ILPP2/443-955/11-2/MR

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, przedstawione we wniosku z dnia 13 czerwca 2011 r. (data wpływu 16 czerwca 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie braku obowiązku opodatkowania nieodpłatnego przekazania bonów towarowych kontrahentom - jest prawidłowe.

W dniu 16 czerwca 2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie braku obowiązku opodatkowania nieodpłatnego przekazania bonów towarowych kontrahentom.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca (dalej Spółka), jest Spółką doradztwa podatkowego świadczącą usługi głównie podmiotom gospodarczym, a także osobom fizycznym. W przyszłości Spółka przewiduje możliwość przekazywania swoim kontrahentom, w formie nieodpłatnej w ramach podziękowania za współpracę i zachęty do dalszego korzystania z jej usług, bonów towarowych. Będą to bony typu "A", które umożliwiają ich realizację w sieciach handlowych i supermarketach, opiewające na określoną sumę pieniężną wyrażoną na bonie oraz określającą wysokość, do jakiej posiadacz bonu może dokonać zakupu towarów płacąc bonem kwotę przewyższającą jego wartość dopłacając gotówką nie otrzymując jednak zwrotu różnicy, gdy wartość bonu przewyższa wartość rzeczy.

Spółka przewiduje ponadto możliwość przekazywania w przyszłości bonów pracownikom również w formie nieodpłatnej, jako upominków okolicznościowych (np. z okazji Świąt Bożego Narodzenia) o charakterze motywacyjnym - jako nagrodę za dobrze wykonywaną pracę. Spółka nie przewiduje możliwości potrącania wysokości wystawionych bonów z wynagrodzenia za pracę wypłacanego pracownikom, ani różnicowania wysokości wartości wystawianych bonów wśród pracowników.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy przekazywanie bonów kontrahentom będzie implikowało powstanie obowiązku podatkowego w podatku VAT.

Zdaniem Wnioskodawcy, przekazywanie bonów kontrahentom oraz pracownikom nie wiąże się z powstaniem obowiązku podatkowego w zakresie podatku od towarów i usług.

Katalog czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT został określony w art. 5 ust. 1 ustawy o VAT. W analizowanym przypadku należy wziąć pod uwagę art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, zgodnie z którym opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Spółka jest zdania, iż przekazywanie bonów pracownikom, jak kontrahentom nie da się zakwalifikować jako dostawy towarów ani świadczenia usług.

Zgodnie z art. 2 pkt 6 ustawy o VAT, pod pojęciem towarów rozumie się rzeczy oraz ich części a także wszelkie postacie energii. Bon towarowy nie może być traktowany jako rzecz w myśl ww. przepisu, jest on bowiem jedynie dokumentem uprawniającym do zakupu towarów, zastępującym środki pieniężne, za które zwyczajowo nabywa się towary.

Nie może być on również traktowany jako usługa na podstawie art. 8 ustawy o VAT. Z braku ustawowej definicji usługi należy sięgnąć do powszechnie obowiązującej w języku potocznym. Zgodnie ze Słownikiem Języka Polskiego (sjp.pwn.pl) usługa to: "działalność gospodarcza służąca do zaspokajania potrzeb ludzi". Ponieważ bon jest niejako znakiem legitymizacyjnym upoważniającym dopiero do odbioru świadczenia, sam z siebie nie zaspokaja żadnych potrzeb, nie może być traktowany jako usługa. Pełni on jedynie rolę środka płatniczego, a sprzedaż, z którą wiąże się powstanie obowiązku podatkowego, ma miejsce dopiero z chwilą wydania towaru w zamian za bon.

W związku z tym, że przekazanie bonu nie spełnia podstawowych przesłanek powstania obowiązku podatkowego w podatku VAT, tj. nie jest ani dostawą towaru w rozumieniu art. 7 ustawy o VAT - ponieważ bon nie jest towarem, ani świadczeniem usług w rozumieniu art. 8 ustawy o VAT, nieodpłatne przekazanie, bonów nie powoduje powstania obowiązku podatkowego w tym podatku.

Potwierdza to orzecznictwo, tak orzeczenie: NSA z dnia 13 października 2000 r., sygn. III SA 3415/99. Sąd w wyroku tym orzekł również, że wręczenie bonów towarowych pracownikom jest czynnością prawnie obojętną z punktu widzenia ustawy o VAT. Mimo, iż został on wydany w poprzednio obowiązującym stanie prawnym, stanowisko to potwierdzane jest już na gruncie ustawy z 2004 r. (tak: Naczelnik Pierwszego Wielkopolskiego Urzędu Skarbowego w Poznaniu, w postanowieniu z dnia 2 lutego 2007 r., sygn. ZP/443-239/1/06 oraz w stosunku do kontrahentów obdarowanych bonami interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 11 grudnia 2008 r., sygn. ITPB3/423-507/08/AM, potwierdzona w interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 12 lutego 2010 r. sygn. IPPP2/443-19/10-2/RR).

Zauważyć należy, iż bony nie mogą być również traktowane jako zaliczka na podstawie art. 19 ust. 11 ustawy o VAT, ponieważ kontrahent czy pracownik sam decyduje, jaki towar zakupi w zamian za otrzymany bon. Spółka nie zna jego decyzji i nie ma na nią wpływu. Zgodnie z art. 19 ust. 1 ustawy o VAT, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wydania towaru lub wykonania usługi, z zastrzeżeniem ust. 2-21, art. 14 ust. 6, art. 20 i art. 21 ust. 1. Powoduje to, iż moment opodatkowania powstaje dopiero w momencie realizacji bonu przez klienta, obowiązek ten powstaje w stosunku do podmiotu, który finalnie jest dysponentem bonu. Opodatkowanie bonu w momencie jego przekazania kontrahentowi lub pracownikowi, a następnie kolejne opodatkowanie w momencie dokonania zakupu i zapłaty bonem powodowałoby podwójne opodatkowanie czynności, co jest niedopuszczalne na gruncie zasad dotyczących podatku VAT obowiązujących w Unii Europejskiej. Chodzi tu zwłaszcza o zasadę neutralności podatku VAT, zgodnie z którą VAT nie powinien obciążać podatników uczestniczących w obrocie towarami i usługami, którzy nie są ostatecznymi odbiorcami, gdyż ciężarem tego podatku powinien być obciążony ostateczny ich beneficjent. Orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej oraz Dyrektywy dot. VAT wskazują, że bezpłatne przekazanie bonów, niebędących substytutem części wynagrodzenia - nie występuje tu ścisły związek między świadczeniem podatnika, a świadczeniem odbiorcy, który wystąpiłby gdyby bony były przekazywane w zamian za część wynagrodzenia - nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT. Wskazuje na to również Ministerstwo Finansów powołując się na treść artykułów: 5 ust. 1 pkt 1, 2 pkt 6 oraz 8 ust. 1 ustawy o VAT. Resort Finansów stwierdził, że przekazanie bonów towarowych nie mieści się w katalogu czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług, ponieważ nie stanowi ani dostawy towarów, ani świadczenia usług. Podobne jest stanowisko doktryny, J. Zubrzycki w Leksykon VAT 2011, tom 1, Wrocław 2011, str. 16, wskazuje: "Jeżeli przedmiotem obdarowania pracowników są bony towarowe ich przekazanie pracownikom nie podlega VAT, gdyż bony te nie są towarem w rozumieniu ustawy o VAT. Tym samym ich pozyskanie od wystawcy (bonów) nie powinno być w ogóle udokumentowane fakturą VAT, lecz notą księgową (bez VAT)". W związku z powyższym wnioskująca Spółka uważa, że przekazanie bonów zarówno kontrahentom, jak i pracownikom, nie rodzi obowiązku podatkowego na gruncie podatku VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zakres przedmiotowy opodatkowania podatkiem od towarów i usług został określony w art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn. Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054), zwanej dalej ustawą, zgodnie z którym opodatkowaniu tym podatkiem podlegają:

Zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Towarami, w rozumieniu art. 2 pkt 6 ustawy są rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Artykuł 8 ust. 1 ustawy wskazuje, iż przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

W myśl art. 19 ust. 1 ustawy, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wydania towaru lub wykonania usługi, z zastrzeżeniem ust. 2-21, art. 14 ust. 6, art. 20 i art. 21 ust. 1.

Zgodnie z art. 19 ust. 4 ustawy, jeżeli dostawa towaru lub wykonanie usługi powinny być potwierdzone fakturą, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia faktury, nie później jednak niż w 7. dniu, licząc od dnia wydania towaru lub wykonania usługi.

Z opisu przedstawionego we wniosku wynika, iż w przyszłości Spółka zamierza przekazywać swoim kontrahentom, w formie nieodpłatnej w ramach podziękowania za współpracę i zachęty do dalszego korzystania z jej usług, bony towarowe. Będą to bony typu "A", które umożliwiają ich realizację w sieciach handlowych i supermarketach, opiewające na określoną sumę pieniężną wyrażoną na bonie oraz określającą wysokość, do jakiej posiadacz bonu może dokonać zakupu towarów płacąc bonem kwotę przewyższającą jego wartość dopłacając gotówką nie otrzymując jednak zwrotu różnicy gdy wartość bonu przewyższa wartość rzeczy.

Z powyższego wynika, że czynność nieodpłatnego przekazania bonów towarowych nie można utożsamiać z dostawą towarów ani świadczeniem usług, podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, o których mowa w art. 5 ust. 1 ustawy. Bon stanowi bowiem jedynie rodzaj środka pieniężnego, upoważniającego do odbioru świadczenia, a więc do zakupu w oznaczonym terminie towarów i dlatego nie mieści się w definicji towaru ujętej w art. 2 pkt 6 ustawy. Bon nie jest więc towarem, lecz jedynie dokumentem uprawniającym do zakupu towarów. Zastępuje on środki pieniężne, za które zwyczajowo nabywa się towary.

Ponadto, bon towarowy stanowiący rodzaj znaku legitymacyjnego upoważniającego do odbioru świadczenia, nie mieści się również w definicji świadczenia usług ujętej w art. 8 ust. 1 ustawy.

W opisywanym zdarzeniu przyszłym podmioty otrzymujące bony (kontrahenci) nie będą bowiem beneficjentami żadnego świadczenia dokonywanego przez Spółkę. Wobec powyższego, czynność przekazania bonów towarowych kontrahentom nie będzie czynnością podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Reasumując, sama czynność przekazania bonów towarowych kontrahentom nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Czynność ta nie mieści się w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem, wymienionych w art. 5 ust. 1 ustawy, gdyż bon towarowy nie jest towarem w rozumieniu art. 2 pkt 6 ustawy, ani też nie spełnia definicji usługi zawartej w art. 8 ust. 1 ustawy. Tym samym fakt przekazania bonów towarowych kontrahentom nie będzie powodował powstania u Spółki obowiązku podatkowego. Jednocześnie należy zaznaczyć, że dopiero w momencie realizacji bonów przez kontrahenta, tj. w momencie zakupu na jego podstawie towarów pojawia się obowiązek podatkowy w zakresie czynności dostawy towarów lub świadczenia usług na rzecz podmiotu, który finalnie jest dysponentem bonu.

Tutejszy Organ informuje ponadto, iż wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem wniosku (zapytania) Zainteresowanego. Inne kwestie przedstawione we własnym stanowisku, które nie zostały objęte pytaniem - nie mogą być zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej - rozpatrzone.

Dotyczy to w szczególności sposobu dokumentowania przekazywanych bonów.

W niniejszej interpretacji załatwiono wniosek w części dotyczącej zdarzenia przyszłego w zakresie braku obowiązku opodatkowania nieodpłatnego przekazania bonów towarowych kontrahentom. Kwestia dotycząca zdarzenia przyszłego w zakresie braku obowiązku opodatkowania nieodpłatnego przekazania bonów towarowych pracownikom została rozstrzygnięta w odrębnej interpretacji nr ILPP2/443-955/11-3/MR z dnia 15 września 2011 r.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.