ILPP4/43-430/11-5/ISN

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Uniwersytetu, przedstawione we wniosku z dnia 7 czerwca 2011 r. (data wpływu 13 czerwca 2011 r.) uzupełnionym pismem z dnia 24 sierpnia 2011 r. (data wpływu 26 sierpnia 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie miejsca świadczenia i opodatkowania podatkiem VAT usług związanych z uczestnictwem pracowników w konferencjach naukowych nabywanych przez Zainteresowanego - jest prawidłowe.

W dniu 13 czerwca 2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie miejsca świadczenia i opodatkowania podatkiem VAT usług związanych z uczestnictwem pracowników w konferencjach naukowych nabywanych przez Zainteresowanego. Przedmiotowy wniosek został uzupełniony pismem z dnia 24 sierpnia 2011 r. (data wpływu 26 sierpnia 2011 r.) o informacje doprecyzowujące opis sprawy oraz o brakującą opłatę.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca (dalej Uniwersytet, Uczelnia) kształci studentów na studiach stacjonarnych i niestacjonarnych, a także słuchaczy studiów doktoranckich. W ramach swojej szeroko pojętej działalności edukacyjnej, w tak zwanych pozostałych formach kształcenia, organizuje m.in.: konferencje, seminaria, szkolenia, sympozja itp. Ich celem jest wymiana doświadczeń naukowych, kształcenie studentów, kadry naukowej, dydaktycznej i naukowo-dydaktycznej oraz innych zainteresowanych osób, poprzez prowadzenie wykładów, prelekcji, dyskusji, wymianę informacji naukowych, co jest obowiązkiem statutowym Uczelni. Podczas odbywających się konferencji, sympozjów, zjazdów i seminariów, osoby biorące w nich udział prezentują również swoje osiągnięcia i dorobek naukowy.

Uniwersytet za możliwość uczestnictwa w organizowanych przez siebie konferencjach (seminariach, sympozjach itp.), pobiera od uczestników opłaty, umożliwiając za odpłatnością podmiotom trzecim uczestnictwo w konferencjach naukowych. Uczelnia świadczy usługi podlegające opodatkowaniu VAT. Nabywającymi takie usługi są zarówno podmioty krajowe, jaki i osoby mające miejsce zamieszkania bądź siedzibę poza terytorium Polski.

Występują też sytuacje, w których to Uniwersytet nabywa możliwość uczestnictwa w konferencjach naukowych organizowanych przez inne podmioty, wysyłając na nie swoich pracowników. Są to czasem konferencje organizowane przez podmioty posiadające swoją siedzibę poza terytorium Polski. W takich przypadkach faktyczne miejsce, w którym konferencja się odbywa, również znajduje się poza terytorium kraju.

W uzupełnieniu do wniosku poinformowano, iż pracownicy Uczelni biorący udział w konferencjach, w których możliwość uczestnictwa nabywana jest przez nią poprzez wniesienie opłaty konferencyjnej, nie biorą w nich udziału w sposób czynny, tj. nie wygłaszają prelekcji, wykładów itp. Oczywiście w przewidzianych dla danej konferencji ramach organizacyjnych (np. czas przeznaczony na swobodne dyskusje) mogą wygłaszać własne poglądy, przedstawiać opinie, zadawać pytania itp., niemniej jednak takie wystąpienia nie mają charakteru planowanego (zorganizowanego) i zależą wyłącznie od aktywności danego uczestnika (pracownika Uniwersytetu). Co do zasady udział takiego uczestnika jest więc udziałem biernym, np. jako słuchacz.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy odpłatne udostępnienie możliwości uczestnictwa w konferencji naukowej należy kwalifikować jako usługę, której miejsce świadczenia, w celu rozliczenia podatku VAT, ustala się na podstawie art. 28g ust. 1 ustawy o VAT, tj. czy w przypadku gdy Uniwersytet dokonuje zapłaty za możliwość uczestnictwa w konferencji, której faktyczne miejsce przeprowadzenia znajduje się poza terytorium Polski, miejscem świadczenia i opodatkowania takiej usługi nie będzie Polska, w związku z czym na Uczelni nie będzie spoczywał obowiązek wystawienia faktury wewnętrznej i naliczenia podatku VAT tytułem importu usług.

Zdaniem Wnioskodawcy, dokonuje on zapłaty za możliwość uczestnictwa w konferencji, której faktyczne miejsce przeprowadzenia znajduje się poza terytorium Polski. Miejscem świadczenia i opodatkowania takiej usługi nie będzie Polska, w związku z czym nie będzie na nim spoczywał obowiązek wystawienia faktury wewnętrznej i naliczenia podatku VAT tytułem importu usług.

UZASADNIENIE własnego stanowiska

Do końca 2010 r. obowiązywała zasada, zgodnie z którą miejscem opodatkowania VAT usług w dziedzinie kultury, sztuki, sportu, nauki, edukacji, rozrywki oraz podobnych usług, takich jak targi i wystawy oraz usług pomocniczych do tych usług, w tym świadczenia usług przez organizatorów usług w tych dziedzinach, było miejsce, gdzie usługi te były faktycznie świadczone. W związku z tym, miejscem świadczenia usługi organizacji konferencji, jak i usług polegających na udostępnieniu uczestnictwa w konferencji (usługa wstępu na konferencję) było to państwo, w którym faktycznie konferencja się odbyła.

Ta zasada wciąż obowiązuje w odniesieniu do usług wstępu na takie imprezy oraz gdy wymienione usługi świadczone są na rzecz podmiotu nieposiadającego statusu podatnika VAT (tj. takiego, który nie prowadzi działalności gospodarczej w rozumieniu VAT).

Wynika to z art. 28g ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), zgodnie z którym "miejscem świadczenia usług wstępu na imprezy kulturalne, artystyczne, sportowe, naukowe, edukacyjne, rozrywkowe lub podobne, takie jak, targi i wystawy, oraz usług pomocniczych związanych z usługami wstępu na te imprezy, świadczonych na rzecz podatnika, jest miejsce, w którym te imprezy faktycznie się odbywają".

Natomiast na podstawie art. 28g ust. 2 ustawy o VAT, "miejscem świadczenia usług w dziedzinie kultury, sztuki, sportu, nauki, edukacji, rozrywki, oraz podobnych usług, takich jak, targi i wystawy, oraz usług pomocniczych do tych usług, w tym świadczenia usług przez organizatorów usług w tych dziedzinach, świadczonych na rzecz podmiotów niebędących podatnikami, jest miejsce, w którym ta działalność faktycznie jest wykonywana".

Oznacza to, iż począwszy od dnia 1 stycznia 2011 r. należy wyróżniać usługi związane z konferencjami (w tym naukowymi) na te, które będą:

Zdaniem Uczelni, w przypadku nabycia przez nią możliwości uczestnictwa w konferencji, która ma miejsce poza terytorium Polski, usługa taka nie podlega opodatkowaniu VAT w Polsce, a zatem nie będzie ona miała obowiązku wystawienia w związku z nabyciem takiej usługi faktury wewnętrznej i naliczenia należnego podatku VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn. Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają:

W myśl art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (...).

Z opisu sprawy wynika, że Uniwersytet w ramach prowadzonej działalności edukacyjnej, nabywa możliwość uczestnictwa w konferencjach naukowych organizowanych przez inne podmioty, wysyłając na nie swoich pracowników. Są to czasem konferencje organizowane przez podmioty posiadające swoją siedzibę poza terytorium Polski. W takich przypadkach faktyczne miejsce, w którym konferencja się odbywa, również znajduje się poza terytorium kraju. Jak wyjaśnił Zainteresowany, jego pracownicy biorący udział w konferencjach, w których możliwość uczestnictwa nabywana jest przez niego poprzez wniesienie opłaty konferencyjnej, nie biorą w nich udziału w sposób czynny, tj. nie wygłaszają prelekcji, wykładów itp. Oczywiście w przewidzianych dla danej konferencji ramach organizacyjnych (np. czas przeznaczony na swobodne dyskusje), mogą wygłaszać własne poglądy, przedstawiać opinie, zadawać pytania itp., niemniej jednak takie wystąpienia nie mają charakteru planowanego (zorganizowanego) i zależą wyłącznie od aktywności danego uczestnika (pracownika Uczelni). Co do zasady udział takiego uczestnika jest więc udziałem biernym, np. jako słuchacz.

Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą kwestii, czy w przypadku gdy dokonuje on zapłaty za możliwość uczestnictwa w konferencji, której faktyczne miejsce przeprowadzenia znajduje się poza terytorium Polski, miejscem świadczenia i opodatkowania takiej usługi nie jest Polska, w związku z czym nie będzie na nim spoczywał obowiązek wystawienia faktury wewnętrznej i naliczenia podatku VAT tytułem importu usług.

W przypadku świadczenia usług, bardzo istotnym dla prawidłowego rozliczenia podatku od towarów i usług jest określenie miejsca świadczenia danej usługi. Od poprawności określenia miejsca świadczenia zależy, czy dana usługa podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w Polsce, czy też nie.

Stosownie do art. 28a ustawy, w brzmieniu obowiązującym na dzień złożenia wniosku (Dz. U. z 2004 r. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), na potrzeby stosowania niniejszego rozdziału:

Powyższy artykuł wprowadza drugą definicję podatnika do ustawy. Definicja ta ma zastosowanie tylko w przypadku ustalenia miejsca świadczenia usług. Podatnikiem według tej regulacji jest osoba wykonująca samodzielnie działalność gospodarczą. Ustawodawca odwołuje się w tym celu do definicji działalności gospodarczej ustalonej w art. 15 ust. 2 ustawy, zgodnie z którym działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Z opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca jest podatnikiem w rozumieniu art. 28a ustawy.

Zgodnie z regułą wyrażoną w art. 28b ust. 1 ustawy, w brzmieniu obowiązującym na dzień złożenia wniosku (Dz. U. z 2004 r. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), miejscem świadczenia usług w przypadku świadczenia usług na rzecz podatnika jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę lub stałe miejsce zamieszkania, z zastrzeżeniem ust. 2-4 oraz art. 28e, art. 28f ust. 1, art. 28g ust. 1, art. 28i, 28j i 28n.

Z powyższego przepisu wynika zatem, iż miejscem świadczenia w przypadku świadczenia usług na rzecz podatnika jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę działalności gospodarczej, czyli opodatkowanie usługi zostaje przeniesione do państwa, gdzie następuje faktyczna konsumpcja usługi.

Jednakże od ogólnej zasady zawartej w powyższym przepisie, ustawodawca przewidział szereg odstępstw, na podstawie których miejsce świadczenia pewnych usług, ściśle określonych w przepisach ustawy, ustala się w sposób szczególny.

Jednym z zastrzeżeń do zasady wyrażonej w art. 28b ust. 1 ustawy, jest świadczenie usług wstępu na imprezy kulturalne, artystyczne, sportowe, naukowe, edukacyjne, rozrywkowe oraz podobne.

W myśl art. 28g ust. 1 ustawy, miejscem świadczenia usług wstępu na imprezy kulturalne, artystyczne, sportowe, naukowe, edukacyjne, rozrywkowe lub podobne, takie jak targi i wystawy, oraz usług pomocniczych związanych z usługami wstępu na te imprezy, świadczonych na rzecz podatnika, jest miejsce, w którym te imprezy faktycznie się odbywają.

Mając na uwadze przedstawiony opis sprawy należy stwierdzić, iż w sytuacji, gdy uczestnictwo pracowników Zainteresowanego w konferencjach organizowanych przez podmiot posiadający siedzibę poza terytorium Polski ma charakter "bierny", tj. pracownicy uczestniczą w nich jako "słuchacze", to opłata za takie uczestnictwo jest płatnością za usługę wstępu na imprezę naukową.

W związku z powyższym, miejscem świadczenia i opodatkowania nabywanej przez Uniwersytet usługi wstępu na konferencje, której faktyczne miejsce przeprowadzenia znajduje się poza terytorium Polski - w myśl ww. art. 28g ust. 1 ustawy - jest miejsce gdzie ta konferencja się odbywa. Zatem usługa wstępu na konferencje nie podlega w Polsce opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Tym samym, Uczelnia nie ma obowiązku wystawienia faktury wewnętrznej i naliczenia podatku VAT tytułem importu usług.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Tut. Organ zwraca uwagę na fakt, iż wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem wniosku (zapytania) Zainteresowanego. Inne kwestie wynikające z opisu sprawy, które nie zostały objęte pytaniem nie mogą być - zgodnie z art. 14b § 1 oraz art. 14f § 2 Ordynacji podatkowej - rozpatrzone.

Informuje się, iż w niniejszej interpretacji indywidualnej wniosek został załatwiony w części dotyczącej stanu faktycznego w zakresie miejsca świadczenia i opodatkowania podatkiem VAT usług związanych z uczestnictwem pracowników w konferencjach naukowych nabywanych przez Zainteresowanego. Natomiast kwestia dotycząca stanu faktycznego w zakresie miejsca świadczenia i opodatkowania podatkiem VAT usług organizacji konferencji naukowych świadczonych przez Wnioskodawcę została rozstrzygnięta w odrębnej interpretacji indywidualnej z dnia 15 września 2011 r. nr ILPP4/443-430/11-4/ISN.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.