ILPP2/443-530/08-2/EWW - Możliwość odliczenia naliczonego w fakturach dla rolników ryczałtowych podatku od towarów i usług proporcjonalnie do dokonanej zapłaty.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki Akcyjnej, przedstawione we wniosku z dnia 2 czerwca 2008 r. (data wpływu 11 czerwca 2008 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie odliczenia podatku naliczonego z tytułu nabycia produktów rolnych od rolników ryczałtowych - jest nieprawidłowe.

W dniu 11 czerwca 2008 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie odliczenia podatku naliczonego z tytułu nabycia produktów rolnych od rolników ryczałtowych.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca podpisał w 2008 roku umowy kontraktacji buraków cukrowych i według umowy regulować będzie płatności dla rolników ryczałtowych w dwóch ratach.

Zapisy w umowie kontraktacyjnej są następujące:

Wypłata należności za buraki kwotowe dostarczone w ramach ilości określonej w § 1 pkt 1, będzie uregulowana za pośrednictwem banku na konto Plantatora w następujący sposób:

Za buraki cukrowe dostarczone powyżej ilości określonej w § 1 pkt 1, przeznaczone do produkcji cukru innego niż cukier kwotowy, Producent Cukru zapłaci Plantatorowi do dnia 28 lutego 2009 r.

W przypadku przeniesienia cukru wycofanego lub cukru pozakwotowego z kampanii 2008/2009 w ciężar produkcji cukru kwotowego roku gospodarczego 2009/2010 wyprodukowanego na bazie buraków dostarczonych przez Plantatora, należność za te buraki zostanie wypłacona po cenie i na warunkach tego roku, w terminie płatności pierwszej raty należności za buraki dostarczone przez Plantatora w kampanii 2009/2010, a w przypadku Plantatorów niedostarczających buraków do Producenta Cukru w kampanii 2009/2010 zobowiązania te zostaną rozliczone do dnia 30 listopada 2009 r.

W przypadku, gdy Plantator, który jest podatnikiem podatku VAT nie doręczy Producentowi Cukru prawidłowo wystawionej faktury VAT lub faktury korygującej VAT, terminy płatności należności określonych w niniejszej umowie ulegają stosownemu wydłużeniu.

Ewentualne zobowiązania Producenta Cukru i Plantatora wynikające z ustalenia ostatecznej ceny buraków, rozliczenia opłat produkcyjnych, powstałe albo wymagalne po dniu 28 lutego 2009 r., wynikające z realizacji niniejszej Umowy, zostaną uregulowane przy wypłacie pierwszej raty należności za buraki dostarczone w następnym roku gospodarczym (kampania 2009/2010), a w przypadku Plantatorów niedostarczających buraków do Producenta Cukru w kampanii 2009/2010, zobowiązania te zostaną uregulowane do dnia 30 listopada 2009 r.

W przypadku gdy Plantator jest podatnikiem podatku VAT ewentualne zobowiązania Producenta Cukru, o których mowa powyżej zostaną uregulowane tylko w przypadku dostarczenia przez Plantatora prawidłowo wystawionej faktury VAT, faktury VAT korekta.

Przy wypłacie drugiej raty należności za buraki cukrowe kwotowe dostarczone w ramach ilości określonej w § 1 pkt 1 i przy wypłacie za buraki cukrowe dostarczone powyżej ilości określonej w § 1 pkt 1, zostaną potrącone wszystkie inne wymagalne zobowiązania Plantatora wobec Producenta Cukru, które nie zostały potrącone wcześniej.

Podstawą do wypłaty jest prawidłowo wystawiona faktura VAT lub w przypadku rolników ryczałtowców faktura VAT RR wystawiona przez Producenta Cukru i podpisana przez Plantatora.

W związku z płatnością w ratach za buraki kwotowe oraz w innych terminach za buraki pozakwotowe i przeniesione, Spółka będzie składała kilka razy dyspozycje bankowe przekazania na rachunek bankowy rolnika ryczałtowego środków pieniężnych.

Zainteresowany z należnej plantatorowi płatności za buraki potrącać chce składki plantatorskie na rzecz Związków Plantatorów Buraka Cukrowego, które to składki nie dają prawa do odliczenia podatku VAT związanego z zakupem buraków cukrowych.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy Spółka może dokonać odliczenia naliczonego w fakturach dla rolników ryczałtowych podatku od towarów i usług proporcjonalnie do dokonanej zapłaty i nie odliczać podatku od towarów i usług naliczonego w fakturach dla rolników ryczałtowych proporcjonalnie do kwoty potrąconej składki plantatorskiej?

Na tle przedstawionego stanu faktycznego Wnioskodawca uważa, że zgodnie z art. 116 ust. 6 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), zryczałtowany zwrot podatku zwiększa u nabywcy produktów rolnych kwotę podatku naliczonego, o której mowa w art. 86 ust. 2, w rozliczeniu za miesiąc, w którym dokonano zapłaty, pod warunkiem że:

Natomiast zgodnie z art. 116 ust. 7 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, za datę dokonania zapłaty uważa się datę wydania dyspozycji bankowej przekazania środków finansowych na rachunek bankowy rolnika ryczałtowego, jeżeli dyspozycja ta została zrealizowana.

Nabywca produktów rolnych, tj. Spółka przy spełnieniu wyżej wymienionych warunków, ma prawo do zwiększenia naliczonego podatku od towarów i usług o zryczałtowany zwrot podatku w rozliczeniu za miesiąc, w którym dokonano zapłaty.

Ustawodawca stwierdził, że jeżeli podmiot nabywający produkty zawarł z rolnikiem ryczałtowym umowę, w której określił dłuższy termin płatności, to nabywca stosując się do zawartej umowy ma prawo do odliczenia podatku VAT. Ustawodawca jako termin odliczenia ustanowił miesiąc, w którym dokonano zapłaty należności. W ustawie nie zapisał, że jest to jeden miesiąc. Według Zainteresowanego jest to każdy miesiąc, w którym uregulowano określoną w umowie należność. Odliczenie podatku naliczonego winno być dokonane proporcjonalnie w miesiącu spełnienia każdego ze świadczeń częściowych.

Każda zapłata zwalnia w określonym zakresie z określonej kwoty długu.

Każda zapłata za buraki cukrowe dokonana wg terminów określonych w zawartej umowie kontraktacyjnej jest związana z regulowaniem należności.

W związku z powyższym zdaniem Spółki, przy płaceniu za buraki cukrowe w ratach i różnych terminach każda dokonana płatność związana z regulowaniem należności, daje jej prawo do zwiększenia podatku naliczonego związanego i wynikającego - w proporcji do niej - z kwotą regulowanej należności w miesiącu zrealizowania złożonej dyspozycji bankowej.

Wnioskodawca z należnej Plantatorowi płatności za buraki chce potrącać składki plantatorskie na rzecz Związków Plantatorów Buraka Cukrowego, które to składki nie dają prawa do odliczenia podatku VAT związanego z zakupem buraków cukrowych i Spółka nie powinna odliczać podatku, ale tylko w proporcji do kwoty potrąconej składki, przy zachowaniu prawa do odliczenia pozostałej kwoty podatku od towarów i usług.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2004 r. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu ww. podatkiem, podlegają:

W myśl art. 86 ust. 1 ustawy, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Na mocy art. 86 ust. 2 ustawy, kwotę podatku naliczonego stanowi, z zastrzeżeniem ust. 3, 7:

Zgodnie z art. 116 ust. 1 ustawy, podatnik zarejestrowany jako podatnik VAT czynny nabywający produkty rolne od rolnika ryczałtowego wystawia w dwóch egzemplarzach fakturę dokumentującą nabycie tych produktów. Oryginał faktury jest przekazywany dostawcy.

Faktura dokumentująca nabycie produktów rolnych powinna być oznaczona jako "Faktura VAT RR" i zawierać co najmniej elementy wskazane w ust. 2 tego artykułu, w tym kwotę zryczałtowanego zwrotu podatku od wartości nabytych produktów rolnych - art. 116 ust. 2 pkt 10 ustawy.

Stosownie do przepisu art. 116 ust. 6 ustawy, zryczałtowany zwrot podatku zwiększa u nabywcy produktów rolnych kwotę podatku naliczonego, o której mowa w art. 86 ust. 2, w rozliczeniu za miesiąc, w którym dokonano zapłaty, pod warunkiem że:

W myśl art. 116 ust. 7 ustawy, za datę dokonania zapłaty uważa się datę wydania dyspozycji bankowej przekazania środków finansowych na rachunek bankowy rolnika ryczałtowego, jeżeli dyspozycja ta została zrealizowana.

Przepis art. 116 ust. 8 ustawy stanowi, iż warunek, o którym mowa w ust. 6 pkt 2, dotyczy tej części zapłaty, która stanowi różnicę między kwotą należności za dostarczone produkty rolne a kwotą należności za towary i usługi dostarczone rolnikowi ryczałtowemu przez nabywcę tych produktów rolnych.

Artykuł 116 ust. 9 ustawy wskazuje, iż przez należności za towary i usługi dostarczane rolnikowi ryczałtowemu, o których mowa w ust. 8, rozumie się również potrącenia z tytułu spłat rat pożyczek i zaliczek udzielanych rolnikowi ryczałtowemu dostarczającemu produkty rolne, dokonane przez podatnika nabywającego te produkty, pod warunkiem że:

Zgodnie z treścią art. 116 ust. 9a ustawy, przez należność za towary i usługi dostarczane rolnikowi ryczałtowemu, o których mowa w ust. 8, rozumie się również potrącenia z zapłaty należności za dostarczone mleko opłat określonych w art. 33 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o organizacji rynku mleka i przetworów mlecznych (Dz. U. z 2005 r. Nr 244, poz. 2081 oraz z 2006 r. Nr 50, poz. 363).

Z przedstawionych we wniosku informacji wynika, iż Wnioskodawca, jako czynny podatnik podatku od towarów i usług, zawiera umowy kontraktacji z plantatorami buraków cukrowych. Są to zarówno rolnicy ryczałtowi jak i rolnicy będący podatnikami podatku VAT. Przedmiotowe umowy określają m.in. ilość dostarczanych buraków, terminy ich dostaw, formę płatności, a także terminy zapłaty za dostarczony towar.

Zapisy zawarte w umowach kontraktacji przewidują dłuższe niż 14 dniowe terminy płatności za dokonane dostawy buraków, a także uiszczanie należności w ratach.

W związku z taką formą płatności, Zainteresowany zamierza składać kilka razy dyspozycje bankowe przekazania środków pieniężnych na rachunek bankowy rolnika ryczałtowego.

Jego zdaniem, każda płatność związana z regulowaniem należności daje mu prawo do zwiększenia podatku naliczonego związanego z uiszczaną kwotą należności w miesiącu zrealizowania złożonej dyspozycji bankowej.

Zgodnie z przepisami ustawy, Wnioskodawca jako podatnik VAT czynny nabywający produkty rolne od rolnika ryczałtowego, jest zobowiązany wystawić fakturę VAT RR dokumentującą nabycie tych produktów, a także wypłacić zwrot podatku zryczałtowanego VAT do wysokości 6% kwoty należnej z tytułu dostawy produktów rolnych.

W przypadku rolnika będącego podatnikiem podatku VAT, to na niego przechodzi obowiązek wystawienia faktury VAT.

Wypłacony zwrot podatku stanowi dla nabywcy produktów rolnych kwotę podatku naliczonego w rozliczeniu za miesiąc, w którym dokonano zapłaty, o ile spełnione zostały warunki określone w art. 116 ust. 6 pkt 2 ustawy.

Jednym z warunków dających prawo do odliczenia podatku naliczonego jest to, aby nabywca produktów rolnych, nie później niż 14. dnia licząc od dnia zakupu, złożył dyspozycję przekazania środków finansowych na rachunek bankowy rolnika ryczałtowego, o ile dyspozycja ta została zrealizowana. Dla odliczenia kwoty zryczałtowanego zwrotu podatku nie jest zatem istotne kiedy wystawiono fakturę VAT RR, a jedynie kiedy (w którym miesiącu) wydano dyspozycję przekazania środków pieniężnych na konto rolnika ryczałtowego.

Zasada ta nie dotyczy jednak sytuacji, gdy rolnik ryczałtowy zawarł z podatnikiem nabywającym produkty rolne umowę określającą dłuższy termin płatności (np. umowa kontraktacji). W takim przypadku zapłata nie musi być zrealizowana w ciągu 14 dni, a w terminach określonych w umowie, jednak skorzystanie z prawa do odliczenia podatku nie będzie możliwe, dopóki zapłata ta nie nastąpi. Dopiero uiszczenie całej należności, będzie uprawniać podatnika do odliczenia zryczałtowanego zwrotu wypłacanego rolnikowi. Dokonanie zapłaty w części nie uprawnia do odliczenia (proporcjonalnej) części zryczałtowanego zwrotu w tej zapłacie.

Ustawodawca w cytowanym przepisie używa sformułowania zapłata należności. W związku z tym należy przyjąć, że należność jest to kwota wynikająca z faktury VAT RR, którą nabywca produktów rolnych winien wypłacić rolnikowi ryczałtowemu. Zapłatą zaś jest uiszczenie należności za towar, usługę, czyli zwolnienie się z długu. W konsekwencji zapłata odnosi się do pełnej kwoty należności obejmującej zryczałtowany zwrot podatku. Częściowe uiszczenie należności nie jest wystarczające dla dokonania odliczenia. Jeżeli więc podatnik dokona zapłaty w ratach należy przyjąć, iż miesiącem, w którym nabywa prawo do podwyższenia podatku naliczonego o kwotę zryczałtowanego zwrotu jest miesiąc, w którym nastąpiła płatność ostatniej raty. Wtedy dopiero zostanie spełniony omawiany warunek zapłaty należności za produkty rolne.

W przypadku, gdy na fakturze VAT RR dokumentującej zakup od rolnika ryczałtowego produktów rolnych zostaną zamieszczone dane identyfikujące dokument potwierdzający przekazanie częściowych wpłat na rachunek bankowy rolnika, a pełna zapłata za zakupiony towar nastąpi z zachowaniem warunków określonych w cyt. art. 116 ust. 6 pkt 2 ustawy, podatnik ma prawo do powiększenia kwoty podatku naliczonego o zryczałtowany zwrot podatku zawartego w wystawionej fakturze VAT RR oraz prawo do odliczenia od podatku należnego podatku naliczonego z tych faktur w rozliczeniu za miesiąc, w którym dokonano pełnej zapłaty.

W związku z powyższym stwierdza się, iż Wnioskodawca jako podatnik nabywający produkty rolne od rolnika ryczałtowego, rozliczający podatek od towarów i usług, nie jest uprawniony do powiększenia podatku naliczonego tylko o taką kwotę zryczałtowanego zwrotu podatku, jaka odpowiada procentowi kwoty przekazanej w danym miesiącu na rachunek bankowy rolnika ryczałtowego w stosunku do całej kwoty należności za produkty rolne, gdyż w takiej sytuacji nie zostaje spełniony warunek zapłaty należności za produkty rolne, obejmującej również kwotę zryczałtowanego zwrotu podatku.

Warunek całkowitej zapłaty należności z faktury VAT RR dotyczy tej części, która stanowi różnicę między kwotą należności za sprzedane produkty rolne, a kwotą należności za towary i usługi sprzedane rolnikowi ryczałtowemu przez nabywcę tych produktów.

Bardzo często w przypadku działalności rolniczej, późniejszy nabywca produktów rolnych dostarcza rolnikowi ryczałtowemu towary (np.: nasiona, nawozy), czy usługi (np. wypożyczenie kombajnu). W rozliczeniu faktury VAT RR dostawy te traktowane są jako kompensata za część lub całą należność za dostarczone produkty rolne.

Jeżeli więc Wnioskodawca dokonał na rzecz rolnika ryczałtowego dostawy towarów lub usług, które w części pokrywają kwotę należności za dostarczone produkty rolne, obowiązek zapłaty na rachunek bankowy powstanie tylko do pozostałej części należności. Zasada ta znajduje także zastosowanie w przypadku potrąceń z tytułu spłat rat pożyczek i zaliczek udzielanych rolnikowi ryczałtowemu, przy spełnieniu warunków określonych w art. 116 ust. 9 i 9a ustawy.

Wnioskodawca z należności dla Plantatorów będzie potrącać składki plantatorskie na rzecz Związków Plantatorów Buraka Cukrowego, które nie dają prawa do odliczenia podatku VAT związanego z zakupem buraków cukrowych. Spółka stoi na stanowisku, iż nie powinna odliczać podatku, ale tylko w proporcji do kwoty potrąconej składki, przy zachowaniu prawa do odliczenia pozostałej kwoty podatku od towarów i usług.

Treść powołanych wyżej przepisów art. 116 ustawy, prowadzi do wniosku, iż w przedmiotowej sprawie Zainteresowanemu nie przysługuje prawo zwiększenia podatku naliczonego, o którym mowa w art. 86 ustawy, o cały zryczałtowany zwrot podatku, gdyż opłata plantatorska, potrącana na rzecz Związków Plantatorów Buraka Cukrowego nie mieści się w katalogu czynności wymienionych w art. 116 ust. 8-9a ustawy.

W związku z powyższym Wnioskodawca dokonując potrącenia przedmiotowych opłat ze zobowiązań wobec rolnika ryczałtowego wynikających z faktur VAT RR, nie może skorzystać z prawa do zwiększenia podatku naliczonego o podatek wynikający z tych faktur w części dotyczącej składki.

Dokonując potrąceń Spółka może doliczyć tylko taką kwotę zryczałtowanego zwrotu podatku, jaka odpowiada procentowi kwoty przekazanej na rachunek bankowy rolnika w stosunku do całej kwoty należności, jednak jak wskazano powyżej, dopiero w momencie uiszczenia całej należności wynikającej z faktury VAT RR, dokumentującej dokonaną dostawę produktów rolnych.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.