ILPP2/443-664/11-2/AK

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pana, przedstawione we wniosku z dnia 1 kwietnia 2011 r. (data wpływu 12 kwietnia 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie dokumentowania i ewidencjonowania czynności polegających na pośredniczeniu w uiszczaniu przez klienta opłat sądowych i skarbowych - jest prawidłowe.

W dniu 12 kwietnia 2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie dokumentowania i ewidencjonowania czynności polegających na pośredniczeniu w uiszczaniu przez klienta opłat sądowych i skarbowych.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca jako osoba prowadząca działalność gospodarczą, zarejestrowany jest jako czynny płatnik podatku VAT. W ramach prowadzonej przez Wnioskodawcę działalności gospodarczej, zajmuje się on udzielaniem pomocy prawnej - głównie osobom fizycznym - zainteresowanym wszczęciem postępowania mediacyjnego celem ugodowego załatwienia sporu prawnego. W przypadku bezskuteczności takich działań Zainteresowany zajmuje się wszczęciem postępowania sądowego i zapewnieniem klientom zastępstwa prawnego profesjonalnego pełnomocnika procesowego.

W zawieranych z klientami umowach znajduje się zapis, zgodnie z którym to klient ponosi koszty związane z koniecznością poniesienia w toku postępowania różnego rodzaju opłat sądowych, a także opłat skarbowych od pełnomocnictw.

Konsekwencją specyfiki prowadzonej przez Kancelarię działalności jest to, że klienci bardzo często nie uiszczają opłat takich jak opłaty sądowe i opłaty skarbowe od pełnomocnictw bezpośrednio na rzecz sądów lub innych urzędów, lecz przekazują te opłaty gotówkowo lub przelewem na rachunek Kancelarii, która w ramach obsługi prawnej pośredniczy w ten sposób w uiszczeniu danej opłaty.

W związku z powyższym zadano następujące pytania.

Zdaniem Wnioskodawcy, przepisy ustawy o podatku od towarów i usług nie nakładają na niego w związku z dokonywaniem powyższych czynności obowiązku ich fakturowania lub rejestrowania na kasie fiskalnej. Kwoty przekazywane tytułem opłat sądowych i opłat skarbowych nie stanowią zapłaty z tytułu sprzedaży towaru lub wykonania usługi (art. 5, 7 i 8 ustawy). Dokonywanie więc takich czynności nie jest obrotem w rozumieniu ustawy. Powyższe potwierdza treść art. 29 ustawy wskazującego na podstawę opodatkowania podatkiem VAT.

Podobnie art. 106 i art. 111 ustawy nie nakładają obowiązku fakturowania takich czynności, ani też ich rejestrowania w kasie fiskalnej.

Zdaniem Zainteresowanego, wystarczającym sposobem udokumentowania takich czynności jest wystawianie not obciążeniowych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Zakres tych czynności został zdefiniowany w art. 7 i art. 8 ustawy.

Na mocy art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Stosownie natomiast do art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

Z uwagi na powyższe unormowania, pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie). Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do grona usług każde świadczenie, które nie jest dostawą w myśl art. 7 cyt. ustawy. Zauważyć jednak należy, iż usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym. W związku z powyższym czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.

Na mocy art. 106 ust. 1 ustawy, w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 kwietnia 2011 r., podatnicy, o których mowa w art. 15, są obowiązani wystawić fakturę stwierdzającą w szczególności dokonanie sprzedaży, datę dokonania sprzedaży, cenę jednostkową bez podatku, podstawę opodatkowania, stawkę i kwotę podatku, kwotę należności oraz dane dotyczące podatnika i nabywcy, z zastrzeżeniem ust. 1a, 2, 4 i 5 oraz art. 119 ust. 10 i art. 120 ust. 16.

Podatnicy, o których mowa w ust. 1-3, nie mają obowiązku wystawiania faktur, o których mowa w ust. 1 i 2, osobom fizycznym nieprowadzącym działalności gospodarczej. Jednakże na żądanie tych osób podatnicy są obowiązani do wystawienia faktury (art. 106 ust. 4 ustawy).

W myśl art. 111 ust. 1 ustawy, podatnicy dokonujący sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych, są obowiązani prowadzić ewidencję obrotu i kwot podatku należnego przy zastosowaniu kas rejestrujących.

Zgodnie z art. 29 ust. 1 ustawy, podstawą opodatkowania jest obrót, z zastrzeżeniem ust. 2-21, art. 30-32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5. Obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy lub osoby trzeciej. Obrót zwiększa się o otrzymane dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze mające bezpośredni wpływ na cenę (kwotę należną) towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika, pomniejszone o kwotę należnego podatku.

Z opisu przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, iż Wnioskodawca jako osoba prowadząca działalność gospodarczą, zarejestrowany jest jako czynny płatnik podatku VAT. W ramach prowadzonej działalności gospodarczej, zajmuje się on udzielaniem pomocy prawnej - głównie osobom fizycznym - zainteresowanym wszczęciem postępowania mediacyjnego celem ugodowego załatwienia sporu prawnego. W przypadku bezskuteczności takich działań Zainteresowany zajmuje się wszczęciem postępowania sądowego i zapewnieniem klientom zastępstwa prawnego profesjonalnego pełnomocnika procesowego.

W zawieranych z klientami umowach znajduje się zapis, zgodnie z którym to klient ponosi koszty związane z koniecznością poniesienia w toku postępowania różnego rodzaju opłat sądowych, a także opłat skarbowych od pełnomocnictw.

Konsekwencją specyfiki prowadzonej przez Kancelarię działalności jest to, że klienci bardzo często nie uiszczają opłat takich jak opłaty sądowe i opłaty skarbowe od pełnomocnictw bezpośrednio na rzecz sądów lub innych urzędów, lecz przekazują te opłaty gotówkowo lub przelewem na rachunek Kancelarii, która w ramach obsługi prawnej pośredniczy w ten sposób w uiszczeniu danej opłaty.

Mając na uwadze cytowane powyżej przepisy należy stwierdzić, iż w sytuacji gdy czynności opisane przez Wnioskodawcę wykonywane są przez niego w imieniu klienta, na jego rzecz oraz rachunek, to stosownie do treści art. 29 ust. 1 ustawy o VAT, nie mogą stanowić podstawy opodatkowania, jeśli umowa pomiędzy Kancelarią a klientem nie przewiduje wynagrodzenia dla Kancelarii za regulowanie w imieniu i na rzecz klienta wymienionych we wniosku opłat. Wnioskodawca w takim przypadku wystąpi w roli pośrednika i otrzymane środki na przedmiotowe opłaty nie stanowią podstawy opodatkowania VAT, gdyż nie są one w istocie wynagrodzeniem Wnioskodawcy za świadczenie usług (nie są kwotą należną z tytułu sprzedaży). W konsekwencji wydatki takie jak opłaty skarbowe od pełnomocnictw oraz opłaty sądowe, poniesione w imieniu i na rzecz klienta nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, a tym samym nie powinny być dokumentowane fakturami VAT oraz ewidencjonowane za pomocą kasy rejestrującej.

Reasumując, jeżeli wartość nominalna opłat nie jest uwzględniona w cenie usługi obsługi prawnej świadczonej przez Wnioskodawcę na rzecz kontrahenta, a środki otrzymane od klientów na uregulowanie ww. opłat zostały poniesione w imieniu i na rzecz klienta, pozostają one poza zakresem opodatkowania podatkiem VAT. Zatem przepisy o podatku od towarów i usług nie nakładają na Zainteresowanego obowiązku fakturowania oraz rejestrowania na kasie rejestrującej opłat sądowych i skarbowych wnoszonych w imieniu i na rzecz klienta.

Tut. Organ zwraca również uwagę na fakt, iż uznanie, że poniesione w imieniu i na rzecz klienta wydatki nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług powoduje, że w takim przypadku Wnioskodawca winien na potrzeby rozliczeń finansowych z klientami stosować inne niż faktura VAT dokumenty, np. noty księgowe, obciążeniowe, itp.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.