ILPP2/443-609/13-5/MR

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Miasta i Gminy, przedstawione we wniosku z 27 czerwca 2013 r. (data wpływu 2 lipca 2013 r.) uzupełnionym pismem z 13 września 2013 r. (data wpływu 16 września 2013 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie uznania, że odpłatne udostępnienie świetlic wiejskich podlega opodatkowaniu podatkiem VAT - jest prawidłowe.

W dniu 2 lipca 2013 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie uznania, że odpłatne udostępnienie świetlic wiejskich podlega opodatkowaniu podatkiem VAT. Wniosek uzupełniono w dniu 16 września 2013 r. o doprecyzowanie opisu sprawy.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny oraz zdarzenie przyszłe.

Miasto i Gmina (dalej: Gmina lub Wnioskodawca) jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług (dalej: VAT).

Wnioskodawca jest właścicielem budynków, w których zlokalizowane są świetlice wiejskie (dalej: Świetlice). W latach 2009-2013 Gmina ponosiła wydatki związane z realizacją inwestycji polegających na modernizacji, przebudowie, rozbudowie lub remontach Świetlic (dalej: "Inwestycje"). Inwestycje były finansowane ze środków własnych Gminy oraz ze środków pochodzących z Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013. Część wydatków była finansowana przez Gminę z udziałem środków z funduszu sołeckiego.

W związku z powyższym, Gmina poniosła szereg wydatków na zakup towarów i usług koniecznych do przeprowadzenia prac związanych z realizacją Inwestycji. Dotychczas Gmina nie odliczyła podatku VAT naliczonego wynikającego z faktur zakupowych związanych z realizacją Inwestycji.

Od samego początku (tekst jedn.: od etapu planowania Inwestycji), realizacja Inwestycji miała służyć dwojakim celom:

* po pierwsze - realizacji przez Gminę zadań nałożonych przepisami prawa, przede wszystkim ustawy o samorządzie gminnym,

* po drugie - wykorzystaniu przez Gminę przedmiotu Inwestycji (tekst jedn.: zmodernizowanych Świetlic) dla celów komercyjnych, na podstawie umów cywilnoprawnych zawieranych z podmiotami trzecimi.

Od momentu zakończenia realizacji Inwestycji, możliwe jest wynajęcie od Gminy poszczególnych Świetlic. W przypadku, gdy wynajem całej powierzchni danej Świetlicy nie jest możliwy lub brak jest podmiotów chętnych do wynajęcia całości Świetlicy, Gmina wynajmuje poszczególne jej pomieszczenia (w zależności od zapotrzebowania konkretnych najemców). W praktyce komercyjne wykorzystanie Świetlic obejmuje w szczególności ich odpłatny wynajem w związku z przyjęciami okolicznościowymi, weselami, uroczystościami i innymi imprezami. Jednocześnie, zmodernizowane Świetlice są w dalszym ciągu wykorzystywane dla celów gminnych.

Gmina traktuje odpłatne udostępnianie Świetlic jako czynność podlegającą opodatkowaniu VAT i wykazuje podatek VAT należny z tego tytułu w rejestrach VAT i deklaracjach VAT.

Ponadto, Gmina ponosi bieżące wydatki związane z utrzymaniem Świetlic obejmujące zarówno nabycie towarów (m.in. media, środki czystości itp.), jak i usług (m.in. drobne remonty /konserwacje, utrzymanie czystości, wywóz nieczystości itp.). Do tej pory Gmina nie odliczała podatku naliczonego z faktur dokumentujących nabycie tych towarów i usług.

Wnioskodawca nie jest w stanie wyodrębnić, w jakiej części podatek naliczony zawarty w cenie zakupów dokonywanych zarówno w związku z realizacją Inwestycji, jak też bieżącymi wydatkami związanymi z utrzymaniem Świetlic, związany jest z czynnościami opodatkowanymi (tekst jedn.: komercyjnym wykorzystaniem Świetlic) oraz niepodlegającymi opodatkowaniu VAT (tekst jedn.: wykorzystaniem Świetlic w celu realizacji zadań własnych Gminy). W praktyce nie jest możliwe dokonanie takiego podziału. Brak jest bowiem możliwości wyznaczania określonych godzin/dni tygodnia, w których Świetlice są przeznaczane wyłącznie do nieodpłatnego oraz odpowiednio do odpłatnego korzystania. Sposób wykorzystywania Świetlic jest regulowany poprzez zapotrzebowanie na obie formy ich udostępniania. W konsekwencji, w danym miesiącu może się zdarzyć, że Świetlice są udostępniane wyłącznie odpłatnie, bądź też wyłącznie nieodpłatnie lub też w określonej części odpłatnie i nieodpłatnie.

Powyższe oznacza, że w momencie ponoszenia wydatków na Świetlice (związanych z ich modernizacją, przebudową, rozbudową lub remontem, a także ich bieżącym utrzymaniem), Gmina nie była i nie jest wstanie określić zakresu/podziału, w jakim obiekty te będą udostępniane odpłatnie, a w jakim nieodpłatnie. Zależy to bowiem od popytu w danym okresie na tego typu świadczenia i innych okoliczności.

Od czerwca 2010 r. Gmina jest zarejestrowanym podatnikiem VAT i składa deklaracje VAT do właściwego urzędu skarbowego.

We wcześniejszym okresie - tj. do czerwca 2010 r. - jako podatnik VAT zarejestrowany był Urząd Miasta i Gminy (dalej: Urząd), i to on składał deklaracje VAT do właściwego urzędu skarbowego. Wynikało to z faktu, że podejście takie (tekst jedn.: uznanie Urzędu za podatnika VAT) było zgodne z obowiązującą w przeszłości praktyką w ramach której władze skarbowe uznawały za podatnika VAT urzędy gmin lub urzędy miast i nakazywały rejestrację podatnika w oparciu o dane tych urzędów. Fakt rejestracji Urzędu dla potrzeb VAT i dokonywanie przez Urząd odpowiednich rozliczeń nie był nigdy kwestionowany przez właściwe dla Gminy władze skarbowe. Urząd w dalszym ciągu posiada swój numer NIP i posługuje się nim dla wykonywania określonych czynności wynikających z przepisów prawa (np. wykonywania obowiązków płatnika podatku dochodowego od osób fizycznych). Czynność zarejestrowania Gminy jako podatnika VAT, będąca efektem dostosowania się do stanowiska organów podatkowych i sądów administracyjnych, miała charakter techniczny, porządkujący status jednostek samorządu terytorialnego jako podatników VAT.

W związku z powyższym, mogą występować sytuacje, w których część otrzymywanych faktur zakupowych - związanych z realizacją Inwestycji, a także bieżącym utrzymaniem Świetlic - była (i jest) wystawiana przez kontrahentów ze wskazaniem:

* Gminy jako nabywcy, przy jednoczesnym wskazaniu numeru NIP Gminy,

* Urzędu jako nabywcy, przy jednoczesnym wskazaniu numeru NIP Urzędu,

* Urzędu jako nabywcy, przy jednoczesnym wskazaniu numeru NIP Gminy,

* Gminy jako nabywcy, przy jednoczesnym wskazaniu numeru NIP Urzędu.

W uzupełnieniu do wniosku wskazano, że zrealizowane przez Gminę inwestycje w zakresie modernizacji, przebudowy, rozbudowy lub remontów świetlic wiejskich stanowią ulepszenia w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym.

Zgodnie z art. 16g ust. 13 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, środki trwałe uważa się za ulepszone, gdy suma wydatków poniesionych na ich przebudowę, rozbudowę, rekonstrukcję, adaptację lub modernizację w danym roku podatkowym przekracza 3.500 zł i wydatki te powodują wzrost wartości użytkowej w stosunku do wartości z dnia przyjęcia środków trwałych do używania, mierzonej w szczególności okresem używania, zdolnością wytwórczą, jakością produktów uzyskiwanych za pomocą ulepszonych środków trwałych i kosztami ich eksploatacji.

Biorąc pod uwagę brzmienie przywołanego przepisu, zrealizowane przez Gminę inwestycje w zakresie modernizacji, przebudowy, rozbudowy lub remontów świetlic wiejskich stanowią ulepszenia w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, o których mowa w art. 2 pkt 14a ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy prawidłowe jest podejście Gminy, zgodnie z którym odpłatne udostępnienie (wynajem) poszczególnych Świetlic (lub ich części) przez Gminę na rzecz podmiotów trzecich podlega opodatkowaniu VAT.

Zdaniem Wnioskodawcy, prawidłowe jest podejście Gminy, zgodnie z którym odpłatne udostępnienie (wynajem) poszczególnych Świetlic (lub ich części) przez Gminę na rzecz podmiotów trzecich podlega opodatkowaniu VAT.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (dalej: ustawa o VAT), opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej "podatkiem", podlega m.in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Stosownie do art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Ust. 2 wskazuje natomiast, że działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Na mocy art. 15 ust. 6 ustawy o VAT, nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

W świetle powyższych przepisów, mając na uwadze fakt, że Gmina udostępnia poszczególne Świetlice (lub ich części) w sposób odpłatny na rzecz podmiotów trzecich na podstawie umów cywilnoprawnych, Gmina występuje jako podatnik VAT. Natomiast odpłatne udostępnienie (wynajem) poszczególnych Świetlic lub ich pomieszczeń na rzecz tych podmiotów stanowi czynność podlegającą opodatkowaniu VAT.

Stanowisko takie zostało wielokrotnie potwierdzone przez organy podatkowe, w szczególności przez Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu, w wydawanych interpretacjach indywidualnych. Przykładowo:

* w interpretacji z 9 stycznia 2013 r. (sygn. ILPP1/443-950/12-2/NS) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu zgodził się ze stanowiskiem wnioskodawcy, że: "odpłatne wynajmowanie przez Gminę świetlic wiejskich na rzecz zainteresowanych (udostępnianie komercyjne) będzie podlegało opodatkowaniu VAT";

* w interpretacji z 18 września 2012 r. (sygn. ILPP1/443-577/12-4/NS) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu potwierdził, że świadczone przez gminę usługi odpłatnego wynajmu świetlic wiejskich w celu organizowania imprez okolicznościowych, będą podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, na podstawie art. 5 ust. 1 w związku z art. 8 ust. 1 ustawy o VAT;

* w interpretacji z 11 września 2012 r. (sygn. ILPP1/443-529/12-5/AW) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu uznał za prawidłowe stanowisko wnioskodawcy, zgodnie z którym: "mając na uwadze fakt, iż udostępnianie komercyjne (odpłatny wynajem) przez Gminę świetlic wiejskich na rzecz zainteresowanych nie stanowi dostawy towarów, należy wnioskować, iż na gruncie ustawy o VAT powinno ono być traktowane jako świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 tej ustawy".

Analogiczne stanowisko zostało przedstawione w interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 9 maja 2012 r. (sygn. ILPP2/443-153/12-2/MR). Stanowisko to zostało także podzielone przez inne organy podatkowe, w szczególności przez Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy w interpretacji z 28 marca 2013 r. (sygn. ITPP1/443-9/13/MN), 14 lutego 2013 r. (sygn. ITPP2/443-1399/12/RS) i 27 lipca 2012 r. (sygn. ITPP2/443-616/12/EK) oraz przez Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi w interpretacji z 28 lutego 2013 r. (sygn. IPTPP1/ 443-951/12-4/MW), 3 grudnia 2012 r. (sygn. IPTPP4/443-602/12-4/ALN) i 17 maja 2012 r. (sygn. IPTPP1/443-138/12-6/MW).

Reasumując, zdaniem Wnioskodawcy, odpłatne udostępnienie (wynajem) poszczególnych Świetlic (lub ich części) przez Gminę na rzecz podmiotów trzecich stanowi czynność podlegającą opodatkowaniu VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy - przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Natomiast w art. 8 ust. 1 ustawy wskazano, że przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (...).

Z opisu sprawy wynika, że Gmina jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. Wnioskodawca jest właścicielem budynków, w których zlokalizowane są świetlice wiejskie (Świetlice). W latach 2009-2013 Gmina ponosiła wydatki związane z realizacją inwestycji polegających na modernizacji, przebudowie, rozbudowie lub remontach Świetlic (Inwestycje). Dotychczas Gmina nie odliczyła podatku VAT naliczonego wynikającego z faktur zakupowych związanych z realizacją Inwestycji. Od samego początku (tekst jedn.: od etapu planowania Inwestycji), realizacja Inwestycji miała służyć dwojakim celom:

* po pierwsze - realizacji przez Gminę zadań nałożonych przepisami prawa, przede wszystkim ustawy o samorządzie gminnym,

* po drugie - wykorzystaniu przez Gminę przedmiotu Inwestycji (tekst jedn.: zmodernizowanych Świetlic) dla celów komercyjnych, na podstawie umów cywilnoprawnych zawieranych z podmiotami trzecimi.

Od momentu zakończenia realizacji Inwestycji, możliwe jest wynajęcie od Gminy poszczególnych Świetlic. W przypadku, gdy wynajem całej powierzchni danej Świetlicy nie jest możliwy lub brak jest podmiotów chętnych do wynajęcia całości Świetlicy, Gmina wynajmuje poszczególne jej pomieszczenia (w zależności od zapotrzebowania konkretnych najemców). W praktyce komercyjne wykorzystanie Świetlic obejmuje w szczególności ich odpłatny wynajem w związku z przyjęciami okolicznościowymi, weselami, uroczystościami i innymi imprezami. Jednocześnie, zmodernizowane Świetlice są w dalszym ciągu wykorzystywane dla celów gminnych.

Sposób wykorzystywania Świetlic jest regulowany poprzez zapotrzebowanie na obie formy ich udostępniania. W konsekwencji, w danym miesiącu może się zdarzyć, że Świetlice są udostępniane wyłącznie odpłatnie bądź też wyłącznie nieodpłatnie lub też w określonej części odpłatnie i nieodpłatnie.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy - podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza, w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy - w brzmieniu obowiązującym od 1 kwietnia 2013 r. - obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Z kolei - stosownie do art. 15 ust. 6 ustawy, nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Oznacza to, że organ będzie uznany za podatnika podatku od towarów i usług w dwóch przypadkach, tj. gdy wykonuje czynności inne niż te, które mieszczą się w ramach jego zadań oraz, gdy wykonuje czynności mieszczące się w ramach jego zadań, ale czyni to na podstawie umów cywilnoprawnych.

Powyższy zapis jest odzwierciedleniem art. 13 obowiązującej od dnia 1 stycznia 2007 r. Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz.Urz.UE.L Nr 347, poz. 1 z późn. zm.) - zgodnie z którym krajowe, regionalne i lokalne organy władzy oraz inne podmioty prawa publicznego nie są uważane za podatników w związku z działalnością, którą podejmują lub transakcjami, których dokonują jako organy władzy publicznej, nawet jeśli pobierają należności, opłaty, składki lub płatności w związku z takimi działaniami lub transakcjami. Jednakże w przypadku, gdy podejmują one takie działania lub dokonują takich transakcji, są uważane za podatników w odniesieniu do tych działań lub transakcji, gdyby wykluczenie ich z kategorii podatników prowadziło do znaczących zakłóceń konkurencji. W każdych okolicznościach podmioty prawa publicznego są uważane za podatników w związku z czynnościami określonymi w załączniku I, chyba, że niewielka skala tych działań sprawia, że mogą być one pominięte.

Ponadto, na podstawie § 13 ust. 1 pkt 12 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 4 kwietnia 2011 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2013 r. poz. 247 z późn. zm.) - zwalnia się od podatku czynności związane z wykonywaniem zadań publicznych nałożonych odrębnymi przepisami, wykonywane w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność przez jednostki samorządu terytorialnego, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Z powyższego wynika, że zwolnienie od podatku VAT jednostek samorządu terytorialnego jest możliwe tylko wtedy, gdy wykonują one czynności w ramach przypisanych im specyficznych zadań i funkcji samorządowych (publicznych) i tylko w odniesieniu do tych czynności, które nie są wykonywane na podstawie zawartych przez gminę umów cywilnoprawnych.

Biorąc pod uwagę powyższe stwierdzić należy, że odpłatne udostępnianie (wynajem) przez Gminę świetlic (lub ich części) na rzecz podmiotów trzecich, jest/będzie niewątpliwie czynnością cywilnoprawną (nie zaś publicznoprawną). Tym samym dla tej czynności Gmina występuje w charakterze podatnika podatku od towarów i usług, a czynność ta w świetle ustawy o VAT jest/będzie traktowana jako odpłatne świadczenie usług.

W konsekwencji należy stwierdzić, że odpłatne udostępnianie (wynajem) przez Gminę świetlic (lub ich części) na rzecz podmiotów trzecich jest/będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem VAT, na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy w zw. z art. 8 ust. 1 ustawy.

Interpretacja dotyczy:

* zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym,

* zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Tut. Organ informuje, że w pozostałym zakresie dotyczącym podatku od towarów i usług zostały wydane odrębne rozstrzygnięcia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.