ILPP4/443-429/11-2/BA - Możliwość zwolnienia od podatku od towarów i usług zakwaterowania i wyżywienia osób obecnych w trakcie hospitalizacji pacjentów.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki Akcyjnej, przedstawione we wniosku z dnia 7 czerwca 2011 r. (data wpływu 13 czerwca 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia od podatku VAT usługi zakwaterowania i wyżywienia osób obecnych w trakcie hospitalizacji pacjentów - jest prawidłowe.

W dniu 13 czerwca 2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia od podatku VAT usługi zakwaterowania i wyżywienia osób obecnych w trakcie hospitalizacji pacjentów.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Zainteresowany prowadzi niepubliczny zakład opieki zdrowotnej w rozumieniu ustawy z dnia 30 sierpnia 1991 r. o zakładach opieki zdrowotnej (Dz. U. z 2007 r. Nr 14, poz. 89 z późn. zm.). Jest to wielospecjalistyczny szpital o zasięgu ponadregionalnym. Wnioskodawca świadczy usługi medyczne służące profilaktyce, zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu i poprawie zdrowia, zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 18 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług. Świadczy również usługi w zakresie zakwaterowania i wyżywienia dla osób towarzyszących pacjentom (głównie matki chorych dzieci), które są ściśle związane z leczeniem pacjentów.

Szpital prowadzi oddział pulmonologiczny dla dzieci, rehabilitacji dziecięcej oraz leczenia astmy i mukowiscydozy. Niski poziom wiedzy w zakresie profilaktyki i leczenia tych chorób, trudności w dostępie do specjalistów i przeprowadzania pogłębionej diagnostyki, wymusza konieczność towarzyszenia rodziców chorym dzieciom w procesie leczenia. Rodzice współuczestniczą w edukacji na temat choroby, biorą czynny udział w procesie terapii i rehabilitacji i co jest ważne, zapewniają emocjonalny i psychiczny komfort choremu dziecku. Długofalowy program leczenia astmy przewiduje udział rodziców i ich zaangażowanie w proces terapeutyczny. Taką integrację osiąga się poprzez ich edukację i przygotowanie do normalnego życia dziecka z tymi przewlekłymi chorobami. Innymi usługami medycznymi, spełniającymi przesłankę przedmiotową, wynikającą z art. 43 ust. 1 pkt 18 ustawy jest rehabilitacja kardiologiczna, rehabilitacja ogólnorozwojowa oraz turnusy rehabilitacyjne osób niepełnosprawnych dla dorosłych. Również w tym wypadku usługi zakwaterowania i wyżywienia opiekunów są niezbędnie konieczne do osiągnięcia celu medycznego.

Jak wynika z powyższego, celem szpitala nie jest osiąganie dodatkowego dochodu z pobytu osób towarzyszących w procesie leczenia, ponieważ usługi w zakresie zakwaterowania i wyżywienia osób towarzyszących pacjentom związane są ściśle z wykonywaną usługą medyczną. Wnioskodawca uważa, że na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 18 ustawy o podatku od towarów i usług, tego typu świadczenie jest zwolnione od podatku.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy zakwaterowanie i wyżywienie osób, których obecność w trakcie hospitalizacji pacjentów jest konieczna ze względu na stan chorego i przewidywany korzystny wpływ na leczenie, są zwolnione od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 18 ustawy z dnia 11 marca 2004 r....

Zdaniem Wnioskodawcy, na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 18 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług tego typu świadczenia są zwolnione od podatku.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn. Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Stosownie do art. 8 ust. 1 pkt 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (...).

Na podstawie art. 5a ustawy, towary lub usługi będące przedmiotem czynności, o których mowa w art. 5, wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, są identyfikowane za pomocą tych klasyfikacji, jeżeli dla tych towarów lub usług przepisy ustawy lub przepisy wykonawcze wydane na jej podstawie powołują symbole statystyczne.

W myśl art. 41 ust. 1 ustawy, stawka podatku wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Według art. 146a pkt 1 ustawy, w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2013 r., z zastrzeżeniem art. 146f, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Jednakże zarówno w treści ustawy o podatku od towarów i usług, jak i w przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi bądź zwolnienia od podatku.

Zakres i zasady zwolnienia od podatku od towarów i usług dostawy towarów lub świadczenia usług zostały określone między innymi w art. 43 ustawy.

Stosownie do art. 43 ust. 1 pkt 18 ustawy, w brzmieniu obowiązującym na dzień złożenia wniosku (Dz. U. z 2004 r. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), zwalnia się od podatku usługi w zakresie opieki medycznej, służące profilaktyce, zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu i poprawie zdrowia, oraz dostawę towarów i świadczenie usług ściśle z tymi usługami związane, wykonywane przez zakłady opieki zdrowotnej.

Ponadto, zgodnie z art. 43 ust. 17 ustawy, zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 18, 18a, 22-24, 26, 28, 29, 31, 32 i 33 lit. a), nie mają zastosowania do dostawy towarów lub świadczenia usług ściśle związanych z usługami podstawowymi, jeżeli:

W myśl art. 132 ust. 1 lit. b) Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L 347 z późn. zm.), zwolnieniu od podatku przez państwa członkowskie podlegają opieka szpitalna i medyczna oraz ściśle z nimi związane czynności podejmowane przez podmioty prawa publicznego lub, na warunkach socjalnych porównywalnych do stosowanych w odniesieniu do instytucji prawa publicznego, przez szpitale, ośrodki medyczne i diagnostyczne oraz inne odpowiednio uznane placówki o podobnym charakterze.

Zwolnienie określone w tym przepisie ma charakter przedmiotowo-podmiotowy. Oznacza to, że zwolnieniu od podatku podlega określony rodzaj usług wykonywanych przez zdefiniowany krąg podmiotów. Stąd też analogiczną konstrukcję zastosowano w przepisach ustawy o podatku od towarów i usług, wskazując, jaki rodzaj usług podlega zwolnieniu (usługi opieki medycznej służące profilaktyce, zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu i poprawie zdrowia oraz dostawa towarów i świadczenie usług ściśle z tymi usługami związane), oraz definiując krąg podmiotów wykonujących te usługi (zakłady opieki zdrowotnej).

Tut. Organ podatkowy zauważa, iż przepisy ustawy ani nie posługują się pojęciem świadczenia zdrowotnego (które to pojęcie definiuje ustawa z dnia 30 sierpnia 1991 r. o zakładach opieki zdrowotnej - Dz. U. z 2007 r. Nr 14, poz. 89 z późn. zm.), ani też nie odsyłają w zakresie samego zdefiniowania usług opieki medycznej podlegających zwolnieniu do przepisów ww. ustawy o zakładach opieki zdrowotnej.

Należy jednak podkreślić, iż zgodnie z ugruntowanym stanowiskiem Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (zwanego dalej TSUE), pojęcia używane do określenia zwolnień, należy interpretować ściśle, zważywszy, że zwolnienia te stanowią odstępstwa od ogólnej zasady, zgodnie z którą podatek VAT pobierany jest od każdej dostawy towarów lub usługi świadczonej odpłatnie przez podatnika.

Zgodnie z ugruntowanym orzecznictwem TSUE, zwolnieniu od podatku VAT podlegają tylko świadczenia, które mają bezpośrednio na celu diagnozę, opiekę lub terapię. W przypadku jedynie hipotetycznego związku świadczenia ze wskazanymi celami, zwolnienie nie przysługuje.

Jeżeli podstawowym celem danego świadczenia nie są diagnoza, opieka, bądź leczenie chorób lub zaburzeń zdrowia (tj. świadczeniu nie przyświeca cel terapeutyczny), świadczenie takie nie podlega zwolnieniu od VAT. Takie stanowisko były prezentowane przez TSUE w licznych orzeczeniach (wyrok TSUE z dnia 20 listopada 2003 r. w sprawie Peter d'Ambrumenil C-307/01; wyrok TSUE z dnia 20 listopada 2003 r. w sprawie Margarete Unterpertinger, C-212/01; wyrok TSUE z dnia 10 września 2002 r. w sprawie Kügle, C-141/00).

Pomocnym w zrozumieniu charakteru zwolnienia od podatku VAT usług w zakresie ochrony zdrowia, jest bogate orzecznictwo TSUE, który przykładowo w orzeczeniu C-394/04 i 395/04 Diagnostiko Therapeftiko Kentro Athinon-Ygeia AE a Ypourgos Oikonomikon (pkt 29) stwierdził, iż świadczenie usług, które mogą poprawić komfort i samopoczucie pacjentów, jak i dostawy dla osób towarzyszących pacjentowi, co do zasady nie są transakcjami zwolnionymi od podatku VAT, blisko związanymi z leczeniem szpitalnym i opieką. Inaczej może być tylko wówczas, gdy usługi te są bezwzględnie konieczne do osiągnięcia celów terapeutycznych, którym służą usługi opieki szpitalnej i medycznej, w ramach której są one świadczone.

Świadczone przez szpital usługi polegające na dostarczaniu przez tę instytucję łóżek i posiłków osobom towarzyszącym pacjentom, powinny być zwolnione od podatku VAT, w przypadku gdy zostanie ustalone, że są one niezbędne do leczenia osoby hospitalizowanej.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, iż Wnioskodawca jako niepubliczny zakład opieki zdrowotnej świadczy usługi medyczne służące profilaktyce, zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu i poprawie zdrowia, jak również usługi w zakresie zakwaterowania i wyżywienia dla osób towarzyszących pacjentom (głównie matki chorych dzieci), które są ściśle związane z leczeniem pacjentów. Rodzice współuczestniczą w edukacji na temat choroby, biorą czynny udział w procesie terapii i rehabilitacji i co jest ważne, zapewniają emocjonalny i psychiczny komfort choremu dziecku. Długofalowy program leczenia astmy przewiduje udział rodziców i ich zaangażowanie w proces terapeutyczny. Taką integrację osiąga się poprzez ich edukację i przygotowanie do normalnego życia dziecka z takimi przewlekłymi chorobami. Innymi usługami medycznymi, spełniającymi przesłankę przedmiotową, wynikającą z art. 43 ust. 1 pkt 18 ustawy jest rehabilitacja kardiologiczna, rehabilitacja ogólnorozwojowa oraz turnusy rehabilitacyjne osób niepełnosprawnych dla dorosłych. Również w tym wypadku usługi zakwaterowania i wyżywienia opiekunów są niezbędnie konieczne do osiągnięcia celu medycznego. Zainteresowany wskazał, iż jego celem nie jest osiąganie dodatkowego dochodu z pobytu osób towarzyszących w procesie leczenia pacjentów.

Powyższe wskazuje, iż Wnioskodawca wypełnił przesłankę o charakterze podmiotowym uprawniającą do zastosowania zwolnienia określonego w art. 43 ust. 1 pkt 18 ustawy - jest zakładem opieki zdrowotnej. Spełniona została również przesłanka o charakterze przedmiotowym wynikająca z powyższego przepisu. Świadczone przez Zainteresowanego usługi zakwaterowania i wyżywienia rodziców dzieci leczonych w szpitalu oraz opiekunów dorosłych pacjentów, są bowiem usługami ściśle związanymi z usługami w zakresie opieki medycznej (pod warunkiem, że są bezwzględnie konieczne do osiągnięcia celu terapeutycznego).

Reasumując, usługi zakwaterowania i wyżywienia rodziców dzieci leczonych w szpitalu oraz opiekunów dorosłych pacjentów, wykonywane przez Wnioskodawcę będącego zakładem opieki zdrowotnej, w sytuacji gdy zmierzają do osiągnięcia celu terapeutycznego (medycznego), korzystają ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 18 ustawy, bowiem jak wskazał Zainteresowany, ich obecność w trakcie hospitalizacji pacjentów jest konieczna ze względu na stan chorego i przewidywany korzystny wpływ na leczenie.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.