ILPP2/443-943/08/11-S/MN - Prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w fakturach dokumentujących wydatki związane z emisją akcji i wejściem spółki na publiczny rynek obrotu papierami wartościowymi.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów - uwzględniając wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 27 października 2009 r. sygn. akt I SA/Po 427/09 oraz wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 13 stycznia 2011 r. sygn. akt I FSK 132/10 - stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 25 września 2008 r. (data wpływu 15 października 2008 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie odliczenia podatku naliczonego od wydatków związanych z emisją akcji i wejściem na publiczny rynek obrotu papierami wartościowymi - jest prawidłowe.

Wniosek Spółki Akcyjnej XXX z dnia 25 września 2008 r. o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczy odliczenia podatku naliczonego od wydatków związanych z emisją akcji i wejściem na publiczny rynek obrotu papierami wartościowymi.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

W związku z emisją akcji i wejściem na rynek NewConnect - platformy finansowania i obrotu wtórnego dla małych spółek stworzoną przez Giełdę Papierów Wartościowych- Wnioskodawca poniósł szereg wydatków na: podatek od czynności cywilnoprawnych związany z podwyższeniem kapitału, usługi doradcze i prawne, opłaty notarialne, opłaty za przyjęcie akcji do depozytu, opłaty za wprowadzenie instrumentów finansowych do obrotu w systemie alternatywnym, opłatę za wpis do ewidencji papierów wartościowych. Część z tych wydatków zawierała w sobie podatek od towarów i usług. Ponadto, już po wejściu na rynek NewConnect Zainteresowany ponosi wydatki na usługi doradcze w zakresie funkcjonowania na rynku publicznym, opłaty roczne za uczestnictwo emitenta na rzecz XXX S.A. oraz wynagrodzenie z tytułu pełnienia funkcji animatora emitenta na GPW, przy czym usługi doradcze również obarczone są podatkiem od towarów i usług.

Spółka zamierza przeznaczyć środki pozyskane w drodze emisji akcji na następujące cele:

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy podatek od towarów i usług zawarty w fakturach dokumentujących wydatki związane z emisją akcji i wejściem na publiczny rynek obrotu papierami wartościowymi można uznać za podatek naliczony i odliczyć od podatku należnego.

Zdaniem Wnioskodawcy, w przypadku, gdy wydatki ponoszone przez Spółkę w związku z emisją akcji i debiutem giełdowym, a następnie funkcjonowaniem na giełdzie będą uznane podatkowo za koszt uzyskania przychodów, nie ma wątpliwości, iż podatek od towarów i usług zawarty w fakturach zakupu usług związanych z tymi działaniami Spółki będzie mógł być odliczony od podatku należnego. Jednakże na gruncie prawa wspólnotowego nie jest dopuszczalne uzależnianie prawa do odliczenia podatku VAT naliczonego od warunków ustalonych w sposób ogólny, w innej ustawie prawa wewnętrznego. Ograniczenia prawa do odliczenia są bowiem wyjątkiem od zasady odliczania naliczonego podatku od towarów i usług i jako takie muszą być precyzyjnie określone. Ogólne odwołanie do zasad ustawy o podatku dochodowym nie spełnia natomiast tego warunku. W związku z powyższym, VAT naliczony zawarty w fakturach dokumentujących wydatki związane z emisją akcji oraz wejściem na giełdę i funkcjonowaniem na niej może pomniejszać VAT należny na zasadach ogólnych.

Na tle przedstawionego opisu sprawy oraz własnego stanowiska Zainteresowanego, Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu, działając z upoważnienia Ministra Finansów, wydał w dniu 8 stycznia 2009 r. interpretację indywidualną nr ILPP2/443-943/08-2/MN, w której stanowisko Wnioskodawcy uznał za nieprawidłowe.

W ocenie tut. Organu, Spółka nie może skorzystać z prawa do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony związany z wydatkami poniesionymi na emisję akcji, ponieważ wydatki te nie mogą być zaliczone do kosztów uzyskania przychodów w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób prawnych, mimo iż mają one związek z wykonywanymi przez Wnioskodawcę czynnościami opodatkowanymi podatkiem od towarów i usług.

Pismem z dnia 26 stycznia 2009 r. Spółka Akcyjna XXX wezwała Organ podatkowy do usunięcia naruszenia prawa w ww. interpretacji indywidualnej.

W odpowiedzi na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa z dnia 25 lutego 2009 r. nr ILPP2/443/W-17/09-2/SJ Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w wyniku ponownej analizy sprawy, z uwzględnieniem zarzutów przytoczonych w wezwaniu, stwierdził brak podstaw do zmiany interpretacji indywidualnej w przedmiotowej sprawie.

W związku z powyższym, Spółka Akcyjna XXX wniosła w dniu 26 marca 2009 r. skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu. Sąd, po rozpoznaniu sprawy, wydał wyrok w dniu 27 października 2009 r. sygn. akt I SA/Po 427/09, w którym uchylił zaskarżoną interpretację.

Pismem z dnia 17 grudnia 2009 r. Minister Finansów złożył skargę kasacyjną od wyżej powołanego wyroku WSA.

Wyrokiem z dnia 13 stycznia 2011 r. sygn. akt I FSK 132/10 Naczelny Sąd Administracyjny oddalił skargę kasacyjną.

W świetle obowiązującego stanu prawnego - biorąc pod uwagę rozstrzygnięcie zawarte w wyroku WSA w Poznaniu z dnia 27 października 2009 r. sygn. akt I SA/Po 427/09 oraz w wyroku NSA z dnia 13 stycznia 2011 r. sygn. akt I FSK 132/10 - stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Przez towary - stosownie do art. 2 pkt 6 ustawy - rozumie się rzeczy ruchome, jak również wszelkie postacie energii, budynki i budowle lub ich części, będące przedmiotem czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, które są wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, a także grunty.

Na mocy art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

Mając na uwadze powyższe przepisy należy stwierdzić, że emisja akcji nie znajduje się w zakresie przedmiotowym ustawy o podatku od towarów i usług, nie jest bowiem dostawą towarów o której mowa w art. 7 ust. 1 ww. ustawy, ani też świadczeniem usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 wspomnianej ustawy. Emisja akcji jest więc zdarzeniem gospodarczym nie objętym zakresem przedmiotowym opodatkowania podatkiem od towarów i usług.

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Jak wynika z powyższych regulacji prawnych, podstawowym kryterium decydującym o prawie podatnika podatku od towarów i usług do odliczenia podatku naliczonego zawartego w cenie towarów i usług, które zostały przez niego zakupione jest wystąpienie związku pomiędzy podatkiem naliczonym przy nabyciu towarów i usług, a wykonywanymi przez podatnika czynnościami opodatkowanymi.

Dla określenia czy Spółce przysługuje prawo do odliczenia podatku wynikającego z wydatków poniesionych na obsługę transakcji emisji akcji, niezwykle istotny jest charakter związku występującego między zakupami, a prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą. Związek ten może mieć charakter bezpośredni (np. zakup materiałów do wytworzenia produktu podlegającego odsprzedaży) lub pośredni (koszty ogólne). Zatem, jeżeli Wnioskodawca wykonuje czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT, dające prawo do odliczenia podatku naliczonego, a transakcja emisji akcji ma związek z rozszerzeniem tej działalności, to poniesione przez Zainteresowanego wydatki związane z emisją akcji - w sposób pośredni - wpłyną na przyszłe przychody Spółki. Wobec czego przedstawione we wniosku wydatki należy zakwalifikować do ogólnych wydatków dotyczących działalności gospodarczej.

Zdaniem tut. Organu w rozpatrywanym przypadku zachodzi bezpośredni związek między poniesionymi przez Wnioskodawcę wydatkami a działalnością niepodlegającą ustawie o podatku od towarów i usług jaką jest emisja akcji. W przedmiotowej sprawie emisja akcji (podwyższenie kapitału) niewątpliwie jest realizowana w celu pozyskania przez Spółkę środków finansowych potrzebnych do rozwijania własnej działalności. W tej sytuacji należy stwierdzić, iż emisja akcji ma związek z prowadzoną przez Spółkę działalnością gospodarczą. Tak więc i wydatki związane z emisją - choć pośrednio - mają wpływ na uzyskiwane przez Spółkę przychody, które mogą być związane ze sprzedażą - inną wykonywaną przez Zainteresowanego, która podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług (spełniając przesłanki z art. 86 ust. 1 ustawy).

Taką interpretację potwierdzają orzeczenia zapadłe przed Trybunałem Sprawiedliwości Unii Europejskiej. W jednym z takich orzeczeń z dnia 26 maja 2005 r. (sygn. akt C-465/03) Kretztechnik AG przeciwko Finanzamt Linz (orzeczenie wstępne) Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej stwierdził wprost, iż wydatki związane z emisją, która miała na celu pozyskanie środków na prowadzenie działalności gospodarczej należy zakwalifikować do wydatków ogólnych działalności gospodarczej, co skutkuje prawem do odliczenia podatku naliczonego z tytułu tychże wydatków w odpowiednim zakresie (całość/struktura). Trybunał wskazał, iż nawet w sytuacji, gdy emisja nowych akcji jest czynnością niepodlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT, to podatnik ma prawo do odliczenia całości VAT od wydatków poniesionych na zakup usług z nią związanych pod warunkiem, że dokonuje w ramach prowadzonej działalności, wyłącznie sprzedaży opodatkowanej VAT.

Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług przewidują jednak wyjątki, w których podatnikowi nie przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług, pomimo tego, że spełnia przesłanki upoważniające go do obniżenia kwoty podatku należnego o podatek naliczony, zawarte w art. 86 ust. 1 ustawy.

Stosownie do art. 88 ust. 1 pkt 2 ustawy, w stanie prawnym obowiązującym do dnia 30 listopada 2008 r., obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się do nabywanych przez podatnika towarów i usług, jeżeli wydatki na ich nabycie nie mogłyby być zaliczone do kosztów uzyskania przychodów w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, z wyjątkiem przypadków, gdy brak możliwości zaliczenia tych wydatków do kosztów uzyskania przychodów pozostaje w bezpośrednim związku ze zwolnieniem od podatku dochodowego.

Wykładnia art. 86 ust. 1 ustawy dokonana w zgodzie z przepisami Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. U. UE L Nr 347 z późn. zm.) oraz VI Dyrektywy Rady 77/388/EWG z 17 maja 1977 r. w sprawie harmonizacji ustawodawstw Państw Członkowskich w odniesieniu do podatków obrotowych - wspólny system podatku od wartości dodanej: ujednolicona podstawa wymiaru podatku (Dz. Urz. UE L 145 z 13 czerwca 1977 r.) winna uwzględniać orzecznictwo TSUE, które powstało na tle art. 17 (2) VI Dyrektywy, stanowiącego, iż "w zakresie, w jakim towary i usługi wykorzystywane są do celów transakcji opodatkowanych, podatnikowi przysługuje prawo do odliczenia podatku przypadającego do zapłaty".

Powyższe stwierdzenie zgodne jest z rozstrzygnięciem TSUE z dnia 14 lutego 1985 r. w sprawie 268/83 D.A. Rompelman-Van Deelen v. Minister van Financiën, zgodnie z którym na podstawie wymienionych wyżej przepisów można uznać, że system odliczeń ma na celu całkowite uwolnienie podmiotu gospodarczego od obciążeń z tytułu podatku VAT przypadającego do zapłaty lub zapłaconego w trakcie prowadzonej działalności gospodarczej. Z treści orzeczenia wynika również, że wspólny system podatku VAT gwarantuje, iż wszelka działalność gospodarcza, niezależnie od jej celu lub rezultatu, jest opodatkowana w sposób całkowicie neutralny pod warunkiem, że działalność ta podlega temu podatkowi".

Natomiast z orzeczeń Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej - wyrok z dnia 22 lutego 2001 r. w sprawie C-408/98 Abbey National plc v. Commissioners of Customs Excise - wynika także, iż prawo do odliczenia podatku przysługuje, gdy istnieje bezpośredni związek ze sprzedażą opodatkowaną.

Orzeczenie z dnia 26 maja 2005 r. w sprawie Kretztechnik AG przeciwko Finanzamt Linz (sygn. akt C-465/03) zawiera stwierdzenie, że art. 17 (1) i art. 17 (2) VI Dyrektywy (obecnie art. 167 i art. 168 Dyrektywy 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej) przyznaje podatnikowi prawo do odliczenia całości VAT obciążającego wydatki poniesione przez niego w związku ze świadczeniami spełnionymi na jego rzecz przy emisji akcji pod warunkiem, że wszystkie profesjonalnie transakcje podatnika są opodatkowane.

W świetle powyższego, odstępstwa od zasad wynikających z omawianych Dyrektyw w przepisach krajowych muszą być tak precyzyjnie skonstruowane, aby osiągały swój cel wypaczając w jak najmniejszym stopniu funkcjonowanie systemu VAT, tzn. muszą być jak najmniej "inwazyjne". Zatem przepis art. 88 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od towarów i usług obowiązujący do dnia 30 listopada 2008 r. zakazujący odliczenia w tak generalnym wymiarze tego kryterium nie spełnia.

Mając powyższe na uwadze stwierdzić należy, że wydatki związane z emisją akcji i wejściem na publiczny rynek obrotu papierami wartościowymi, są związane z działalnością gospodarczą Spółki. Celem Wnioskodawcy, jak można przypuszczać, jest też pozyskanie w przyszłości dochodów, czyli wydatki te wywierają wpływ na wysokość uzyskiwanego przez Spółkę obrotu, który podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

A zatem wydatki ponoszone w związku z emisją akcji i wejściem na publiczny rynek obrotu papierami wartościowymi należy uznać za czynności, które skutkują powstaniem prawa do odliczenia podatku naliczonego, jeżeli przedmiotem działalności Spółki są czynności opodatkowanie podatkiem VAT. W takim przypadku występuje pośredni związek emisji akcji z prowadzoną działalnością Spółki, gdyż pozyskane w drodze emisji środki finansowe służą intensyfikacji prowadzonej działalności gospodarczej, z której przychody są opodatkowane podatkiem od towarów i usług.

W efekcie, podatek naliczony związany z przedmiotowymi wydatkami podlega odliczeniu od podatku należnego w takim zakresie, w jakim podatek ten będzie związany ze sprzedażą opodatkowaną.

Reasumując, Spółce przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego na fakturach dokumentujących wydatki poniesione w związku z emisją akcji i wejściem na publiczny rynek obrotu papierami wartościowymi.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.