ILPP2/443-788/08/11-S/MR - Opodatkowanie podatkiem VAT darmowych przejazdów dla pracowników Miejskiego Zakładu Komunikacyjnego.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów - uwzględniając wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z dnia 30 czerwca 2009 r., sygn. akt I SA/Wr 304/08 oraz wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 29 października 2010 r. sygn. akt I FSK 1814/09 - stwierdza, że stanowisko Miejskiego Zakładu Komunikacyjnego, przedstawione we wniosku z dnia 21 sierpnia 2008 r. (data wpływu 28 sierpnia 2008 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania darmowych przejazdów dla pracowników - jest prawidłowe.

Wniosek Miejskiego Zakładu Komunikacyjnego z dnia 21 sierpnia 2008 r. o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczy podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania darmowych przejazdów dla pracowników.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Miejski Zakład Komunikacyjny (zwany dalej "MZK" lub "Zakład") jest gminnym zakładem budżetowym. Na podstawie taryfy przewozu osób i bagażu pojazdami MZK, ustanowionej przez Radę Miasta Uchwałą nr (...) z dnia 27 lutego 2007 r., pracownikom MZK przyznano uprawnienie do korzystania z darmowych przewozów MZK. W tym celu pracownik, który chce skorzystać z tego uprawnienia zgłasza się do Działu Służb Pracowniczych w MZK w celu wydania legitymacji poświadczającej, że dana osoba jest pracownikiem Zakładu. Nie wydaje się żadnych biletów wolnej jazdy. Pracownik sam decyduje, czy będzie korzystać z uprawnienia czy też nie. Legitymację wydaje się tylko tym pracownikom, którzy wyrażają chęć jej pobrania.

Ponadto Wnioskodawca nadmienia, że zastosowanie przez Radę Miasta różnego rodzaju ulg do przejazdów ma wpływ na poziom osiąganych przychodów ze sprzedaży biletów, skutkiem czego jest konieczne przekazanie przez Gminę większej kwoty dotacji przedmiotowej na pokrycie kosztów.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy Wnioskodawca winien oszacować wartość zrealizowanych przewozów darmowych dla swoich pracowników na podstawie przyznanego uprawienia przez Radę Miasta i odprowadzić należny podatek VAT w myśl art. 8 ust. 2 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2004 r. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.).

Wnioskodawca uważa, iż zgodnie z przepisem art. 8 ust. 2 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2004 r. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), nieodpłatne świadczenie usług niebędące dostawą towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia oraz wszelkie nieodpłatne świadczenia usług, jeżeli nie są one związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa, a podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług związanych z tymi usługami, traktuje się jako odpłatne świadczenie usług.

W związku z brzmieniem wyżej cytowanego przepisu należy stwierdzić, że Zakład nie świadczy usług przewozowych na rzecz swoich pracowników. Są oni zwykłymi mieszkańcami Miasta i w ramach swoich indywidualnych potrzeb korzystają z przyznanych im uprawnień przez Radę Miasta podczas korzystania z usług przewozowych realizowanych przez MZK. Zakład tylko wydaje dowód, poświadczenie, że są oni pracownikami MZK (nie jest to bilet), aby w przypadku ewentualnej kontroli mogli potwierdzić swoje prawo do korzystania z ulgi przewozowej bez opłaconego biletu.

Wnioskodawca nie jest w stanie stwierdzić ile razy i kiedy pracownik skorzystał z przysługującego mu uprawnienia podobnie jak w przypadku innych grup społecznych w stosunku, do których Rada Miasta podjęła decyzję o darmowych przejazdach. Ponadto, nie można stwierdzić wprost, że MZK świadczy usługę przewozową za darmo. Tym samym pojazdem na danej linii mogą jechać zarówno osoby korzystające z darmowych przejazdów (ociemniali i ich opiekunowie, dzieci do 4-go roku życia, czy też pracownik MZK), jak również pełnopłatni pasażerowie lub korzystający z ulgi 50%. Generalną zasadą jest odpłatność za przejazd i to w gestii pasażera jest wiedzieć w jaki sposób ma prawo i obowiązek z danych usług korzystać. MZK stosuje się tylko do przepisów wydanych przez Radę Miasta. Wnioskodawca uważa, że w tym przypadku nie ma zastosowania przepis art. 8 ust. 2 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.

Na tle przedstawionego opisu sprawy oraz własnego stanowiska Zainteresowanego, Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu, działając z upoważnienia Ministra Finansów, wydał w dniu 25 listopada 2008 r. interpretację indywidualną nr ILPP2/443-788/08-2/MR.

W ocenie tut. Organu, zgodnie z przepisami ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), usługi świadczone nieodpłatnie przez MZK na rzecz pracowników nie są związane z prowadzonym przedsiębiorstwem i należy uznać, że świadczone są na potrzeby osobiste pracowników, w związku z powyższym podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Zatem Wnioskodawca jest zobowiązany do naliczenia podatku należnego z tytułu nieodpłatnego świadczenia usług na rzecz swoich pracowników.

Pismem z dnia 4 grudnia 2008 r. Miejski Zakład Komunikacyjny wezwał Organ podatkowy, do usunięcia naruszenia prawa w ww. interpretacji indywidualnej.

W odpowiedzi na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa z dnia 7 stycznia 2009 r. nr ILPP2/443/W-103/08-2/SJ Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w wyniku ponownej analizy sprawy, z uwzględnieniem zarzutów przytoczonych w wezwaniu, stwierdził brak podstaw do zmiany interpretacji indywidualnej w przedmiotowej sprawie.

W związku z powyższym, Miejski Zakład Komunikacyjny, wniósł w dniu 16 lutego 2009 r. skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu.

Po rozpoznaniu sprawy Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu wydał wyrok w dniu 30 czerwca 2009 r., sygn. akt I SA/Wr 304/08, w którym uchylił zaskarżoną interpretację.

Pismem z dnia 20 sierpnia 2009 r. Minister Finansów złożył skargę kasacyjną od wyżej powołanego wyroku.

Wyrokiem z dnia 29 października 2010 r., sygn. akt I FSK 1814/09 Naczelny Sąd Administracyjny oddalił skargę kasacyjną.

W świetle obowiązującego stanu prawnego - biorąc pod uwagę rozstrzygnięcie zawarte w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z dnia 30 czerwca 2009 r., sygn. akt I SA/Wr 304/08 oraz w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 29 października 2010 r., sygn. akt I FSK 1814/09 - stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

W świetle art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

Zgodnie z unormowaniem zawartym w 8 ust. 2 ustawy, w pewnych, ściśle określonych przypadkach, również nieodpłatne świadczenie usług należy uznać za spełniające definicję odpłatnego świadczenia usług, które na podstawie art. 5 ust. 1 ustawy, podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.

Stosownie do art. 8 ust. 2 ustawy, nieodpłatne świadczenie usług niebędące dostawą towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług, jeżeli nie są one związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa, a podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług związanych z tymi usługami, w całości lub w części, traktuje się jak odpłatne świadczenie usług.

Z powyższego zapisu wynika, że nieodpłatne świadczenie usług niebędące dostawą towarów uznaje się za odpłatne świadczenie usług, jeżeli spełnione zostaną łącznie następujące warunki:

Niedopełnienie któregokolwiek z warunków określonych w art. 8 ust. 2 ustawy, jest podstawą do traktowania nieodpłatnej usługi jako niepodlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Reasumując należy stwierdzić, iż opodatkowaniu podlegają te usługi, które nie mają związku z prowadzoną działalnością, a więc nie mają wpływu na przyszłe obroty przedsiębiorstwa, jego zyski, wizerunek, odbiór przez kontrahentów.

Z opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca (Miejski Zakład Komunikacyjny) jest gminnym zakładem budżetowym. Na mocy uchwały Rady Miasta, pracownikom MZK przyznano uprawnienia do korzystania z darmowych przewozów, które Wnioskodawca świadczy. Pracownik, który chce skorzystać z tego uprawnienia otrzymuje legitymację poświadczającą, że jest pracownikiem Zakładu, potwierdzającą jego prawo do korzystania z ulgi przewozowej bez opłaconego biletu. Ponadto, jak wskazał Wnioskodawca, zastosowanie przez Radę Miasta różnego rodzaju ulg do przejazdów ma wpływ na poziom osiąganych przychodów ze sprzedaży biletów, skutkiem czego jest konieczne przekazanie przez Gminę większej kwoty dotacji przedmiotowej na pokrycie kosztów.

W przedmiotowej sprawie należy rozstrzygnąć kwestię, jakiego rodzaju związek ma nieodpłatne wykonanie na rzecz pracowników usług z prowadzonym przez Wnioskodawcę przedsiębiorstwem.

Przez świadczenie usług niezwiązanych z prowadzeniem przedsiębiorstwa należy rozumieć takie świadczenie usług, które odbywa się bez związku z potrzebami prowadzonej działalności.

Natomiast przez usługi związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa, należy rozumieć te usługi, które są wykonywane nieodpłatnie w związku z potrzebami prowadzonej działalności gospodarczej podmiotu, potrzebami związanymi z funkcjonowaniem prowadzonego przedsiębiorstwa. W tym więc aspekcie winny być rozpatrywane działania podejmowane przez podmiot. A zatem jeśli podjęte przez podmiot działania przynoszą korzyści prowadzonej działalności gospodarczej, tym samym są związane z jej prowadzeniem, a więc, jak to określa art. 8 ust. 2 ustawy, związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa. To że są to usługi tego samego rodzaju, co świadczone odpłatnie w ramach przedmiotu jego działania, nie ma żadnego znaczenia dla oceny istnienia, bądź nie, ich związku z funkcjonowaniem podmiotu.

Powyższy wywód znajduje potwierdzenie w wykładni językowej, zgodnie bowiem ze znaczeniem słownikowym zwrot "związek" oznacza "stosunek między rzeczami, zjawiskami itp., połączonymi ze sobą w jakiś sposób". W konsekwencji, jeśli nieodpłatne świadczenie przez podatnika określonej usługi pozostaje w jakimkolwiek (lege non distinguente) stosunku z prowadzeniem przedsiębiorstwa przez tego podatnika, to usługę taką należy uznać za związaną z prowadzeniem przedsiębiorstwa podatnika i jako taką niepodlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT.

W świetle powyższych okoliczności, należy uznać, że świadczenie usług w zakresie bezpłatnych przejazdów pracowników środkami komunikacji miejskiej, w sytuacji gdy obowiązek ich świadczenia wynika z aktu prawa miejscowego - Uchwały Rady Miasta, a koszty związane z realizacją bezpłatnych przewozów pokrywane są przekazywaną przez Gminę dotacją przedmiotową - nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Zatem Wnioskodawca nie jest zobowiązany do naliczania i odprowadzania podatku należnego z tytułu nieodpłatnego świadczenia usług na rzecz swoich pracowników.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.