ILPP2/443-914/09-2/EN

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko, przedstawione we wniosku z dnia 10 lipca 2009 r. (data wpływu 15 lipca 2009 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do odliczenia podatku naliczonego od towarów w przypadku ich zniszczenia - jest nieprawidłowe.

W dniu 15 lipca 2009 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do odliczenia podatku naliczonego od towarów w przypadku ich zniszczenia.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca (dalej Spółka) sprzedał z dniem 1 lipca 2009 r. 3 oddziały handlowe na terenie Polski. Na dzień 30 czerwca 2009 r. w każdym oddziale sporządzono inwentaryzację towaru handlowego w magazynie. W wyniku inwentaryzacji w jednym z oddziałów okazało się, iż składany tam towar spożywczy w 1/6 jest towarem przeterminowanym, bez wartości handlowej i tym samym nieprzydatnym do dalszej sprzedaży czy użytku. W związku z tym faktem sporządzono protokół zniszczenia i poddano przedterminowy towar utylizacji. Odnośnie kosztów podatkowych strata ta została uznana za wynik niegospodarności osób zarządzających oddziałem (zakup zbyt dużych ilości towaru, brak staranności w zarządzaniu oddziałem itp.) i nie uznana przez Spółkę za podatkowy koszt uzyskania przychodu. Żadna z osób nie została obciążona finansowo za powstałe straty.

W związku z powyższym zadano następujące pytania.

Czy w przedstawionej sytuacji podatnik powinien skorygować VAT naliczony, odliczony przy zakupie towaru handlowego, który później został zniszczony.

Czy w zaistniałej sytuacji należało wraz ze zniszczeniem towaru odprowadzić VAT należny.

Zdaniem Wnioskodawcy, zakup towaru handlowego miał związek z czynnościami opodatkowanymi i zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług Spółce przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego w momencie zakupu towaru przeznaczonego do dalszej odsprzedaży. Natomiast fakt późniejszego ich zniszczenia, na skutek przeterminowania wynikającego z niegospodarności osób zarządzających, nie nakłada na Spółkę obowiązku korekty odliczonego wcześniej podatku. Taka likwidacja nieprzydatnego towaru nie powinna być także klasyfikowana jako zmiana miejsca przeznaczenia towarów, która skutkowałaby koniecznością korekty odliczonego wcześniej podatku.

Strata spowodowana zniszczeniem przeterminowanego i bezwartościowego towaru spożywczego nie została uznana przez Spółkę za podatkowy koszt uzyskania przychodu potraktowany jako strata spowodowana niegospodarnością osób zarządzających oddziałem. W kwestii podatku należnego uznano, iż likwidacja zepsutych i przeterminowanych towarów wynikająca z wyżej przedstawionej sytuacji, jako niewymieniona w art. 5 ustawy o podatku od towarów i usług nie podlega opodatkowaniu VAT.

Zgodnie z art. 7 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług z odpłatną dostawą (o której mowa w art. 5 ust. 1) zostało zrównane przekazanie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa na cele nie związane z tym przedsiębiorstwem (m.in. przekazanie na cele osobiste podatnika czy jego pracowników. Przekazanie towarów bez wynagrodzenia). Zdaniem Spółki zniszczenie przeterminowanego bezużytecznego i bezwartościowego towaru spożywczego nie może być utożsamiane z przekazaniem czy z użyciem na cele osobiste podatnika czy innych osób, czy też przekazanie bez wynagrodzenia. A zatem opisane zniszczenie towarów nie stanowi nieodpłatnej dostawy towarów, powodującej obowiązek odprowadzenia należnego podatku.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

W myśl art. 86 ust. 1 ustawy, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Z przepisu art. 86 ust. 1 ustawy wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione następujące warunki: odliczenia dokonuje podatnik podatku od towarów i usług, a towary i usługi, z których nabyciem wiąże się podatek naliczony, są wykorzystywane do czynności opodatkowanych.

W myśl przepisu art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a) ustawy, kwotę podatku naliczonego stanowi, z zastrzeżeniem ust. 3-7, suma kwot podatku określonych w fakturach otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług.

Z przedstawionego opisu sprawy wynika, iż Wnioskodawca, sporządził inwentaryzację towaru handlowego w magazynach. W wyniku inwentaryzacji w jednym z oddziałów okazało się, iż składowany towar spożywczy w 1/6 jest towarem przeterminowanym i tym samym nieprzydatnym do dalszej sprzedaży. W związku z tym faktem sporządzono protokół zniszczenia i poddano przeterminowany towar utylizacji. Strata ta została uznana za wynik niegospodarności osób zarządzających oddziałem (zakup zbyt dużych ilości towaru, brak staranności w zarządzaniu oddziałem itp.).

Warto w tym miejscu zauważyć, iż niedobory zawinione są to niedobory, które powstały na skutek niedopełnienia obowiązków przez osobę materialnie odpowiedzialną za powierzone jej mienie.

Natomiast niedobory niezawinione to te, które powstały z przyczyn niezależnych od osób materialnie odpowiedzialnych. Niedobory te mogą powstać na skutek zdarzeń losowych np: pożaru, kradzieży, powodzi, zalania, jak również wskutek transportu, braku prądu, złych warunków przechowywania itp. Są to przyczyny, na które osoba materialnie odpowiedzialna nie miała żadnego wpływu.

A zatem dochodzi do sytuacji, w której nabyte towary nie zostaną wykorzystane do działalności opodatkowanej, co jest niezbędnym warunkiem dokonania odliczenia. Przepisy ustawy o VAT nie regulują przedmiotowej sytuacji. Zdaniem tut. Organu, w celu dokonania właściwej oceny przedstawionego stanu faktycznego należy wskazać, iż w przedmiotowej sprawie znajdzie zastosowanie orzeczenie Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości w sprawie C-37/95 pomiędzy Państwem Belgijskim a Ghent Coal Terminal NV, w którym Trybunał stwierdził (odwołując się do zasady neutralności podatku VAT), że w sytuacji kiedy nabycie towarów i usług zostało poczynione z zamiarem wykorzystania ich do działalności opodatkowanej, ale z powodów pozostających poza kontrolą podatnika, nie wykorzystał on nabytych towarów i usług w prowadzeniu tej działalności, prawo podatnika do odliczenia podatku VAT zostaje zachowane.

W świetle powołanego wyroku, należy stwierdzić, że w sytuacji, gdy zakup danego towaru przez Wnioskodawcę jest dokonany z zamiarem wykorzystania tego towaru do działalności opodatkowanej podatkiem od towarów i usług, to pomimo utraty danego towaru z przyczyn od niego niezależnych, tj. w sposób niezawiniony czy jak to ujął Trybunał "z powodów pozostających poza kontrolą podatnika", jego prawo do odliczenia w związku z ww. nabyciem zostaje zachowane, a tym samym nie ma podstaw do dokonywania korekt odliczonego podatku.

A contrario, w sytuacji, gdy z przyczyn od podatnika zależnych, w tym przypadku w wyniku niedoborów zawinionych (manka), nie dochodzi do wykorzystania nabytych towarów do działalności opodatkowanej, prawo podatnika do odliczenia zostaje utracone. W takiej sytuacji odliczona kwota podatku z tytułu nabycia towarów, które ostatecznie nie zostały wykorzystane do działalności opodatkowanej winna być skorygowana.

W świetle powyższego, należy stwierdzić, że w sytuacji, gdy zakup danego towaru przez Wnioskodawcę jest dokonany z zamiarem wykorzystania tego towaru do działalności opodatkowanej podatkiem VAT, a późniejsza utrata tego towaru nastąpi z przyczyn niezależnych od Zainteresowanego, w sposób przez niego niezawiniony, zachowa on prawo do odliczenia podatku naliczonego związanego z nabyciem towaru, a tym samym nie ma podstaw do dokonania korekt odliczonego podatku. Natomiast, jeżeli utrata tego towaru nastąpi z przyczyn od Strony zależnych (niedobór zawiniony), dany towar w efekcie końcowym nie zostanie wykorzystany do działalności opodatkowanej, to prawo Wnioskodawcy do odliczenia w związku z ww. nabyciem zostanie utracone, a tym samym będzie zobowiązany dokonać korekty uprzednio odliczonego podatku naliczonego.

Spółka w opisie sprawy wskazała, iż Strata ta została uznana za wyniki niegospodarności osób zarządzających oddziałem (zakup dużych ilości towaru, brak staranności w zarządzaniu oddziałem itp.). Zatem, doszło do straty przydatności towaru w wyniku zaniedbań Wnioskodawcy. Stąd też, w ocenie tut. Organu, w oparciu o wyżej dokonaną analizę, w przedmiotowej sprawie mamy do czynienia z niedoborem zawinionym. Dlatego też Spółka, w przypadku wystąpienia niedoborów zawinionych towarów handlowych, tj. z przyczyn niezależnych od Podatnika, zakupionych z zamiarem wykorzystania ich do działalności opodatkowanej podatkiem VAT, utraciła prawo do odliczenia podatku naliczonego. Zatem, Spółka zobowiązana jest dokonać korekty podatku naliczonego odliczonego przy zakupie przedmiotowych towarów.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy - przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Stosowanie do zapisu art. 7 ust. 2 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się również przekazanie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa na cele inne niż związane z prowadzonym przez niego przedsiębiorstwem, w szczególności:

W związku z powstaniem niedoborów zawinionych nie wystąpił obowiązek w podatku VAT należnym.

Reasumując, w związku z zaistniałą sytuacją utylizacji towarów przeterminowanych, które utraciły swoją wartość z przyczyn zależnych od Spółki (niedobór zawiniony), i w efekcie końcowym towar ten nie zostanie wykorzystany do działalności opodatkowanej, Spółka utraciła prawo do odliczenia podatku naliczonego. W związku z czym, Spółka będzie zobowiązana do dokonania korekty uprzednio odliczonego podatku naliczonego. Natomiast, nie jest zobowiązana do naliczenia podatku należnego od czynności zniszczenia towaru.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.