ILPP2/443-698/12-2/MR

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Gminy, przedstawione we wniosku z dnia 5 lipca 2012 r. (data wpływu 9 lipca 2012 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania usług świadczonych przez Gminę na rzecz Zakładu - jest prawidłowe.

W dniu 9 lipca 2012 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania usług świadczonych przez Gminę na rzecz Zakładu.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Gmina jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem VAT.

Gmina realizuje od 2012 r. inwestycję w zakresie uporządkowania gospodarki wodno-ściekowej w Gminie... - II etap, polegającą na:

* remoncie stacji uzdatniania wody w...,

* remoncie wodociągu w....,

* budowie sieci wodociągowej w...., oraz

* budowie sieci kanalizacyjnej w... (dalej: infrastruktura wodno-kanalizacyjna).

Na realizację zadania Gminie została przyznana pomoc ze środków PROW do kwoty netto ponoszonych nakładów. Planowany termin zakończenia inwestycji to trzeci kwartał 2012 r.

Gmina planuje, że po zakończeniu budowy/remontu, tj. z chwilą oddania inwestycji do użytkowania, pozostawi ona wybudowany/wyremontowany majątek w gestii Gminy i będzie świadczyć przy jego pomocy na rzecz Zakładu Gospodarki Mieszkaniowej (dalej: Zakład) odpłatne usługi: uzdatniania i przesyłu wody oraz przesyłu ścieków (dalej: Usługi). Zakład jest zakładem budżetowym Gminy.

Innymi słowy, Gmina zawarłaby z Zakładem umowę (porozumienie) na odpłatne świadczenie przez Gminę (jako właściciela infrastruktury wodno-kanalizacyjnej) na rzecz Zakładu usług:

* przesyłu ścieków bytowych na odcinku od mieszkańców w miejscowościach:

* .... (kanalizacja),

* ... (kanalizacja)

do innych, istniejących już urządzeń kanalizacyjnych zarządzanych przez Zakład (w szczególności oczyszczalni),

* przesyłu wody na odcinku od istniejącego już ujęcia wody do mieszkańców w miejscowościach:

* ... (wodociąg),

* .... (wodociąg),

* .... (wodociąg),

* ... (wodociąg),

* uzdatniania wody w miejscowości..... (stacja uzdatniania wody).

Jednocześnie, to Zakład świadczyłby usługi zaopatrzenia w wodę i odprowadzania ścieków na rzecz mieszkańców wskazanych miejscowości (firm, instytucji, etc.). Umowy na te usługi zawierane byłyby pomiędzy Zakładem i odbiorcami usług.

Zakład świadczyłby zatem dla mieszkańców (firm, instytucji, etc.) kompleksową usługę w zakresie zbiorowego zaopatrzenia w wodę i odprowadzania ścieków, korzystając przy tym z udostępnionej mu w ramach Usług infrastruktury wodno-kanalizacyjnej wybudowanej w wymienionych powyżej miejscowościach, będącej elementem całej, rozbudowanej infrastruktury gminnej zarządzanej przez Zakład, w tym w szczególności innych sieci, przepompowni, oczyszczalni ścieków, ujęć wody, etc.

Skoro bowiem Zakład nie jest właścicielem przedmiotowej infrastruktury, ani np. jej od Gminy nie dzierżawi, musi w inny sposób zabezpieczyć sobie możliwość korzystania z niej w celu prowadzenia działalności. Tym sposobem byłoby właśnie świadczenie przez Gminę na rzecz Zakładu odpłatnych Usług.

Z tytułu umowy (porozumienia) o świadczeniu Usług Gmina obciążałaby Zakład kwotami wynagrodzenia, dokumentowanym wystawianymi przez Gminę fakturami VAT. Wartość netto wraz z należnym podatkiem VAT z tytułu świadczenia Usług na rzecz Zakładu Gmina wykazywałaby w składanych deklaracjach VAT-7.

Zawarte z Zakładem porozumienie o świadczeniu Usług w żaden sposób nie powodowałoby wydania, czy też powstania władztwa ze strony Zakładu w stosunku do infrastruktury wodno-kanalizacyjnej.

Gmina pragnie podkreślić, iż podobne rozwiązanie funkcjonuje np. w branży energetycznej, gdzie przedsiębiorstwa przesyłowe, tj. właściciele sieci nie dzierżawią tychże sieci na rzecz przedsiębiorstw produkcyjnych czy dystrybutorów energii elektrycznej, ale właśnie świadczą na ich rzecz usługi przesyłu.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy opisane Usługi świadczone przez Gminę na rzecz Zakładu będą stanowić po stronie Gminny czynności opodatkowane VAT.

Zdaniem Wnioskodawcy, opisane Usługi świadczone przez Gminę na rzecz Zakładu będą stanowić po stronie Gminy czynności opodatkowane VAT.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (dalej: ustawa o VAT), podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Stosownie natomiast do treści art. 15 ust. 6 ww. ustawy nie uważa się za podatników organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych (podkreślenie Gminy).

Jako, że jednostki samorządu terytorialnego są wyposażone w osobowość prawną oraz w określonym zakresie wykonują samodzielnie działalność gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, należy uznać, iż spełniają zawartą w tym przepisie definicję podatnika VAT. Oznacza to, że w zakresie czynności cywilnoprawnych dokonywanych przez jednostki samorządu terytorialnego, nawet, gdy dotyczą one zadań własnych gmin, podmioty te powinny być uznawane za podatników VAT.

Zatem w przypadku, gdy Gmina realizuje należące do niej zadania na podstawie umów cywilnoprawnych, tj. na warunkach i w okolicznościach właściwych również dla podmiotów prowadzących działalność gospodarczą - powinna być ona traktowana jako podatnik VAT, gdyż w przedmiotowym zakresie działa ona de facto w sposób analogiczny do tych podmiotów.

Stosownie do treści art. 5 ust. 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu VAT podlegają m.in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Jednocześnie, w myśl art. 7 ust. 1 ww. ustawy, przez dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Z kolei, zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów.

W konsekwencji, zdaniem Gminy, świadczone przez nią w przyszłości za wynagrodzeniem, na podstawie umowy (porozumienia) zawartej z Zakładem Usługi, na gruncie ustawy o VAT powinny być traktowane jako odpłatne świadczenie usług.

Stanowisko takie, wprawdzie w odniesieniu do usług przesyłu gazu a nie wody czy ścieków, znajduje potwierdzenie w licznych interpretacjach indywidualnych Ministra Finansów. Przykładowo w interpretacji indywidualnej z dnia 26 marca 2009 r. o sygn. IPPP1-443-80/09 -5/AK Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie, przedstawiając własne stanowisko w zakresie momentu powstania obowiązku podatkowego w przypadku świadczenia usług przesyłowych jednocześnie potwierdził, iż są to czynności podlegające opodatkowaniu VAT.

Ponadto, zdaniem Gminy, ani ustawa o VAT, ani też wydane na jej podstawie rozporządzenia, nie przewidują zwolnienia z VAT dla przedmiotowych usług.

Dodatkowo, w opinii Gminy, w przypadku zawarcia umowy (porozumienia) z Zakładem nie znajdzie zastosowania przepis art. 6 ust. 2 ustawy o VAT, zgodnie z którym przepisów ustawy o VAT nie stosuje się do czynności, które nie mogą być przedmiotem prawnie skutecznej umowy.

W tym miejscu Gmina pragnie wskazać, iż na gruncie prawa cywilnego mogą istnieć pewne wątpliwości co do skuteczności zawieranych porozumień lub umów pomiędzy jednostką samorządu terytorialnego, jaką jest Gmina, a jej zakładem budżetowym. Wskazuje się przy tym, że zakład budżetowy nie posiada odrębnej od Gminy zdolności prawnej. Niemniej jednak podmiot ten funkcjonuje niezależnie od Gminy.

W opinii Gminy, przepisy ustawy o VAT skupiające się zasadniczo na ekonomicznych skutkach czynności i zdarzeń prawnych i z nich wywodzące obowiązek podatkowy (lub brak takiego obowiązku) są w dużej mierze autonomiczne w stosunku do systemu prawa cywilnego. W związku z powyższym decydujący powinien być nie prawny (na gruncie prawa cywilnego), lecz ekonomiczny aspekt transakcji. Tym samym, niezależnie od przedstawionych powyżej wątpliwości, w przypadku faktycznego zawarcia umowy (porozumienia) pomiędzy Gminą a Zakładem i wykonywania na tej podstawie świadczenia, takie świadczenie powinno podlegać opodatkowaniu VAT.

Powyższe, zdaniem Gminy, znajduje odzwierciedlenie w orzecznictwie sądów administracyjnych, w tym NSA, który w wyroku z dnia 5 listopada 2010 r. (I FSK 1913/09) wskazał, iż: "pojęcie dostawy towarów, jak i świadczenia usług zostało w znacznej mierze oderwane od ważności i skuteczności tych czynności na gruncie prawa cywilnego. (...). Istota przepisu art. 6 pkt 2 u.p.t. u. sprowadza się zatem do tego, że wyłącza on z opodatkowania czynności które są uznawane za nielegalne w obrocie prawnym, i to jeszcze tylko wówczas gdy czynności te nie mają wpływu na konkurencyjność. Wyłączenie to ma zatem bardzo ograniczone znaczenie, gdyż pozostaje ono w konfrontacji z jedną z podstawowych zasad systemu VAT, jaką jest powszechność tego podatku, wyrażająca się w tym, że przedmiotem opodatkowania tym podatkiem objęte są wszelkie dostawy towarów i świadczenia usług za wynagrodzeniem".

Ponadto Gmina pragnie zauważyć, iż w wydawanych interpretacjach indywidualnych powszechnie uznaje się, iż gminne zakłady budżetowe posiadają status odrębnego od gminy podatnika podatku VAT. Przykładowo w piśmie z dnia 6 maja 2009 r. Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy (IBPP4/443-344/09/AZ) wskazał, iż: "gminne jednostki organizacyjne, działające w formie np. zakładów budżetowych, jednostek budżetowych i gospodarstw pomocniczych, są podatnikami podatku od towarów i usług, o ile spełnią pozostałe warunki wskazane w art. 15 ustawy i w związku z tym powinny dla celów rozliczeń z tytułu podatku VAT, rejestrować się jako odrębne podmioty tego podatku posiadające odrębne oznaczenie (numery) NIP".

Jeśli zatem zakład budżetowy posiada przymiot podatnika VAT zobowiązanego do dokonywania rozliczeń z tytułu tego podatku w przypadku sprzedaży na rzecz osób trzecich, to tym samym, w opinii Gminy, opodatkowaniu VAT powinno podlegać świadczenie wykonywane na podstawie umowy (porozumienia) zawartego pomiędzy Gminą a Zakładem. Zgodnie z wyrokiem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku z dnia 10 grudnia 2004 r. (I SA/Bk 340/04)"uznając gminę, jednostkę budżetową gminy (np. urząd gminy), gminny zakład budżetowy lub gospodarstwo pomocnicze za podmioty, na których niezależnie ciążyć może obowiązek podatkowy w podatku od towarów i usług, konsekwentnie należy także uznać ich niezależność w roli nabywcy towaru lub usługi".

Mając na uwadze powyższe, w ocenie Gminy świadczenie na podstawie planowanej umowy (porozumienia) przez Gminę na rzecz Zakładu Usług stanowi czynność opodatkowaną VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Tut. Organ informuje, że w pozostałym zakresie dotyczącym prawa do odliczenia podatku VAT naliczonego od wydatków związanych z budową/remontem infrastruktury wodno-kanalizacyjnej została wydana odrębna interpretacja indywidualna z dnia 5 października 2012 r. Nr ILPP2/443 -698/12-3/MR.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.