ILPP2/443-925/11-4/AD

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością R., przedstawione we wniosku z dnia 7 czerwca 2011 r. (data wpływu 10 czerwca 2011 r.) uzupełnionym pismem z dnia 26 sierpnia 2011 r. (data wpływu 29 sierpnia 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania premii za gotowość do współpracy oraz tytułem rekompensaty za trudności przy wykonywaniu kontraktacji - jest nieprawidłowe.

W dniu 10 czerwca 2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania premii za gotowość do współpracy oraz tytułem rekompensaty za trudności przy wykonywaniu kontraktacji. Wniosek został uzupełniony pismem z dnia 26 sierpnia 2011 r. (data wpływu 29 sierpnia 2011 r.) o doprecyzowanie przedstawionego stanu faktycznego.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Przedmiotem działalności Wnioskodawcy jest produkcja zbóż i roślin okopowych. Od wielu lat w oparciu o umowy kontraktacyjne z Cukrownią, Zainteresowany produkuje i dostarcza buraki cukrowe. Za rok gospodarczy 2010/2011 umowa kontraktacyjna została wykonana i rozliczona z Cukrownią w całości. W lutym tego roku strony przystąpiły do negocjacji warunków kontraktacji buraków cukrowych na rok gospodarczy 2011-2012. Przy podpisaniu nowej umowy, strony podpisały "Porozumienie w sprawie przyznania Plantatorowi premii dodatkowej". Porozumienie to określało kwestię przyznania Spółce dodatkowej premii z uwagi na następujące okoliczności:

* Wnioskodawca posiadał ważną umowę kontraktacyjną na rok gospodarczy 2010/2011;

* w roku gospodarczym 2010/2011 z uwagi na niekorzystne warunki atmosferyczne wykonywanie kontraktacji było w istotny sposób utrudnione;

* Zainteresowany zawarł z Cukrownią nową umowę na rok gospodarczy 2011/2012;

* na mocy nowej umowy kontraktacyjnej Spółka zobowiązała się wyprodukować i dostarczyć dodatkową ilość buraków tzw. buraki pozakwotowe.

Cukrownia w uznaniu gotowości Wnioskodawcy do współpracy w zakresie szerszym niż to wynika z przysługującego prawa do uprawy i dostawy (buraki kwotowe) wyrażającej się zakontraktowaniem dodatkowych buraków pozakwotowych oraz w celu zrekompensowania Zainteresowanemu trudności przy wykonywaniu kontraktacji w roku 2010/2011 z uwagi na niekorzystne warunki atmosferyczne, przyznaje Spółce premię dodatkową zwiększającą wynagrodzenie za dostarczone buraki a Spółka tę premię przyjmuje. Premia ta została przekazana Wnioskodawcy w tym roku.

W uzupełnieniu wniosku Zainteresowany wskazał, że wysokość premii pieniężnej nie była różnicowana ze względu na wielkość dostawy dodatkowych buraków pozakwotowych. Wysokość premii została ustalona przez Cukrownię w drodze jednostronnego oświadczenia woli bez możliwości negocjacji jej wysokości.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy otrzymana przez Spółkę premia za gotowość do współpracy w zakresie szerszym niż to wynika z przysługującego prawa do uprawy i dostawy (buraki kwotowe), wyrażającej się zakontraktowaniem dodatkowych buraków pozakwotowych i tytułem rekompensaty za trudności przy wykonywaniu kontraktacji w roku 2010/2011 przy niekorzystnych warunkach atmosferycznych stanowi wynagrodzenie za świadczone usługi lub dostarczone towary i w związku z tym podlega opodatkowaniu podatkiem VAT a dalej czy powinna być dokumentowana fakturą VAT.

Zdaniem Wnioskodawcy, otrzymana premia nie jest wynagrodzeniem za usługi ani za dostarczone towary i w związku z tym nie podlega ona opodatkowaniu podatkiem VAT. Konsekwencją tego jest, że premia ta nie może być dokumentowana fakturą VAT, a na otrzymaną premię Zainteresowany powinien wystawić notę księgową. Uzasadnieniem tego stanowiska jest fakt, iż otrzymana kwota pieniężna - premia nie jest wynagrodzeniem za usługi ani za dostarczone towary. Spółka produkuje i dostarcza Cukrowni buraki cukrowe i ta transakcja dostawy (sprzedaży) jest niewątpliwie opodatkowana podatkiem VAT w myśl art. 8 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług. Otrzymana natomiast premia jest dodatkowym bonusem, który Cukrownia zgodziła się wypłacić Spółce za to, że jest ona gotowa do współpracy w zakresie szerszym niż dotychczas co przekłada się na zobowiązanie do wyprodukowania i dostarczenia większej ilości buraków niż to wynika z przyznanego Spółce prawa do uprawy buraków cukrowych. Gotowość do współpracy nie jest ani usługą, ani towarem w rozumieniu ww. ustawy, tym samym nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT. Również druga przyczyna wskazana przez strony w porozumieniu a stanowiąca podstawę wypłacenia premii czyli rekompensata za trudności przy realizacji umowy kontraktacyjnej z uwagi na niekorzystne warunki atmosferyczne, nie jest usługą ani towarem podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT. Dodatkowo należy podnieść, że otrzymanej premii nie można przyporządkować do konkretnych dostaw buraków cukrowych bowiem gotowość do współpracy jak i rekompensata trudności nie ma nic wspólnego z dostarczonymi burakami w ramach umowy kontraktacyjnej. Brak jest również po stronie Cukrowni świadczenia wzajemnego za wypłaconą premię, który wskazywałby, że jest to wynagrodzenie za usługę lub otrzymany towar. W swojej istocie otrzymana premia jest zbieżna w swoim charakterze z premią przyznawaną w transakcjach pomiędzy podatnikami z tytułu należytego wykonania umowy, terminowego wykonania, osiągnięcia określonego poziomu obrotów. Wszystkie tego rodzaju premie nie są wynagrodzeniem za usługę, więc otrzymana od Cukrowni premia zdaniem Wnioskodawcy również nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z dyspozycją art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn. Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Mocą art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Stosownie do art. 2 pkt 6 ustawy, przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

W myśl postanowień art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

Należy zauważyć, iż pojęcie usługi zostało zdefiniowane bardzo szeroko. Taka konstrukcja definicji usług pozwala na objęcie zakresem przedmiotowym podatku VAT wszelkich transakcji wykonywanych w ramach działalności gospodarczej. Powyższa definicja jest niewątpliwie szersza niż zakres tego pojęcia w potocznym jego rozumieniu. Definicja ta obejmuje bowiem nie tylko transakcje polegające na wykonaniu czynności przez usługodawcę, ale również szereg transakcji niewymagających aktywnego działania usługodawcy.

Zatem aby ocenić czy doszło do świadczenia przez Wnioskodawcę czynności opodatkowanej należy rozpatrzyć czy przez Wnioskodawcę w ogóle były świadczone jakiekolwiek czynności, a jeżeli tak to czy czynność ta była odpłatna.

Zgodnie z artykułem 25 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE. L 2006.347.1 z późn. zm.), świadczeniem usług jest każde zachowanie się podmiotu w wykonaniu stosunku zobowiązaniowego, które niekoniecznie polega na fizycznym wykonaniu jakiejkolwiek czynności lub podjęciu działania. Dyrektywa obejmuje definicją świadczenia usług również zobowiązanie do zaniechania działania bądź do tolerowania czynności lub sytuacji. Konstrukcja ta stanowi nawiązanie do szerokiego pojęcia świadczenia wywodzącego się jeszcze z prawa rzymskiego, będącego podwaliną współczesnych europejskich systemów prawnych. W prawie rzymskim pojęcie świadczenia obejmowało bowiem zarówno przeniesienie na wierzyciela własności rzeczy lub ustanowienie dla niego ograniczonego prawa rzeczowego (dare), jak i wykonywanie innych czynności faktycznych lub prawnych, w tym powstrzymanie się od działania (facere, non-facere) oraz każde inne świadczenie, które mogło być treścią zobowiązania (praestare), a jednocześnie było możliwe do wykonania, zgodne z prawem i dobrymi obyczajami oraz wystarczająco określone i przedstawiające wartość majątkową możliwą do wyrażenia w pieniądzach.

W tym miejscu warto podkreślić, że nie każde zaniechanie działania lub tolerowanie czynności uważane jest za świadczenie usług. Dla stwierdzenia, czy dana czynność albo brak podejmowania czynności stanowi świadczenie usług podlegające opodatkowaniu podatkiem od wartości dodanej, należy ocenić przedmiotową transakcję w kontekście całego systemu podatku VAT, a w szczególności jego głównych założeń i celów, które zostały wyrażone w artykule 1 Dyrektywy VAT. W myśl tego artykułu, podatek od wartości dodanej jest z założenia podatkiem nałożonym na konsumpcję towarów i usług. Chociaż płatnikiem podatku są wszystkie osoby zaangażowane w kolejne stadia transakcji gospodarczych, faktyczny i ostateczny ciężar podatku spoczywa jedynie na ostatecznym konsumencie. W świetle powyższych założeń opodatkowaniu podlegają tylko takie transakcje, w ramach których występuje możliwy do zidentyfikowania konsument towarów lub usług. W związku z powyższym zaniechanie działania lub tolerowanie czynności lub sytuacji podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywane jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta usługi.

Co się zaś tyczy odpłatności za ww. świadczenie, to ustawa o VAT nie definiuje co należy rozumieć przez czynność odpłatną jednakże kwestia ta była niejednokrotnie przedmiotem rozpatrzenia przez Europejski Trybunał Sprawiedliwości. Jak zauważył ETS w wyroku C-102/86 "czynność można uznać za dokonaną odpłatnie, gdy istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru lub usługi, a ponadto odpłatność za otrzymane świadczenie (towar lub usługę) pozostaje w bezpośrednim związku z czynnością, która miałaby być opodatkowana tym podatkiem". Należy też zwrócić uwagę na wyrok C-16/93 pomiędzy R. J. Tolsma a Inspecteur der Omzetbelasting Leeuwarden, gdzie trybunał zauważył, iż czynność "podlega opodatkowaniu wyłącznie wtedy, gdy istnieje związek prawny między usługodawcą i usługobiorcą, w ramach którego następuje świadczenie wzajemne, przy czym wynagrodzenie otrzymane przez usługodawcę stanowi wartość faktycznie przekazaną w zamian za usługi świadczone na rzecz usługobiorcy".

W orzeczenie z dnia 5 lutego 1981 r., C-154/80 Trybunał stwierdził, że świadczenie podlega opodatkowaniu jedynie w wypadku, gdy podstawę opodatkowania stanowi świadczenie wzajemne otrzymane przez świadczącego usługę. Musi również istnieć możliwość wyrażenia w pieniądzu wartości tego świadczenia wzajemnego.

Mając powyższe na uwadze należy stwierdzić, że czynność uznaje się za odpłatną gdy są spełnione następujące warunki:

* istnieje związek prawny między usługodawcą i usługobiorcą, w ramach którego następuje świadczenie wzajemne,

* wynagrodzenie otrzymane przez usługodawcę stanowi wartość faktycznie przekazaną w zamian za usługi świadczone na rzecz usługobiorcy,

* istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru lub usługi,

* odpłatność za otrzymane świadczenie (towar lub usługę) pozostaje w bezpośrednim związku z czynnością, która miałaby być opodatkowana tym podatkiem istnieje możliwość wyrażenia w pieniądzu wartości tego świadczenia wzajemnego.

Z opisu sprawy wynika, że przedmiotem działalności Wnioskodawcy jest produkcja zbóż i roślin okopowych. Od wielu lat w oparciu o umowy kontraktacyjne z Cukrownią, Zainteresowany produkuje i dostarcza buraki cukrowe. Za rok gospodarczy 2010/2011 umowa kontraktacyjna została wykonana i rozliczona z Cukrownią w całości. W lutym tego roku strony przystąpiły do negocjacji warunków kontraktacji buraków cukrowych na rok gospodarczy 2011-2012. Przy podpisaniu nowej umowy, strony podpisały "Porozumienie w sprawie przyznania Plantatorowi premii dodatkowej". Porozumienie to określało kwestię przyznania Spółce dodatkowej premii z uwagi na następujące okoliczności:

* Wnioskodawca posiadał ważną umowę kontraktacyjną na rok gospodarczy 2010/2011;

* w roku gospodarczym 2010/2011 z uwagi na niekorzystne warunki atmosferyczne wykonywanie kontraktacji było w istotny sposób utrudnione;

* Zainteresowany zawarł z Cukrownią nową umowę na rok gospodarczy 2011/2012;

* na mocy nowej umowy kontraktacyjnej Spółka zobowiązała się wyprodukować i dostarczyć dodatkową ilość buraków tzw. buraki pozakwotowe.

Cukrownia w uznaniu gotowości Wnioskodawcy do współpracy w zakresie szerszym niż to wynika z przysługującego prawa do uprawy i dostawy (buraki kwotowe) wyrażającej się zakontraktowaniem dodatkowych buraków pozakwotowych oraz w celu zrekompensowania Zainteresowanemu trudności przy wykonywaniu kontraktacji w roku 2010/2011 z uwagi na niekorzystne warunki atmosferyczne, przyznaje Spółce premię dodatkową zwiększającą wynagrodzenie za dostarczone buraki a Spółka tę premię przyjmuje. Premia ta została przekazana Wnioskodawcy w tym roku. Zainteresowany wskazał, że wysokość premii pieniężnej nie była różnicowana ze względu na wielkość dostawy dodatkowych buraków pozakwotowych. Wysokość premii została ustalona przez Cukrownię w drodze jednostronnego oświadczenia woli bez możliwości negocjacji jej wysokości.

Zdaniem tut. Organu w przedmiotowej sprawie zostały spełnione następujące warunki:

* Wnioskodawcę łączą więzy prawne z osobą trzecią (zawarto "Porozumienie w sprawie przyznania Plantatorowi premii dodatkowej"),

* wynagrodzenie otrzymane przez usługodawcę stanowi wartość za konkretne świadczenie polegające na gotowości Wnioskodawcy do współpracy w zakresie szerszym niż to wynika z przysługującego prawa do uprawy i dostawy (buraki kwotowe) wyrażającej się zakontraktowaniem dodatkowych buraków pozakwotowych oraz w celu zrekompensowania Zainteresowanemu trudności przy wykonywaniu kontraktacji w roku 2010/2011 z uwagi na niekorzystne warunki atmosferyczne,

* Wnioskodawca jako świadczący usługę zyskuje zindywidualizowaną korzyść w postaci otrzymanego wynagrodzenia,

* otrzymane środki pozostają w bezpośrednim związku z czynnością,

* istnieje możliwość wyrażenia w pieniądzu wartości tego świadczenia wzajemnego.

Mając powyższe na uwadze należy stwierdzić, że w przedmiotowej sytuacji dochodzi do odpłatnego świadczenia usług, w rozumieniu przepisów ustawy o podatku VAT.

Zgodnie z art. 106 ust. 1 ustawy, podatnicy, o których mowa w art. 15, są obowiązani wystawić fakturę stwierdzającą w szczególności dokonanie sprzedaży, datę dokonania sprzedaży, cenę jednostkową bez podatku, podstawę opodatkowania, stawkę i kwotę podatku, kwotę należności oraz dane dotyczące podatnika i nabywcy (...).

Reasumując, otrzymana przez Spółkę premia za gotowość do współpracy w zakresie szerszym niż to wynika z przysługującego prawa do uprawy i dostawy (buraki kwotowe), wyrażającej się zakontraktowaniem dodatkowych buraków pozakwotowych i tytułem rekompensaty za trudności przy wykonywaniu kontraktacji w roku 2010/2011 przy niekorzystnych warunkach atmosferycznych stanowi wynagrodzenie za świadczone usługi i w związku z tym podlega opodatkowaniu podatkiem VAT. W konsekwencji transakcja ta powinna być dokumentowana fakturą VAT.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.