ILPP2/443-670/13-3/PR

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, przedstawione we wniosku z 15 lipca 2013 r. (data wpływu 18 lipca 2013 r.), uzupełnionym pismem z 16 lipca 2013 r. (data wpływu 19 lipca 2013 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do odliczenia podatku naliczonego z faktury dokumentującej wynagrodzenie w związku z ustanowieniem służebności przesyłu - jest prawidłowe.

W dniu 18 lipca 2013 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do odliczenia podatku naliczonego z faktury dokumentującej wynagrodzenie w związku z ustanowieniem służebności przesyłu. Przedmiotowy wniosek uzupełniono pismem z 16 lipca 2013 r. o dowód uiszczenia opłaty od złożonego wniosku oraz od pełnomocnictwa.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny oraz zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca jest podmiotem realizującym inwestycję z zakresu budownictwa elektroenergetycznego. W związku z przedmiotową inwestycją Spółka podpisała w formie aktu notarialnego umowę ustanowienia odpłatnej służebności przesyłu. Drugą stroną umowy z Wnioskodawcą było małżeństwo, które nabyło grunty, na których została ustanowiona służebność przesyłu, na podstawie umowy sprzedaży z 1979 r. na prawach wspólności ustawowej. Przedmiotowe grunty wchodzą aktualnie w skład gospodarstwa rolnego i są wykorzystywane do prowadzenia działalności gospodarczej przez jednego z małżonków (działalność rolnicza). Osoba ta jest zarejestrowana jako czynny podatnik podatku od towarów i usług. Drugi z małżonków nie prowadzi działalności gospodarczej. Ustanowienie służebności nastąpiło za wynagrodzeniem należnym współwłaścicielom gruntów (małżonkom) na podstawie umowy.

W związku z zawartą umową ustanowienia służebności przesyłu ten z małżonków, będących stroną zawartej umowy, który prowadzi działalność rolniczą jako czynny podatnik VAT, wystawił w ramach tej działalności fakturę VAT na pełną kwotę należnego na podstawie umowy wynagrodzenia. Faktura została doręczona Wnioskodawcy.

Należy dodać, że Wnioskodawca jest czynnym podatnikiem VAT, zaś czynność odpłatnego ustanowienia służebności przesyłu ma związek z prowadzoną przez niego działalnością opodatkowaną.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

1. Czy osoba fizyczna - czynny podatnik VAT, będąca współwłaścicielem na zasadach wspólności małżeńskiej nieruchomości obciążanej służebnością przesytu na rzecz Spółki prawidłowo wystawiła fakturę VAT z tytułu pełnej kwoty wynagrodzenia za ustanowienie służebności przesytu.

2. Czy Spółka ma prawo do odliczenia podatku VAT wykazanego na fakturze wystawionej na Spółkę, przez osobę, o której mowa w punkcie 1 z tytułu ustanowienia służebności przesyłu.

Zdaniem Wnioskodawcy:

Ad. 1.

Zdaniem Wnioskodawcy faktura wystawiona przez czynnego podatnika VAT opiewająca na pełną kwotę wynagrodzenia wypłaconego obu małżonkom z tytułu ustanowienia przez nich służebności przesyłu jest prawidłowa.

Przede wszystkim należy wskazać, że w orzecznictwie organów podatkowych powszechnym jest pogląd, w myśl którego podmiot, będący właścicielem nieruchomości, która za wynagrodzeniem obciążana jest służebnością przesyłu, świadczy usługę. Ustanowienie służebności przesyłu (jako rodzaju służebności gruntowej) wiąże się bowiem ze zobowiązaniem właściciela gruntu do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji (art. 8 ustawy o VAT).

Nie jest zatem przedmiotem wątpliwości Wnioskodawcy w niniejszej sprawie sam fakt podlegania opodatkowaniu podatkiem VAT czynności ustanowienia odpłatnej służebności przesyłu na gruntach wykorzystywanych w działalności gospodarczej (działalność rolnicza) prowadzonej przez jednego z małżonków będącego czynnym podatnikiem VAT. Wątpliwości budzi natomiast czy okoliczność istnienia wspólności małżeńskiej w zakresie własności gruntu oraz fakt, iż akt notarialny ustanowienia służebności przesyłu został zawarty (podpisany) przez oboje małżonków mają wpływ na prawidłowość faktury VAT wystawionej przez jednego z nich na pełną kwotę należnego wynagrodzenia.

W ocenie Wnioskodawcy należy przyjąć, że okoliczności te nie mają wpływu na ocenę prawidłowości wystawionej faktury. Trzeba mieć na uwadze, że chociaż grunty, na których została ustanowiona służebność przesyłu stanowią majątek wspólny małżonków, to jednak na podstawie zgodnej woli obu małżonków są wykorzystywane wyłącznie w ramach działalności gospodarczej prowadzonej przez jednego z nich. Czyni to tego małżonka podatnikiem podatku VAT w odniesieniu do czynności wykorzystywania przedmiotowych gruntów w działalności gospodarczej, a co za tym idzie również odpłatnego ustanowienia służebności przesytu. Temu z małżonków można również przypisać cechy podatnika w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o VAT.

Takie stanowisko Wnioskodawcy znajduje potwierdzenie w interpretacji indywidualnej tut. Organu wydanej w dniu 9 listopada 2011 r.

Jednocześnie w myśl art. 106 ust. 1 o VAT podatnicy, o których mowa w art. 15, są obowiązani wystawić fakturę stwierdzającą w szczególności dokonanie sprzedaży, datę dokonania sprzedaży, cenę jednostkową bez podatku, podstawę opodatkowania, stawkę i kwotę podatku, kwotę należności oraz dane dotyczące podatnika i nabywcy.

Faktura otrzymana przez Wnioskodawcę zawiera elementy, o których mowa w ww. przepisie, tym samym należy ją uznać za wystawioną w sposób prawidłowy i potwierdzającą dokonanie czynności opodatkowanej podatkiem VAT.

Ad. 2

Zdaniem Wnioskodawcy przysługuje mu prawo do pełnego odliczenia podatku naliczonego wykazanego na fakturze wystawionej przez osobę będącą czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług w związku z ustanowieniem przez małżonków służebności przesyłu.

Na gruncie ustawy o VAT (art. 86 ust. 1 ustawy o VAT) w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Prawo Spółki do odliczenia VAT z otrzymanych faktur jest prawem fundamentalnym i gwarantem zachowania podstawowej cechy podatku VAT, jaką jest jego neutralność.

System odliczeń podatku oznacza całkowite uwolnienie przedsiębiorcy od obciążeń z tytułu VAT zapłaconego lub należnego w prowadzonej działalności gospodarczej. Wspólny system podatku od wartości dodanej, którego elementem jest także polska ustawa o VAT, zapewnia, że każda działalność gospodarcza, bez względu na jej cel oraz rezultat, o ile sama podlega VAT, jest opodatkowana w sposób całkowicie neutralny. Powyższe znajduje potwierdzenie w bogatym orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Jak stwierdzono w uzasadnieniu orzeczenia w połączonych sprawach C-177/99 oraz C-181/99 (orzeczenie z dnia 19 września 2000 r., Ampafrance S.A. y. Directeur des seryices fiscaux de Maine-et-Loire oraz Sanofi Synthelabo y. Directeur des seryices fiscaux du Val-de-Marne), istnieje już ugruntowana linia orzecznictwa Trybunału, zgodnie z którą prawo do odliczenia podatku jest integralną częścią systemu VAT i zasadniczo nie może być ograniczane. Możliwość wykonania tego prawa powinna być zapewniona niezwłocznie i względem wszystkich kwot podatku, które zostały pobrane (naliczone) od transakcji związanych z zakupami.

Usługa nabyta przez Spółkę od właściciela gruntów jest wykorzystywana przez Spółkę w działalności opodatkowanej. Nie zaistniała również żadna z przesłanek, o których mowa w art. 88 ust. 3a ustawy o VAT uniemożliwiająca dokonanie odliczenia na podstawie uzyskanej faktury.

Brak zatem podstaw do odmowy Wnioskodawcy prawa do odliczenia VAT z faktur dokumentujących ustanowienie służebności przesyłu.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Generalna zasada określająca prawne możliwości odliczenia podatku naliczonego wyrażona jest w art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.). Zgodnie z tym przepisem w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

W myśl art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy - kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku określonych w fakturach otrzymanych przez podatnika:

- z uwzględnieniem rabatów określonych w art. 29 ust. 4.

Z treści powyższego przepisu wynika, że odliczenie podatku naliczonego przysługuje tylko zarejestrowanym czynnym podatnikom podatku od towarów i usług, jeżeli nabyte towary i usługi służą czynnościom opodatkowanym, tzn. czynnościom, które generują podatek należny. Natomiast prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony nie przysługuje m.in. przy nabyciu towarów i usług:

Istnienie bezpośredniego związku między nabywanymi towarami i usługami a transakcjami opodatkowanymi podatnika jest traktowane jako niezbędny wymóg powstania prawa do odliczenia podatku również w Dyrektywie 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. U.UE.L 347.1 z późn. zm.). Stanowisko powyższe znajduje również potwierdzenie w orzecznictwie TSUE.

Z uwagi na konstrukcję podatku od towarów i usług (opartą na zasadzie potrącalności w danej fazie obrotu), podatek ten jest z punktu widzenia jego podatników neutralny, gdyż pełnią oni jedynie rolę płatników, przerzucając jego ekonomiczny ciężar na kolejnych nabywców, czyli finalnie na konsumentów. Możliwość obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związana jest jednak z wykonaniem przez podatnika takich czynności, które podlegają ustawie o podatku od towarów i usług i są opodatkowane, zaś jeśli dana czynność ustawie tej nie podlega, to nie powstaje ani obowiązek w zakresie podatku należnego, ani uprawnienie w zakresie podatku naliczonego.

Należy podkreślić, że ustawodawca stworzył podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w określonych terminach, na określonych zasadach pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno tzw. przesłanek pozytywnych, to jest m.in. tego że zakupy będą wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy.

Na podstawie art. 88 ust. 3a pkt 2 i pkt 4 lit. a ustawy - nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku gdy: transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku oraz wystawione faktury, faktury korygujące lub dokumenty celne stwierdzają czynności, które nie zostały dokonane - w części dotyczącej tych czynności.

Natomiast, w myśl art. 88 ust. 4 ustawy - obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się do podatników, którzy nie są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni, zgodnie z art. 96, z wyłączeniem przypadków, o których mowa w art. 86 ust. 20.

Zgodnie z powyższą regulacją, z prawa do odliczenia podatku skorzystać mogą wyłącznie podatnicy, którzy są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni.

Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą faktu, czy osoba fizyczna - czynny podatnik VAT, będąca współwłaścicielem na zasadach wspólności małżeńskiej nieruchomości obciążanej służebnością przesytu na rzecz Spółki prawidłowo wystawiła fakturę VAT z tytułu pełnej kwoty wynagrodzenia za ustanowienie służebności przesytu.

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług - na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy - podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W świetle art. 2 pkt 6 ustawy - przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Na mocy art. 7 ust. 1 ustawy - przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Natomiast, przez świadczenie usług - w myśl art. 8 ust. 1 ustawy - rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy zatem rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś), jak i zaniechanie (nieczynienie, bądź też tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy).

Należy jednak zaznaczyć, że nie każde powstrzymanie się od działania, czy tolerowanie czynności lub sytuacji może zostać uznane za usługę, w rozumieniu przepisów ustawy. Aby tak się stało muszą zostać spełnione łącznie następujące warunki:

* w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, druga strona (wierzyciel/nabywca) jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia,

* świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy (wynagrodzenie).

Należy podkreślić, że oba ww. warunki winny być spełnione łącznie, aby świadczenie podlegało, jako usługa, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Aby dana czynność (dostawa towarów czy też usługa) podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, musi istnieć bezpośredni związek o charakterze przyczynowym, pomiędzy świadczoną usługą a otrzymanym świadczeniem wzajemnym, w ten sposób, że zapłacone kwoty stanowią rzeczywiste wynagrodzenie za wyodrębnioną usługę świadczoną w ramach stosunku prawnego lub dochodzi do wymiany świadczeń wzajemnych. Otrzymana zapłata powinna być konsekwencją wykonania świadczenia. Wynagrodzenie musi być należne za wykonanie tego świadczenia.

Na podstawie art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza - według art. 15 ust. 2 ustawy, w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 kwietnia 2013 r. - obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Natomiast art. 15 ust. 4 ustawy stanowi, że w przypadku osób fizycznych prowadzących wyłącznie gospodarstwo rolne, leśne lub rybackie za podatnika uważa się osobę, która złoży zgłoszenie rejestracyjne, o którym mowa w art. 96 ust. 1.

Na mocy art. 96 ust. 1 ustawy - podmioty, o których mowa w art. 15, są obowiązane przed dniem wykonania pierwszej czynności określonej w art. 5 złożyć naczelnikowi urzędu skarbowego zgłoszenie rejestracyjne, z zastrzeżeniem ust. 3.

W przypadku osób fizycznych, o których mowa w art. 15 ust. 4 i 5, zgłoszenie rejestracyjne może być dokonane wyłącznie przez jedną z osób, na które będą wystawiane faktury przy zakupie towarów i usług i które będą wystawiały faktury przy sprzedaży produktów rolnych (art. 96 ust. 2 ustawy).

Zgodnie z art. 2 ustawy ilekroć w ustawie jest mowa o:

* działalności rolniczej należy przez to rozumieć produkcję roślinną i zwierzęcą, w tym również produkcję materiału siewnego, szkółkarskiego, hodowlanego oraz reprodukcyjnego, produkcję warzywniczą, gruntową, szklarniową i pod folią, produkcję roślin ozdobnych, grzybów uprawnych i sadowniczą, chów, hodowlę i produkcję materiału zarodowego zwierząt, ptactwa i owadów użytkowych, produkcję zwierzęcą typu przemysłowego lub fermowego oraz chów i hodowlę ryb i innych organizmów żyjących w wodzie, a także uprawy w szklarniach i ogrzewanych tunelach foliowych, uprawy grzybów i ich grzybni, uprawy roślin "in vitro", fermową hodowlę i chów drobiu rzeźnego i nieśnego, wylęgarnie drobiu, hodowlę i chów zwierząt futerkowych i laboratoryjnych, chów i hodowlę dżdżownic, entomofagów i jedwabników, prowadzenie pasiek oraz chów i hodowlę innych zwierząt poza gospodarstwem rolnym oraz sprzedaż produktów gospodarki leśnej i łowieckiej, z wyjątkiem drewna okrągłego z drzew tropikalnych (PKWiU 02.20.13.0) oraz bambusa (PKWiU ex 01.29.30.0), a także świadczenie usług rolniczych (pkt 15);

* gospodarstwie rolnym należy przez to rozumieć gospodarstwo rolne w rozumieniu przepisów o podatku rolnym (pkt 16);

* gospodarstwie leśnym należy przez to rozumieć gospodarstwo prowadzone przez podatnika, na którym ciąży obowiązek podatkowy w podatku leśnym (pkt 17);

* gospodarstwie rybackim należy przez to rozumieć prowadzenie działalności w zakresie chowu i hodowli ryb oraz innych organizmów żyjących w wodzie (pkt 18).

Na mocy art. 41 ust. 1 ustawy - stawka podatku wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Jednakże na podstawie obowiązującego od dnia 1 stycznia 2011 r. art. 146a pkt 1 ustawy - w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2013 r. - z zastrzeżeniem art. 146f, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Instytucja służebności przesyłu uregulowana została w art. 3051-3054 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.), zwanej dalej k.c.

W świetle art. 3051 k.c., nieruchomość można obciążyć na rzecz przedsiębiorcy, który zamierza wybudować lub którego własność stanowią urządzenia, o których mowa w art. 49 § 1, prawem polegającym na tym, że przedsiębiorca może korzystać w oznaczonym zakresie z nieruchomości obciążonej, zgodnie z przeznaczeniem tych urządzeń (służebność przesyłu).

Należy zauważyć, że zgodnie z art. 49 § 1 k.c., urządzenia służące do doprowadzania lub odprowadzania płynów, pary, gazu, energii elektrycznej oraz inne urządzenia podobne nie należą do części składowych nieruchomości, jeżeli wchodzą w skład przedsiębiorstwa.

Służebność przesyłu to rodzaj służebności gruntowej, o czym jednoznacznie przesądza art. 305⁴ k.c., zgodnie z którym do służebności przesyłu stosuje się odpowiednio przepisy o służebnościach gruntowych.

Z kolei pojęcie służebności gruntowej zdefiniowane zostało w art. 285 § 1 k.c. Zgodnie z tym przepisem nieruchomość można obciążyć na rzecz właściciela innej nieruchomości (nieruchomości władnącej) prawem, którego treść polega bądź na tym, że właściciel nieruchomości władnącej może korzystać w oznaczonym zakresie z nieruchomości obciążonej, bądź na tym, że właściciel nieruchomości obciążonej zostaje ograniczony w możności dokonywania w stosunku do niej określonych działań, bądź też na tym, że właścicielowi nieruchomości obciążonej nie wolno wykonywać określonych uprawnień, które mu względem nieruchomości władnącej przysługują na podstawie przepisów o treści i wykonywaniu własności.

Z powyższego wynika, że ustanowienie służebności przesyłu (jako rodzaju służebności gruntowej) wiąże się ze zobowiązaniem właściciela gruntu do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji. W związku z tym, będąc jednocześnie czynnością polegającą na wykorzystywaniu towaru (do towarów w świetle art. 2 pkt 6 ustawy zalicza się również grunty) w sposób ciągły dla celów zarobkowych (realizowaną za wynagrodzeniem), zyskuje charakter odpłatnej usługi, w rozumieniu art. 8 ust. 1 pkt 2 ustawy.

Z opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca jest podmiotem realizującym inwestycję z zakresu budownictwa elektroenergetycznego. W związku z przedmiotową inwestycją Spółka podpisała w formie aktu notarialnego umowę ustanowienia odpłatnej służebności przesyłu. Drugą stroną umowy z Wnioskodawcą było małżeństwo, które nabyło grunty, na których została ustanowiona służebność przesyłu, na podstawie umowy sprzedaży z 1979 r. na prawach wspólności ustawowej. Przedmiotowe grunty wchodzą aktualnie w skład gospodarstwa rolnego i są wykorzystywane do prowadzenia działalności gospodarczej przez jednego z małżonków (działalność rolnicza). Osoba ta jest zarejestrowana jako czynny podatnik podatku od towarów i usług. Drugi z małżonków nie prowadzi działalności gospodarczej. Ustanowienie służebności nastąpiło za wynagrodzeniem należnym współwłaścicielom gruntów (małżonkom) na podstawie umowy. W związku z zawartą umową ustanowienia służebności przesyłu ten z małżonków, będących stroną zawartej umowy, który prowadzi działalność rolniczą jako czynny podatnik VAT, wystawił w ramach tej działalności fakturę VAT na pełną kwotę należnego na podstawie umowy wynagrodzenia. Faktura została doręczona Wnioskodawcy.

Należy dodać, że Wnioskodawca jest czynnym podatnikiem VAT, zaś czynność odpłatnego ustanowienia służebności przesyłu ma związek z prowadzoną przez niego działalnością opodatkowaną.

W świetle powyższych regulacji prawnych należy stwierdzić, że ustanowienie służebności przesyłu (jako rodzaju służebności gruntowej) wiąże się ze zobowiązaniem właściciela gruntu do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji. W związku z tym, będąc jednocześnie czynnością polegającą na wykorzystywaniu towaru (do towarów w świetle art. 2 pkt 6 ustawy zalicza się również grunty) w sposób ciągły dla celów zarobkowych (realizowaną za wynagrodzeniem), zyskuje charakter odpłatnej usługi, w rozumieniu art. 8 ust. 1 pkt 2 ustawy.

Zatem opisane przez Wnioskodawcę czynności wypełniają definicję świadczenia usług przez właścicieli nieruchomości na rzecz Spółki, o których mowa w art. 8 ust. 1 ustawy i ze względu na ich odpłatny charakter podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Wskazać jednak należy, że świadczenia związane z ustanowieniem służebności gruntowej nie mogą być zaliczone do działalności rolniczej, której definicję ustawodawca zawarł w art. 2 pkt 15 ustawy o podatku od towarów i usług.

Do działalności tej nie zalicza się żadnych innych działalności, które nie zostały wymienione w tym przepisie, a zatem - jak ma to miejsce w analizowanej sytuacji - wynagrodzenia związanego z ustanowieniem służebności przesyłu, nawet jeśli służebność ta została ustanowiona na gruntach wykorzystywanych w działalności rolniczej.

Podejmując się wykonywania innej niż rolnicza działalności gospodarczej, rolnik w zakresie tej działalności staje się zatem podatnikiem podatku od towarów i usług na zasadach ogólnych.

Artykuł 96 ust. 2 ustawa zawiera pewne szczególne rozwiązania dotyczące podatników, którzy prowadzą wyłącznie gospodarstwo rolne, leśne lub rybackie, oraz podatników, którzy prowadzą wyłącznie działalność rolniczą w innych ramach niż gospodarstwo rolne, leśne lub rybackie. Wówczas bowiem za podatnika jest uważana osoba, która składa zgłoszenie rejestracyjne. Przyjęta fikcja prawna - wymienione gospodarstwa to w istocie funkcjonalne działalności, w przypadku których częstokroć nie można wyodrębnić osoby prowadzącej gospodarstwo - ma uprościć rozliczenia podatkowe. Wówczas bowiem (formalnym) podatnikiem jest ta osoba fizyczna, która (jak gdyby w imieniu gospodarstwa) zarejestruje się jako podatnik.

Przepisy ustawy wprowadzają jednocześnie zasadę, że do złożenia zgłoszenia rejestracyjnego uprawniona jest tylko i wyłącznie jedna osoba fizyczna spośród tych, które prowadzą gospodarstwo rolne, leśne lub rybackie. Dokonanie zgłoszenia rejestracyjnego ma takie znaczenie, że wówczas faktury dotyczące tegoż gospodarstwa będą wystawiane na tę właśnie osobę, która dokonała zgłoszenia rejestracyjnego. Jednocześnie ta sama osoba występować będzie w roli zbywcy (dostawcy) przy sprzedaży produktów rolnych.

Z wniosku wynika, że grunty na których ustanowiono służebność przesyłu należą do gospodarstwa rolnego, które rolnik prowadzi wraz z małżonką, a jest on na prawach wspólności majątkowej małżeńskiej ich współwłaścicielem. Służebność przesyłu została ustanowiona wspólnie przez małżonków za odpłatnością.

Zatem w stosunku do tej czynności podatnikami podatku VAT wykonującymi wspólnie na rzecz spółki czynność służebności przesyłu jest każdy z nich osobno, tj. rolnik VAT-owiec oraz jego współmałżonka.

Wskazać należy, że ustawa o podatku od towarów i usług nie wymienia małżonków jako odrębnej kategorii podatników. Powyższe stwarza dla małżonków prowadzących działalność gospodarczą szczególną sytuację prawną. Należy zauważyć, że żaden z przepisów ustawy nie zabrania małżonkom prowadzenia działalności gospodarczej jako odrębnym podatnikom. Nie ma przy tym przeszkód, aby pomiędzy małżonkami prowadzącymi odrębne działalności istniała ustawowa wspólność majątkowa.

W świetle art. 31 § 1 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy (tekst jedn.: z 2012 r., poz. 788 z późn. zm.) - z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.

Zatem istotą wspólności majątkowej małżeńskiej, zarówno ustawowej, jak i umownej jest to, że każdy z małżonków jest współwłaścicielem poszczególnych składników majątku wspólnego (dorobkowego) na zasadach współwłasności łącznej (bezudziałowej).

Zgodnie z brzmieniem art. 36 § 1 oraz § 2 cyt. ustawy - oboje małżonkowie są obowiązani współdziałać w zarządzie majątkiem wspólnym, w szczególności udzielać sobie wzajemnie informacji o stanie majątku wspólnego, o wykonywaniu zarządu majątkiem wspólnym i o zobowiązaniach obciążających majątek wspólny. Każdy z małżonków może samodzielnie zarządzać majątkiem wspólnym, chyba że przepisy poniższe stanowią inaczej. Wykonywanie zarządu obejmuje czynności, które dotyczą przedmiotów majątkowych należących do majątku wspólnego, w tym czynności zmierzające do zachowania tego majątku.

W konsekwencji podatnikiem podatku od towarów i usług jest ten z małżonków, który dokonał czynności podlegającej opodatkowaniu.

Wobec powyższego podmiot świadczący usługę służebności będzie podatnikiem podatku VAT wówczas, gdy czynność tą będzie wykonywał we własnym imieniu i na własny rachunek.

Jeżeli służebność przesyłu ustanowiona została na majątku wspólnym małżonków, to podatnikiem podatku od towarów i usług, w okolicznościach wskazanych w art. 15 ustawy, będzie ten małżonek, który dokonał czynności podlegającej opodatkowaniu, czyli ten, który świadczy tę usługę we własnym imieniu (jest stroną czynności prawnej). Natomiast jeżeli małżonkowie dokonali czynności wspólnie, to każdy z nich z osobna jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

W rozpatrywanej sprawie stroną umowy z Wnioskodawcą jest małżonek - rolnik VAT-owiec.

Biorąc powyższe pod uwagę na gruncie przepisów dotyczących podatku od towarów i usług, z tytułu przedmiotowej usługi podatnikiem jest Małżonek będący zarejestrowanym podatnikiem podatku VAT.

W oparciu o art. 106 ust. 1 ustawy, podatnicy, o których mowa w art. 15, są obowiązani wystawić fakturę stwierdzającą w szczególności dokonanie sprzedaży, datę dokonania sprzedaży, cenę jednostkową bez podatku, podstawę opodatkowania, stawkę i kwotę podatku, kwotę należności oraz dane dotyczące podatnika i nabywcy, z zastrzeżeniem ust. 1a, 2, 4 i 5 oraz art. 119 ust. 10 i art. 120 ust. 16.

Przez sprzedaż, według art. 2 pkt 22 ustawy, rozumie się odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

Szczegółowe zasady wystawiania faktur VAT i innych dokumentów z nimi zrównanych uregulowane zostały w przepisach rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 28 marca 2011 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 68, poz. 360 z późn. zm.), zwanego dalej rozporządzeniem, wydanego na podstawie delegacji ustawowej zawartej w art. 106 ust. 8 pkt 1 ustawy.

Jak wynika z przytoczonego przepisu art. 106 ust. 1 ustawy, podatnik wystawia fakturę w przypadku sprzedaży towaru lub usługi. Faktura VAT jest dokumentem sformalizowanym (potwierdzającym zaistnienie określonej zaszłości gospodarczej), który powinien spełniać szereg wymogów przewidzianych przepisami prawa. Prawidłowość materialno-prawna faktury VAT zachodzi wówczas, jeżeli odzwierciedla ona prawdziwe zdarzenie gospodarcze, czyli w istocie stwierdza fakt nabycia określonych towarów lub usług.

W ocenie tut. Organu, przez wystawienie faktury należy rozumieć sporządzenie wyżej wymienionego dokumentu oraz jego przekazanie innemu podmiotowi (nabywcy towaru lub usługi), a także przez to wprowadzenie faktury do obrotu prawnego.

W sprawie będącej przedmiotem wniosku, jeżeli usługa służebności przesyłu jest świadczona na rzecz Wnioskodawcy, a podmiotem z tego tytułu jest współmałżonek posiadający status podatnika podatku od towarów i usług, właściwe jest udokumentowanie przez niego tej czynności fakturą VAT wystawioną na Wnioskodawcę.

W konsekwencji, osoba fizyczna - czynny podatnik VAT, będąca współwłaścicielem na zasadach wspólności małżeńskiej nieruchomości obciążanej służebnością przesytu na rzecz Wnioskodawcy prawidłowo wystawiła fakturę VAT z tytułu pełnej kwoty wynagrodzenia za ustanowienie służebności przesytu.

W analizowanej sprawie - co wynika z treści wniosku - Wnioskodawca realizuje inwestycję budowlaną elektroenergetyczną na gruncie, w stosunku do którego właściciel nieruchomości ustanowił służebność przesyłu na jego rzecz. Wobec tego należy wskazać, że ww. czynność polegająca na ustanowieniu służebności przesyłu jest wykorzystywana przez Zainteresowanego. Właściciel nieruchomości ustanowienie służebności przesyłu dokumentuje fakturą VAT wstawioną na Zainteresowanego. Ponadto - jak wskazała Spółka - wydatki dokumentowane fakturą VAT wystawioną na Wnioskodawcę, przez właściciela nieruchomości, są związane z działalnością opodatkowaną podatkiem VAT.

Zgodnie z powołanymi wyżej przepisami, rozliczenie podatku naliczonego na zasadach określonych w art. 86 ustawy, warunkowane jest tym, aby nabywane towary i usługi były wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych.

Reasumując, Wnioskodawca - na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy - ma prawo do odliczenia podatku VAT wykazanego w fakturach wystawionych przez jednego ze współmałżonków nieruchomości z tytułu ustanowienia służebności przesyłu, bowiem nie zaistnieją tu przesłanki wskazane w art. 88 ust. 3a pkt 2 i pkt 4 lit. a ustawy.

Dodatkowo podkreślenia wymaga, że interpretacja indywidualna rozstrzyga tylko w kwestii wyczerpująco przedstawionego we wniosku, zaistniałego stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym. Zgodnie z art. 14b § 3 ustawy - Ordynacja podatkowa cyt. w sentencji, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego.

Zaznaczyć zatem należy, ze niniejsza interpretacja indywidualna traci swoja aktualność w przypadku zmiany któregokolwiek z elementów przedstawionego stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego.

Interpretacja dotyczy:

* zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym,

* zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.