ILPP2/443-768/13-2/AK

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko, przedstawione we wniosku z 7 sierpnia 2013 r. (data wpływu 12 sierpnia 2013 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług:

* w zakresie umieszczenia numeru NIP kontrahenta na paragonie - jest prawidłowe;

* w zakresie odmowy w każdym przypadku umieszczenia na paragonie numeru NIP klienta i wystawienia mu w to miejsce pełnej faktury VAT - jest nieprawidłowe.

W dniu 12 sierpnia 2013 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie umieszczenia numeru NIP kontrahenta na paragonie i odmowy w każdym przypadku umieszczenia na paragonie numeru NIP klienta i wystawienia mu w to miejsce pełnej faktury VAT.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca jest firmą handlową. Prowadzi sprzedaż głównie na rzecz podmiotów prowadzących działalność gospodarczą oraz w niewielkim zakresie na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej. Firma dokumentuje obrót fakturami VAT wystawianymi zgodnie z wymogami rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 28 marca 2011 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług. W przypadku sprzedaży prowadzonej na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej sprzedaż jest ewidencjonowana za pomocą drukarek fiskalnych, a następnie wystawiane są faktury do których kopii dopinany jest oryginał paragonu. Klient natomiast otrzymuje od Wnioskodawcys oryginał faktury VAT.

Czasami dochodzi do sytuacji gdy na drukarce fiskalnej zostanie zaewidencjonowana sprzedaż dokonana na rzecz podmiotu prowadzącego działalność gospodarczą. Wynika to bądź z faktu, że klient zbyt późno zgłosi handlowcowi fakt, że dokonuje zakupu jako podmiot prowadzący działalność gospodarczą, bądź z faktu, że handlowiec nie dokona zmiany oznaczeń systemowych kontrahenta z osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej na podmiot prowadzący działalność gospodarczą. Zawsze w takich przypadkach po wydrukowaniu paragonu dochodzi do wystawienia faktury VAT z danymi podmiotu prowadzącego działalność gospodarczą. Do kopii faktury dopinany jest oryginał paragonu, a kontrahent otrzymuje oryginał faktury. Postępowanie takie nie jest sprzeczne z postanowieniami ustawy o podatku od towarów i usług co potwierdzały także organy podatkowe w swoich interpretacjach (np. Izba Skarbowa w Warszawie w piśmie z dnia 12 lutego 2009 r. nr IPPP2/443-1846/08-2/PW).

Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 11 grudnia 2012 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz. U. z dnia 18 grudnia 2012 r.) wprowadziło pewne zmiany w zakresie wystawiania faktur VAT które weszły w życie z dniem 1 stycznia 2013 r.

Wśród tych zmian wyróżnić można postanowienia § 5 ust. 4 pkt 6 zmienianego rozporządzenia MF z dnia 28 marca 2011 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług w którym wprowadzono możliwość wystawiania w określonych przypadkach tzw. faktur uproszczonych. Uproszczenie polega na tym, że faktury te mogą zawierać znacznie mniej elementów obowiązkowych w porównaniu z dotychczasową zawartością pełnej faktury VAT. W rozporządzeniu ograniczono jednak możliwość stosowania faktur uproszczonych do transakcji których wartość należności ogółem nie przekracza kwoty 450 zł albo 100 euro, jeżeli kwota ta jest określona w euro. Ponadto wyłączono możliwość wystawiania faktur uproszczonych między innymi w stosunku do nabywców będących osobami fizycznymi nieprowadzącymi działalności gospodarczej.

Z treści § 5 ust. 4 pkt 6 ww. rozporządzenia wynika wprost, że możliwość wystawienia faktury uproszczonej jest prawem podatnika, a nie jego obowiązkiem. Zatem podatnik może sam zdecydować czy skorzysta z możliwości udokumentowania danej sprzedaży, spełniającej kryteria do wystawienia faktury uproszczonej, fakturą uproszczoną czy pełną.

Wnioskodawca na ten moment nie skorzystał z możliwości wystawiania faktur uproszczonych ponieważ wiązałoby się to z koniecznością dokonania zmian programistycznych, które nie oznaczałyby, w jego przypadku, ułatwienia czy uproszczenia w dokumentowaniu transakcji.

W marcu 2013 r. zostało jednak opublikowane rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 14 marca 2013 r. w sprawie kas rejestrujących. W paragrafie 8 ust. 1 pkt 17 tego rozporządzenia wprowadzono zapis, że paragon fiskalny na żądanie nabywcy powinien zawierać numer identyfikacji podatkowej nabywcy. Przepis ten wszedł w życie w dniu 1 kwietnia 2013 r. jednak na mocy przepisów przejściowych podatnicy mają czas na wdrożenie tego wymogu do końca września 2013 r. Przepis jest bardzo lakoniczny i nie wyjaśnia, czy obowiązek umieszczenie numeru NIP na paragonie dotyczy bezwzględnie każdego przypadku w którym nabywca zgłosi takie żądanie, czy też jest ograniczony do jakiś określonych transakcji. Jedynie w uzasadnieniu do projektu rozporządzenia możemy przeczytać, że regulacja ta ma umożliwić podatnikom wystawienie za pomocą kasy paragonu, który pełniłby rolę tzw. faktury uproszczonej (w przypadku gdy kwota należności ogółem nie przekracza kwoty 450 zł albo 100 euro).

W związku z powyższym zadano następujące pytania.

1. Jako podmiot dokonujący sprzedaży ewidencjonowanej za pomocą drukarki fiskalnej będzie zobowiązany do umieszczania numeru NIP kontrahenta na każdym paragonie na którym klient zażąda takiego numeru.

2. Czy też obowiązek umieszczenia numeru NIP na paragonie jest ograniczony tylko do tych przypadków w których dopuszczalne jest wystawienie faktury uproszczonej, a więc możemy odmówić umieszczenia numeru NIP na paragonach dokumentujących sprzedaż o wartości brutto powyżej 450 zł lub 100 euro, lub na paragonie który dotyczy sprzedaży dokonanej dla osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej.

3. Czy też w każdym przypadku możemy odmówić umieszczenia na paragonie numeru NIP klienta i wystawić mu pełną fakturę VAT, ponieważ przepisy dotyczące zasad wystawiania faktur VAT to Wnioskodawcy dają prawo wyboru czy chce wystawić fakturę uproszczoną czy pełną.

Zdaniem Wnioskodawcy, obowiązek umieszczania numeru NIP na paragonie na żądanie nabywcy nie może dotyczyć wszystkich przypadków, a jedynie tych w których dopuszczalne jest wystawienie faktury uproszczonej. Zatem Zainteresowany uważa, że jako sprzedawca może odmówić żądaniu klienta umieszczenia numeru NIP na paragonie np. w sytuacji gdy wartość paragonu przekracza 450 PLN brutto.

Ponadto, żądanie klienta umieszczenia NIP-u na paragonie należy potraktować jako żądanie wystawienia faktury, które nie obliguje sprzedawcy do wystawienia faktury uproszczonej w formie paragonu fiskalnego z numerem NIP ale daje mu możliwość wyboru czy chce skorzystać z tej formy uproszczenia czy też woli wystawić pełną fakturę VAT. Zatem Wnioskodawca uważa, że w takim przypadku nie jest błędem wystawienie nabywcy pełnej faktury VAT zamiast paragonu z jego numerem NIP.

Podstawą wykładni prawa podatkowego jest wykładnia językowa, która powinna być gwarancją bezpieczeństwa prawnego obywateli. Jest ona punktem wyjścia w procesie ustalania treści normy prawnej i jednocześnie zakreśla jej granice nie pozwalając na rozstrzygnięcia sprzeczne z brzmieniem językowym danego przepisu. Jednakże w wielu przypadkach gdy wykładnia językowa nie dostarcza jednoznacznych rezultatów wymaga modyfikacji poprzez uwzględnienie wykładni systemowej, celowościowej lub np. funkcjonalnej.

Zapis § 8 ust. 1 pkt 17 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 14 marca 2013 r. w sprawie kas rejestrujących (Dz. U. z 2013 r.,363) brzmi:

"Paragon fiskalny zawiera co najmniej numer identyfikacji podatkowej nabywcy (NIP nabywcy) - na żądanie nabywcy;"

Czytając literalnie ten przepis wnioskujemy, że w każdym przypadku zgłoszenia przez nabywcę żądania umieszczenia na paragonie jego numeru NIP sprzedawca powinien uwzględnić to żądanie i wydać kontrahentowi paragon z NIP-em.

Ograniczenie się jednak w tym przypadku wyłącznie do wykładni językowej może doprowadzić, już chociażby ze względu na lakoniczność tego przepisu, do powstania obowiązków niemożliwych do zrealizowania.

Jako bardzo prozaiczny przykład można podać sytuację w której nabywca zgłosi żądanie umieszczenia numeru NIP na paragonie już po jego wydrukowaniu. Przywołany powyżej przepis w żadnym miejscu nie zastrzega, że żądanie nabywcy musi być zgłoszone przed wydrukowaniem paragonu. Czy zatem w takiej sytuacji sprzedawca ma obowiązek uczynić zadość temu żądaniu i w jaki sposób ma to zrobić.

Oczywiście spełnienie w takim przypadku tego warunku jest niemożliwe i nikt logicznie myślący nie zgodzi się z taką interpretacją. Każdy przyzna, że zachodzi tutaj konieczność modyfikacji efektów wykładni językowej o wykładnię funkcjonalną i logiczną.

Ten prosty przykład jest tylko wstępem do wykazania, że mimo że w prawie podatkowym bardzo ważna jest pewność jaką daje językowe rozumienie przepisów, to jednak w sytuacji gdy prowadzi to do sprzeczności i absurdów musimy sięgnąć do szerszych metod wykładni które pozwolą nam usunąć kolizję poszczególnych norm prawnych.

Możliwość przełamania znaczenia wykładni językowej dopuszcza nawet Sąd Najwyższy który w wyroku z 20 czerwca 1995 r. o sygnaturze III ARN 22/95 stwierdził, że "priorytet wykładni językowej można byłoby zaakceptować jedynie w warunkach dużej spójności systemu prawa i dyscypliny legislacyjnej ustawodawcy. Polski system prawa tych warunków nie spełnia, przez co wykładnia językowa dawać musi wyniki niepewne. Musi w związku z tym być wspierana wykładnią systemową i funkcjonalną". Podobnie także wypowiedział się SN w wyroku z 8 stycznia 1993 r. (III ARN 84/92). Wykładnia gramatyczno-językowa jest tylko jednym ze sposobów wykładni, a wnioski z niej płynące mogą być mylące i prowadzić do rezultatów merytorycznie błędnych, niezgodnych z intencjami ustawodawcy, a czasami do rezultatów niesprawiedliwych i krzywdzących. Dlatego też musi być ona uzupełniona wnioskami płynącymi z zastosowania innych rodzajów wykładni: historycznej, systemowej, funkcjonalnej, logicznej, a wreszcie - jeśli nie przede wszystkim - celowościowej.

Odchodząc od prostych przykładów Zainteresowany uważa, że wykładnia językowa § 8 ust. 1 pkt 17 rozporządzenia prowadzi do sprzeczności normy prawnej wynikającej z tego przepisu z normami wynikającymi z przepisów określających zasady wystawiana faktur VAT określonych w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 28 marca 2011 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług Zatem konieczne jest sięgnięcie do wykładni celowościowej, funkcjonalnej i systemowej.

Cel wprowadzenia wymogu umieszczania na paragonie fiskalnym numeru NIP nabywcy został wyjaśniony w uzasadnieniu do projektu rozporządzenia i wynika z niego wyraźnie, że Ministrowi Finansów chodziło o to, aby paragon ten mógł pełnić rolę faktury uproszczonej i podatnik od którego kontrahent zażąda takiej faktury mógł wypełnić ten obowiązek poprzez prostą czynność dopisania do paragonu numeru NIP nabywcy, a nie konieczność osobnego wystawiania faktury.

Zatem skoro paragon z numerem NIP nabywcy ma pełnić rolę faktury uproszczonej to musi spełniać wymagania przewidziane dla takiej faktury określone w ww. rozporządzeniu. W przeciwnym razie bowiem § 8 ust. 1 pkt 17 rozporządzenia w sprawie kas rejestrujących nie spełni swojej funkcji i celu w jakim został ustanowiony. Będą natomiast generowane dokumenty które nie będą pełniły żadnej roli podatkowej.

W rozporządzeniu w sprawie m.in. wystawiania faktur jest wyraźnie określone, że sprzedawca może wystawić fakturę uproszczoną tylko w przypadku transakcji które spełniają określone warunki. Nie można zatem uznać za prawidłową interpretację która prowadzi do wniosku, że sprzedawca ma obowiązek w każdym przypadku zgłoszenia żądania przez nabywcę umieszczenia na paragonie swojego numeru NIP wydać mu taki paragon. Sprzedawca naruszałby w takim przypadku przepisy określające zasady wystawiania faktur i narażał się na sankcje karne z tytuły wadliwie wystawionych faktur.

Ponadto, należałoby się wówczas zastanowić nad doktryną racjonalności ustawodawcy, skoro nakazywałby on wystawianie dokumentów które nie mają żadnego znaczenia dla rozliczania danego podatku.

Uwzględniając zatem wykładnię funkcjonalną i celowościową należy przyjąć, że obowiązek umieszczenia numeru NIP na paragonie dotyczy tylko tych transakcji które spełniają warunki do wystawienia faktury uproszczonej określone w § 5 rozporządzenie MF z dnia 28 marca 2011 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług.

Zatem sprzedawca nie naruszając istniejącego obowiązku prawnego będzie miał możliwość po 1 października 2013 r. odmówić umieszczenia na paragonie fiskalnym numeru NIP nabywcy w przypadku każdej transakcji nie spełniającej warunków dotyczących wystawiania tzw. faktur uproszczonych.

Co więcej wykładnia systemowa prowadzi do wniosku, że sprzedawca w każdym przypadku w którym nie chce wystawiać faktury uproszczonej może odmówić nabywcy umieszczenia na paragonie numeru NIP i wystawić mu fakturę pełną. Wniosek taki wynika z faktu, że w systemie prawnym nie mogą funkcjonować dwie sprzeczne ze sobą normy prawne.

Skoro bowiem Minister Finansów w akcie prawnym regulującym zasady wystawiania faktur VAT daje podatnikowi możliwość wystawiania faktur uproszczonych pozostawiając mu swobodę wyboru czy chce z tej opcji skorzystać, czy też nie i celem tej regulacji jest wprowadzenie uproszczeń w sposobie dokumentowania transakcji i ułatwień mających służyć podatnikowi to nie można jednocześnie uznawać za słuszną interpretację innego przepisu, który narusza te normy i wprowadza dla tego samego podatnika obowiązek wystawienia takiej faktury uproszczonej niezależnie od jego woli.

Oczywiście prawodawca ma możliwość kształtowania prawa w dowolny sposób zgodny z zasadami stanowienia prawa i mógł wprowadzić regulację z których wynikałoby, że wprawdzie co do zasady podatnik może dokonać wyboru czy chce wystawić fakturę VAT pełną czy uproszczoną. ale w przypadku transakcji zaewidencjonowanych na kasie rejestrującej takiej swobody już nie ma i musi wystawić fakturę uproszczoną jeżeli tego żąda jego klient. Jednakże musiałoby to nastąpić w drodze przepisu szczególnego do ogólnych zasad wystawiania faktur VAT co w tym przypadku nie ma miejsca bowiem przepisy dotyczące kas rejestrujących regulują inną materię prawną i są wydane na podstawie innych upoważnień ustawowych które nie obejmują uprawnienia do zmian w zasadach wystawiania faktur VAT.

Skoro zatem mamy dwie normy prawne, z których jedna mówi to sprzedawca decyduje o tym czy wystawia fakturę uproszczoną czy pełną i druga która mówi to nabywca może decydować o tym czy sprzedawca ma wystawić fakturę uproszczoną to mamy tutaj do czynienia ze sprzecznością norm którą należy usunąć przez uznanie, że przepisy dotyczące drukarek fiskalnych nie mogą modyfikować zasad wystawiania faktur ponieważ nie zawierają takiego upoważnienia.

Zatem zdaniem Wnioskodawcy żądanie nabywcy umieszczenia na paragonie swojego numeru NIP należy potraktować jako żądanie wystawienia faktury i to do sprzedawcy należy decyzja, czy spełni on zadość żądaniu nabywcy wykorzystując możliwość umieszczenia na paragonie numeru NIP czy wystawi osobną fakturę VAT. Interpretacja taka jest zgodna z systemowymi zasadami podatku VAT i nie narusza niczyich uprawnień, ponieważ dla nabywcy nie ma znaczenia to czy otrzyma on fakturę uproszczoną czy pełną, a sprzedawca sam decyduje o tym czy wybiera prostszą formę wystawienia faktury czy woli tradycyjną pełną fakturę.

Podsumowując, Zainteresowany uważa że jego stanowisko przedstawione powyżej jest słuszne i w pełni uzasadnione.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe w zakresie umieszczenia numeru NIP kontrahenta na paragonie oraz za nieprawidłowe w zakresie odmowy w każdym przypadku umieszczenia na paragonie numeru NIP klienta i wystawienia mu w to miejsce pełnej faktury VAT.

Obowiązek w zakresie prowadzenia ewidencji obrotu i kwot podatku należnego przy zastosowaniu kas rejestrujących wynika z art. 111 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054, z późn. zm.), zwanej dalej ustawą o VAT.

W myśl przepisu art. 111 ust. 1 ustawy o VAT - podatnicy dokonujący sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych są obowiązani prowadzić ewidencję obrotu i kwot podatku należnego przy zastosowaniu kas rejestrujących.

Powyższy przepis określa generalną zasadę, z której wynika, że obowiązek prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kasy rejestrującej dotyczy wszystkich podatników, którzy dokonują sprzedaży na rzecz określonych w nim odbiorców, tj. osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych. Zatem kryterium decydującym o obowiązku stosowania do ewidencjonowania kas rejestrujących jest status nabywcy towarów lub wykonywanych przez podatnika świadczeń.

Stosownie do treści art. 111 ust. 3a pkt 1 ustawy o VAT - podatnicy prowadzący ewidencję obrotu i kwot podatku należnego przy zastosowaniu kas rejestrujących są obowiązani dokonywać wydruku paragonu fiskalnego lub faktury z każdej sprzedaży oraz wydawać wydrukowany dokument nabywcy.

Według § 7 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 28 listopada 2008 r. w sprawie kryteriów i warunków technicznych, którym muszą odpowiadać kasy rejestrujące oraz warunków ich stosowania (Dz. U. Nr 212, poz. 1338, z późn. zm.), obowiązującego do dnia 31 marca 2013 r., zwanego dalej rozporządzeniem, podatnicy, z zastrzeżeniem ust. 2, są obowiązani spełniać następujące warunki przy prowadzeniu ewidencji przy zastosowaniu kas - dokonywać ewidencji każdej sprzedaży oraz wydruku paragonu fiskalnego lub faktury VAT z każdej sprzedaży, jak również wydawać oryginał wydrukowanego dokumentu nabywcy.

Należy wskazać, że od 1 kwietnia 2013 r. obowiązują przepisy rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 14 marca 2013 r. w sprawie kas rejestrujących (Dz. U. z 2013 r. poz. 363), zwanego dalej rozporządzeniem w sprawie kas rejestrujących.

Stosownie do § 2 pkt 12 rozporządzenia w sprawie kas rejestrujących, przez paragon fiskalny rozumie się wydrukowany przez kasę dla nabywcy w momencie sprzedaży dokument potwierdzający dokonaną transakcję sprzedaży.

Jak wynika z § 8 ust. 1 rozporządzenia w sprawie kas rejestrujących, paragon fiskalny zawiera co najmniej:

Paragon fiskalny musi być czytelny i umożliwiać nabywcy sprawdzenie prawidłowości dokonanej transakcji (...) - art. 8 ust. 2 rozporządzenia w sprawie kas rejestrujących.

Zatem z przytoczonych przepisów wynika, jakie wymagania musi spełniać paragon fiskalny.

Zgodnie z § 8 ust. 1 pkt 17 rozporządzenia w sprawie kas rejestrujących, paragon fiskalny zawiera m.in. numer identyfikacji podatkowej (NIP nabywcy) - na żądanie nabywcy.

Powyższa regulacja, która dotychczas nie obowiązywała, ma umożliwić podatnikom wystawienie za pomocą kasy paragonu, który pełniłaby rolę tzw. faktury uproszczonej, w przypadku gdy kwota należności ogółem nie przekracza kwoty 450 zł albo 100 euro (§ 5 ust. 4 pkt 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 28 marca 2011 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług Dz. U. Nr 68, poz. 360 z późn. zm.)

Przepisy przejściowe zawarte w rozporządzeniu z dnia 14 marca 2013 r. wprowadzają długie terminy umożliwiające stosowanie kas na dotychczasowych warunkach i umożliwiają podatnikom dostosowanie się do wymogów określonych tym rozporządzeniem.

Zgodnie z przepisem przejściowym § 35 ww. rozporządzenia, podatnicy użytkujący kasy, które zostały nabyte w okresie ważności:

- mogą je nadal stosować do prowadzenia ewidencji po upływie tego okresu, pod warunkiem że kasy te zapewniają prawidłowość rozliczeń podatnika.

Na mocy natomiast z § 36 ww. rozporządzenia podatnicy użytkujący kasy, o których mowa w § 35 oraz art. 9 ust. 2 ustawy z dnia 18 marca 2011 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz ustawy - Prawo o miarach (Dz. U. Nr 64, poz. 332), nieposiadające możliwości technicznych spełnienia wymagań określonych w rozdziale 2 (rozdział ten obejmuje m.in. § 8 oraz § 9 tego rozporządzenia) stosują te przepisy odpowiednio.

Zgodnie z § 37 ww. rozporządzenia do dnia 30 września 2013 r. podatnicy mogą prowadzić ewidencję oraz zapewnić spełnienie warunków używania kas zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie art. 111 ust. 9 ustawy, obowiązującymi na dzień 31 marca 2013 r.

W świetle ww. przepisów podatnicy:

Podatnicy nie są zatem obowiązani wymieniać "starych" kas na nowe, gdyż brak ww. funkcji w "starych" kasach nie powoduje, że nie mogą być one stosowane dla rozliczeń podatkowych. Jeśli natomiast podatnik uznałby, że ww. funkcja oferowana w nowych kasach byłaby atrakcyjna dla niego biznesowe, wówczas podatnik może wymienić "starą" kasę na tę nową - jest to jednak decyzja podatnika.

Z opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca jest firmą handlową. Prowadzi sprzedaż głównie na rzecz podmiotów prowadzących działalność gospodarczą oraz w niewielkim zakresie na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej. Czasami dochodzi do sytuacji gdy na drukarce fiskalnej zostanie zaewidencjonowana sprzedaż dokonana na rzecz podmiotu prowadzącego działalność gospodarczą. Wynika to bądź z faktu, że klient zbyt późno zgłosi handlowcowi fakt, że dokonuje zakupu jako podmiot prowadzący działalność gospodarczą, bądź z faktu, że handlowiec nie dokona zmiany oznaczeń systemowych kontrahenta z osoby fizycznej nie prowadzącej działalności gospodarczej na podmiot prowadzący działalność gospodarczą. Zawsze w takich przypadkach po wydrukowaniu paragonu dochodzi do wystawienia faktury VAT z danymi podmiotu prowadzącego działalność gospodarczą. Do kopii faktury dopinany jest oryginał paragonu, a kontrahent otrzymuje oryginał faktury. Wnioskodawca na ten moment nie skorzystał z możliwości wystawiania faktur uproszczonych ponieważ wiązałoby się to z koniecznością dokonania zmian programistycznych które, nie oznaczałyby, w jego przypadku, ułatwienia czy uproszczenia w dokumentowaniu transakcji.

Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą sytuacji, w której podmiot dokonujący sprzedaży ewidencjonowanej za pomocą drukarki fiskalnej będzie zobowiązany do umieszczania numeru NIP kontrahenta na każdym paragonie na którym klient zażąda takiego numeru.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Natomiast według art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (...).

Według art. 106 ust. 1 ustawy, podatnicy, o których mowa w art. 15, są obowiązani wystawić fakturę stwierdzającą w szczególności dokonanie sprzedaży, datę dokonania sprzedaży, cenę jednostkową bez podatku, podstawę opodatkowania, stawkę i kwotę podatku, kwotę należności oraz dane dotyczące podatnika i nabywcy, z zastrzeżeniem ust. 1a, 2, 4 i 5 oraz art. 119 ust. 10 i art. 120 ust. 16.

Ogólne regulacje dotyczące danych jakie powinny zawierać faktury zostały określone - na podstawie delegacji ustawowej zawartej w art. 106 ust. 8 ustawy - treścią rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 28 marca 2011 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 68, poz. 360 z późn. zm.), zwanego dalej rozporządzeniem fakturowym.

Jak stanowi § 4 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia fakturowego, fakturę wystawia zarejestrowany podatnik VAT czynny.

W myśl § 5 ust. 1 ww. rozporządzenia, faktura powinna zawierać:

Zgodnie z § 5 ust. 4 pkt 6 rozporządzenia fakturowego, faktura może nie zawierać, w przypadku gdy kwota należności ogółem nie przekracza kwoty 450 zł albo 100 euro, jeżeli kwota ta określona jest w euro - danych określonych w ust. 1 pkt 3 dotyczących nabywcy i danych określonych w ust. 1 pkt 8, 9 i 11-14, pod warunkiem że zawiera dane pozwalające określić dla poszczególnych stawek podatku kwotę podatku.

Według § 5 ust. 5 rozporządzenia fakturowego - przepisu ust. 4 pkt 6 nie stosuje się w przypadku, o którym mowa w art. 106 ust. 4 ustawy, sprzedaży wysyłkowej z terytorium kraju i na terytorium kraju, wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów oraz w przypadku, o którym mowa w § 26a pkt 2 lit. a.

W myśl art. 106 ust. 4 ustawy o VAT - podatnicy, o których mowa w ust. 1-3, nie mają obowiązku wystawiania faktur, o których mowa w ust. 1 i 2, osobom fizycznym nieprowadzącym działalności gospodarczej. Jednakże na żądanie tych osób podatnicy są obowiązani do wystawienia faktury.

Stosownie do § 5 ust. 6 rozporządzenia fakturowego, podatnik może określić w fakturze również kwoty podatku dotyczące wartości poszczególnych dostarczonych towarów i wykonanych usług wykazanych w tej fakturze; w tym przypadku łączna kwota podatku może być ustalona w wyniku podsumowania jednostkowych kwot podatku.

Na mocy § 5 ust. 7 rozporządzenia fakturowego, kwoty podatku wykazuje się w złotych bez względu na to, w jakiej walucie określone są kwoty w fakturze (...).

Znowelizowane przepisy § 5 rozporządzenia fakturowego zawierają katalog danych, które winna zawierać faktura. Przepisy te stanowią odzwierciedlenie regulacji Dyrektywy Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz.Urz.UE.L z 2006 r., poz. 347, str. 1), zmienionych przez dyrektywę 2010/45/UE w zakresie danych, które winna zawierać faktura.

Wprowadzony do rozporządzenia fakturowego przepis § 5 ust. 4 pkt 6, przewiduje możliwość wystawiania tzw. "faktur uproszczonych" i określa przesłanki warunkujące korzystanie z tej możliwości. W tym zakresie przepis stanowi implementację art. 220a Dyrektywy 2006/112/WE, dodanego przez Dyrektywę 2010/45/UE. Faktury uproszczone wystawiane są, w przypadku gdy kwota faktury nie przekracza 100 euro lub równowartości tej kwoty w walucie krajowej. Przyjęta kwota 450 zł uwzględnia zasady przeliczania kwot przewidziane w art. 399 i 400 Dyrektywy 2006/112/WE.

Zgodnie z art. 399 Dyrektywy 2006/112/WE - bez uszczerbku dla innych przepisów szczególnych, równowartość w walutach krajowych kwot wyrażonych w euro przewidzianych w niniejszej dyrektywie, jest określana według kursu wymiany euro obowiązującego w dniu 1 stycznia 1999 r. Państwa członkowskie, które przystąpiły do Unii Europejskiej po tej dacie i nie przyjęły euro jako jednej waluty stosują kurs wymiany euro obowiązujący w dniu ich przystąpienia.

Zgodnie z art. 226b Dyrektywy 2006/112/WE - państwa członkowskie nakładają obowiązek umieszczania na fakturach uproszczonych co najmniej następujących danych:

Zauważyć należy, iż wprowadzone w cyt. wyżej przepisie Dyrektywy wyrażenie "co najmniej" przyznaje państwom członkowskim pewną dowolność w zakresie określania danych, które musi zawierać faktura uproszczona, wskazując jednocześnie katalog danych umieszczanych obligatoryjnie na tego rodzaju dokumencie. W przepisach § 5 ust. 4 pkt 6 rozporządzenia fakturowego zakres danych obowiązkowo zamieszczanych na fakturach uproszczonych został określony w sposób zbliżony do zakresu danych wymaganych (odrębnymi przepisami) na paragonie fiskalnym.

Wskazać należy, iż faktury uproszczone nie mogą być wystawiane w przypadku:

* wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów,

* sprzedaży wysyłkowej z terytorium kraju oraz na terytorium kraju,

* w przypadku, gdy faktura wystawiana jest na żądanie osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej,

* dostawy towarów i świadczenia usług na terytorium państwa członkowskiego innego niż terytorium kraju, dla których osobą zobowiązaną do zapłaty podatku od wartości dodanej jest nabywca towaru lub usługobiorca.

Przepis § 5 ust. 4 rozporządzenia fakturowego wskazuje dane wyłączone fakultatywnie z obowiązku umieszczenia ich w treści faktury VAT.

Jak wcześniej wskazano, zgodnie z § 5 ust. 4 pkt 6 rozporządzenia fakturowego, faktura może nie zawierać w przypadku, gdy kwota należności ogółem nie przekracza kwoty 450 zł albo 100 euro, jeżeli kwota ta określona jest w euro - danych określonych w ust. 1 pkt 3 dotyczących nabywcy i danych określonych w ust. 1 pkt 8, 9 i 11-14, pod warunkiem że zawiera dane pozwalające określić dla poszczególnych stawek podatku kwotę podatku.

Aby Wnioskodawca mógł skorzystać z możliwości wystawienia tzw. "faktury uproszczonej" i nie umieszczać w jej treści danych, o których mowa w ww. przepisie, w tym nazwiska lub nazwy nabywcy oraz jego adresu, winien on spełnić następujące warunki określone w przepisie § 5 ust. 4 pkt 6 rozporządzenia fakturowego:

* kwota należności ogółem nie przekracza kwoty 450 zł albo 100 euro, jeżeli kwota ta określona jest w euro,

* faktura zawiera dane pozwalające określić dla poszczególnych stawek podatku kwotę podatku.

Zmianą w stosunku do obecnie obowiązującego rozporządzenia jest ograniczenie w § 5 ust. 4 pkt 3 rozporządzenia fakturowego katalogu przypadków, w których nie ma potrzeby zawierania na fakturze numeru NIP nabywcy. Większość tych przypadków jest bowiem zbędnych z uwagi na zaproponowane zmiany w § 5 rozporządzenia fakturowego, w którym NIP zastąpiono numerem, za pomocą którego nabywca jest zidentyfikowany dla podatku od towarów i usług lub podatku od wartości dodanej. W konsekwencji tych zmian nie ma uzasadnienia do podawania na fakturze numeru NIP w przypadku osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej czy też nieposługujących się takim numerem, jak również podmiotów z państw trzecich.

Zgodnie z art. 3 ustawy z dnia 13 października 1995 r. o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników (tekst jedn.: z 2012, poz. 1314 z późn. zm.) - w brzmieniu od dnia 1 września 2011 r. - identyfikatorem podatkowym jest:

1. numer PESEL - w przypadku podatników będących osobami fizycznymi objętymi rejestrem PESEL nieprowadzących działalności gospodarczej lub niebędących zarejestrowanymi podatnikami podatku od towarów i usług;

2. NIP - w przypadku pozostałych podmiotów podlegających obowiązkowi ewidencyjnemu, o którym mowa w art. 2.

Artykuł 2 ust. 1 ww. ustawy stanowi, że osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które na podstawie odrębnych ustaw są podatnikami, podlegają obowiązkowi ewidencyjnemu. Obowiązkowi ewidencyjnemu podlegają również inne podmioty niż wymienione w ust. 1, jeżeli na podstawie odrębnych ustaw są podatnikami, oraz płatnicy podatków (art. 2 ust. 2 cyt. ustawy).

Obowiązkowi ewidencyjnemu podlegają także podmioty będące, na podstawie odrębnych ustaw, płatnikami składek ubezpieczeniowych (art. 2 ust. 3 cyt. ustawy).

W myśl art. 2 ust. 4 ww. ustawy - obowiązkowi ewidencyjnemu nie podlegają podatnicy, którzy uzyskali numer identyfikacyjny na podstawie art. 132 ust. 5 oraz art. 134a ust. 4 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054).

Zatem oznacza to, że identyfikator podatkowy ma być wykorzystywany jako oznaczenie identyfikujące dany podmiot (podatnika, płatnika) w kontaktach z administracją skarbową, w tym w deklaracjach podatkowych składanych do organów podatkowych i celnych i jest nim dla osób nieprowadzących działalności gospodarczej lub niebędących zarejestrowanymi podatnikami podatku od towarów i usług PESEL, a dla pozostałych podmiotów podlegających obowiązkowi ewidencyjnemu jest NIP.

Mając na uwadze powyższe przepisy oraz opis sprawy stwierdzić należy, że podmiot dokonujący sprzedaży ewidencjonowanej za pomocą drukarki fiskalnej będzie zobowiązany do umieszczania numeru NIP nabywcy na każdym paragonie na którym klient zażąda takiego numeru za wyjątkiem sytuacji gdy żądanie to dotyczy osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz w przypadku, gdy kwota należności ogółem nie przekracza kwoty 450 zł albo 100 euro.

Oznacza to, że w sytuacji gdy z takim żądaniem wystąpi osoba posługująca się numerem NIP w myśl przepisów ustawy o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników oraz gdy kwota należności ogółem nie przekroczy 450 zł bądź 100 euro, wówczas Wnioskodawca będzie zobowiązany do umieszczania numeru NIP na paragonie

W przypadku, gdy kasa rejestrująca, którą użytkuje Wnioskodawca nie ma możliwości drukowania na paragonie - na żądanie nabywcy - numeru identyfikacji podatkowej nabywcy, to podatnik nie będzie zobowiązany do jego umieszczenia na paragonie.

Podkreślenia wymaga również, że możliwość wystawienia faktury uproszczonej w przypadku transakcji o wartości do 450 zł (lub 100 euro) nie oznacza, że nie można wystawiać w takiej sytuacji faktury zawierającej pełną ilość danych.

Zatem stanowisko Wnioskodawcy w tej części należało uznać za prawidłowe.

Natomiast w sytuacji, gdy kasa rejestrująca, którą użytkuje Wnioskodawca ma możliwości drukowania na paragonie - na żądanie nabywcy - numeru identyfikacji podatkowej nabywcy i jest to osoba uprawniona do posługiwania się NIP-em oraz spełniony jest warunek wartości paragonu (poniżej 450 zł lub 100 euro), to podatnik nie może odmówić klientowi wystawienia takiego paragonu i wystawić mu w to miejsce pełnej faktury VAT.

Tym samym, stanowisko Wnioskodawcy w tej części należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.