ILPP2/443-714/13-4/SJ

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Gminy reprezentowanej przez Radcę Prawnego, przedstawione we wniosku z 25 lipca 2013 r. (data wpływu 29 lipca 2013 r.) uzupełnionym pismem z 21 października 2013 r. (data wpływu 23 października 2013 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania podatkiem VAT odpłatnego udostępniania świetlic wiejskich - tzw. udostępnianie komercyjne - jest prawidłowe.

W dniu 29 lipca 2013 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania podatkiem VAT odpłatnego udostępniania świetlic wiejskich - tzw. udostępnianie komercyjne. Wniosek uzupełniono 23 października 2013 r. o doprecyzowanie przedstawionego stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego oraz potwierdzenie uiszczenia dodatkowej opłaty za wydanie interpretacji indywidualnej.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny oraz zdarzenie przyszłe.

Gmina jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem VAT.

Gmina jest właścicielem świetlic wiejskich, obiektu Domu Kultury oraz Centrum Kultury i Folkloru. Gmina zrealizowała w latach 2009-2012 inwestycje w zakresie budowy świetlicy wiejskiej oraz obiektu Centrum Kultury i Folkloru. Ponadto Gmina poniosła wydatki inwestycyjne na pomieszczenie sali konferencyjnej w Domu Kultury. Poniesione przez Gminę w tym zakresie wydatki obejmują zarówno nabycie towarów, jak i usług, m.in.: koszty sporządzenia dokumentacji projektowej, nadzoru, wykonania prac budowlanych, materiałów, wyposażenia, etc. W związku z ponoszeniem tych wydatków Gmina otrzymuje od kontrahentów faktury VAT z wykazanymi na nich kwotami VAT naliczonego.

Gmina ponosi również bieżące wydatki związane z utrzymaniem przedmiotowych obiektów i pomieszczeń, także takich które nie były w ostatnich latach modernizowane (...) obejmujące zarówno nabycie towarów (m.in.: media, środki czystości), jak i usług (m.in.: drobne remonty/konserwacje, utrzymanie czystości, wywóz nieczystości), etc. Również w związku z ponoszeniem tych wydatków Gmina otrzymuje od kontrahentów faktury VAT z wykazanymi na nich kwotami VAT naliczonego.

Świetlice wiejskie, sala konferencyjna w Domu Kultury oraz pomieszczenia w Centrum Kultury i Folkloru (dalej nazywane również świetlicami) są wynajmowane przez Gminę na rzecz korzystających zasadniczo odpłatnie, np. w celu organizacji imprez okolicznościowych. W pewnym zakresie świetlice te są udostępniane nieodpłatnie, m.in.: na rzecz jednostek organizacyjnych Gminy, prowadzących zajęcia z dziećmi i młodzieżą szkolną, a także klubom sportowym oraz nauczycielom, instruktorom i trenerom, prowadzącym zajęcia z dziećmi i młodzieżą, etc.

Udostępnianie świetlic wiejskich przybiera zatem dwojaki charakter, a mianowicie:

A. Odpłatny wynajem na rzecz osób fizycznych/firm (tzw. udostępnianie komercyjne), oraz

B. Udostępnianie nieodpłatne na cele gminne.

Powyższe rozwiązanie zostanie przyjęte również w stosunku do ewentualnych przyszłych inwestycji.

Gmina zaznacza, że nie zna możliwości wyznaczania określonych godzin/dni tygodnia/miesiąca,w których świetlice są przeznaczone wyłącznie do nieodpłatnego oraz odpowiednio do odpłatnego korzystania. W praktyce nie da się bowiem, zdaniem Gminy, takiego podziału i zapotrzebowania na obydwie formy wykorzystania świetlic przewidzieć. Sposób wykorzystywania przedmiotowych świetlic jest natomiast samodzielnie/neutralnie regulowany poprzez zapotrzebowanie na obie formy udostępniania świetlic.

Powyższe oznacza, że w momencie ponoszenia wydatków na świetlice wiejskie - zarówno inwestycyjnych, jak i bieżących - Gmina nie jest w stanie określić zakresu/podziału, w jakim obiekty te będą następnie udostępniane odpłatnie, a w jakim nieodpłatnie. Zależy to bowiem, od popytu w danym okresie na tego typu świadczenia i innych okoliczności (np. ogłoszenie wyborów).

Opłaty za udostępnianie przedmiotowych świetlic są przez Gminę dokumentowane fakturami VAT oraz wykazywane w składanych deklaracjach VAT i odprowadzany jest z tego tytułu VAT należny.

W uzupełnieniu wniosku Gmina wskazała, że:

1. Wydatki poniesione na pomieszczenie sali konferencyjnej w Domu Kultury były bieżącymi wydatkami dotyczącymi remontu sali konferencyjnej. Remont nie stanowił "ulepszenia" w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, o których mowa w art. 2 pkt 14a ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług. Tym samym wydatki nie zwiększyły wartości tego środka trwałego zarówno w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, jak również dla celów księgowych. Gmina nie jest podatnikiem w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym.

Natomiast w odniesieniu do inwestycji będących przedmiotem wniosku, Gmina wskazuje, że:

* budowa Centrum Kultury i Folkloru - stanowiła wytworzenie środka trwałego (jakkolwiek nie w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, ale na podstawie przepisów rachunkowych),

modernizacja świetlicy wiejskiej - stanowiła "ulepszenie" świetlicy (jakkolwiek nie w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, ale na podstawie przepisów rachunkowych).

Gmina przeprowadza również inne remonty w przedmiocie świetlic wiejskich, które nie stanowią "ulepszeń" zarówno w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, jak również na podstawie przepisów rachunkowych.

2. Będące przedmiotem wniosku świetlice wiejskie zostały oddane do użytkowania:

* Sala konferencyjna w Domu Kultury - kwiecień 2012 r.,

* Centrum Kultury i Folkloru - październik 2010 r.,

* Świetlica wiejska - październik 2012 r.

3. Zamiarem Gminy było wykorzystywanie przedmiotowych świetlic od samego początku wyłącznie do czynności opodatkowanych oraz niepodlegających opodatkowaniu.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy odpłatne udostępnianie przez Gminę świetlic wiejskich na rzecz zainteresowanych (tzw. udostępnianie komercyjne) stanowi usługi podlegające opodatkowaniu VAT, niekorzystające ze zwolnienia z podatku.

Zdaniem Wnioskodawcy, odpłatne udostępnianie świetlic wiejskich na rzecz zainteresowanych (udostępnianie komercyjne) stanowi usługi podlegające opodatkowaniu VAT, niekorzystające ze zwolnienia z VAT.

UZASADNIENIE stanowiska Gminy

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (dalej: ustawa o VAT), podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Stosownie natomiast do treści art. 15 ust. 6 ww. ustawy nie uważa się za podatników organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Jako że jednostki samorządu terytorialnego są wyposażone w osobowość prawną oraz w określonym zakresie wykonują samodzielnie działalność gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, należy uznać, że spełniają zawartą w tym przepisie definicję podatnika VAT. Oznacza to, że w zakresie czynności cywilnoprawnych dokonywanych przez jednostki samorządu terytorialnego, nawet, gdy dotyczą one zadań własnych gmin, podmioty te powinny być uznawane za podatników VAT.

Zatem, w przypadku, gdy Gmina realizuje należące do niej zadania na podstawie umów cywilnoprawnych, tj. na warunkach i w okolicznościach właściwych również dla podmiotów prowadzących działalność gospodarczą, powinna być ona traktowana jako podatnik VAT, gdyż w przedmiotowym zakresie działa ona de facto w sposób analogiczny do tych podmiotów.

Stosownie do art. 5 ust. 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu VAT podlegają m.in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Jednocześnie, w myśl art. 7 ust. 1 ww. ustawy, przez dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Z kolei zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów.

W konsekwencji, mając na uwadze fakt, że tzw. udostępnianie komercyjne (odpłatny wynajem) przez Gminę świetlic wiejskich nie stanowi dostawy towarów, należy wnioskować, że na gruncie ustawy o VAT powinno ono być traktowane jako świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 tej ustawy.

Do analogicznego stanu faktycznego odniósł się Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji indywidualnej z 9 maja 2012 r. sygn. ILPP2/443-153/12-2/MR, w której organ stwierdził, że: "Biorąc pod uwagę powyższe stwierdzić należy, iż odpłatny wynajem świetlic wiejskich na rzecz zainteresowanych (udostępnianie komercyjne) jest niewątpliwie czynnością cywilnoprawną, dla której Gmina występuje w charakterze podatnika podatku od towarów i usług. Zatem powyższa czynność w świetle ustawy o VAT traktowana będzie jako odpłatne świadczenie usług, opodatkowane na zasadach ogólnych".

Stanowisko takie zostało potwierdzone także w analogicznym stanie faktycznym w interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z 17 maja 2012 r. sygn. IPTPP1/443-138/12-6/MW, w której Dyrektor potwierdził, że: "świadczone przez Gminę usługi odpłatnego wynajmu świetlic wiejskich w celu organizowania imprez okolicznościowych, będą podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, na podstawie art. 5 ust. 1 w związku z art. 8 ust. 1 ustawy".

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy - przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Natomiast w art. 8 ust. 1 ustawy wskazano, że przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (...).

Jak wynika z art. 15 ust. 1 ustawy - podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza - art. 15 ust. 2 ustawy, w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 kwietnia 2013 r. - obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Z kolei, stosownie do art. 15 ust. 6 ustawy - nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Oznacza to, że organ będzie uznany za podatnika podatku od towarów i usług w dwóch przypadkach, tj. gdy wykonuje czynności inne niż te, które mieszczą się w ramach jego zadań oraz, gdy wykonuje czynności mieszczące się w ramach jego zadań, ale czyni to na podstawie umów cywilnoprawnych.

Powyższy zapis jest odzwierciedleniem art. 13 obowiązującej od dnia 1 stycznia 2007 r. Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz.Urz.UE.L Nr 347, poz. 1 z późn. zm.), zgodnie z którym krajowe, regionalne i lokalne organy władzy oraz inne podmioty prawa publicznego nie są uważane za podatników w związku z działalnością, którą podejmują lub transakcjami, których dokonują jako organy władzy publicznej, nawet jeśli pobierają należności, opłaty, składki lub płatności w związku z takimi działaniami lub transakcjami. Jednakże w przypadku, gdy podejmują one takie działania lub dokonują takich transakcji, są uważane za podatników w odniesieniu do tych działań lub transakcji, gdyby wykluczenie ich z kategorii podatników prowadziło do znaczących zakłóceń konkurencji. W każdych okolicznościach podmioty prawa publicznego są uważane za podatników w związku z czynnościami określonymi w załączniku I, chyba, że niewielka skala tych działań sprawia, że mogą być one pominięte.

Ponadto, na podstawie § 13 ust. 1 pkt 12 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 4 kwietnia 2011 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2013 r. poz. 247 z późn. zm.), zwalnia się od podatku czynności związane z wykonywaniem zadań publicznych nałożonych odrębnymi przepisami, wykonywane w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność przez jednostki samorządu terytorialnego, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

W świetle art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 594), gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność.

Zgodnie natomiast z art. 6 ust. 1 cyt. ustawy - do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów.

Na podstawie art. 7 ust. 1 ww. ustawy - zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy. W szczególności zadania własne obejmują sprawy:

Z opisu sprawy wynika, że Gmina (zarejestrowany, czynny podatnik VAT) jest właścicielem świetlic wiejskich, obiektu Domu Kultury oraz Centrum Kultury i Folkloru. Gmina zrealizowała w latach 2009-2012 inwestycje w zakresie budowy świetlicy wiejskiej oraz obiektu Centrum Kultury i Folkloru. Ponadto Gmina ponosiła wydatki inwestycyjne na pomieszczenie sali konferencyjnej w Domu Kultury. Zamiarem Gminy było wykorzystywanie przedmiotowych świetlic od samego początku wyłącznie do czynności opodatkowanych oraz niepodlegających opodatkowaniu. Świetlice wiejskie, sala konferencyjna w Domu Kultury oraz pomieszczenia w Centrum Kultury i Folkloru (świetlice) są wynajmowane przez Gminę na rzecz korzystających zasadniczo odpłatnie, np. w celu organizacji imprez okolicznościowych. W pewnym zakresie świetlice te są udostępniane nieodpłatnie, m.in.: na rzecz jednostek organizacyjnych Gminy, prowadzących zajęcia z dziećmi i młodzieżą szkolną, a także klubom sportowym oraz nauczycielom, instruktorom i trenerom, prowadzącym zajęcia z dziećmi i młodzieżą, etc.

Udostępnianie świetlic wiejskich przybiera zatem dwojaki charakter, a mianowicie:

A. Odpłatny wynajem na rzecz osób fizycznych/firm (tzw. udostępnianie komercyjne), oraz

B. Udostępnianie nieodpłatne na cele gminne.

Na podstawie art. 659 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.), przez umowę najmu wynajmujący zobowiązuje się oddać najemcy rzecz do używania przez czas oznaczony lub nie oznaczony, a najemca zobowiązuje się płacić wynajmującemu umówiony czynsz.

Stosownie do treści powyższego przepisu, oddanie rzeczy innej osobie do używania przez czas oznaczony lub nieoznaczony na podstawie umowy najmu związane jest z wzajemnym świadczeniem najemcy polegającym na zapłacie umówionego czynszu.

Z powyższego wynika, że umówiony między stronami czynsz jest wynagrodzeniem za możliwość korzystania z cudzej własności i stanowi świadczenie wzajemne należne za używanie rzeczy przez jego najemcę.

Wskazać zatem należy, że Gmina wykonując cywilną umowę najmu, świadczy na rzecz najemcy usługi, w rozumieniu przepisów ustawy. W wykonaniu umowy najmu dokonuje bowiem na jego rzecz świadczeń niebędących dostawą towarów. Majątek (świetlice) pozostaje własnością Gminy i wynajmowany jest za odpłatnością, co stanowi przedmiot opodatkowania w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 1 oraz art. 8 ust. 1 ustawy.

Jednocześnie, powyższe usługi w świetle przepisów ustawy, jak i rozporządzeń wykonawczych, nie są objęte zwolnieniem od podatku od towarów i usług.

W konsekwencji należy stwierdzić, że odpłatne udostępnienie przez Gminę świetlic wiejskich na rzecz zainteresowanych (tzw. udostępnianie komercyjne), stanowi/będzie stanowić usługę podlegającą opodatkowaniu VAT - na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 w związku z art. 8 ust. 1 ustawy - nie korzystającą ze zwolnienia od podatku VAT.

Interpretacja dotyczy:

* zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym,

* zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Informuje się, że w niniejszej interpretacji załatwiono wniosek w części dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania podatkiem VAT odpłatnego udostępniania świetlic wiejskich na rzecz zainteresowanych (tzw. udostępnianie komercyjne). Natomiast w pozostałym zakresie zostaną wydane odrębne rozstrzygnięcia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego Gorzowie Wielkopolskim, ul. Dąbrowskiego 13, 66-400 Gorzów Wielkopolski po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.