ILPP2/443-894/11-2/EN

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko, przedstawione we wniosku z dnia 2 czerwca 2011 r. (data wpływu 6 czerwca 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania podatkiem VAT czynności użycia towarów stanowiących część przedsiębiorstwa podatnika oraz nieodpłatnego przekazania usług - jest prawidłowe.

W dniu 6 czerwca 2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania podatkiem VAT czynności użycia towarów stanowiących część przedsiębiorstwa podatnika oraz nieodpłatnego przekazania usług.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Na mocy umowy zawartej przez Wnioskodawcę (Spółkę) z organizacjami związkowymi w sprawie wzajemnych zobowiązań stron zakładowego układu zbiorowego pracy dla pracowników zatrudnionych przez Spółkę, Spółka zapewnia związkom zawodowym pomieszczenia biurowe wraz z wyposażeniem i mediami. Obowiązek tego typu świadczeń został nałożony na Pracodawcę (Spółkę) przez przepisy ustawy o związkach zawodowych, tj. art. 33 ustawy z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych (Dz. U. z 2001 r. Nr 79, poz. 854). Ponadto Pracodawca (Spółka) przyznaje związkom zawodowym roczny limit kosztów na usługi telekomunikacyjne, usługi transportowe, materiały biurowe, usługi ksero, prenumeraty, delegacje, opłaty pocztowe oraz organizację spotkań integracyjnych dla pracowników Spółki. Kwotę rocznego czynszu Pracodawca (Spółka) potrąca od kwoty przyznanego limitu kosztów. Kwestie jakiego rodzaju pomieszczenia oraz kwota rocznego limitu na świadczenia przyznane związkom zawodowym zostały określone w umowie zawartej pomiędzy związkami zawodowymi a Pracodawcą (Spółką). W przypadku przekroczenia przez związek zawodowy rocznych limitów, Pracodawca (Spółka) wystawi dokument obciążający związek na kwotę stanowiącą różnicę pomiędzy kwotą wykonaną, a kwotą wynikającą z przyjętych limitów.

Spółka nie dokonuje pomniejszenia podatku należnego o podatek naliczony z faktur VAT dokumentujących nabycie towarów i usług przekazywanych następnie nieodpłatnie związkom zawodowym w ramach podpisanych umów. Czynność nieodpłatnego przekazania ww. świadczeń Spółka nie dokumentuje fakturą wewnętrzną uznając, że nie zachodzą przesłanki wynikające z art. 8 ust. 2 ustawy o VAT i czynność ta nie podlega opodatkowaniu VAT.

W związku z powyższym zadano następujące pytania.

Czy w świetle obowiązującego od 1 stycznia 2011 r. stanu prawnego oraz po zmianach wprowadzonych od 1 kwietnia 2011 r., Spółka może dokonywać pomniejszenia podatku należnego o podatek naliczony z faktur VAT dokumentujących nabycie towarów i usług przekazywanych nieodpłatnie związkom zawodowym w ramach podpisanych umów i czy tego rodzaju świadczenia podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zdaniem Wnioskodawcy, od 1 grudnia 2008 r., w związku ze zmianą ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, prawo do odliczania VAT naliczonego nie jest uzależnione od możliwości zaliczenia wydatków do kosztów uzyskania przychodów. Ustawodawca uzależnia jedynie odliczenie tego podatku od związku wydatków z działalnością opodatkowaną. Przepisy prawa, to jest art. 33 ustawy o związkach zawodowych, narzucają na pracodawcę szereg obowiązków na rzecz zakładowej organizacji związkowej bez spełnienia których Spółka nie mogłaby w pełni, zgodnie z prawem, prowadzić działalności gospodarczej a tym samym dokonywać działalności opodatkowanej.

Dlatego, zdaniem Spółki od 1 grudnia 2008 r. istnieje możliwość obniżenia podatku należnego o podatek naliczony z faktur VAT dokumentujących nabycie towarów i usług przekazywanych następnie nieodpłatnie związkom zawodowym w ramach podpisanych umów.

Co do opodatkowania VAT wyżej wymienionych świadczeń, to z zapisów art. 8 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług (w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2011 r.) wynika, że nieodpłatne świadczenie usług niebędące dostawą towarów uznaje się za odpłatne świadczenie usług jeżeli spełnione zostaną łącznie następujące warunki wynikające z ww. przepisu:

* nieodpłatne świadczenie usług nie jest związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa,

* podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług związanych z tymi usługami.

Niedopełnienie któregokolwiek z warunków określonych w art. 8 ust. 2 ustawy jest podstawą do traktowania nieodpłatnej usługi jako niepodlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zdaniem Spółki, wobec braku definicji ustawowej, w przypadku znaczenia zwrotu "świadczenie usług niezwiązanych z prowadzeniem przedsiębiorstwa", należy odnieść się do języka literatury prawniczej i języka orzecznictwa sądowego, z którego wynika, że zwrot ten należy rozumieć jako świadczenie przez podmiot działający w danej transakcji w charakterze podatnika nieodpłatnych usług nie na potrzeby jego działalności gospodarczej. Należy zaznaczyć, że na mocy ustawy o związkach zawodowych, pracodawca jest wprost zobowiązany udostępnić zakładowej organizacji związkowej pomieszczenia i urządzenia techniczne niezbędne do wykonywania działalności związkowej w zakładzie pracy. Skoro ustawa, a za nią umowa zawarta z poszczególnymi organizacjami związkowymi, nakładają na Spółkę określone obowiązki wobec związków zawodowych, a konieczność zapewnienia funkcjonowania organizacji związkowych jest następstwem zatrudniania pracowników, to świadczenia te pozostają w związku z prowadzonym przedsiębiorstwem i jako takie nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Natomiast z zapisów art. 8 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług (w brzmieniu obowiązującym od 1 kwietnia 2011 r.) wynika, że za odpłatne świadczenie usług uznaje się:

* użycie towarów stanowiących część przedsiębiorstwa podatnika do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika, w tym w szczególności do celów osobistych podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, jeżeli podatnikowi przysługiwało w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu tych towarów. Aby nieodpłatne świadczenie było opodatkowane oba warunki muszą być spełnione łącznie,

* nieodpłatne świadczenie usług na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenia usług do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika.

Od 1 kwietnia 2011 r. dla określenia czy nieodpłatne świadczenie usługi podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług istotną kwestią będzie określenie czy użyte towary lub świadczone usługi będą użyte do celów innych niż działalność gospodarcza. Wypełnianie przez Spółkę obowiązków wobec związków zawodowych, jako działania wymuszone przepisami prawa, od których pracodawca nie może się uchylić, jest niewątpliwie działaniem związanym z funkcjonowaniem Spółki, a tym samym związane z działalnością gospodarczą i jako takie, również po zmianie przepisów ustawy o podatku od towarów i usług od 1 kwietnia 2011 r., nie podlega opodatkowaniu.

Reasumując, w ocenie Spółki, od 1 stycznia 2011 r., Spółka jako prowadząca działalność opodatkowaną VAT, ma prawo odliczać podatek VAT naliczony od wydatków związanych z działalnością organizacji związkowych i nie ma obowiązku, zarówno według przepisów ustawy o podatku od towarów i usług obowiązujących do 31 marca 2011 r., jak i po jej zmianie od 1 kwietnia 2011 r., naliczać tego podatku od nieodpłatnych usług, do świadczenia których zobowiązują przepisy ustawy o związkach zawodowych oraz umowa zawarta pomiędzy związkami zawodowymi a Spółką.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Podstawowa zasada dotycząca możliwości odliczenia podatku naliczonego została sformułowana w art. 86 ust. 1 ustawy. W przepisie tym wskazano, iż w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

W myśl art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy, kwotę podatku naliczonego stanowi, suma kwot podatku określonych w fakturach otrzymanych przez podatnika:

Z przepisu art. 86 ust. 1 ustawy wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione następujące warunki: odliczenia dokonuje podatnik podatku od towarów i usług, a towary i usługi, z których nabyciem wiąże się podatek naliczony, są wykorzystywane do czynności opodatkowanych.

Przedstawiona wyżej zasada wyklucza możliwość dokonywania odliczeń podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do wykonywania czynności zwolnionych od podatku oraz niepodlegających opodatkowaniu.

Z przedstawionego opisu sprawy wynika, iż Wnioskodawca (Spółka) na mocy umowy zawartej z organizacjami związkowymi w sprawie wzajemnych zobowiązań stron zakładowego układu zbiorowego pracy dla pracowników zatrudnionych przez niego, zapewnia związkom zawodowym pomieszczenia biurowe wraz z wyposażeniem i mediami. Obowiązek tego typu świadczeń został nałożony na Spółkę przez przepisy ustawy o związkach zawodowych, (tj. art. 33 ustawy z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych). Ponadto Spółka przyznaje związkom zawodowym roczny limit kosztów na usługi telekomunikacyjne, usługi transportowe, materiały biurowe, usługi ksero, prenumeraty, delegacje, opłaty pocztowe oraz organizację spotkań integracyjnych dla pracowników Spółki. Kwotę rocznego czynszu Pracodawca (Spółka) potrąca od kwoty przyznanego limitu kosztów. Kwestie jakiego rodzaju pomieszczenia oraz kwota rocznego limitu na świadczenia przyznane związkom zawodowym zostały określone w umowie zawartej pomiędzy związkami zawodowymi a Spółką.

W związku z powyższym wątpliwości Spółki dotyczą kwestii prawa do pomniejszenia podatku należnego o podatek naliczony z faktur VAT dokumentujących nabycie towarów i usług przekazywanych nieodpłatnie związkom zawodowym w ramach podpisanych umów.

Odnosząc się do powyższego wskazać należy na treść art. 33 ust. 1 ustawy z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych (tekst jedn. Dz. U. z 2001 r. Nr 79, poz. 854 z późn. zm.), w myśl którego pracodawca, na warunkach określonych w umowie, jest obowiązany udostępnić zakładowej organizacji związkowej pomieszczenia i urządzenia techniczne niezbędne do wykonywania działalności związkowej w zakładzie pracy.

Mając na uwadze powyższe wskazać należy, iż Spółka w ramach prowadzonej działalności gospodarczej jest zobowiązana na mocy ww. przepisów prawa do ponoszenia określonych wydatków na rzecz związków zawodowych. W opisanym we wniosku stanie faktycznym mamy do czynienia ze zużyciem materiałów biurowych przez przedstawicieli związków zawodowych oraz udostępnieniem na ich rzecz pomieszczeń biurowych wraz z wyposażeniem i mediami. Z uwagi na fakt, iż działanie to ma miejsce w ramach wypełniania obowiązków nałożonych przepisami prawa, należy uznać je za czynność związaną z ogólną działalnością gospodarczą prowadzoną przez Spółkę.

Tym samym Wnioskodawcy przysługuje prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony zawarty w fakturach dokumentujących wydatki ponoszone w związku z działalnością związków zawodowych, pod warunkiem spełnienia przesłanek, o których mowa w art. 86 ust. 1 ustawy o VAT.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przez dostawę towarów, na podstawie art. 7 ust. 1 ustawy, należy rozumieć przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

W myśl postanowień art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

Zgodnie z unormowaniami zawartymi w art. 7 ust. 2 i art. 8 ust. 2 ustawy, w pewnych, ściśle określonych przypadkach, również nieodpłatne przekazanie towarów i nieodpłatne świadczenie usług należy uznać za spełniające definicję odpłatnej dostawy towarów lub odpłatnego świadczenia usług, które na podstawie art. 5 ust. 1 ustawy podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.

Stosownie do art. 8 ust. 2 ustawy (w brzmieniu obowiązującym od 1 kwietnia 2011 r.) za odpłatne świadczenie usług uznaje się:

Z powyższego zapisu wynika, że ww. czynności uznaje się za odpłatne świadczenie usług, jeżeli spełnione zostaną łącznie następujące warunki:

* użycie towarów stanowiących część przedsiębiorstwa podatnika oraz nieodpłatne świadczenie usług nie jest związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa,

* podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług związanych z tymi usługami.

Przez użycie towarów stanowiących część przedsiębiorstwa podatnika oraz świadczenie usług niezwiązanych z prowadzeniem przedsiębiorstwa należy rozumieć takie użycie towarów stanowiących część przedsiębiorstwa podatnika oraz świadczenie usług, które odbywa się bez związku z potrzebami prowadzonej działalności.

Niedopełnienie któregokolwiek z warunków określonych w art. 8 ust. 2 ustawy jest podstawą do traktowania nieodpłatnej czynności jako niepodlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Mając na uwadze powyższe wskazać należy, iż z uwagi na fakt, że udostępnienie związkom zawodowym pomieszczeń biurowych wraz z wyposażeniem i mediami ma związek z prowadzonym przez Spółkę przedsiębiorstwem, nie może być traktowane jako odpłatne świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ust. 2 ustawy.

Podkreślić w tym miejscu należy, iż tut. Organ wydając przedmiotową interpretację oparł się na przedstawionym stanie faktycznym, w szczególności uznał, że przedmiotem zapytania jest użycie towarów i świadczenie usług, o którym mowa w art. 8 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług.

Wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem wniosku (zapytania) Zainteresowanego. Inne kwestie przedstawione w opisanym stanie faktycznym, które nie zostały objęte pytaniem oraz własnym stanowiskiem w sprawie oceny prawnej zdarzenia przyszłego - nie mogą być zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej - rozpatrzone.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.