ILPP2/443-613/08-3/MR

Pisma urzędowe
Status:  Nieoceniane

Pismo z dnia 3 października 2008 r. Izba Skarbowa w Poznaniu ILPP2/443-613/08-3/MR

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Urzędu Miasta i Gminy, przedstawione we wniosku z dnia 30 czerwca 2008 r. (data wpływu 3 lipca 2008 r.) uzupełnionym pismem z dnia 18 lipca 2008 r. (data wpływu 21 lipca 2008 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie stawki podatku przy zamianie gruntów - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 3 lipca 2008 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie stawki podatku przy zamianie gruntów. Wniosek został uzupełniony pismem z dnia 18 lipca 2008 r. (data wpływu 21 lipca 2008 r.) o wyjaśnienie dotyczące własnego stanowiska w sprawie.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Dla realizacji zadań gminnych niezbędna jest zamiana gruntów pomiędzy Gminą, a Spółdzielnią Mieszkaniową. Przyjęty przez Gminę grunt będzie przeznaczony na budowę drogi - cel publiczny. Stan prawny gruntów:

Gmina - 2 działki oddawane w użytkowanie wieczyste w tym:

* działka zabudowana budynkiem z lat 90-tych,

* działka niezabudowana (grunt).

Spółdzielnia Mieszkaniowa - działka niezabudowana użytkowana wieczyście, której właścicielem jest Gmina.

W wyniku zamiany gruntów, Gmina wystawia fakturę stosując następujące stawki podatku VAT:

* działka zabudowana zwolniona z VAT - podstawa art. 43 ust. 1 pkt 2 oraz ust. 2 pkt 1,

* działka niezabudowana (grunt) - 22% VAT,

Spółdzielnia Mieszkaniowa dla działki niezabudowanej (grunt) stosuje 22% stawkę podatku VAT.

W związku z powyższym zadano następujące pytania.

1.

Jaką stawkę podatku VAT należy zastosować przy wystawianiu faktur przez Gminę jak i Spółdzielnię Mieszkaniową przy zamianie gruntów.

2.

Jaką podstawę na fakturze VAT należy wykazać w przypadku czynności niepodlegających opodatkowaniu.

Zdaniem Wnioskodawcy, użytkownik wieczysty gruntów - Spółdzielnia Mieszkaniowa, rozwiązując umowę z Gminą nie świadczy usługi w rozumieniu art. 8 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług.

Wnioskodawca uważa, że nie dochodzi tutaj do zamiany rzeczy, gdyż użytkownik wieczysty (Spółdzielnia Mieszkaniowa) nie może przenieść na rzecz właściciela gruntu (Gminę) prawa użytkowania wieczystego do tego samego gruntu (własności rzeczy). W przedmiotowej sprawie w wyniku zawartej umowy z właścicielem gruntu (Gminą) dochodzi natomiast z jednej strony do przedwczesnego rozwiązaniu umowy wieczystego użytkowania gruntu (umowa wygasa), o której stanowi przepis art. 34 ust. 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2004 r. Nr 261, poz. 2603 z późn. zm.), a z drugiej strony Gmina przenosi na Spółdzielnię prawo własności (dostawa towaru) do innego gruntu.

A zatem czynność ze strony Spółdzielni Mieszkaniowej, w wyniku której następuje rozwiązanie umowy wieczystego użytkowania gruntu - jako czynność nie wymieniona w zakresie przedmiotowym opodatkowania podatkiem VAT (art. 5 ust. 1) - nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Wystawioną fakturę należy traktować jako odszkodowanie finansowe z tytułu wcześniejszego rozwiązania umowy.

Uzasadnienia swojego stanowiska Wnioskodawca upatruje w treści decyzji Dyrektora Izby Skarbowej w Gdańsku z dnia 9 maja 2006 r., sygn. PI/443-12/06/Z/06.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem VAT podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przez dostawę towarów, stosownie do przepisu art. 7 ust. 1 ustawy, należy rozumieć przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Z cyt. wyżej przepisu wynika, że istotą dostawy towarów jest przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. W treści art. 7 ust. 1 ustawy, mowa jest bowiem o tego rodzaju czynności, która daje otrzymującemu towar prawo do postępowania z nią jak właściciel. Należy przy tym uznać, że chodzi tutaj przede wszystkim o możliwość faktycznego dysponowania rzeczą, a nie rozporządzania nią w sensie prawnym. Istotą dostawy towarów nie jest bowiem przeniesienie prawa własności. Zwrotu "prawo do rozporządzania jak właściciel" nie można interpretować jako "prawa własności" lecz jako własność ekonomiczną.

W tym znaczeniu własność ekonomiczna to sytuacja, w której z punktu widzenia aspektów ekonomicznych oraz w rozumieniu potocznym należałoby uznać kogoś za właściciela rzeczy. W każdym razie w przypadku przejścia własności ekonomicznej ma miejsce dostawa towarów. Czynności przejścia własności ekonomicznej nie musi towarzyszyć przejście własności w sensie prawnym. "Dostawa towarów" nie ogranicza się więc wyłącznie do zbycia prawa własności rzeczy.

Należy więc uznać, że dostawa towarów powinna podlegać ocenie przede wszystkim z punktu widzenia swoich aspektów ekonomicznych, mniejsze zaś znaczenie mają jej skutki o charakterze cywilnoprawnym, występujące na gruncie prawa prywatnego.

Oderwanie pojęcia "dostawa towarów" od skutków cywilnoprawnych powstających na gruncie prawa prywatnego od ekonomicznych aspektów transakcji pozwala także na opodatkowanie czynności mających za przedmiot przeniesienie towarów, które to czynności byłyby nieważne (przede wszystkim z uwagi na zachowanie niewłaściwej formy) czy też nieskuteczne na gruncie prawa cywilnego.

Prawo użytkowania wieczystego jest prawem rzeczowym, którego treść i granice określone zostały zasadniczo w przepisach Kodeksu cywilnego oraz ustawy o gospodarce nieruchomościami.

W myśl art. 233 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) użytkownik wieczysty dysponuje gruntem (będącym towarem) jak właściciel. Zgodnie z ww. artykułem użytkownik wieczysty może w granicach określonych przez ustawy i zasady współżycia społecznego oraz przez umowę o oddanie gruntu Skarbu Państwa lub gruntu jednostek samorządu terytorialnego lub ich związków w użytkowanie wieczyste, korzystać z gruntu z wyłączeniem innych osób. W tych samych granicach użytkownik wieczysty może swoim prawem rozporządzać.

Ten przepis, a także przepisy art. 234, art. 235 oraz art. 237 Kodeksu cywilnego, kształtujące uprawnienia użytkownika wieczystego na wzór uprawnień właściciela, jak również długi czas trwania użytkowania wieczystego (art. 236 § 1 i § 2 Kodeksu cywilnego) wskazują, że oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste stanowi przeniesienie prawa do rozporządzania tym gruntem jak właściciel. Znajduje to wyraz zarówno w swobodzie korzystania z gruntu i czerpania z niego pożytków w sposób niemalże taki jak w przypadku właściciela tego gruntu, jak i w możliwości przeniesienia takiego władztwa na inny podmiot, jak przy dokonywaniu sprzedaży gruntu przez właściciela.

Ponadto, na ekonomiczną tożsamość prawa własności oraz prawa wieczystego użytkowania wskazują także przepisy ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (tekst jedn. Dz. U. z 2004 r. Nr 261, poz. 2603 z późn. zm.). W szczególności, w oparciu o art. 4 pkt 3b tej ustawy, zbywanie nieruchomości jest rozumiane jako dokonywanie czynności prawnych, na podstawie których następuje przeniesienie własności nieruchomości lub przeniesienie prawa użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowej albo oddanie jej w użytkowanie wieczyste.

Z kolei art. 15 ust. 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami stanowi, iż nieruchomości stanowiące własność Skarbu Państwa oraz własność jednostki samorządu terytorialnego mogą być przedmiotem zamiany na nieruchomości stanowiące własność osób fizycznych lub osób prawnych. W przypadku nierównej wartości zamienianych nieruchomości stosuje się dopłatę, której wysokość jest równa różnicy wartości zamienianych nieruchomości.

Przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio w przypadku zamiany własności nieruchomości na prawo użytkowania wieczystego lub prawa użytkowania wieczystego na własność nieruchomości, a także wzajemnej zamiany praw użytkowania wieczystego (art. 15 ust. 2 ww. ustawy). Zgodnie z art. 15 ust. 3 tej ustawy, przepisy ust. 1 i 2 stosuje się odpowiednio do zamiany udziałów we współwłasności lub we współużytkowaniu wieczystym nieruchomości.

W świetle art. 21 ustawy o gospodarce nieruchomościami, do zasobu nieruchomości Skarbu Państwa należą nieruchomości, które stanowią przedmiot własności Skarbu Państwa i nie zostały oddane w użytkowanie wieczyste oraz nieruchomości będące przedmiotem użytkowania wieczystego Skarbu Państwa (nie stanowiące jego własności).

Mając powyższe na uwadze należy stwierdzić, iż zbycie użytkowania wieczystego dla celów podatku od towarów i usług traktowane jest jak dostawa towarów, a nie świadczenie usług.

Z opisanego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, iż Wnioskodawca (Gmina) zamierza dokonać zamiany gruntów ze Spółdzielnią Mieszkaniową, która jest użytkownikiem wieczystym działki niezabudowanej stanowiącej własność Gminy.

Przez umowę zamiany, zgodnie z art. 603 Kodeksu cywilnego, każda ze stron zobowiązuje się przenieść na drugą stronę własność rzeczy w zamian za zobowiązanie się do przeniesienia własności innej rzeczy. Zatem w przypadku zamiany obie strony przenoszą na siebie wzajemnie własność rzeczy, występując jednocześnie w charakterze dostawcy jak i nabywcy.

Do zamiany, wg dyspozycji zawartej w art. 604 Kodeksu cywilnego, stosuje się przepisy o sprzedaży.

Umowa zamiany jest umową wzajemną, bardzo zbliżoną do umowy sprzedaży. Różnica w stosunku do umowy sprzedaży polega na tym, że w miejsce świadczenia ceny pojawia się obowiązek drugiej strony przeniesienia własności rzeczy.

Zatem, zamiana gruntów pomiędzy Gminą i Spółdzielnią Mieszkaniową działek gruntu objętych prawem użytkowania wieczystego na tle przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, winna być traktowana jako dostawa gruntu zarówno po stronie Gminy jak i po stronie Spółdzielni mieszkaniowej. W wyniku tej transakcji, zarówno Gmina jak i Spółdzielnia Mieszkaniowa przenoszą prawo rozporządzania gruntem jak właściciel. W konsekwencji, Gmina zyska prawo do gruntu, będącego dotychczas w użytkowaniu wieczystym Spółdzielni, w zamian za co Spółdzielnia uzyska prawo do innego gruntu.

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, że przedmiotem zamiany będą ze strony Gminy: działka zabudowana budynkiem z lat 90-tych oraz działka niezabudowana, a ze strony Spółdzielni Mieszkaniowej działka niezabudowana.

Dokonanie zamiany gruntów stanowi zamianę towarów, czyli odpłatną dostawę towarów i podlega opodatkowaniu na zasadach ogólnych, określonych w ustawie o podatku od towarów i usług.

Co do zasady stawka podatku - na podstawie art. 41 ust. 1 ustawy - wynosi 22% (...). Jednakże zarówno w treści ustawy, jak i przepisów wykonawczych do niej ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi lub zwolnienie od podatku.

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy, zwalnia się od podatku dostawę towarów używanych, z zastrzeżeniem pkt 10, pod warunkiem że w stosunku do tych towarów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego; zwolnienie dotyczy również używanych budynków i budowli lub ich części, będących przedmiotem umowy najmu, dzierżawy lub innych umów o podobnym charakterze.

Przez towary używane, w myśl ust. 2 pkt 1 powołanego artykułu, rozumie się budynki i budowle lub ich części - jeżeli od końca roku, w którym zakończono budowę tych obiektów, minęło co najmniej 5 lat.

Stosownie do art. 43 ust. 6 ustawy zwolnienia, o którym mowa w ust. 1 pkt 2, nie stosuje się do dostawy towarów wymienionych w ust. 2 pkt 1, jeżeli przed wprowadzeniem ich do ewidencji środków trwałych lub w trakcie użytkowania wydatki poniesione przez podatnika na ulepszenie, w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, stanowiły co najmniej 30% wartości początkowej, a podatnik:

1.

miał prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od tych wydatków;

2.

użytkował te towary w okresie krótszym niż 5 lat w celu wykonywania czynności opodatkowanych.

Podkreślić należy, iż aby cytowany przepis art. 43 ust. 6 ustawy miał zastosowanie, to wszystkie wyżej wspomniane warunki muszą zostać spełnione łącznie. Niewystąpienie jednego z nich oznacza zastosowanie zwolnienia przy sprzedaży używanych budynków, budowli i ich części.

Kwestię opodatkowania dostawy gruntu, na którym położone są budynki, rozstrzyga przepis art. 29 ust. 5 ustawy stanowiący, iż w przypadku dostawy budynków lub budowli trwale z gruntem związanych albo części takich budynków lub budowli z podstawy opodatkowania nie wyodrębnia się wartości gruntu. Oznacza to, że do dostawy gruntu stosuje się analogiczną stawkę podatku jak przy dostawie budynków, budowli lub ich części trwale związanych z gruntem. Jeżeli dostawa budynków albo budowli lub ich części korzysta ze zwolnienia od podatku VAT, ze zwolnienia takiego korzysta również dostawa gruntu, na którym obiekt jest posadowiony.

Jeżeli w omawianym przypadku, budynek będzie spełniał warunek zawarty w art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy i nie znajdą zastosowania wyłączenia określone w art. 43 ust. 6 ustawy, czynność wydania działki zabudowanej tym budynkiem, podlegać będzie zwolnieniu.

W myśl powołanych przepisów zwolnieniem od podatku objęto dostawę towarów używanych, pod warunkiem, że w stosunku do tych towarów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem ust. 6 tegoż artykułu.

Natomiast czynność zbycia działki niezabudowanej, jeśli jest ona działką budowlaną lub przeznaczoną pod zabudowę, w oparciu o obowiązujące w tym zakresie uregulowania, nie będzie mogła korzystać ze zwolnienia od podatku od towarów i usług wynikającego z art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy, zgodnie z którym zwalnia się od podatku dostawę terenów niezabudowanych innych niż tereny budowlane oraz przeznaczone pod zabudowę i winna być opodatkowana z zastosowaniem 22% stawki podatku - zgodnie z art. 41 ust. 1 ustawy.

Stosownie do art. 106 ust. 1 ustawy, podatnicy, o których mowa w art. 15, są obowiązani wystawić fakturę stwierdzającą w szczególności dokonanie sprzedaży, datę dokonania sprzedaży, cenę jednostkową bez podatku, podstawę opodatkowania, stawkę i kwotę podatku, kwotę należności oraz dane dotyczące podatnika i nabywcy, z zastrzeżeniem ust. 2, 4 i 5 oraz art. 119 ust. 10 i art. 120 ust. 16.

Zgodnie z art. 29 ust. 1 ustawy, podstawą opodatkowania jest obrót, z zastrzeżeniem ust. 2-22, art. 30-32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i ust. 5. Obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy. Obrót zwiększa się o otrzymane dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze mające bezpośredni wpływ na cenę (kwotę należną) towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika, pomniejszone o kwotę należnego podatku.

Obrót - stosownie do art. 29 ust. 4 ustawy - zmniejsza się o kwoty udokumentowanych, prawnie dopuszczalnych i obowiązkowych rabatów (bonifikat, opustów, uznanych reklamacji i skont) i o wartość zwróconych towarów, zwróconych kwot nienależnych w rozumieniu przepisów o cenach oraz zwróconych kwot dotacji, subwencji i innych dopłat o podobnym charakterze, a także kwot wynikających z dokonanych korekt faktur.

Na podstawie art. 29 ust. 3 ustawy, jeżeli należność jest określona w naturze, podstawą opodatkowania jest wartość rynkowa towaru lub usługi pomniejszona o kwotę podatku.

Reasumując, stwierdzić należy, że czynność polegająca na zamianie gruntów pomiędzy Gminą, a Spółdzielnię Mieszkaniową, stanowić będzie dostawę towarów zarówno po stronie Gminy, jak i Spółdzielni Mieszkaniowej i podlegać będzie:

a.

w przypadku Gminy:

nbspnbspnbspnbsp-opodatkowaniu wg stawki podstawowej w wysokości 22% - dostawa działki niezabudowanej,

nbspnbspnbspnbsp-zwolnieniu od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 2 w związku z art. 43 ust. 2 pkt 1 ustawy - w przypadku działki zabudowanej budynkiem z lat 90-tych,

b.

w przypadku Spółdzielni Mieszkaniowej:

nbspnbspnbspnbsp-opodatkowaniu wg stawki podstawowej w wysokości 22% - dostawa działki niezabudowanej, użytkowanej wieczyście.

Zatem Gmina oraz Spółdzielnia Mieszkaniowa będą miały obowiązek dokumentowania tych czynności fakturą, o której mowa w art. 106 ust. 1 ustawy.

W kwestii skutków prawnych jakie wywołuje interpretacja indywidualna wydana dla Gminy, stwierdzić należy, że w myśl art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) minister właściwy do spraw finansów publicznych, na pisemny wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną).

Z powyższego wynika zatem, iż pisemna interpretacja indywidualna przepisów prawa podatkowego dotyczy stosowania przepisów ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług przez Gminę, która z tym wnioskiem występuje.

W związku z tym zaznacza się, iż interpretacja indywidualna wydana Wnioskodawcy nie wywiera skutku prawnego dla Spółdzielni Mieszkaniowej.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Nadmienia się, iż zgodnie z przepisem § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008 r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz. U. Nr 163, poz. 1016), rozpoznawanie spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych dotyczących wydawania w indywidualnych sprawach pisemnych interpretacji przepisów prawa podatkowego (interpretacje indywidualne), o których mowa w art. 14b ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.), przekazuje się wojewódzkim sądom administracyjnym, na których obszarze właściwości strona skarżąca zamieszkuje lub ma siedzibę. Powyższe rozporządzenie, zgodnie z brzmieniem § 3, wchodzi w życie po upływie 30 dni od dnia ogłoszenia, tj. z dniem 11 października 2008 r.

W związku z powyższym tut. Organ informuje, że jeżeli skarga na niniejszą interpretację będzie składana po dniu 10 października 2008 r., właściwym do jej rozpoznania będzie Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.

Opublikowano: http://sip.mf.gov.pl