ILPP4/443-430/11-4/ISN

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Uniwersytetu, przedstawione we wniosku z dnia 7 czerwca 2011 r. (data wpływu 13 czerwca 2011 r.) uzupełnionym pismem z dnia 24 sierpnia 2011 r. (data wpływu 26 sierpnia 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie miejsca świadczenia i opodatkowania podatkiem VAT usług organizacji konferencji naukowych świadczonych przez Wnioskodawcę - jest prawidłowe.

W dniu 13 czerwca 2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie miejsca świadczenia i opodatkowania podatkiem VAT usług organizacji konferencji naukowych świadczonych przez Wnioskodawcę. Przedmiotowy wniosek został uzupełniony pismem z dnia 24 sierpnia 2011 r. (data wpływu 26 sierpnia 2011 r.) o informacje doprecyzowujące opis sprawy.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca (dalej Uniwersytet, Uczelnia) kształci studentów na studiach stacjonarnych i niestacjonarnych, a także słuchaczy studiów doktoranckich. W ramach swojej szeroko pojętej działalności edukacyjnej, w tak zwanych pozostałych formach kształcenia, organizuje m.in.: konferencje, seminaria, szkolenia, sympozja itp. Ich celem jest wymiana doświadczeń naukowych, kształcenie studentów, kadry naukowej, dydaktycznej i naukowo-dydaktycznej oraz innych zainteresowanych osób, poprzez prowadzenie wykładów, prelekcji, dyskusji, wymianę informacji naukowych, co jest obowiązkiem statutowym Uczelni. Podczas odbywających się konferencji, sympozjów, zjazdów i seminariów, osoby biorące w nich udział prezentują również swoje osiągnięcia i dorobek naukowy.

Uniwersytet za możliwość uczestnictwa w organizowanych przez siebie konferencjach (seminariach, sympozjach itp.), pobiera od uczestników opłaty, umożliwiając za odpłatnością podmiotom trzecim uczestnictwo w konferencjach naukowych. Uczelnia świadczy usługi podlegające opodatkowaniu VAT. Nabywającymi takie usługi są zarówno podmioty krajowe, jak i osoby mające miejsce zamieszkania bądź siedzibę poza terytorium Polski.

W uzupełnieniu do wniosku poinformowano, iż uczestnicy konferencji organizowanych przez Uniwersytet, których prawo do uczestnictwa uzależnione jest od wniesienia opłaty konferencyjnej, nie biorą w nich udziału w sposób czynny, tj. nie wygłaszają prelekcji, wykładów itp. Oczywiście w przewidzianych dla danej konferencji ramach organizacyjnych (np. czas przeznaczony na swobodne dyskusje), mogą wygłaszać własne poglądy, przedstawiać opinie, zadawać pytania itp., niemniej jednak takie wystąpienia nie mają charakteru planowanego (zorganizowanego) i zależą wyłącznie od aktywności danego uczestnika. Co do zasady udział takiego uczestnika jest więc udziałem biernym, np. jako słuchacz.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy odpłatne udostępnienie możliwości uczestnictwa w konferencji naukowej należy kwalifikować jako usługę, której miejsce świadczenia, w celu rozliczenia podatku VAT, ustala się na podstawie art. 28g ust. 1 ustawy o VAT, tj. czy w przypadku gdy opłata taka jest pobierana przez Uniwersytet w związku z konferencją przeprowadzaną na terytorium Polski, miejscem świadczenia i opodatkowania VAT takiej usługi będzie terytorium kraju, niezależnie od tego, kto będzie nabywcą takiej usługi.

Zdaniem Wnioskodawcy, odpłatne udostępnienie możliwości uczestnictwa w konferencji naukowej należy kwalifikować jako usługę, której miejsce świadczenia i opodatkowania VAT ustala się na podstawie art. 28g ust. 1 ustawy o VAT, tj. gdy opłata taka jest pobierana przez Uniwersytet w związku z konferencją przeprowadzaną na terytorium Polski, miejscem świadczenia i opodatkowania VAT takiej usługi będzie terytorium kraju, niezależnie od tego, kto będzie nabywcą takiej usługi.

UZASADNIENIE własnego stanowiska

Do końca 2010 r. obowiązywała zasada, zgodnie z którą miejscem opodatkowania VAT usług w dziedzinie kultury, sztuki, sportu, nauki, edukacji, rozrywki oraz podobnych usług, takich jak targi i wystawy oraz usług pomocniczych do tych usług, w tym świadczenia usług przez organizatorów usług w tych dziedzinach, było miejsce, gdzie usługi te były faktycznie świadczone. W związku z tym, miejscem świadczenia usługi organizacji konferencji, jak i usług polegających na udostępnieniu uczestnictwa w konferencji (usługa wstępu na konferencję) było to państwo, w którym faktycznie konferencja się odbyła.

Ta zasada wciąż obowiązuje w odniesieniu do usług wstępu na takie imprezy oraz gdy wymienione usługi świadczone są na rzecz podmiotu nieposiadającego statusu podatnika VAT (tj. takiego, który nie prowadzi działalności gospodarczej w rozumieniu VAT).

Wynika to z art. 28g ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), zgodnie z którym "miejscem świadczenia usług wstępu na imprezy kulturalne, artystyczne, sportowe, naukowe, edukacyjne, rozrywkowe lub podobne, takie jak, targi i wystawy, oraz usług pomocniczych związanych z usługami wstępu na te imprezy, świadczonych na rzecz podatnika, jest miejsce, w którym te imprezy faktycznie się odbywają".

Natomiast na podstawie art. 28g ust. 2 ustawy o VAT, "miejscem świadczenia usług w dziedzinie kultury, sztuki, sportu, nauki, edukacji, rozrywki, oraz podobnych usług, takich jak, targi i wystawy, oraz usług pomocniczych do tych usług, w tym świadczenia usług przez organizatorów usług w tych dziedzinach, świadczonych na rzecz podmiotów niebędących podatnikami, jest miejsce, w którym ta działalność faktycznie jest wykonywana".

Oznacza to, iż począwszy od dnia 1 stycznia 2011 r. należy wyróżniać usługi związane z konferencjami (w tym naukowymi) na te, które będą:

Zdaniem Uczelni opisane w stanie faktycznym odpłatne usługi udostępnienia możliwości uczestnictwa w konferencji naukowej należy traktować jako usługi wstępu na imprezy naukowe (edukacyjne), o których mowa w art. 28g ust. 1 ustawy o VAT. Tym samym, oceniając miejsce świadczenia i opodatkowania VAT takich usług należy kierować się miejscem ich faktycznego wykonania, to jest miejscem gdzie konferencja faktycznie się odbywa.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn. Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają:

W myśl art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (...).

Z opisu sprawy wynika, że Uniwersytet w ramach prowadzonej działalności edukacyjnej, organizuje m.in.: konferencje, seminaria, szkolenia, sympozja itp., w związku z czym za możliwość uczestnictwa w organizowanych przez siebie konferencjach (seminariach, sympozjach itp.), pobiera od uczestników opłaty, umożliwiając za odpłatnością podmiotom trzecim uczestnictwo w konferencjach naukowych. Jak wyjaśnił Zainteresowany, uczestnicy konferencji organizowanych przez niego, których prawo do uczestnictwa uzależnione jest od wniesienia opłaty konferencyjnej, nie biorą w nich udziału w sposób czynny, tj. nie wygłaszają prelekcji, wykładów itp. Oczywiście w przewidzianych dla danej konferencji ramach organizacyjnych (np. czas przeznaczony na swobodne dyskusje), mogą wygłaszać własne poglądy, przedstawiać opinie, zadawać pytania itp., niemniej jednak takie wystąpienia nie mają charakteru planowanego (zorganizowanego) i zależą wyłącznie od aktywności danego uczestnika. Co do zasady udział takiego uczestnika jest więc udziałem biernym, np. jako słuchacz.

Jak wynika z przedstawionego opisu sprawy, podmiotami nabywającymi usługi świadczone przez Uniwersytet są zarówno podmioty krajowe, jak i osoby mające miejsce zamieszkania bądź siedzibę poza terytorium Polski.

Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą kwestii, czy w przypadku gdy opłata pobierana jest przez niego w związku z konferencją przeprowadzaną na terytorium Polski, miejscem świadczenia i opodatkowania VAT takiej usługi jest terytorium kraju, niezależnie od tego, kto jest nabywcą takiej usługi.

W przypadku świadczenia usług, bardzo istotnym dla prawidłowego rozliczenia podatku od towarów i usług jest określenie miejsca świadczenia danej usługi. Od poprawności określenia miejsca świadczenia zależy, czy dana usługa podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w Polsce, czy też nie.

Natomiast dla ustalenia miejsca świadczenia usług będących przedmiotem pytania, konieczne jest określenie statusu podatkowego ich nabywców. W zależności bowiem od tego, czy usługobiorca jest podatnikiem czy też podmiotem niebędącym podatnikiem, zastosowanie znajdzie inny przepis ustawy dotyczący określenia miejsca świadczenia usług wykonywanych przez Zainteresowanego.

Należy zwrócić uwagę na to, że ustawodawca wprowadził dodatkową definicję podatnika na potrzeby przepisów określających miejsce świadczenia usług.

Stosownie do art. 28a ustawy, w brzmieniu obowiązującym na dzień złożenia wniosku (Dz. U. z 2004 r. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), na potrzeby stosowania niniejszego rozdziału:

Powyższy artykuł wprowadza drugą definicję podatnika do ustawy. Definicja ta ma zastosowanie tylko w przypadku ustalenia miejsca świadczenia usług. Podatnikiem według tej regulacji jest osoba wykonująca samodzielnie działalność gospodarczą. Ustawodawca odwołuje się w tym celu do definicji działalności gospodarczej ustalonej w art. 15 ust. 2 ustawy, zgodnie z którym działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych. Za podatników są uznawane również podmioty wykonujące działalność gospodarczą zgodnie z regulacjami innych państw członkowskich oraz państw trzecich.

Zgodnie z regułą wyrażoną w art. 28b ust. 1 ustawy, w brzmieniu obowiązującym na dzień złożenia wniosku (Dz. U. z 2004 r. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), miejscem świadczenia usług w przypadku świadczenia usług na rzecz podatnika jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę lub stałe miejsce zamieszkania, z zastrzeżeniem ust. 2-4 oraz art. 28e, art. 28f ust. 1, art. 28g ust. 1, art. 28i, 28j i 28n.

Z powyższego przepisu wynika zatem, iż miejscem świadczenia w przypadku świadczenia usług na rzecz podatnika jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę działalności gospodarczej, czyli opodatkowanie usługi zostaje przeniesione do państwa, gdzie następuje faktyczna konsumpcja usługi.

Jednakże od ogólnej zasady zawartej w powyższym przepisie, ustawodawca przewidział szereg odstępstw, na podstawie których miejsce świadczenia pewnych usług, ściśle określonych w przepisach ustawy, ustala się w sposób szczególny.

Jednym z zastrzeżeń do zasady wyrażonej w art. 28b ust. 1 ustawy, jest świadczenie usług wstępu na imprezy kulturalne, artystyczne, sportowe, naukowe, edukacyjne, rozrywkowe oraz podobne.

W myśl art. 28g ust. 1 ustawy, miejscem świadczenia usług wstępu na imprezy kulturalne, artystyczne, sportowe, naukowe, edukacyjne, rozrywkowe lub podobne, takie jak targi i wystawy, oraz usług pomocniczych związanych z usługami wstępu na te imprezy, świadczonych na rzecz podatnika, jest miejsce, w którym te imprezy faktycznie się odbywają.

Mając na uwadze przedstawiony opis sprawy należy stwierdzić, iż w sytuacji, gdy uczestnictwo w konferencjach organizowanych przez Uniwersytet ma charakter "bierny", tj. uczestnicy występują w roli "słuchaczy", to opłata pobierana za takie uczestnictwo jest płatnością za usługę wstępu na imprezę naukową.

Zatem w sytuacji gdy nabywcą usługi jest podmiot spełniający definicję podatnika, określoną w art. 28a ustawy, miejscem świadczenia i opodatkowania usługi wstępu na konferencje organizowane przez Uczelnię na terytorium Polski, w myśl ww. art. 28g ust. 1 ustawy, jest miejsce gdzie te konferencje się odbywają, czyli w przedmiotowej sprawie terytorium kraju.

Z kolei w art. 28c ustawy, zawarta została ogólna zasada ustalania miejsca świadczenia usług, w przypadku gdy nabywcą usługi jest podmiot niebędący podatnikiem.

Na mocy art. 28c ust. 1 ustawy, w brzmieniu obowiązującym na dzień złożenia wniosku (Dz. U. z 2004 r. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), miejscem świadczenia usług na rzecz podmiotów niebędących podatnikami jest miejsce, w którym usługodawca posiada siedzibę lub stałe miejsce zamieszkania, z zastrzeżeniem ust. 2 i 3 oraz art. 28d-28f, art. 28g ust. 2, art. 28h-28n.

Ustawodawca jako zastrzeżenie do powyżej cyt. przepisu wymienił m.in. przepis art. 28g ust. 2 ustawy, zgodnie z którym miejscem świadczenia usług w dziedzinie kultury, sztuki, sportu, nauki, edukacji, rozrywki oraz podobnych usług, takich jak targi i wystawy, oraz usług pomocniczych do tych usług, w tym świadczenia usług przez organizatorów usług w tych dziedzinach, świadczonych na rzecz podmiotów niebędących podatnikami, jest miejsce, w którym ta działalność faktycznie jest wykonywana.

Zatem w przypadku gdy nabywcą usługi wstępu na konferencje organizowane przez Zainteresowanego jest podmiot niebędący podatnikiem, w rozumieniu art. 28a ustawy, miejscem świadczenia tej usługi, stosownie do powołanych przepisów, jest Polska.

W związku z powyższym stanowisko Zainteresowanego, zgodnie z którym miejscem świadczenia i opodatkowania podatkiem VAT świadczonych przez niego usług jest terytorium kraju, niezależnie od tego, kto jest nabywcą takiej usługi, należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Tut. Organ zwraca uwagę na fakt, iż wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem wniosku (zapytania) Zainteresowanego. Inne kwestie wynikające z opisu sprawy, które nie zostały objęte pytaniem nie mogą być - zgodnie z art. 14b § 1 oraz art. 14f § 2 Ordynacji podatkowej - rozpatrzone.

Informuje się, iż w niniejszej interpretacji indywidualnej wniosek został załatwiony w części dotyczącej stanu faktycznego w zakresie miejsca świadczenia i opodatkowania podatkiem VAT usług organizacji konferencji naukowych świadczonych przez Wnioskodawcę. Natomiast kwestia dotycząca stanu faktycznego w zakresie miejsca świadczenia i opodatkowania podatkiem VAT usług związanych z uczestnictwem pracowników w konferencjach naukowych nabywanych przez Zainteresowanego, została rozstrzygnięta w odrębnej interpretacji indywidualnej z dnia 15 września 2011 r. nr ILPP4/443-430/11-5/ISN.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.