ILPP2/4512-1-496/15-2/MR

Pisma urzędowe
Status:  Nieoceniane

Pismo z dnia 29 września 2015 r. Izba Skarbowa w Poznaniu ILPP2/4512-1-496/15-2/MR

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613) oraz § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) w zw. z § 9 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko, przedstawione we wniosku z 23 czerwca 2015 r. (data wpływu 29 czerwca 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania usługi zakwaterowania lub zakwaterowania z wyżywieniem matki karmiącej, rodzica lub opiekuna chorego dziecka na oddziale, opiekuna chorej osoby dorosłej na oddziale, bez formalnego zalecenia lekarza o konieczności obecności osoby bliskiej przy pacjencie (o jej niezbędnej obecności do leczenia pacjenta) - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 29 czerwca 2015 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania usługi zakwaterowania lub zakwaterowania z wyżywieniem matki karmiącej, rodzica lub opiekuna chorego dziecka na oddziale, opiekuna chorej osoby dorosłej na oddziale, bez formalnego zalecenia lekarza o konieczności obecności osoby bliskiej przy pacjencie (o jej niezbędnej obecności do leczenia pacjenta).

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca (dalej: Spółka) jest podmiotem leczniczym w rozumieniu ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej wpisanym do rejestru podmiotów wykonujących działalność leczniczą prowadzonym przez Wojewodę. Spółka powstała w wyniku przekształcenia jej poprzednika prawnego "B" w spółkę kapitałową, co nastąpiło w dniu 6 września 2013 r. Przekształcenie zostało dokonane w oparciu o art. 70 i następne ustawy o działalności leczniczej. Spółka jest następcą prawnym "B" w zakresie praw i niektórych obowiązków. "A" kontynuuje działalność leczniczą dotychczas wykonywaną przez poprzednika prawnego i świadczy usługi w zakresie opieki medycznej, służące profilaktyce, zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu i poprawie zdrowia. Zgodnie z Aktem Założycielskim przedmiotem działalności Spółki jest: 1) 86.10.Z - Działalność szpitali, 2) 86.21.Z - Praktyka lekarska ogólna, 3) 86.22.Z - Praktyka lekarska specjalistyczna, 4) 86.90.A - Działalność fizjoterapeutyczna, 5) 86.90.B - Działalność pogotowia ratunkowego, 6) 86.90.C - Praktyka pielęgniarek i położnych, 7) 86.90.D - Działalność paramedyczna, 8) 86.90.E - Pozostała działalność w zakresie opieki zdrowotnej, gdzie indziej niesklasyfikowana, 9) 87.10.Z - Pomoc społeczna z zakwaterowaniem zapewniająca opiekę pielęgniarską, 10) 93.13.Z - Działalność obiektów służących poprawie kondycji fizycznej, 11) 77.39.Z - Wynajem i dzierżawa pozostałych maszyn, urządzeń oraz dóbr materialnych, gdzie indziej niesklasyfikowane, 12) 68.20.Z - Wynajem i zarządzanie nieruchomościami własnymi lub dzierżawionymi, 13) 47.73.Z - Sprzedaż detaliczna wyrobów farmaceutycznych prowadzona w wyspecjalizowanych sklepach, 14) 47.74.Z - Sprzedaż detaliczna wyrobów medycznych, włączając ortopedyczne prowadzona w wyspecjalizowanych sklepach, 15) 52.10.B - Magazynowanie i przechowywanie pozostałych towarów, 16) 35.30.Z - Wytwarzanie i zaopatrywanie w parę wodną, gorącą wodę i powietrze do układów klimatyzacyjnych, 17) 38.11.Z - Zbieranie odpadów innych niż niebezpieczne, 18) 38.12.Z - Zbieranie odpadów niebezpiecznych, 19) 38.21.Z - Obróbka i usuwanie odpadów innych niż niebezpieczne, 20) 38.22.Z - Przetwarzanie i unieszkodliwianie odpadów niebezpiecznych, 21) 55.90.Z - Pozostałe zakwaterowanie, 22) 33.19.Z - Naprawa i konserwacja pozostałego sprzętu i wyposażenia, 23) 46.46.Z - Sprzedaż hurtowa wyrobów farmaceutycznych i medycznych, 24) 49.31.Z - Transport lądowy pasażerski, miejski i podmiejski, 25) 49.39.Z - Pozostały transport lądowy, gdzie indziej niesklasyfikowany, 26) 81.10.Z - Działalność pomocnicza związana z utrzymaniem porządku w budynkach, 27) 86.23.Z - Praktyka lekarska dentystyczna.

Spółka, realizując usługi w zakresie opieki medycznej, umożliwia swoim pacjentom korzystanie z praw zarówno do obecności osób bliskich przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych jak i do dodatkowej, bez ograniczeń czasowych, opieki pielęgnacyjnej świadczonej przez te osoby. O skorzystaniu z tego prawa decyduje sam pacjent. W przypadku pacjentów, którzy nie mają zdolności do czynności prawnych (małoletnich, ubezwłasnowolnionych) decyzję podejmują rodzice lub opiekun prawny. Z całodobowym pobytem opiekuna na oddziale wiąże się ich zakwaterowanie i wyżywienie. Usługi te są odpłatne, realizowane zgodnie ze zleceniem zainteresowanego (zakwaterowanie lub zakwaterowanie z wyżywieniem). Za każdą dobę pobytu, matki karmiącej albo rodzica z chorym dzieckiem na oddziale, "A" pobiera opłaty. Usługi zakwaterowania (dział 55 PKWiU) i wyżywienia (dział 56 PKWiU) świadczone na rzecz wymienionych osób nie są traktowane przez "A" jako niezbędne do wykonania usługi podstawowej wymienionej w art. 43 ust. 1 pkt 18 ustawy VAT (brak adnotacji lekarza o koniecznej obecności osoby bliskiej do leczenia pacjenta). Na tej podstawie wymienione usługi stanowią odrębne świadczenia opodatkowane 8% podatkiem VAT.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy usługi zakwaterowania lub zakwaterowania z wyżywieniem matki karmiącej, rodzica lub opiekuna chorego dziecka na oddziale, opiekuna chorej osoby dorosłej na oddziale, bez formalnego zalecenia lekarza o konieczności obecności osoby bliskiej przy pacjencie (o jej niezbędnej obecności do leczenia pacjenta), stanowią odrębne świadczenia opodatkowane 8% podatkiem VAT.

Zdaniem Wnioskodawcy, obecność i opieka osób bliskich przy chorych z całą pewnością ma pozytywny wpływ na proces ich leczenia. Szczególnym potwierdzeniem tych korzyści jest obecność rodziców przy chorym dziecku. Korzystanie z praw pacjenta, określonych w ustawie z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta, w istocie wspiera procedury medyczne stosowane podczas leczenia szpitalnego. Oznacza to, że obecność i dodatkowa opieka pielęgnacyjna świadczone przez osoby bliskie nie są bez znaczenia i wpływają na przywracanie i poprawę zdrowia hospitalizowanym. Jedynie w sytuacji istnienia prawdopodobieństwa wystąpienia zagrożenia epidemiologicznego lub ze względu na bezpieczeństwo zdrowotne pacjenta możliwa jest odmowa zgody na obecność osoby bliskiej przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych. Odmowę odnotowuje się w dokumentacji medycznej. Z treści art. 43 ust. 1 pkt 18 ustawy o podatku od towarów i usług wynika, że dla zastosowania zwolnienia od VAT istotny jest cel wykonywanych świadczeń. Mimo że usługi zakwaterowania i wyżywienia są grupowane odpowiednio w dziale 55 i 56 PKWiU to, ze względu na cel jakim jest leczenie chorych, usługi te, poprzez obecność i opiekę pielęgnacyjną świadczoną przez osobę bliską, związane są ściśle ze świadczeniem zdrowotnym realizowanym przez podmiot leczniczy. Zdaniem Spółki, zakwaterowanie lub zakwaterowanie z wyżywieniem matki karmiącej, rodzica lub opiekuna chorego dziecka na oddziale, opiekuna chorej osoby dorosłej na oddziale, nie wymaga formalnego zalecenia lekarza o konieczności obecności osoby bliskiej przy pacjencie i jako świadczenia poboczne do usługi medycznej świadczonej przez podmiot leczniczy korzystają ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 18 ustawy o VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Stosownie do art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Pojęcie towaru ustawodawca zdefiniował w art. 2 pkt 6 ustawy. Zgodnie z zapisem zawartym w tym przepisie, przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

W myśl art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (...).

Na mocy art. 5a ustawy - obowiązującego od dnia 1 stycznia 2011 r. - towary lub usługi będące przedmiotem czynności, o których mowa w art. 5, wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, są identyfikowane za pomocą tych klasyfikacji, jeżeli dla tych towarów lub usług przepisy ustawy lub przepisy wykonawcze wydane na jej podstawie powołują symbole statystyczne.

Zatem dla prawidłowego określenia wysokości stawki podatku od towarów i usług od czynności, których przedmiotem są poszczególne towary lub usługi, w niektórych przypadkach ustawodawca odsyła do klasyfikacji statystycznych wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, powołując w przepisach dotyczących obniżonych stawek podatku oraz w załącznikach do ustawy symbole PKWiU.

Klasyfikacją, do której odwołują się przepisy ustawy, jest Polska Klasyfikacja Wyrobów i Usług (PKWiU), wprowadzona rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 29 października 2008 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU) (Dz. U. Nr 207, poz. 1293, z późn. zm.), którą dla celów podatku od towarów i usług stosuje się od dnia 1 stycznia 2011 r.

Na podstawie art. 41 ust. 1 ustawy - stawka podatku wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Jak stanowi art. 146a pkt 1 ustawy - w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2016 r., z zastrzeżeniem art. 146f, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i ust. 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Jednakże zarówno w treści ustawy, jak i w przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi lub zwolnienie od podatku.

Zakres i zasady zwolnienia od podatku od towarów i usług dostawy towarów lub świadczenia usług zostały określone między innymi w art. 43 ustawy.

Stosownie do art. 43 ust. 1 pkt 18 ustawy - zwalnia się od podatku usługi w zakresie opieki medycznej, służące profilaktyce, zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu i poprawie zdrowia, oraz dostawę towarów i świadczenie usług ściśle z tymi usługami związane, wykonywane w ramach działalności leczniczej przez podmioty lecznicze.

Na mocy art. 43 ust. 1 pkt 18a ustawy - zwalnia się od podatku usługi w zakresie opieki medycznej, służące profilaktyce, zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu i poprawie zdrowia, oraz dostawę towarów i świadczenie usług ściśle z tymi usługami związane, świadczone na rzecz podmiotów leczniczych na terenie ich przedsiębiorstw, w których wykonywana jest działalność lecznicza.

Ponadto, zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 19 ustawy - zwolnieniu podlegają również usługi w zakresie opieki medycznej, służące profilaktyce, zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu i poprawie zdrowia, świadczone w ramach wykonywania zawodów:

a.

lekarza i lekarza dentysty,

b.

pielęgniarki i położnej,

c.

medycznych, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej (Dz. U. Nr 112, poz. 654, Nr 149, poz. 887 i Nr 174, poz. 1039),

d.

psychologa.

Artykuł 43 ust. 1 pkt 19a ustawy stanowi, że zwalnia się od podatku świadczenie usług, o których mowa w pkt 18 i 19, jeżeli usługi te zostały nabyte przez podatnika we własnym imieniu, ale na rzecz osoby trzeciej od podmiotów, o których mowa w pkt 18 i 19.

W myśl art. 43 ust. 17 ustawy - zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 18, 18a, 22-24, 26, 28, 29, 31, 32 i 33 lit. a, nie mają zastosowania do dostawy towarów lub świadczenia usług ściśle związanych z usługami podstawowymi, jeżeli:

1.

nie są one niezbędne do wykonania usługi podstawowej, zwolnionej zgodnie z ust. 1 pkt 18, 18a, 22-24, 26, 28, 29, 31, 32 i 33 lit. a lub

2.

ich głównym celem jest osiągnięcie dodatkowego dochodu przez podatnika, przez konkurencyjne wykonywanie tych czynności w stosunku do podatników niekorzystających z takiego zwolnienia.

Jak stanowi art. 43 ust. 17a ustawy - zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 18a, 23, 26, 28, 29 i 33 lit. a, mają zastosowanie do dostawy towarów lub świadczenia usług ściśle związanych z usługami podstawowymi, dokonywanych przez podmioty świadczące usługi podstawowe.

Należy zauważyć, że powyższe zwolnienie odnosi się do usług w zakresie opieki medycznej, które spełniają określone warunki - służą profilaktyce, zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu i poprawie zdrowia oraz dostawy towarów i usług ściśle z tymi usługami związanych wykonywanych w ramach działalności leczniczej przez podmioty lecznicze (pkt 18), świadczonych na rzecz podmiotów leczniczych na terenie ich przedsiębiorstw, w których wykonywana jest działalność lecznicza (pkt 18a) oraz usług świadczonych przez lekarzy, lekarzy dentystów, pielęgniarki, położne, psychologa oraz usług świadczonych w ramach wykonywania zawodów medycznych (pkt 19). Zatem powyższe zwolnienie ma charakter podmiotowo-przedmiotowy.

Precyzując natomiast czynności, których celem jest profilaktyka, zachowanie, ratowanie, przywracanie lub poprawa zdrowia, pojęcia te należy interpretować z zastosowaniem wykładni językowej. "Profilaktyka" to wszelkie działania i środki stosowane w celu zapobiegania czemuś niepożądanemu, likwidowanie przyczyn niekorzystnych zjawisk; to działania i środki stosowane w celu zapobiegania chorobom. "Zachowywanie" rozumiane jest jako dochowanie czegoś w stanie niezmienionym, nienaruszonym lub niezniszczonym mimo upływu czasu lub niesprzyjających okoliczności, utrzymywanie. Interpretując słowo "ratowanie", należy odwołać się do słów "ratować" i "ratownictwo". Ratować to starać się ocalić, zachować coś, natomiast ratownictwo jest rozumiane jako ogół środków i metod ratowania życia ludzkiego i niesienia pomocy w warunkach zagrożenia. Słowo "przywracać" oznacza doprowadzić coś do poprzedniego stanu, wprowadzić coś na nowo, odtworzyć coś w pierwotnej postaci, wznowić, odnowić, sprawić, że ktoś się znajdzie w takiej sytuacji, w takim stanie, w jakim był poprzednio. Poprawa to zmiana stanu czegoś na lepsze, poprawienie czegoś, poprawianie się, polepszanie. Zatem dokonując ustalenia, czy dana usługa medyczna podlega zwolnieniu z opodatkowania podatkiem od towarów i usług, należy ustalić, czy będzie spełniała wyżej określone warunki.

Podkreślić należy, że przy konstruowaniu ww. przepisów określających zakres zwolnienia od podatku odstąpiono od identyfikacji przy pomocy klasyfikacji statystycznych, określając ich zakres z wykorzystaniem treści przepisów prawa unijnego i krajowego oraz orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej.

I tak, zgodnie z art. 132 ust. 1 lit. b i c Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz.Urz.UE.L 347, str. 1 z późn. zm.) - zwolnieniu od podatku podlegają:

* opieka szpitalna i medyczna oraz ściśle z nimi związane czynności podejmowane przez podmioty prawa publicznego lub, na warunkach socjalnych porównywalnych do stosowanych w odniesieniu do instytucji prawa publicznego, przez szpitale, ośrodki medyczne i diagnostyczne oraz inne odpowiednio uznane placówki o podobnym charakterze;

* świadczenie opieki medycznej w ramach zawodów medycznych i paramedycznych, określonych przez zainteresowane państwo członkowskie.

Z utrwalonego orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości UE wynika, że zwolnienia stanowią autonomiczne pojęcia prawa wspólnotowego, które służą unikaniu rozbieżności w stosowaniu systemu podatku VAT w poszczególnych państwach członkowskich i które należy postrzegać w ogólnym kontekście wspólnego systemu podatku VAT (wyrok C-473/08 w sprawie Eulitz, pkt 25). Jak również wielokrotnie podkreślał Trybunał Sprawiedliwości UE w swym orzecznictwie: pojęcia używane do opisania zwolnień wymienionych w art. 13 VI Dyrektywy (obecnie art. 132 Dyrektywy 2006/112/WE Rady) powinny być interpretowane w sposób ścisły, ponieważ stanowią one odstępstwa od ogólnej zasady, zgodnie z którą podatkiem VAT objęta jest każda dostawa towarów i każda usługa świadczona odpłatnie przez podatnika.

Zauważyć należy, że definicja opieki medycznej nie została zawarta ani w krajowych ani wspólnotowych przepisach podatkowych. W tym zakresie należy szukać wyjaśnienia tych pojęć w bogatym dorobku orzecznictwa wspólnotowego.

W odniesieniu do powołanych wyżej przepisów Dyrektywy ukształtowała się wspólnotowa linia orzecznicza. I tak, w wyroku w sprawie L.u.P. GmbH (C-106/05, pkt 27) Trybunał stwierdził, że pojęcia "opieki medycznej" oraz "świadczeń opieki medycznej" (...) odnoszą się do usług, które służą diagnozie, opiece oraz w miarę możliwości, leczeniu chorób lub zaburzeń zdrowia. Pojęcie to zdefiniowano również w wyroku w sprawie d'Ambrumenil (C-307/01, pkt 57), gdzie podkreślono, że pojęcia świadczenia opieki medycznej nie można interpretować w sposób, który obejmuje świadczenia medyczne realizowane w innym celu niż postawienie diagnozy, udzielenie pomocy medycznej oraz w zakresie, w jakim to możliwe, leczenie chorób lub zaburzeń zdrowotnych.

Analizując przedstawione powyżej regulacje należy zauważyć, że użyte w art. 43 ust. 1 pkt 18, 18a i pkt 19 ustawy pojęcie "usługi w zakresie opieki medycznej, służące profilaktyce, zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu i poprawie zdrowia" odpowiada określeniom używanym przez Trybunał "postawienie diagnozy, udzielenie pomocy medycznej oraz w zakresie, w jakim jest to możliwe, leczenie chorób lub zaburzeń zdrowotnych". W pojęciu tym zawierają się również usługi medyczne realizowane w celach profilaktycznych (wyrok w sprawie Unterpertinger, C-212, pkt 40).

Należy podkreślić, że ani przytoczone przepisy Dyrektywy, ani orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości UE nie dają podstaw do tego, aby zakresem opieki medycznej podlegającej zwolnieniu objąć wszystkie działania medyczne wynikające z procesu leczenia. Zatem czynności, których celem nie jest ochrona zdrowia nie mogą być uznane za świadczenia opieki medycznej i nie mogą podlegać zwolnieniu od podatku od towarów i usług. Stanowisko takie wynika z wyroku w sprawie C-212/01.

W art. 132 ust. 1 lit. b Dyrektywy 2006/112/WE wskazano, że zwolnienie dotyczy jedynie czynności "ściśle" związanych z podstawowymi usługami objętymi zwolnieniem, którym - jak wynika z powyższej analizy - powinien przyświecać cel terapeutyczny. W zakresie pojęcia "czynności ściśle związane z opieką szpitalną i medyczną" powinny zatem mieścić się wyłącznie świadczenia, których realizacja jest niezbędna dla osiągnięcia celu terapeutycznego opieki szpitalnej i medycznej. Prawidłowość takiej interpretacji znajduje potwierdzenie w orzecznictwie Trybunału. Zdaniem TSUE zwolnienie obejmuje np. czynności pobierania i przesyłania próbek do analizy laboratoryjnej. Bez tych czynności nie byłoby bowiem możliwe dokonanie analizy - spełniają one zatem warunek bezpośredniego związku z czynnością główną (analiza laboratoryjna), której przyświeca cel terapeutyczny - wyrok TSUE z dnia 11 stycznia 2001 r. w sprawie Commision of the European Communities v French Republic, C-76/99.

Omawiane na wstępie zwolnienia odnoszą się do świadczeń, które mają bezpośrednio na celu diagnozę, opiekę lub terapię. W przypadku jedynie hipotetycznego związku świadczenia ze wskazanymi celami zwolnienie nie przysługuje. Powyższe stanowisko wyraził Trybunał w wyroku w sprawie Future Heath Technologies sygn. C-86/09. Przedmiotem rozstrzygnięcia Trybunału była kwestia objęcia zwolnieniem z VAT czynności polegających na wysyłce zestawu do poboru krwi pępowinowej noworodka oraz na analizie i przetwarzaniu tej krwi, a także na konserwacji komórek macierzystych w celu ewentualnego przyszłego wykorzystania jej w celach terapeutycznych. Trybunał uznał, że jeżeli powyższe czynności "mają jedynie zagwarantować, że szczególny środek będzie dostępny w celu leczenia medycznego w hipotetycznej sytuacji, gdy stanie się on niezbędny (...), to takie czynności (...) nie są objęte zakresem pojęcia »opieka szpitalna i medyczna«, znajdującego się w art. 132 ust. 1 lit. b) Dyrektywy 2006/112, ani zakresem pojęcia »świadczenie opieki medycznej« znajdującego się w art. 132 ust. 1 lit. c) tej Dyrektywy. Inaczej by było gdyby analiza krwi pępowinowej rzeczywiście miała na celu umożliwienie dokonania diagnozy lekarskiej (...)".

Dodatkowo Rzecznik Generalny w sprawie C-262/08 zauważył, że: "usługi są ściśle związane z opieką medyczną (leczeniem szpitalnym i medycznym) jedynie wówczas, gdy są one rzeczywiście świadczone jako usługi pomocnicze względem takiej opieki świadczonej pacjentom jako świadczenie główne, tylko wówczas jeżeli wpisują się one w logiczny sposób w ramy świadczenia tejże opieki i stanowią w procesie świadczenia tejże opieki niezbędny etap, aby osiągnąć cele terapeutyczne, którym służą, gdyż jedynie takie usługi mogą mieć wpływ na koszty opieki zdrowotnej, która staje się dostępna w drodze zwolnienia od podatku".

Ponadto jak zauważył Rzecznik Generalny w sprawie C-262/08: "Cel usługi medycznej określa, czy powinna ona korzystać ze zwolnienia; jeżeli z kontekstu wynika, że jej głównym celem nie jest ochrona, utrzymanie bądź przywrócenie zdrowia, lecz inny cel, to wówczas zwolnienie nie będzie miało zastosowania". Rzecznik zauważa również, że: "działalność, którą uznano za części składowe opieki medycznej (leczenia medycznego), obejmuje: opiekę terapeutyczną jako część usługi ambulatoryjnej świadczonej przez wykwalifikowane pielęgniarki; leczenie psychoterapeutyczne świadczone przez wykwalifikowanych psychologów; prowadzenie badań lekarskich bądź pobieranie krwi lub innych próbek do badania pod kątem występowania choroby, na rzecz pracodawców lub ubezpieczycieli, albo poświadczanie zdolności medycznej do odbycia podróży, jeżeli celem tych usług zasadniczo pozostaje ochrona zdrowia zainteresowanych osób; oraz badania medyczne umożliwiające obserwację i zbadanie pacjentów, zanim zajdzie konieczność diagnozowania, rozciągnięcia opieki bądź leczenia potencjalnej choroby, zlecone przez internistów i wykonywane przez zewnętrzne laboratoria prywatne".

Jednak najistotniejsze w sprawie jest orzeczenie TSUE C-394/04 i 395/04 Diagnostiko Therapeftiko Kentro Athinon-Ygeia AE a Ypourgos Oikonomikon (pkt 29), w którym stwierdzono, iż świadczenie usług, które mogą poprawić komfort i samopoczucie pacjentów, jak i dostawy dla osób towarzyszących pacjentowi, co do zasady nie są transakcjami zwolnionymi od podatku VAT, blisko związanymi z leczeniem szpitalnym i opieką. Inaczej może być tylko wówczas, gdy usługi te są bezwzględnie konieczne do osiągnięcia celów terapeutycznych, którym służą usługi opieki szpitalnej i medycznej, w ramach której są one świadczone.

Z przytoczonych powyższej argumentów wynika, że zwolnieniem od podatku, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 18, pkt 18a, pkt 19 i pkt 19a ustawy objęte są wyłącznie te usługi w zakresie opieki medycznej, które realizują cel związany z profilaktyką, zachowaniem, ratowaniem, przywracaniem i poprawą zdrowia. Usługi, które tych celów nie realizują nie mogą korzystać z przedmiotowego zwolnienia. W związku z tym każdorazowo należy poddawać analizie jaki cel przyświecał danej usłudze świadczonej na rzecz pacjenta. Zauważyć należy, że nie w każdym przypadku działania podejmowane na rzecz pacjenta mają na celu zachowanie, ratowanie, przywracanie i poprawę jego zdrowia.

Z opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca jest podmiotem leczniczym w rozumieniu ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej wpisanym do rejestru podmiotów wykonujących działalność leczniczą. Spółka powstała w wyniku przekształcenia jej poprzednika prawnego "B". w spółkę kapitałową, co nastąpiło w dniu 6 września 2013 r. Przekształcenie zostało dokonane w oparciu o art. 70 i następne ustawy o działalności leczniczej. Spółka jest następcą prawnym "B". w zakresie praw i niektórych obowiązków. "A" kontynuuje działalność leczniczą dotychczas wykonywaną przez poprzednika prawnego i świadczy usługi w zakresie opieki medycznej, służące profilaktyce, zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu i poprawie zdrowia. Spółka, realizując usługi w zakresie opieki medycznej, umożliwia swoim pacjentom korzystanie z praw zarówno do obecności osób bliskich przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych jak i do dodatkowej, bez ograniczeń czasowych, opieki pielęgnacyjnej świadczonej przez te osoby. O skorzystaniu z tego prawa decyduje sam pacjent. W przypadku pacjentów, którzy nie mają zdolności do czynności prawnych (małoletnich, ubezwłasnowolnionych) decyzję podejmują rodzice lub opiekun prawny. Z całodobowym pobytem opiekuna na oddziale wiąże się ich zakwaterowanie i wyżywienie. Usługi te są odpłatne, realizowane zgodnie ze zleceniem zainteresowanego (zakwaterowanie lub zakwaterowanie z wyżywieniem). Za każdą dobę pobytu, matki karmiącej albo rodzica z chorym dzieckiem na oddziale, "A" pobiera opłaty. Usługi zakwaterowania (dział 55 PKWiU) i wyżywienia (dział 56 PKWiU) świadczone na rzecz wymienionych osób nie są traktowane przez "A" jako niezbędne do wykonania usługi podstawowej wymienionej w art. 43 ust. 1 pkt 18 ustawy VAT (brak adnotacji lekarza o koniecznej obecności osoby bliskiej do leczenia pacjenta). Na tej podstawie wymienione usługi stanowią odrębne świadczenia opodatkowane 8% podatkiem VAT.

Wątpliwości Spółki dotyczą kwestii ustalenia, czy usługi zakwaterowania lub zakwaterowania z wyżywieniem matki karmiącej, rodzica lub opiekuna chorego dziecka na oddziale, opiekuna chorej osoby dorosłej na oddziale, bez formalnego zalecenia lekarza o konieczności obecności osoby bliskiej przy pacjencie (o jej niezbędnej obecności do leczenia pacjenta), stanowią odrębne świadczenia opodatkowane 8% podatkiem VAT, czy też korzystają ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 18 ustawy o VAT.

W przedmiotowej sprawie kluczową rolę stanowi określenie, czy świadczone przez Wnioskodawcę usługi, stanowią działalność ściśle związaną z opieką szpitalną i medyczną w rozumieniu art. 132 ust. 1 lit. b Dyrektywy. Wówczas bowiem przedmiotowe usługi, zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 18, korzystałyby ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem od towarów i usług.

Analizując przedstawione okoliczności sprawy w kontekście powołanych przepisów prawa podatkowego wskazać należy, że należną "A" opłatę za pobyt osób bliskich (rodziców, opiekunów) przy pacjencie na oddziale szpitalnym należy uznać (pomimo odrębnej klasyfikacji) jako wynagrodzenie za świadczoną usługę ściśle związaną z usługami zwolnionymi od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 18 ustawy. Jak wskazał Wnioskodawca - obecność i opieka osób bliskich przy chorych z całą pewnością ma pozytywny wpływ na proces ich leczenia. Szczególnym potwierdzeniem tych korzyści jest obecność rodziców przy chorym dziecku. Korzystanie z praw pacjenta, określonych w ustawie z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta, w istocie wspiera procedury medyczne stosowane podczas leczenia szpitalnego. Oznacza to, że obecność i dodatkowa opieka pielęgnacyjna świadczone przez osoby bliskie nie są bez znaczenia i wpływają na przywracanie i poprawę zdrowia hospitalizowanym. Mimo że usługi zakwaterowania i wyżywienia są grupowane odpowiednio w dziale 55 i 56 PKWiU to, ze względu na cel jakim jest leczenie chorych, usługi te, poprzez obecność i opiekę pielęgnacyjną świadczoną przez osobę bliską, związane są ściśle ze świadczeniem zdrowotnym realizowanym przez podmiot leczniczy. Zatem, usługi zakwaterowania lub zakwaterowania z wyżywieniem matki karmiącej, rodzica lub opiekuna chorego dziecka na oddziale, opiekuna chorej osoby dorosłej na oddziale, mają niewątpliwie cel terapeutyczny - zapewnienie obecności osób bliskich przy pacjencie podczas opieki medycznej służy celom terapeutycznym, ściśle związanym z opieką medyczną.

W świetle powyższego należy stwierdzić, że ww. usługi, spełniają przesłanki do objęcia ich zwolnieniem od podatku, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 18 ustawy. Usługi te bowiem spełniają wymogi umożliwiające zastosowanie zwolnienia, tj. są one usługami ściśle związanymi oraz niezbędnymi do świadczenia opieki medycznej, służącej profilaktyce, zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu i poprawie zdrowia. Usługi te "wspierają" procedury medyczne stosowane podczas leczenia szpitalnego przez co wpływają pozytywnie na przywrócenie i poprawę zdrowia hospitalizowanych pacjentów.

Reasumując, usługi zakwaterowania lub zakwaterowania z wyżywieniem matki karmiącej, rodzica lub opiekuna chorego dziecka na oddziale, opiekuna chorej osoby dorosłej na oddziale wykonywane przez "A" będący w rozumieniu przepisów podmiotem leczniczym, korzystają ze zwolnienia od podatku towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 18 ustawy.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Tutejszy Organ informuje ponadto, że wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem wniosku (zapytania) Zainteresowanego. Inne kwestie przedstawione w opisie sprawy, które nie zostały objęte pytaniem - nie mogą być zgodnie z art. 14b § 1 ustawy - Ordynacja podatkowa - rozpatrzone.

Należy zauważyć, że stosownie do przepisu art. 14b § 3 ustawy - Ordynacja podatkowa - składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Należy zatem zaznaczyć, że wydając przedmiotową interpretację tut. Organ oparł się na wynikającym z treści wniosku stanie faktycznym. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego stanu faktycznego, udzielona interpretacja traci swą aktualność.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gorzowie Wielkopolskim, ul. Dąbrowskiego 13, 66-400 Gorzów Wielkopolski, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.

Opublikowano: http://sip.mf.gov.pl