ILPP2/4512-1-849/15-4/OA

Pisma urzędowe
Status:  Nieoceniane

Pismo z dnia 9 lutego 2016 r. Izba Skarbowa w Poznaniu ILPP2/4512-1-849/15-4/OA

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613 z późn. zm.) oraz § 6 pkt 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie uznania, czy darowizna Praw będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT oraz określenia podstawy opodatkowania dla ww. czynności - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 22 listopada 2015 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie uznania, czy darowizna Praw będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT oraz określenia podstawy opodatkowania dla ww. czynności. Wniosek został uzupełniony w dniu 22 stycznia 2016 r. o brakujące elementy opisu sprawy.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca jest osobą fizyczną, polskim rezydentem podatkowym. Wnioskodawca prowadzi indywidualną działalność gospodarczą w zakresie gastronomii (sieć restauracji, sklep z żywnością, catering). W ramach prowadzonej działalnością Wnioskodawca uzyskał prawa ochronne (o których mowa w art. 121 ustawy z dnia 30 czerwca 2000 r. - Prawo własności przemysłowej. Dz. U. z 2003 r. Nr 119, poz. 1117 z późn. zm.) na znaki towarowe i wzory przemysłowe wykorzystywane przez Wnioskodawcę w prowadzonej działalności gospodarczej. Ponadto Wnioskodawca jest właścicielem praw autorskich, na które nie zostały udzielone prawa ochronne oraz know - how dotyczący prowadzonej przez Wnioskodawcę działalności gospodarczej (dalej łącznie jako "Prawa"). Prawa są wykorzystywane w działalności prowadzonej przez Wnioskodawcę. Wnioskodawca rozważa obecnie dokonanie darowizny Praw na rzecz matki; przedmiot darowizny nie będzie stanowił przedsiębiorstwa ani zorganizowanej części przedsiębiorstwa. W uzupełnieniu z dnia 22 stycznia 2016 r. Wnioskodawca doprecyzował, że jest czynnym podatnikiem podatku VAT.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

1. Czy darowizna Praw przez Wnioskodawcę na rzecz matki będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT.

2. Czy podstawę opodatkowania podatkiem VAT darowizny Praw przez Wnioskodawcę na rzecz matki stanowić będą wyłącznie koszty poniesione na nabycie Praw.

Zdaniem Wnioskodawcy:

Ad. 1)

Zdaniem Wnioskodawcy darowizna Praw przez Wnioskodawcę na rzecz matki będzie stanowiła nieodpłatne świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ust. 2 pkt 2 Ustawy VAT i co za tym idzie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT.

Ad. 2)

Zdaniem Wnioskodawcy, podstawę opodatkowania przy darowiźnie Praw przez Wnioskodawcę na rzecz matki stanowić będą - zgodnie z art. 29a ust. 5 Ustawy VAT - koszty świadczenia tej usługi poniesione przez Wnioskodawcę, czyli wydatki na nabycie Praw. Uzasadnienie: Ad. 1) Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 Ustawy VAT, opodatkowaniu podatkiem VAT podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 Ustawy VAT przez dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel; towarami są, zgodnie z przepisem art. 2 pkt 6 Ustawy VAT, rzeczy i ich części, a także wszelkie postacie energii.

Natomiast art. 8 ust. 1 pkt 1 Ustawy VAT stanowi, że przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, niestanowiące dostawy towarów, w tym również przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej. W związku z tym należy uznać, że dokonanie darowizny Praw może zostać uznane za świadczenie usług w rozumieniu Ustawy VAT.

Zgodnie ze wskazanym wyżej art. 5 ust. 1 Ustawy VAT opodatkowaniu podatkiem VAT podlega odpłatne świadczenie usług. Jednocześnie, przepis art. 8 ust. 2 Ustawy VAT wskazuje na szczególne sytuacje, w których również nieodpłatne świadczenie usług podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.

W myśl art. 8 ust. 2 ustawy o VAT, za odpłatne świadczenie usług uznaje się również:

1.

użycie towarów stanowiących część przedsiębiorstwa podatnika do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika. w tym w szczególności do celów osobistych podatnika lub jego pracowników. w tym byłych pracowników. wspólników, udziałowców. akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych. członków stowarzyszenia. jeżeli podatnikowi przysługiwało. w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych,

2.

nieodpłatne świadczenie usług na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika.

Z powyższego przepisu wynika, że aby nieodpłatne świadczenie usług podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, muszą być spełnione określone warunki: w przypadku użycia towarów stanowiących część przedsiębiorstwa - użycie ich do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika oraz istnienie prawa podatnika do obliczenia - w całości lub w części podatku naliczonego przy nabyciu tych towarów (warunki te muszą być spełnione łącznie), w przypadku świadczenia usług - świadczenie ich do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika. Jak zostało wskazane powyżej Prawa nie są towarami. W świetle powyższych regulacji, zdaniem Wnioskodawcy darowizna Praw na rzecz matki stanowi nieodpłatne świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ust. 2 pkt 2 Ustawy VAT i co za tym idzie czynność ta będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT.

Ad. 2) Zgodnie z art. 29a ust. 1 Ustawy VAT, podstawą opodatkowania z zastrzeżeniem ust. 2-5, art. 30a-30c, art. 32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5, jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.

Z kolei, zgodnie z art. 29a ust. 5 Ustawy VAT, w przypadku świadczenia usług, o których mowa w art. 8 ust. 2 Ustawy VAT podstawą opodatkowania jest koszt świadczenia tych usług poniesiony przez podatnika. Tym samym, podstawą opodatkowania nieodpłatnego świadczenia usług jest koszt tych usług poniesiony przez podatnika. Ustawa VAT nie precyzuje, co należy rozumieć pod pojęciem "kosztu świadczenia usługi". Stosując wykładnię celowościową wskazanego przepisu należy uznać, iż podstawa opodatkowania nieodpłatnego świadczenia usługi powinna być jak najbliższa rzeczywistemu kosztowi jej wyświadczenia (por. Jerzy Martini, Przemysław Skorupa, Marek Wojda, VAT 2010. Komentarz, wyd. C.H. Beck. Warszawa 2010). Biorąc powyższe stanowisko pod uwagę należy przyjąć, że w przypadku świadczenia usług objętych normą art. 8 ust. 2 Ustawy VAT, istotny jest faktycznie poniesiony koszt świadczenia usług, a nie cena rynkowa (czy wartość rynkowa) danej usługi. Tym samym ustalając podstawę opodatkowania usługi polegającej na nieodpłatnym przekazaniu przez Wnioskodawcę Praw należy wziąć pod uwagę koszty faktycznie poniesione przez Wnioskodawcę na nabycie Praw. Przy czym podstawa opodatkowania nie powinna obejmować kosztów poniesionych w związku z samą umową darowizny Praw, tj. kosztów towarzyszących dokonaniu darowizny (np. koszty usług doradczych, koszty aktu notarialnego, koszty wyceny przez rzeczoznawcę). Podsumowując, zdaniem Wnioskodawcy, podstawę opodatkowania przy darowiźnie Praw przez Wnioskodawcę na rzecz matki stanowić będą zgodnie z art. 29a ust. 5 Ustawy VAT koszty świadczenia tej usługi poniesione przez Wnioskodawcę.

Stanowisko Wnioskodawcy znajduje również potwierdzenie w stanowiskach organów podatkowych. Przykładowo w:

1.

interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Lodzi z dnia 2 marca 2015 r. sygn. IPTPP2/45I2-33/I52/PRP w której organ podatkowy wskazał, że "podstawą opodatkowania - zgodnie z art. 29a ust. 5 ustawy - będzie faktyczny koszt świadczenia tej usługi, który stanowić będzie kwota poniesionych wydatków w związku z wytworzeniem i zarejestrowaniem znaku towarowego oraz utrzymaniem prawa ochronnego do znaku towarowego, z wyłączeniem natomiast kosztów związanych z dokonaniem darowizny, tj. kosztów usług doradczych, notarialnych oraz wyceny znaku towarowego przez rzeczoznawcę."

2.

interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 25 listopada 2014 r. o sygnaturze ILPP5/443-2I9/I42/PG w której organ podatkowy stwierdził, że "Podstawą opodatkowania tej czynności w myśl art. 29a ust. 5 ustawy - będzie poniesiony przez Zainteresowanego koszt świadczenia tych usług, który stanowić będzie całkowitą kwotę wydatków poniesionych w związku z wytworzeniem znaków towarowych (np. koszty projektu)."

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą - opodatkowaniu ww. podatkiem, podlegają:

1.

odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju;

2.

eksport towarów;

3.

import towarów na terytorium kraju;

4.

wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju;

5.

wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.

Zarówno dostawa towarów, jak i świadczenie usług mieszczą się w definicji sprzedaży, określonej w art. 2 pkt 22 ustawy, według której sprzedaż to odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy - przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Towarami - art. 2 pkt 6 ustawy - są rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Natomiast art. 8 ust. 1 ustawy stanowi, że przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1.

przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;

2.

zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;

3.

świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

W powyższych przepisach przyjęto generalną zasadę, zgodnie z którą usługami są wszelkie odpłatne świadczenia, niebędące dostawą towarów. Stąd też definicja "świadczenia usług" ma charakter dopełniający definicję "dostawy towarów" i jest wyrazem realizacji zasady powszechności opodatkowania podatkiem od towarów i usług transakcji wykonywanych przez podatników w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. Określeniem "usługi" w przepisach ustawy o podatku od towarów i usług objęto obszerny krąg czynności, obejmujący swym zakresem zarówno czynności określone przez stosowne klasyfikacje statystyczne, jak i cały szereg innych świadczeń, które nie są ujęte w tych klasyfikacjach.

Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy zatem rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś), jak i zaniechanie (nieczynienie, bądź też tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy).

Należy jednak zaznaczyć, że nie każde działanie, powstrzymanie się od działania, czy tolerowanie czynności lub sytuacji jest uznawane za usługę, w rozumieniu przepisów ustawy. Dana czynność podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wówczas, gdy istnieje bezpośredni związek o charakterze przyczynowym pomiędzy świadczoną usługą, a otrzymanym świadczeniem wzajemnym, w ten sposób, że zapłacone kwoty stanowią wynagrodzenie za wyodrębnioną usługę świadczoną w ramach stosunku prawnego. Otrzymana zapłata powinna być konsekwencją wykonania usługi. Wynagrodzenie musi być należne za jej wykonanie.

Ustawa o podatku od towarów i usług nie definiuje, co należy rozumieć przez czynność odpłatną, jednakże kwestia ta była niejednokrotnie przedmiotem rozpatrzenia przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Jak zauważył Trybunał w wyroku C-102/86: "czynność można uznać za dokonaną odpłatnie, gdy istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru lub usługi, a ponadto odpłatność za otrzymane świadczenie (towar lub usługę) pozostaje w bezpośrednim związku z czynnością, która miałaby być opodatkowana tym podatkiem".

Należy też zwrócić uwagę na wyrok C-16/93 pomiędzy R. J. Tolsma a Inspecteur der Omzetbelasting Leeuwarden, gdzie Trybunał zauważył, że czynność: "podlega opodatkowaniu wyłącznie wtedy, gdy istnieje związek prawny między usługodawcą i usługobiorcą, w ramach którego następuje świadczenie wzajemne, przy czym wynagrodzenie otrzymane przez usługodawcę stanowi wartość faktycznie przekazaną w zamian za usługi świadczone na rzecz usługobiorcy". W orzeczeniu z 5 lutego 1981 r. C-154/80 Trybunał stwierdził, że świadczenie podlega opodatkowaniu jedynie w przypadku, gdy podstawę opodatkowania stanowi świadczenie wzajemne otrzymane przez świadczącego usługę. Musi również istnieć możliwość wyrażenia w pieniądzu wartości tego świadczenia wzajemnego.

Z treści powołanego wyżej przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy jednoznacznie wynika, że dostawa towarów i świadczenie usług, co do zasady podlegają opodatkowaniu VAT jedynie wówczas, gdy czynności te są wykonywane odpłatnie.

Ustawodawca jednakże przewidział od powyższej reguły wyjątki, które zostały zawarte - w przypadku dostawy towarów - w art. 7 ust. 2 oraz - w przypadku świadczenia usług - w art. 8 ust. 2 ustawy o VAT.

Na podstawie art. 8 ust. 2 ww. ustawy za odpłatne świadczenie usług uznaje się również:

1.

użycie towarów stanowiących część przedsiębiorstwa podatnika do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika, w tym w szczególności do celów osobistych podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych;

2.

nieodpłatne świadczenie usług na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika.

Z ww. powołanego przepisu wynika, że aby nieodpłatne świadczenie usług podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, muszą być spełnione określone warunki:

* w przypadku użycia towarów stanowiących część przedsiębiorstwa - użycie ich do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika oraz istnienie prawa podatnika do odliczenia - w całości lub w części - podatku naliczonego przy nabyciu, imporcie lub wytworzeniu tych towarów lub ich części składowych (warunki te muszą być spełnione łącznie),

* w przypadku świadczenia usług - świadczenie ich do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika.

Zatem dla ustalenia czy konkretne nieodpłatne świadczenie usług podlega opodatkowaniu na mocy cytowanego wyżej art. 8 ust. 2 pkt 2 ustawy, istotne jest ustalenie celu takiego świadczenia. Jeżeli nieodpłatne świadczenie wpisywało się będzie w cel prowadzonej działalności gospodarczej, wtedy przesłanka uznania takiej nieodpłatnej czynności za odpłatne świadczenie usług, podlegające opodatkowaniu nie zostanie spełniona. Stwierdzenie takie uzależnione jednak jest od konkretnych okoliczności jakie w danej sprawie występują.

Wypełnienie warunku określonego w art. 8 ust. 2 pkt 2 ustawy, jest podstawą do traktowania nieodpłatnej usługi jako podlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Należy zatem stwierdzić, iż opodatkowaniu podlegają te nieodpłatne usługi, które nie mają związku z prowadzoną działalnością. Za usługi świadczone do celów innych niż działalność gospodarcza należy uznać wszelkie usługi, których świadczenie odbyło się bez związku z potrzebami prowadzonej działalności gospodarczej. Niedopełnienie któregokolwiek z warunków określonych w art. 8 ust. 2 ustawy, jest podstawą do traktowania nieodpłatnej usługi jako niepodlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Jednakże nie każda czynność stanowiąca świadczenie usług, w rozumieniu art. 5 ustawy o podatku od towarów i usług, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Aby dana czynność była opodatkowana tym podatkiem musi być wykonana przez podatnika.

Podatnikami - według zapisu art. 15 ust. 1 ustawy - są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

W myśl art. 15 ust. 2 ustawy, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Natomiast w świetle definicji zawartej w art. 15 ustawy, dla uznania określonych zachowań danego podmiotu za działalność gospodarczą istotne znaczenie ma ich zorganizowany charakter. Przy czym, taka działalność wystąpi również w przypadku wykorzystywania towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych. Zatem, świadczenie usług będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w sytuacji, gdy działaniom podmiotu świadczącego te usługi, można przypisać znamiona prowadzenia działalności gospodarczej, co w efekcie przesądza o uzyskaniu przez niego statusu podatnika.

Definicja działalności gospodarczej, zawarta w ustawie, ma charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem "podatnik" tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określoną działalność, występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym.

W kontekście powyższego należy stwierdzić, że nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług ten, kto jako osoba fizyczna dokonuje jednorazowych lub okazjonalnych transakcji, za które nie jest przewidziana ściśle regularna zapłata oraz nie prowadzi zorganizowanej czy zarejestrowanej działalności gospodarczej. Dokonywanie określonych czynności incydentalnie, poza sferą prowadzonej działalności gospodarczej, nie pozwala na uznanie danego podmiotu za podatnika w zakresie tych czynności.

Działalność gospodarcza powinna cechować się stałością, powtarzalnością i niezależnością jej wykonywania, bowiem związana jest z profesjonalnym obrotem gospodarczym. Nie jest natomiast działalnością handlową, a zatem i gospodarczą sprzedaż majątku osobistego, który nie został nabyty ani też wykorzystany w trakcie jego posiadania w celu jego odsprzedaży i nie jest związany z prowadzoną działalnością gospodarczą.

Jeżeli dana czynność została wykonana poza zakresem działań producenta, handlowca, usługodawcy, pozyskującego zasoby naturalne, rolnika, czy wykonującego wolny zawód i jednocześnie okoliczności dokonania tej czynności nie noszą znamion działalności gospodarczej, o której mowa w ustawie, to w świetle cytowanego powyżej art. 15 ust. 2, podmiotu dokonującego tych czynności nie można uznać za podatnika VAT.

Z opisu sprawy wynika, iż Wnioskodawca jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług, polskim rezydentem podatkowym. Wnioskodawca prowadzi indywidualną działalność gospodarczą w zakresie gastronomii (sieć restauracji, sklep z żywnością, catering). W ramach prowadzonej działalnością Wnioskodawca uzyskał prawa ochronne (o których mowa w art. 121 ustawy z dnia 30 czerwca 2000 r. - Prawo własności przemysłowej. Dz. U. z 2003 r. Nr 119, poz. 1117 z późn. zm.) na znaki towarowe i wzory przemysłowe wykorzystywane przez Wnioskodawcę w prowadzonej działalności gospodarczej. Ponadto Wnioskodawca jest właścicielem praw autorskich, na które nie zostały udzielone prawa ochronne oraz know - how dotyczący prowadzonej przez Wnioskodawcę działalności gospodarczej (dalej łącznie jako "Prawa"). Prawa są wykorzystywane w działalności prowadzonej przez Wnioskodawcę. Wnioskodawca rozważa obecnie dokonanie darowizny Praw na rzecz matki; przedmiot darowizny nie będzie stanowił przedsiębiorstwa ani zorganizowanej części przedsiębiorstwa. W uzupełnieniu z dnia 22 stycznia 2016 r. Wnioskodawca doprecyzowała, że jest czynnym podatnikiem podatku VAT.

Przy tak przedstawionym opisie sprawy Wnioskodawca jest zainteresowany, czy darowizna prawa do Znaku towarowego na rzecz matki będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT oraz w jaki sposób ustalić podstawę opodatkowania od tej czynności.

Na podstawie art. 120 ust. 1 ustawy z dnia 30 czerwca 2000 r. - Prawo własności przemysłowej (Dz. U. z 2013 r. poz. 1410 z późn. zm.) - znakiem towarowym może być każde oznaczenie, które można przedstawić w sposób graficzny, jeżeli oznaczenie takie nadaje się do odróżnienia towarów jednego przedsiębiorstwa od towarów innego przedsiębiorstwa.

W myśl art. 120 ust. 2 ustawy - Prawo własności przemysłowej - znakiem towarowym, w rozumieniu ust. 1, może być w szczególności wyraz, rysunek, ornament, kompozycja kolorystyczna, forma przestrzenna, w tym forma towaru lub opakowania, a także melodia lub inny sygnał dźwiękowy.

Na znak towarowy może być udzielone prawo ochronne (art. 121 ustawy - Prawo własności przemysłowej).

Na podstawie art. 153 ust. 1 ustawy - Prawo własności przemysłowej - przez uzyskanie prawa ochronnego nabywa się prawo wyłącznego używania znaku towarowego w sposób zarobkowy lub zawodowy na całym obszarze Rzeczypospolitej Polskiej.

Czas trwania prawa ochronnego na znak towarowy wynosi 10 lat od daty zgłoszenia znaku towarowego w Urzędzie Patentowym (art. 153 ust. 2 ustawy - Prawo własności przemysłowej).

Prawo ochronne na znak towarowy może zostać, na wniosek uprawnionego, przedłużone, w drodze decyzji, dla wszystkich lub części towarów na kolejne okresy dziesięcioletnie - art. 153 ust. 3 ustawy - Prawo własności przemysłowej.

Prawo ochronne na znak towarowy jest bezwzględnym prawem podmiotowym o określonej przepisami ustawy - Prawo własności przemysłowej czasowej i terytorialnej skuteczności.

Prawo znaków towarowych to przepisy należące do działu prawa własności intelektualnej, jakim jest prawo własności przemysłowej. Znakiem towarowym są wszelkie znaki, oznaczenia, symbole, których zadaniem jest indywidualizowanie towarów lub usług na rynku. Uważa się, że znaki pełnią trzy funkcje: oznaczania pochodzenia, jakościową, reklamową.

Znak towarowy oznacza pochodzenie, gdy wskazuje, że opatrzone tym znakiem towary lub usługi pochodzą z tego samego źródła (gwarantującego i kontrolującego ich jakość). Funkcja jakościowa znaku towarowego polega na informowaniu przez znak, że wszystkie opatrzone nim towary lub usługi są takiej samej jakości. Funkcję reklamową wypełnia znak, jeśli zachęca on do zakupu opatrzonych tym znakiem towarów lub usług. A tak się dzieje, jeśli klienci z danym znakiem towarowym kojarzą dobrą jakość towarów lub usług lub też znak ten przyciąga uwagę klientów - wywołuje u nich pozytywne skojarzenia lub w inny sposób pozytywnie oddziaływa. Funkcję reklamową przede wszystkim realizują renomowane znaki towarowe.

Prawo do znaków towarowych, jak wyjaśniono powyżej, nie stanowi towaru w rozumieniu przepisów ustawy, a zatem transakcja zbycia prawa do zarejestrowanego znaku towarowego (czy innego wzoru, patentu) nie może być kwalifikowana jako odpłatna dostawa towarów. Przeniesienie (darowizna) takich praw na rzecz innego podmiotu kwalifikowana jest zatem jako świadczenie usług w rozumieniu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, bowiem w takim przypadku dochodzi do przeniesienia praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej.

Zgodnie z cyt. wyżej art. 8 ust. 2 pkt 2 ustawy, nieodpłatne świadczenie usług na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika - należy traktować jako odpłatne świadczenie usług.

Jak wskazano powyżej, za usługi świadczone do celów innych niż działalność gospodarcza należy uznać wszelkie usługi, których świadczenie odbyło się bez związku z potrzebami prowadzonej działalności gospodarczej. Opodatkowaniu - zgodnie z art. 8 ust. 2 pkt 2 ustawy o podatku od towarów i usług - podlegają te nieodpłatne usługi, które nie mają związku z prowadzoną działalnością, a więc nie mają wpływu na przyszłe obroty przedsiębiorstwa, jego zysk, wizerunek czy odbiór przez kontrahentów. Natomiast przez usługi związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa należy rozumieć te nieodpłatne usługi, które są wykonywane w związku z potrzebami prowadzonej działalności gospodarczej podmiotu, potrzebami związanymi z funkcjonowaniem prowadzonego przedsiębiorstwa. Jeśli podejmowane przez podmiot działania mają na celu przyniesienie korzyści prowadzonej działalności gospodarczej, to tym samym są związane z jej prowadzeniem, a więc, jak to określa art. 8 ust. 2 pkt 2 ustawy o podatku od towarów i usług, są związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa.

Zgodnie z art. 888 § 1 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r. poz. 121 z późn. zm.), przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku.

Jak wynika z powołanej powyżej definicji umowa darowizny jest czynnością prawną, na mocy której darczyńca zobowiązuje się do jednostronnego bezpłatnego świadczenia kosztem swojego majątku na rzecz obdarowanego, przy równoczesnym braku nałożenia na niego obowiązku świadczenia w zamian za uczynioną darowiznę. Korzyść osiągana przez jedną stronę umowy nie znajduje odpowiednika po drugiej stronie.

W niniejszej sytuacji Wnioskodawca wyzbędzie się części swojego majątku na rzecz osoby fizycznej (matki). Osoba fizyczna otrzyma prawo do znaku towarowego, które przysługiwało dotychczas Wnioskodawcy. W zamian Wnioskodawca nie otrzyma od osoby fizycznej jakiegokolwiek świadczenia. Jak wskazano we wniosku Podatnik zamierza zbyć prawo do Znaku Towarowego nieodpłatnie, w formie darowizny, a więc bez uzyskania jakiegokolwiek świadczenia wzajemnego. Po otrzymaniu darowizny osoba fizyczna będzie korzystała z otrzymanego w drodze darowizny prawa do znaku towarowego, na własne cele. Z uwagi na powyższe okoliczności, w przedmiotowej sprawie nie można uznać, że darowizna przez Wnioskodawcę prawa do Znaku Towarowego osobie fizycznej będzie miała wpływ na przyszłą sprzedaż, w rozumieniu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, Wnioskodawcy jako osoby prowadzącej działalność gospodarczą, Jego wizerunek, generowane zyski czy odbiór przez kontrahentów. Tak więc, w przedmiotowej sprawie nie zachodzi żaden związek z działalnością gospodarczą Wnioskodawcy. W związku z darowizną prawa do Znaku Towarowego na rzecz osoby fizycznej wszelkie prawa do tego Znaku zostaną przeniesione na osobę fizyczną. Wnioskodawca nie będzie posiadał w stosunku do Znaku Towarowego żadnych praw i roszczeń. Skoro prawa do Znaku Towarowego nie będą własnością Wnioskodawcy to nie będzie mógł być wykorzystywany w celach prowadzenia działalności gospodarczej Wnioskodawcy. W konsekwencji, przekazanie praw do Znaku Towarowego poprzez ich darowiznę będzie dokonane w celach innych niż działalność gospodarcza Wnioskodawcy.

Biorąc zatem pod uwagę opis sprawy oraz powołane przepisy prawa stwierdzić należy, że z uwagi na fakt, że dojdzie do przekazania Praw na cele niezwiązane z prowadzoną działalnością Wnioskodawcy, czynność ta będzie stanowić odpłatne świadczenie usług, o którym mowa w art. 8 ust. 2 pkt 2 ustawy o VAT.

Ponadto zamierzona czynność darowizny Praw będzie realizowana przez Wnioskodawcę jako czynnego zarejestrowanego podatnika podatku VAT, bowiem mamy do czynienia z przekazaniem majątku (wartości niematerialnych i prawnych) wytworzonego przez Wnioskodawcę w ramach prowadzonej przez niego działalności gospodarczej.

W odniesieniu do podstawy opodatkowania ww. czynności należy wskazać, że zgodnie z art. 29a ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług podstawą opodatkowania, z zastrzeżeniem ust. 2-5, art. 30a-30c, art. 32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5, jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.

Stosownie do art. 29a ust. 5 ww. ustawy w przypadku świadczenia usług, o którym mowa w art. 8 ust. 2, podstawą opodatkowania jest koszt świadczenia tych usług poniesiony przez podatnika.

W myśl art. 29a ust. 6 pkt 1 ustawy - podstawa opodatkowania obejmuje podatki, cła, opłaty i inne należności o podobnym charakterze, z wyjątkiem kwoty podatku.

Ustawodawca nie określił w sposób precyzyjny, jakiego rodzaju koszty mogą zostać uznane za poniesione przez podatnika w związku ze świadczeniem nieodpłatnie usług. Nie ulega jednak wątpliwości, iż chodzi tu o koszty rzeczywiście poniesione w związku ze świadczoną usługą, tzn. takiego rodzaju koszty, bez poniesienia których wykonanie usługi byłoby niemożliwe.

Należy zauważyć, że cyt. wyżej przepis art. 29a ust. 5 ustawy o VAT nie określa podstawy opodatkowania w oparciu o wartość rynkową dla nieodpłatnego świadczenia usług zrównanego z odpłatnym świadczeniem usług na podstawie art. 8 ust. 2 ww. ustawy.

Wobec powyższego, w przypadku zamierzonej przez Wnioskodawcę czynności darowizny Praw, o których mowa we wniosku, jako podstawę opodatkowania - zgodnie z cyt. wyżej art. 29a ust. 5 ww. ustawy - przyjąć należy faktyczny koszt świadczenia tych usług poniesiony przez Wnioskodawcę, który stanowić będzie kwota wydatków poniesionych przez Wnioskodawcę w związku z wytworzeniem Praw, ustanowieniem oraz utrzymaniem tych Praw, o ile oczywiście bez ich poniesienia wykonanie usługi nieodpłatnego przekazania Praw byłoby niemożliwe, z wyłączeniem natomiast kosztów związanych z dokonaniem darowizny (tekst jedn.: np. kosztów usług doradczych, notarialnych oraz wyceny znaku towarowego przez rzeczoznawcę).

Wobec powołanych wyżej przepisów oraz przedstawionego opisu sprawy należy stwierdzić, że w przypadku przedmiotowej darowizny Znaku Towarowego wraz z prawem ochronnym, czynność ta będzie podlegała opodatkowaniu, a jako podstawę opodatkowania Wnioskodawca powinien przyjąć - zgodnie z powołanym wyżej przepisem art. 29a ust. 5 ustawy - faktyczny koszt świadczenia usługi poniesiony przez Wnioskodawcę, który stanowić będzie całkowita kwota wydatków poniesionych przez Wnioskodawcę w związku z wytworzeniem Znaku Towarowego oraz ustanowieniem i utrzymaniem prawa ochronnego do Znaku Towarowego.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.

Opublikowano: http://sip.mf.gov.pl