytelności, zostanie również przeniesiona wierzytelność z tytułu naliczonych, lecz niezapłaconych odsetek od pożyczki, jeżeli takie wystąpią. Na dzień sprzedaży odsetki naliczone, lecz niezapłacone nie będą jeszcze wymagalne.

Sprzedaż wierzytelności własnych przez Spółkę nastąpi w drodze umowy sprzedaży. Zgodnie z umową, wynagrodzenie z tytułu sprzedaży wierzytelności będzie określone w pieniądzu i będzie równe wartości nominalnej wierzytelności (ewentualnie wartości nominalnej powiększonej o naliczone odsetki), pomniejszonej o dyskonto.

Spółka podkreśliła, iż realizowana przez strony transakcja nie stanowi wniesienia przez nią aportu w postaci wierzytelności w rozumieniu przepisów kodeksu spółek handlowych ani w rozumieniu odpowiednich przepisów prawa handlowego państwa siedziby Nabywcy.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy usługa ta korzysta ze zwolnienia z opodatkowania VAT.

Zdaniem Wnioskodawcy, usługa ta będzie korzystała ze zwolnienia z opodatkowania VAT.

W opinii Spółki, jeżeli Nabywca świadczy na jej rzecz usługę podlegającą opodatkowaniu VAT, to usługa ta będzie korzystała ze zwolnienia z opodatkowania na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy o VAT.

Należy bowiem zauważyć, iż zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy o VAT, zwalnia się od podatku usługi w zakresie depozytów środków pieniężnych, prowadzenia rachunków pieniężnych, wszelkiego rodzaju transakcji płatniczych, przekazów i transferów pieniężnych, długów, czeków i weksli oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu tych usług.

Na podstawie art. 43 ust. 15 pkt 1 ustawy o VAT, zwolnienie to nie ma zastosowania do czynności ściągania długów, w tym factoringu. Również zgodnie z treścią przepisu art. 135 (1) (d) Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347, str. 1 z późn. zm.), państwa członkowskie zwalniają transakcje, łącznie z pośrednictwem, dotyczące rachunków depozytowych, rachunków bieżących, płatności, przelewów, długów, czeków i innych zbywalnych instrumentów finansowych, z wyłączeniem windykacji należności.

Usługa w zakresie długów nie została zdefiniowana w ustawie o podatku VAT, zatem dla ustalenia, co można rozumieć przez tego rodzaju usługę należy odnieść się do definicji długu.

Zgodnie z art. 353 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.), zobowiązanie polega na tym, że wierzyciel może żądać od dłużnika świadczenia, a dłużnik powinien świadczenie spełnić. Przez dług można rozumieć obowiązek dłużnika do zaspokojenia interesu wierzyciela, określonego wierzytelnością. Wierzytelność oznacza zaś możliwość domagania się od dłużnika spełnienia tego świadczenia. Dług jest zatem bezpośrednio skorelowany z odpowiednią wierzytelnością.

Przedmiotem transakcji nabycia wierzytelności jest nabycie wierzytelności od dotychczasowego wierzyciela. Z momentem przelewu wierzytelności na nowego wierzyciela przechodzi możliwość domagania się od dłużnika spełnienia świadczenia pieniężnego lub rzeczowego. Zatem, skoro wierzytelność przechodząca na nowego wierzyciela jest skorelowana z powinnością dłużnika do spełnienia świadczenia (spłaty długu) to transakcję nabycia wierzytelności można potraktować, jako usługę w zakresie długów.

Odnosząc powyższe do sytuacji opisanej w zdarzeniu przyszłym, Spółka stoi na stanowisku, że usługa świadczona przez Nabywcę powinna zostać zwolniona z opodatkowania VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn. Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (...).

Z opisu sprawy wynika, iż Wnioskodawca rozważa możliwość zbycia wierzytelności własnej, powstałej z tytułu udzielenia przez niego pożyczki podmiotowi powiązanemu z siedzibą w Hiszpanii. Obecnie rozważa on zbycie wspomnianych wierzytelności własnych z tytułu udzielonych pożyczek na rzecz podmiotu nieposiadającego w Polsce siedziby ani stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej. Nabywca jest osobą prawną. Nabywca jest podmiotem powiązanym ze Spółką. Na dzień sprzedaży wierzytelności kwota główna pożyczki nie będzie wymagalna. Dodatkowo, w ramach jednej umowy sprzedaży wierzytelności, zostanie również przeniesiona wierzytelność z tytułu naliczonych, lecz niezapłaconych odsetek od pożyczki, jeżeli takie wystąpią. Na dzień sprzedaży odsetki naliczone, lecz niezapłacone nie będą jeszcze wymagalne. Sprzedaż wierzytelności własnych przez Zainteresowanego nastąpi w drodze umowy sprzedaży. Zgodnie z umową, wynagrodzenie z tytułu sprzedaży wierzytelności będzie określone w pieniądzu i będzie równe wartości nominalnej wierzytelności (ewentualnie wartości nominalnej powiększonej o naliczone odsetki), pomniejszonej o dyskonto.

Wierzytelność jest prawem jednego podmiotu do żądania od drugiego podmiotu pewnego zachowania się zwanego świadczeniem (wyrażalnym pieniężnie). Przeniesienie wierzytelności z majątku dotychczasowego wierzyciela do majątku nabywcy wierzytelności, które zgodnie z art. 510 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 96 z późn. zm.), następuje na podstawie umowy sprzedaży, zamiany, darowizny lub innej umowy zobowiązującej do przeniesienia wierzytelności, jest skutkiem rozporządzania tą wierzytelnością przez dotychczasowego wierzyciela i stanowi wykonanie przez niego przysługującego mu prawa własności. Wierzytelność jest prawem majątkowym, będącym przedmiotem obrotu gospodarczego. Przeniesienie praw do wierzytelności, jako niematerialnych praw majątkowych, co do zasady, stanowi świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 pkt 1 ustawy. Jednakże w tym przypadku o świadczeniu usług można mówić jedynie w odniesieniu do nabywcy tych wierzytelności. A zatem, usługą jest nabycie wierzytelności danego podmiotu w celu jej wykorzystania do operacji prawno-gospodarczych.

W tym miejscu wskazać należy, że w interpretacji indywidualnej z dnia 3 października 2011 r., nr ILPP4/443-461/11-5/BA stwierdzono, iż Zainteresowany będzie podatnikiem z tytułu importu świadczonych na jego rzecz przez Nabywcę usług, zobowiązanym do odpowiedniego rozliczenia ich importu.

W sprawie będącej przedmiotem pytania, zasadniczą kwestią jest dokonanie analizy przepisów dotyczących zwolnienia od podatku importu usługi wykupu wierzytelności.

Zgodnie z art. 41 ust. 1 ustawy, stawka podatku wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Jednocześnie w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2013 r., na podstawie art. 146a pkt 1 ustawy, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%, z zastrzeżeniem art. 146f.

W myśl art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy, zwalnia się od podatku usługi w zakresie depozytów środków pieniężnych, prowadzenia rachunków pieniężnych, wszelkiego rodzaju transakcji płatniczych, przekazów i transferów pieniężnych, długów, czeków i weksli oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu tych usług.

Stosownie natomiast do art. 43 ust. 15 pkt 1 ustawy, zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 7, 12 i 37-41 oraz w ust. 13, nie mają zastosowania do czynności ściągania długów, w tym factoringu.

Należy zauważyć, iż wskazane wyżej wyłączenie usług ściągania długów i factoringu ze zwolnienia od podatku od towarów i usług, zgodne jest z przepisem art. 13B (1) (d) Szóstej Dyrektywy Rady z dnia 17 maja 1977 r. w sprawie harmonizacji przepisów Państw Członkowskich dotyczących podatków obrotowych - wspólny system podatku od wartości dodanej: ujednolicona podstawa wymiaru podatku (77/388/EWG) (Dz. Urz. WE L Nr 145, str. 1 z późn. zm.), obowiązującej do dnia 31 grudnia 2006 r. Stosownie bowiem do ww. przepisu, państwa członkowskie zwalniają transakcje, nie naruszając innych przepisów Wspólnoty, na warunkach, które ustalają w celu zapewnienia właściwego i prostego zastosowania zwolnień od podatku i zapobieżenia oszustwom podatkowym, unikaniu opodatkowania lub nadużyciom, transakcje, łącznie z negocjacjami, dotyczące depozytu i bieżących rachunków, płatności, transferów, długów, czeków i papierów wartościowych, z wyjątkiem jednakże odzyskiwania długów i factoringu.

Ponadto, w myśl przepisu art. 135 (1) (d) Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347, str. 1 z późn. zm.), która weszła w życie z dniem 1 stycznia 2007 r., państwa członkowskie zwalniają transakcje, łącznie z pośrednictwem, dotyczące rachunków depozytowych, rachunków bieżących, płatności, przelewów, długów, czeków i innych zbywalnych instrumentów finansowych, z wyłączeniem windykacji należności.

Dodatkowo wskazać należy, że Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w wyroku z dnia 26 czerwca 2003 r. w sprawie C-305/01, definiując factoring, o którym mowa w ww. przepisie Szóstej Dyrektywy podkreślił, iż działalność gospodarcza, w ramach której podmiot gospodarczy nabywa wierzytelności, przejmując ryzyko niewywiązania się dłużnika ze zobowiązania i w zamian wystawia swojemu klientowi faktury z tytułu prowizji, stanowi odzyskiwanie długów w rozumieniu art. 13B (d) (3) tej Dyrektywy i dlatego działalność ta wyłączona jest ze zwolnienia określonego w tym przepisie.

Usługi ściągania długów i factoringu nie zostały zdefiniowane w polskich przepisach prawa i należą do tzw. umów nienazwanych. Co do zasady, factoring polega na tym, że faktor trudniący się zawodowo tego typu działalnością nabywa wierzytelności przysługujące przedsiębiorcy (faktorantowi) z tytułu dokonania sprzedaży lub wykonania usług w zamian za określoną kwotę, odpowiadającą wartości nominalnej wierzytelności pomniejszonej o dyskonto uwzględniające wynagrodzenie faktora.

W pojęciu usług ściągania długów i factoringu mieści się zatem m.in. skup wierzytelności w celu ich windykacji we własnym zakresie lub odprzedaży. Usługa polegająca na "wyręczeniu" klienta z czynności zmierzających do odzyskania długu, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług bez możliwości skorzystania ze zwolnienia.

Z opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą w branży restauracyjnej, poprzez sieć lokali gastronomicznych na terenie całej Polski. Ponadto, Zainteresowany prowadzi działalność holdingową, koncentrującą się na zarządzaniu kapitałem poprzez utrzymywanie pakietu kontrolnego udziałów podmiotów zależnych oraz na dysponowaniu nimi. Spółka jest podatnikiem VAT czynnym, zarejestrowanym na potrzeby VAT w Polsce. Obecnie rozważa ona zbycie wierzytelności własnych z tytułu udzielonych pożyczek na rzecz podmiotu nieposiadającego w Polsce siedziby ani stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej. Nabywca jest osobą prawną. Nabywca jest podmiotem powiązanym z Zainteresowanym. Sprzedaż wierzytelności własnych przez Spółkę nastąpi w drodze umowy sprzedaży. Zgodnie z umową, wynagrodzenie z tytułu sprzedaży wierzytelności będzie określone w pieniądzu i będzie równe wartości nominalnej wierzytelności (ewentualnie wartości nominalnej powiększonej o naliczone odsetki), pomniejszonej o dyskonto.

Odnosząc powołane wyżej regulacje prawne do opisu sprawy stwierdzić należy, że nabycie przedmiotowej wierzytelności przez Nabywcę należy zaklasyfikować jako obrót wierzytelnościami w celu sprzedaży lub windykacji, bowiem spowoduje ono niewątpliwie "uwolnienie" cedenta (Zainteresowanego) od ciężaru egzekwowania wierzytelności i stanowić będzie czynność odzyskiwania długów wyłączoną ze zwolnienia od podatku od towarów i usług.

Koncepcja odzyskiwania długów nie zależy bowiem od sposobu, w jaki odzyskiwanie się odbywa. Pojęcie odzyskiwania długów dotyczy jasno sprecyzowanych transakcji finansowych mających na celu uzyskanie zapłaty wierzytelności pieniężnej (vide: pkt 77 i pkt 78 wyroku w sprawie C-305/01).

Reasumując, należy stwierdzić, iż import usługi nabycia wierzytelności nie będzie korzystał ze zwolnienia od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy, bowiem czynność polegająca na obrocie wierzytelnościami, tj. zakupie wierzytelności w celu jej dalszego wyegzekwowania we własnym zakresie, stanowi usługę polegającą na uwolnieniu od wykonywania czynności związanych ze ściąganiem długu i ryzyka jego nieściągnięcia, która nie korzysta, w myśl art. 43 ust. 15 ustawy ze zwolnienia od podatku VAT.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Informuje się, iż w niniejszej interpretacji załatwiono wniosek w części dotyczącej zdarzenia przyszłego w zakresie zwolnienia od podatku nabytej usługi. Natomiast w pozostałych zakresach wydane zostały odrębne interpretacje indywidualne z dnia 3 października 2011 r. nr ILPP4/443-461/11-4/BA, ILPP4/443-461/11-5/BA, ILPP4/443-461/11-7/BA oraz ILPP4/443 -463/11-8/BA.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.