ILPP2/443-528/14-2/EN - Określenie terminu do dokonania przez spółkę obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wynikającego z faktur dokumentujących nabycie towarów i usług, doręczonych przez kontrahenta z opóźnieniem.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością przedstawione we wniosku z dnia 6 maja 2014 r. (data wpływu 12 maja 2014 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego - jest prawidłowe.

W dniu 12 maja 2014 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do obniżenia kwoty podatku należnego.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny oraz zdarzenie przyszłe.

Spółka (dalej: Wnioskodawca) prowadzi działalność gospodarczą w zakresie produkcji materiałów izolacyjnych ze skalnej wełny mineralnej, wykorzystywanych m.in. w budownictwie mieszkaniowym, budownictwie przemysłowym, energetyce oraz ogrzewnictwie. Spółka jest zarejestrowanym i czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług, produkty sprzedawane przez Spółkę są opodatkowane podstawową stawką VAT. Wnioskodawca rozlicza podatek od towarów usług miesięcznie, składając deklaracje VAT-7.

W ramach prowadzonej działalności gospodarczej Wnioskodawca nabywa szereg towarów i usług. Towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Zdarza się, że oryginały faktur dokumentujących opisane powyżej nabycia wpływają do Spółki z dużym opóźnieniem lub nie wpływają wcale, w związku z czym Wnioskodawca zwraca się do dostawcy o wystawienie duplikatu faktury.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

W jakim terminie Spółka może odliczyć podatek naliczony z faktur dokumentujących nabycie towarów i usług lub ich duplikatów.

Zdaniem Wnioskodawcy, zgodnie z art. 86 ust. 10 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego powstaje w rozliczeniu za okres, w którym w odniesieniu do nabytych lub importowanych przez podatnika towarów i usług powstał obowiązek podatkowy. Jednakie zgodnie z art. 86 ust. 10b pkt 1 ustawy, prawo do obniżenia podatku powstaje nie wcześniej niż w rozliczeniu za okres, w którym podatnik otrzymał fakturę lub dokument celny. Zgodnie natomiast z art. 86 ust. 11 ustawy, jeżeli podatnik nie dokonał obniżenia kwoty podatku należnego w terminach określonych w ust. 10, 10d i 10e, może obniżyć kwotę podatku należnego w deklaracji podatkowej za jeden z dwóch następnych okresów rozliczeniowych.

Ustawa o podatku od towarów i usług nie precyzuje, w odniesieniu do jakiego okresu należy liczyć dwa następne okresy rozliczeniowe, o których mowa w art. 86 ust. 11. Zdaniem Spółki termin ten należy liczyć od miesiąca, w którym łącznie zostały spełnione warunki dokonania odliczenia przewidziane w art. 86 ust. 10 i ust. 10b pkt 1 ustawy, to znaczy od miesiąca, w którym w odniesieniu do nabytych lub importowanych przez podatnika towarów i usług powstał obowiązek podatkowy albo w którym podatnik otrzymał fakturę, duplikat faktury lub dokument celny, przy czym jako początek terminu należy przyjąć późniejszą z powyższych dat. Przykładowo: jeżeli w kwietniu 2014 r. Spółka otrzymała towar, a fakturę dokumentującą zakup otrzyma w maju 2014 r., ma prawo do odliczenia naliczonego podatku w deklaracji VAT-7 za maj, czerwiec lub lipiec 2014 r. Jeżeli natomiast Wnioskodawca nie dokona obniżenia podatku należnego o podatek naliczony w rozliczeniu za żaden z powyższych okresów rozliczeniowych, w myśl art. 86 ust. 13 ustawy o podatku od towarów i usług, będzie mógł dokonać obniżenia podatku poprzez korektę deklaracji podatkowej za maj 2014 r. (to jest miesiąc, w którym faktycznie powstało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego), nie później niż w ciągu 5 lat, licząc od początku roku, w którym powstało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego. Na podobnym stanowisku stanął Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy w interpretacji indywidualnej nr ITPP2/443-1367/13/AK z 4 marca 2014 r.

Zdaniem Spółki inne rozumienie cytowanych powyżej przepisów mogłoby prowadzić w niektórych sytuacjach do całkowitej utraty prawa do odliczenia naliczonego podatku, co jest sprzeczne z wynikającą z art. 86 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług oraz z art. 168 Dyrektywy Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej, zasadą neutralności, należącej do fundamentalnych cech podatku od towarów i usług.

Przykładowo, gdyby przyjąć, że określenie "dwa następne okresy rozliczeniowe odnosi się do miesiąca, w którym w odniesieniu do nabytych lub importowanych przez podatnika towarów i usług powstał obowiązek podatkowy, to w sytuacji, gdyby Wnioskodawca otrzymał fakturę dokumentującą zakup (lub jej duplikat) po upływie dwóch miesięcy następujących po miesiącu powstania obowiązku podatkowego (w przytoczonym powyżej przykładzie byłby to lipiec 2014 r.), odliczenie podatku w jakimkolwiek z okresów rozliczeniowych stałoby w sprzeczności z cytowanymi przepisami. Warunki odliczenia wynikające z przepisów art. 86 ust. 10 i 11 byłyby bowiem spełnione w rozliczeniu za kwiecień, maj lub czerwiec 2014 r., natomiast warunek wynikający z art. 86 ust. 10b pkt 1 ustawy - w rozliczeniu za lipiec 2014 r. W żadnym z okresów rozliczeniowych warunki te nie byłyby zatem spełnione łącznie.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Podstawowe zasady dotyczące odliczania podatku naliczonego zostały sformułowane w art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą. W myśl tego przepisu, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15 ustawy, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Stosownie do art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy, kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu:

Z powyższego wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).

Przedstawiona wyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

Należy zauważyć, że formułując w art. 86 ust. 1 ustawy warunek związku ze sprzedażą opodatkowaną, ustawodawca nie uzależnia prawa do odliczenia od związku zakupu z obecnie wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi. Wystarczającym jest, że z okoliczności towarzyszących nabyciu towarów lub usług przy uwzględnieniu rodzaju prowadzonej przez podatnika działalności gospodarczej wynika, że zakupy te dokonane są w celu ich wykorzystania w ramach jego działalności opodatkowanej.

Zatem w podatku od towarów i usług obowiązuje zasada tzw. "niezwłocznego odliczenia podatku naliczonego". Zasada ta wyraża się tym, że podatnik, aby skorzystać z prawa do odliczenia, nie musi czekać aż nabyty towar lub usługa zostaną odsprzedane lub efektywnie wykorzystane na potrzeby działalności opodatkowanej.

W każdym przypadku należy dokonać oceny, czy intencją podatnika wykonującego określone czynności, z którymi łączą się skutki podatkowo-prawne, było wykonywanie czynności opodatkowanych.

Prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego podatnik może zrealizować w terminach określonych w art. 86 ust. 10-13 ustawy.

Jak postanowiono w art. 86 ust. 10 ustawy, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego powstaje w rozliczeniu za okres, w którym w odniesieniu do nabytych lub importowanych przez podatnika towarów i usług powstał obowiązek podatkowy.

Stosownie do art. 86 ust. 10b pkt 1 ustawy, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w przypadkach, o których mowa w ust. 2 pkt 1 oraz pkt 2 lit. a - powstaje nie wcześniej niż w rozliczeniu za okres, w którym podatnik otrzymał fakturę lub dokument celny.

Na podstawie art. 86 ust. 10c ustawy, przepis ust. 10 stosuje się odpowiednio do całości lub części zapłaty uiszczanej przed dokonaniem dostawy lub wykonaniem usługi.

Jeżeli podatnik nie dokonał obniżenia kwoty podatku należnego w terminach określonych w ust. 10, 10d, 10e, może obniżyć kwotę podatku należnego w deklaracji podatkowej za jeden z dwóch następnych okresów rozliczeniowych (art. 86 ust. 11 ustawy).

Zgodnie z art. 86 ust. 13 ustawy, jeżeli podatnik nie dokonał obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w terminach, o których mowa w ust. 10, 10d, 10e i 11, może on obniżyć kwotę podatku należnego przez dokonanie korekty deklaracji podatkowej za okres, w którym powstało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, nie później jednak niż w ciągu 5 lat, licząc od początku roku, w którym powstało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, z zastrzeżeniem ust. 13a.

Analiza przywołanych wyżej przepisów wskazuje, że prawo do odliczenia podatku naliczonego generalnie skorelowane jest z momentem, w którym podatek VAT staje się wymagalny, czyli z momentem powstania obowiązku podatkowego. Jednakże aby podatnik nabył prawo do odliczenia muszą zostać spełnione jeszcze dwie przesłanki, tj. transakcja faktycznie zaistniała i podatnik posiada fakturę dokumentującą tą transakcję.

A zatem należy stwierdzić, że odliczenia podatku naliczonego na podstawie art. 86 ust. 10 i 10b pkt 1 ustawy w odniesieniu do nabytych towarów lub wyświadczonych usług - co do zasady - można dokonać dopiero w rozliczeniu za okres, w którym spełnione są łącznie następujące przesłanki:

* powstał obowiązek podatkowy w odniesieniu do nabywanych towarów i usług,

* doszło do faktycznego nabycia tych towarów i usług,

* podatnik jest w posiadaniu faktury dokumentującej tą transakcję.

W tym miejscu wyjaśniać zatem należy, kiedy - w myśl przepisów podatku od towarów i usług - powstaje obowiązek podatkowy.

Jak stanowi art. 19a ust. 1 ustawy, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania dostawy towarów lub wykonania usługi, z zastrzeżeniem ust. 5 i 7-11, art. 14 ust. 6, art. 20 i art. 21 ust. 1.

Podkreślenia wymaga, że przepis art. 19a ust. 1 ustawy formułuje zasadę ogólną, zgodnie z którą obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania dostawy towaru bądź wykonania usługi co oznacza, że podatek staje się wymagalny w rozliczeniu za okres, w którym dokonana została dostawa towarów bądź świadczenie usług i powinien być rozliczony za ten okres. Unormowanie zawarte w cyt. art. 19a ust. 1 ustawy pozostaje w zgodzie z art. 63 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. U.UE. serii L Nr 347 str. 1 z późn. zm.), zgodnie z którym zdarzenie powodujące powstanie obowiązku podatkowego ma miejsce, a VAT staje się wymagalny w momencie dostarczenia towarów lub wykonania usług.

Na marginesie można nadmienić, że wprowadzone od 1 stycznia 2014 r. przez ustawodawcę zmiany w art. 86 ustawy związane są po pierwsze z blokiem zmian modyfikujących moment powstania obowiązku podatkowego w podatku od towarów i usług, po drugie odpowiadają postanowieniom Dyrektywy 2006/112/WE, a po trzecie są zgodne z orzecznictwem TSUE, który np. w wyroku z 24 kwietnia 2004 r. w sprawie C-152/02 stwierdził, że dla celów odliczenia podatku naliczonego, o którym mowa w art. 17 ust. 2 lit. a VI Dyrektywy (poprzedzająca Dyrektywę 2006/112/WE - VI Dyrektywa Rady 77/388/EWG z dnia 17 maja 1977 r. w sprawie harmonizacji ustawodawstw Państw Członkowskich w odniesieniu do podatków obrotowych - Wspólny system podatku od wartości dodanej: ujednolicona podstawa opodatkowania, wyjaśnienie Organu), akapit pierwszy art. 18 ust. 2 VI Dyrektywy należy interpretować w ten sposób, że prawo do odliczenia należy realizować w stosunku do okresu rozliczeniowego, w którym obydwa warunki przewidziane w tym przepisie są spełnione, tj. towary zostały dostarczone lub usługi wykonane oraz podatnik jest w posiadaniu faktury lub dokumentu, który na podstawie kryteriów ustalonych przez dane państwo członkowskie może pełnić rolę faktury.

Jeżeli podatnik nie dokonał odliczenia podatku naliczonego w oparciu o art. 86 ust. 10 ustawy (z uwzględnieniem warunku wskazanego w art. 86 ust. 10b pkt 1 ustawy), na podstawie art. 86 ust. 11 ustawy będzie mógł dokonać tego odliczenia w dwóch kolejnych okresach rozliczeniowych. Przy czym - co należy podkreślić - termin "dwóch kolejnych okresów rozliczeniowych" do odliczenia podatku będzie liczony dopiero od okresu, w którym zostaną spełnione łącznie wskazane wyżej przesłanki do odliczenia.

W sytuacji natomiast, gdy podatnik nie odliczył podatku naliczonego ani zgodnie z art. 86 ust. 10 ustawy (z uwzględnieniem art. 86 ust. 10b pkt 1 ustawy), ani w terminie, o którym mowa w art. 86 ust. 11 ustawy - na podstawie art. 86 ust. 13 ustawy - będzie mógł zrealizować to prawo poprzez dokonanie korekty deklaracji podatkowej za okres, w którym powstało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, tj. za pierwszy okres rozliczeniowy, w którym spełnił wszystkie warunki do dokonania odliczenia, nie później jednak niż w ciągu 5 lat, licząc od początku roku, w którym powstało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego.

Podkreślić należy, że ustawodawca stworzył podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy, który to przepis określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Z danych przedstawionych we wniosku wynika, że Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą w zakresie produkcji materiałów izolacyjnych ze skalnej wełny mineralnej, wykorzystywanych m.in. w budownictwie mieszkaniowym, budownictwie przemysłowym, energetyce oraz ogrzewnictwie. Spółka jest zarejestrowanym i czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług, produkty sprzedawane przez Spółkę są opodatkowane podstawową stawką VAT. Wnioskodawca rozlicza podatek od towarów i usług miesięcznie, składając deklaracje VAT-7. W ramach prowadzonej działalności gospodarczej Wnioskodawca nabywa szereg towarów i usług, które są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Zdarza się, że oryginały faktur dokumentujących opisane powyżej nabycia wpływają do Wnioskodawcy z dużym opóźnieniem lub nie wpływają wcale, w związku z czym Wnioskodawca zwraca się do dostawcy o wystawienie duplikatu faktury.

W związku z powyższym Spółka ma wątpliwości, w jakim terminie może odliczyć podatek naliczony z faktur dokumentujących nabycie towarów i usług lub ich duplikatów.

W przypadku otrzymania faktury z opóźnieniem w stosunku do daty powstania obowiązku podatkowego dla czynności, którą dokumentuje, odliczenie podatku w niej zawartego będzie możliwe dopiero po otrzymaniu tej faktury, nawet wtedy, gdy pomiędzy datą obowiązku podatkowego a otrzymaniem faktury minęło więcej niż trzy miesiące. Ponadto możliwość odroczenia odliczenia podatku naliczonego do dwóch okresów sprawozdawczych, o których mowa w art. 86 ust. 11 ustawy, będzie odnosiła się do daty początkowej, którą określi się datę faktycznego otrzymania faktury.

Odnośnie duplikatu faktury należy wskazać, że zgodnie z zapisami art. 106b ust. 1 ustawy, podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą:

Artykuł 106 I ust. 1 ustawy stanowi natomiast, że w przypadku gdy faktura ulegnie zniszczeniu albo zaginie:

Faktura wystawiona ponownie powinna zawierać wyraz "DUPLIKAT" oraz datę jej wystawienia (art. 106I ust. 2 ustawy).

Z powyższych przepisów wynika, że duplikat jest ponownie wystawioną na wniosek nabywcy fakturą, zawierającą dane zawarte w fakturze, która uległa zniszczeniu albo zaginęła, opatrzoną wyrazem "duplikat". Duplikat faktury wystawia sprzedawca na wniosek nabywcy wyłącznie w przypadku, gdy faktura pierwotna ulegnie zniszczeniu bądź zaginie. Duplikat faktury, ma moc prawną równą fakturze pierwotnej (duplikat faktury stanowi powtórzenie danych zawartych w fakturze pierwotnej), dokumentuje w ten sam sposób to samo zdarzenie gospodarcze, co faktura "pierwotna" i stanowi na równi z nią podstawę do odliczenia podatku naliczonego.

Biorąc pod uwagę treść przywołanych wyżej przepisów obowiązujących od 1 stycznia 2014 r. należy stwierdzić, że prawo Spółki do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony - zgodnie z art. 86 ust. 10 i 10b pkt 1 ustawy - powstaje w rozliczeniu za okres, w którym powstał obowiązek podatkowy dotyczący danej transakcji, przy czym nie wcześniej niż w rozliczeniu za okres, w którym Spółka otrzymała fakturę lub duplikat faktury bądź dokument celny dokumentujący daną dostawę towarów i świadczenie usług.

Natomiast jeżeli Spółka nie odliczy podatku naliczonego w miesiącu, w którym spełnione zostaną wszystkie przesłanki warunkujące skorzystanie z tego prawa - na podstawie art. 86 ust. 11 ustawy - będzie miała możliwość zrealizowania prawa do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony w deklaracji podatkowej za jeden z dwóch następnych okresów rozliczeniowych, następujących po okresie, w którym Spółka nabyła prawo do odliczenia, tj. po miesiącu, w którym Spółka otrzymała fakturę lub duplikat faktury bądź dokument celny dokumentujący daną dostawę towarów i świadczenie usług.

Z kolei jeżeli do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony nie dojdzie w deklaracjach za jeden z dwóch kolejnych okresów rozliczeniowych, następujących po okresie, w którym Spółka otrzymała fakturę lub duplikat faktury bądź dokument celny dokumentujący daną dostawę towarów i świadczenie usług - Spółka, zgodnie z art. 86 ust. 13 ustawy, może dokonać obniżenia podatku należnego o podatek naliczony wyłącznie poprzez korektę deklaracji podatkowej za miesiąc, w którym Spółka otrzymała ww. dokument, nie później niż w ciągu 5 lat, licząc od początku roku, w którym powstało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego.

Interpretacja dotyczy:

* zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia,

* zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gorzowie Wielkopolskim, ul. Dąbrowskiego 13, 66-400 Gorzów Wielkopolski, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.