ILPP4/443-30/12-2/BA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 28 grudnia 2011 r. (data wpływu 16 stycznia 2012 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania pożyczek otrzymanych od podmiotu zagranicznego w 2010 r. - jest prawidłowe.

W dniu 16 stycznia 2012 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania pożyczek otrzymanych od podmiotu zagranicznego w 2010 r.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

X (dalej: SK, Spółka, Wnioskodawca) prowadzi działalność gospodarczą w zakresie zarządzania ruchomymi i nieruchomymi składnikami majątku produkcyjnego oraz udostępniania ich na rzecz Y na podstawie umowy dzierżawy.

SK należy do międzynarodowej grupy kapitałowej Z (dalej: Grupa), zajmującej się produkcją skalnej wełny mineralnej, dostarczaniem produktów, systemów i rozwiązań służących poprawie efektywności energetycznej, akustyki i bezpieczeństwa pożarowego obiektów budowlanych.

W związku z prowadzoną działalnością gospodarczą, w celu pokrycia bieżących potrzeb finansowych Spółka podejmuje kroki mające na celu pozyskanie zewnętrznych źródeł finansowania. Wnioskodawca finansuje swoją działalność gospodarczą poprzez pozyskiwanie obcego kapitału dłużnego w postaci pożyczki. W konsekwencji Spółka zawiera umowy pożyczki (dalej: Umowy pożyczki) z Y z siedzibą w D. (dalej: Y, Pożyczkodawca).

Pożyczkodawca jest spółką prawa duńskiego zarejestrowaną w Danii, również jako duński podatnik VAT. Jednocześnie Pożyczkodawca został zarejestrowany w Polsce dla celów podatku VAT, niemniej jednak nie posiada na terytorium Polski ani siedziby, ani stałego miejsca prowadzenia działalności dla celów tego podatku. Y nie jest wspólnikiem (komplementariuszem ani komandytariuszem) w SK. Y prowadzi działalność przemysłową, handlową oraz usługową, w szczególności o charakterze inwestycyjnym (finansowanie nowych przedsięwzięć). W ramach prowadzonej działalności gospodarczej, Y zajmuje się wsparciem w zakresie zarządzania aktywami finansowymi oraz płynnością innych spółek z Grupy. Działalność Y polega m.in. na przyjmowaniu depozytów od spółek mających nadwyżki finansowe, oraz udzielaniu pożyczek potrzebującym ich spółkom z Grupy, zainteresowanym w pierwszej kolejności pozyskaniem finansowania wewnątrzgrupowego. Rolą Pożyczkodawcy w Grupie jest m.in. efektywne wykorzystywanie zasobów finansowych jej członków, tym samym optymalizacja płynności finansowej w ramach Grupy, a także zwiększenie jej możliwości ekonomicznych oraz umożliwienia jej członkom skoncentrowania się na ich podstawowym przedmiocie działalności.

Pożyczki otrzymywane przez Spółkę (jak również potencjalne przyszłe pożyczki) mają charakter odpłatny, uwzględniający poziom oprocentowania na poziomie rynkowym. Udzielenie pożyczki Spółce odbywa się poprzez każdorazowe zawarcie Umowy pożyczki z Pożyczkodawcą, według przyjętego w ramach Grupy standardowego wzoru umowy. W Umowie pożyczki strony wskazują okres, na który zostaje udzielona, kwotę pożyczki oraz jej oprocentowanie.

Co do zasady Wnioskodawca zawiera Umowy pożyczki na czas określony, z możliwością ich wznowienia. Jednocześnie, w sytuacji gdy wznowienie nie będzie miało miejsca, SK zobowiązany jest, bez żądania na dzień wygaśnięcia Umowy pożyczki do spłaty całości kwoty pożyczki łącznie z narosłymi odsetkami.

Jak wskazano powyżej, w związku z przewidywanymi dalszymi potrzebami w zakresie finansowania swojej działalności, mając jednocześnie na względzie rolę Pożyczkodawcy w Grupie, Spółka nie wyklucza zawierania umów pożyczkowych z Pożyczkodawcą również w przyszłości.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Wnioskodawca wnosi o potwierdzenie, czy w stanie prawnym obowiązującym przed dniem 1 stycznia 2011 r. (tekst jedn.: w 2010 r.), pożyczki udzielane przez Y stanowią dla Spółki import usług zwolnionych z opodatkowania podatkiem od towarów i usług w Polsce.

Zdaniem Wnioskodawcy, w stanie prawnym obowiązującym przed dniem 1 stycznia 2011 r. (tekst jedn.: w 2010 r.), pożyczki udzielane przez Y stanowią dla Spółki import usług zwolnionych z opodatkowania VAT w Polsce.

Udzielanie pożyczek jako czynność opodatkowana VAT

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu podlega m.in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Przez dostawę towarów, w myśl art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, zaś przez świadczenie usług, zgodnie z art. 8 ust. 1 tejże ustawy, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów.

W świetle powołanej definicji świadczenia usług, zdaniem Spółki, usługa udzielenia pożyczek przez Y, za którą Pożyczkodawca otrzymał od niej wyraźnie wskazane wynagrodzenie w postaci odsetek należnych mu z tytułu udostępnienia kapitału, powinna zostać uznana za świadczenie usług, o którym mowa w ustawie o VAT.

Jednocześnie, na poparcie powyższego stanowiska Wnioskodawca podkreślił wskazany uprzednio fakt, iż Y w ramach prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej zajmuje się wsparciem w zakresie zarządzania aktywami finansowymi oraz płynnością innych spółek z Grupy, polegającą właśnie na świadczeniu m.in. takich usług jak przyjmowanie depozytów od spółek mających nadwyżki finansowe oraz udzielania pożyczek spółkom, którym brakuje środków. W opisie sprawy wskazano także, iż rola Pożyczkodawcy w Grupie zmierza do m.in. efektywnego wykorzystywania zasobów finansowych jej członków, tym samym optymalizacji płynności finansowej w ramach Grupy, oraz zwiększenia jej możliwości ekonomicznych i umożliwienia jej członkom skoncentrowania się na ich podstawowym przedmiocie działalności.

Jednocześnie, w świetle powyższego, zdaniem Spółki, należy odwołać się do art. 15 ust. 1 oraz ust. 2 ustawy o VAT, definiujących podatnika oraz działalność gospodarczą dla celów VAT. Zgodnie ze wskazanym przepisem podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Natomiast działalność gospodarcza obejmuje przy tym wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

W konsekwencji wyżej przytoczonych argumentów, Wnioskodawca stoi na stanowisku, iż usługa udzielenia pożyczek, świadczona przez Pożyczkodawcę stanowiła dla niego świadczenie usług, będące jednocześnie elementem jego działalności gospodarczej, w odniesieniu do której Y niewątpliwie działa w charakterze podatnika VAT.

Jednocześnie, z uwagi na transgraniczny charakter udzielonych pożyczek należy odnieść się również do szczególnych postanowień ustawy o VAT w tym zakresie.

Zgodnie z art. 2 pkt 9 ustawy o VAT, przez import usług rozumie się świadczenie usług, z tytułu wykonania których podatnikiem jest usługobiorca, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy, tj. osoba prawna, jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej oraz osoba fizyczna będąca usługobiorcą usług świadczonych przez podatników nieposiadających siedziby działalności gospodarczej lub stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju.

Jednocześnie w myśl art. 17 ust. 2 ustawy o VAT (w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 kwietnia 2011 r.), w przypadkach określonych w ust. 1 pkt 4 rozliczenia podatku należnego nie dokonuje usługodawca, lecz usługobiorca.

Natomiast w stanie prawnym sprzed tej daty art. 17 ust. 2 ustawy o VAT przewidywał, iż ust. 1 pkt 4 nie stosuje się w przypadku świadczenia usług, dla których podatek należny został rozliczony przez usługodawcę lub dokonującego dostawy towarów na terytorium kraju, z wyjątkiem m.in. świadczenia usług, do których stosuje się art. 28b, dla których w każdym przypadku podatnikiem jest usługobiorca. Zaś zgodnie z art. 28b, miejscem świadczenia usług w przypadku świadczenia usług na rzecz podatnika jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę lub stałe miejsce zamieszkania.

W świetle powyższego, zarówno rozważając brzmienie art. 17 przed dniem 1 kwietnia 2011 r. (tekst jedn.: w 2010 r. oraz do dnia 31 marca 2011 r.), jak i po tej dacie, usługi udzielenia pożyczek, świadczone przez Pożyczkodawcę na rzecz Spółki stanowią import usług, opodatkowany w Polsce, zaś podatnikiem zobowiązanym do ich rozliczenia jest usługobiorca, działający jako podatnik określony w art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy o VAT.

Z uwagi na fakt, iż niniejszy wniosek dotyczy stanu faktycznego w stanie prawnym obowiązującym w 2010 r., regulacje ustawy o VAT powinny podlegać analizie w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 stycznia 2011 r. (tekst jedn.: w 2010 r.).

Umowy pożyczki w świetle ustawy o VAT w brzmieniu obowiązującym do dnia 1 stycznia 2011 r. (tekst jedn.: w 2010 r.)

Na gruncie regulacji ustawy o VAT obowiązujących przed dniem 1 stycznia 2011 r. (tekst jedn.: w 2010 r.) należy odnieść się do art. 43 ust. 1 pkt 1 tejże ustawy, który przewiduje, iż zwolnione od podatku były usługi wymienione w załączniku nr 4 do ustawy.

W poz. 3 ww. załącznika wymienione zostały natomiast usługi mieszczące się w grupowaniu o symbolu PKWiU w Sekcji J ex (65-67), tj. usługi pośrednictwa finansowego, z wyłączeniem:

* usług doradztwa finansowego (PKWiU ex 67.13.10-00.20),

* usług doradztwa ubezpieczeniowego oraz wyceny dla towarzystw ubezpieczeniowych (PKWiU ex 67.20.10-00.20, -00.30), z wyjątkiem świadczonych przez zakład ubezpieczeń w rozumieniu przepisów o działalności ubezpieczeniowej oraz świadczonych w tym zakresie przez podmioty działające w imieniu i na rzecz zakładu ubezpieczeń,

* usług ściągania długów oraz faktoringu,

* usług zarządzania akcjami, udziałami w spółkach lub związkach, obligacjami i innymi rodzajami papierów wartościowych, z wyjątkiem wymienionych w art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy,

* usług przechowywania akcji, udziałów w spółkach lub związkach, obligacji i innych rodzajów papierów wartościowych, z wyjątkiem wymienionych w art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy,

* transakcji dotyczących dokumentów ustanawiających tytuł własności,

* transakcji dotyczących praw w odniesieniu do nieruchomości.

W świetle przedstawionego powyżej stanu faktycznego, w ocenie Zainteresowanego, czynność udzielania przez Pożyczkodawcę pożyczek na rzecz innych podmiotów z Grupy powinna zostać zaklasyfikowana jako "usługi udzielania pożyczek poza systemem bankowym", wymienione pod symbolem PKWiU 65.22 (zgodnie z Polską Klasyfikacją Wyrobów i Usług (PKWiU), wprowadzoną rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 18 marca 1997 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU) (Dz. U. Nr 42, poz. 264 z późn. zm.) i stosowaną do celów opodatkowania podatkiem od towarów i usług do dnia 31 grudnia 2010 r. w oparciu o § 3 pkt 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 29 października 2008 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU) (Dz. U. Nr 207, poz. 1293 z późn. zm.)).

W konsekwencji, zdaniem Wnioskodawcy nie budzi wątpliwości, iż biorąc pod uwagę powołane przepisy prawa oraz przedstawiony stan faktyczny należy stwierdzić, iż usługi udzielania pożyczek, świadczone na jego rzecz przez Pożyczkodawcę w ramach prowadzonej przez niego działalności gospodarczej, podlegały opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT w zw. z art. 28b tejże ustawy.

Jednocześnie usługi te korzystały w stanie prawnym obowiązującym przed dniem 1 stycznia 2011 r. (tekst jedn.: w 2010 r.) ze zwolnienia od podatku VAT, na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 1 ustawy w związku z poz. 3 załącznika nr 4 do ustawy o VAT.

Prawidłowość stanowiska Spółki w powyższym zakresie potwierdzają liczne interpretacje indywidualne wydawane w zbliżonych stanach faktycznych przez organy podatkowe. Tytułem przykładu Wnioskodawca powołał m.in.:

* interpretację Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 10 listopada 2010 r. (sygn. IPPP3/443-827/10-2/MG), w której Dyrektor wskazał, iż "w pozycji 3 tego załącznika, w zamkniętym katalogu usług wyłączonych ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem od towarów i usług, nie znajdują się wymienione przez Wnioskodawcę usługi. W związku z powyższym należy stwierdzić, iż zgodnie z załącznikiem nr 4 poz. 3 do ustawy o podatku od towarów i usług, usługi udzielania pożyczek jako usługi pośrednictwa finansowego zostały przedmiotowo zwolnione z tego podatku. Mając powyższe na uwadze należy stwierdzić, iż przedmiotowe usługi udzielania pożyczek korzystają ze zwolnienia określonego w art. 43 ust. 1 pkt 1 w związku z poz. 3 załącznika nr 4 do ustawy o podatku od towarów i usług, sklasyfikowane w grupowaniu PKWiU 65.22.10 jako usługi udzielania pożyczek świadczone poza systemem bankowym";

* interpretację Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 23 lipca 2010 r. (sygn. ILPP2/443-732/10-2/BA), zgodnie z którą "czynności polegające na udzielaniu pożyczek pieniężnych świadczone poza systemem bankowym zaliczane są do grupy usług pośrednictwa finansowego, sklasyfikowanego w sekcji J dział 65 PKWiU, a tego rodzaju działalność mieści się w definicji działalności gospodarczej, o której mowa w art. 15 ust. 2 ustawy. Wobec powyższego udzielanie pożyczek podlega regulacjom zawartym w ustawie o podatku od towarów i usług";

* interpretację Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 28 listopada 2007 r. (sygn. IPPP2-443-273/07-2/BM), potwierdzającą, że "udzielanie przez Wnioskodawcę odpłatnych pożyczek, sklasyfikowane pod symbolem PKWiU 65.22 "Usługi udzielania pożyczek świadczone poza systemem bankowym" podlega regulacjom ustawy o podatku od towarów i usług i korzysta ze zwolnienia na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 1 (jako wymienione w poz. 3 załącznika nr 4) - bez znaczenia jest tutaj fakt, że przedmiotowe działania wykraczają poza zakres czynności zgłoszonych jako przedmiot działalności Spółki w Krajowym Rejestrze Sądowym";

* interpretację Naczelnika Opolskiego Urzędu Skarbowego z dnia 27 kwietnia 2006 r. (sygn. PP/443-6-1-BS/06), w której Naczelnik wskazał, iż "z powyższych przepisów wynika, że wykonywanie czynności, które uznawane są w statystyce publicznej za usługi, niezależnie od tego czy podatnik ma tę czynność wpisaną w zakres swojej działalności gospodarczej podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług", jak również, że "udzielanie pożyczek jest zatem usługą i jest to zdaniem tut. organu podatkowego usługa zaliczana do usług pośrednictwa finansowego". Podobne stanowisko zajął również Naczelnik III Urzędu Skarbowego w Lublinie w interpretacji z dnia 10 maja 2005 r. (sygn. P-4/436/5/05);

* interpretację Naczelnika Trzeciego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego w Radomiu z dnia 4 stycznia 2006 r. (sygn. 1473/WV/443/339/265/2005/AG), potwierdzającą, iż "udzielanie pożyczek przez Podatnika niezależnie od tego, czy jest objęte zgłoszonym przez niego zakresem działalności, stanowi działalność usługową, określoną w PKWiU (65.22.10- 00.90)"usługi udzielania pożyczek świadczone poza systemem bankowym", która na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy w związku z pozycją 3 do załącznika Nr 4 do ustawy o VAT jest zwolniona od podatku od towarów i usług (...)".

Odnosząc cytowane wyżej przepisy do przedstawionego we wniosku stanu faktycznego należy stwierdzić, iż w sytuacji będącej przedmiotem zapytania miało miejsce odpłatne świadczenie usług, stanowiące import usług podlegający opodatkowaniu w Polsce. Jednocześnie usługi udzielania pożyczki świadczone przez Y korzystały z przedmiotowego zwolnienia od podatku VAT w stanie prawnym obowiązującym do dnia 1 stycznia 2011 r., tj. w 2010 r. - na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT w zw. z poz. 3 załącznika nr 4.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

W przedmiotowej interpretacji załatwiono wniosek w części dotyczącej stanu faktycznego w zakresie opodatkowania pożyczek otrzymanych od podmiotu zagranicznego w 2010 r. Zdarzenie przyszłe w zakresie opodatkowania pożyczek otrzymanych od podmiotu zagranicznego po dniu 1 stycznia 2011 r., zostało rozstrzygnięte w odrębnej interpretacji indywidualnej z dnia 4 kwietnia 2012 r. nr ILPP4/443-30/12-3/BA.

Ponadto informuje się, iż w zakresie dotyczącym podatku od czynności cywilnoprawnych zostaną wydane odrębne rozstrzygnięcia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gorzowie Wielkopolskim, ul. Dąbrowskiego 13, 66-400 Gorzów Wielkopolski po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.