ILPP2/443-396/09-3/EN

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 23 marca 2009 r. (data wpływu 26 marca 2009 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie odliczenia podatku naliczonego - jest prawidłowe.

W dniu 26 marca 2009 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie odliczenia podatku naliczonego.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca (dalej Spółka) jest profesjonalnym organizatorem turystyki biznesowej, specjalizującym się w branży MICE (Meetings - spotkania, Incentives - programy motywacyjne, Conferences - kongresy i konferencje, Events - wydarzenia specjalne).

W praktyce Spółka zajmuje się kompleksową organizacją szkoleń, konferencji i spotkań firmowych dla swoich klientów. W ramach tej działalności dokonuje zakupu od różnych podwykonawców usług takich jak np.:

Z zakupionych usług Spółka tworzy dla klientów spójną całość w postaci produktu polegającego na kompleksowej organizacji szkolenia, konferencji lub innego typu spotkania firmowego. Celem i skutkiem realizacji ww. imprez jest uzyskiwanie przez firmy będące klientem Spółki wymiernych korzyści np. przychodów ze sprzedaży produktów, poprzez szkolenie pracowników, zwiększanie efektywności pracy i wzmocnienie identyfikacji pracowników z firmą.

W niektórych przypadkach Spółka dokonuje zakupów od podmiotów trzecich zajmujących się organizacją kongresów np. hoteli, łączną usługę organizacji kongresu (konferencji) obejmującą noclegi, gastronomię oraz wynajem sal, za którą otrzymuje zbiorczą fakturę opodatkowaną podatkiem 22%.

Co istotne, Spółka obsługuje wyłącznie grupowe wyjazdy firmowe - natomiast nie obsługuje klientów indywidualnych. Pomimo posiadania aktualnego wpisu do rejestru organizatorów turystyki i pośredników turystycznych działalność Spółki nie zajmuje się ani organizacją turystyki rozumianej jako wypoczynek turystów, ani pośrednictwem turystycznym rozumianym jako sprzedaż wycieczek. Celem organizowanych przez Spółkę wydarzeń nie jest ani turystyka w słownikowym znaczeniu - zaczerpniętym z internetowego słownika języka polskiego Wydawnictwa Naukowego PWN SA - zdefiniowana następująco:

ani usługi turystyki w znaczeniu wynikającym wprost z ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o usługach turystycznych, gdyż uczestnicy tych kongresów i szkoleń przez cały czas są w pracy. Tymczasem, w myśl definicji zawartych w art. 3 ww. ustawy, dla uznania danej usługi za usługę turystyczną uznać należy usługę świadczoną na rzecz turysty lub odwiedzającego, tj. osoby, której celem nie jest podjęcie pracy w odwiedzanej miejscowości.

Wnioskodawca każdorazowo zawiera ze Zleceniodawcami umowy, z treści których wynika, że przedmiotem usługi jest zorganizowanie i obsługa kongresu (konferencji, szkolenia). W części zawartych przez Wnioskodawcę umów poszczególne części składowe usług, (tj. zapewnienie pomieszczeń, gdzie prowadzone są szkolenia, noclegów, wyżywienia i imprez towarzyszących) z reguły nie są odrębnie wycenione - podana jest ogólna kwota wynagrodzenia za wykonanie całej usługi zorganizowania szkolenia. W przypadku innych umów, zawierają one załączoną specyfikację, z której wynika wartość poszczególnych pozycji (m.in.: wyżywienia, noclegów, oprawy artystycznej), które składały się na usługę zorganizowania kongresu (szkolenia) jako całości. Po wykonaniu usług Spółka obciąża Zleceniodawcę fakturą VAT z opisem: "organizacja kongresu/konferencji/szkolenia w... w dniach..." i kwotą należną z tytułu zawartej umowy.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy Spółka nabywając od innego podmiotu zajmującego się organizacją kongresów (np. hotelu), łączną usługę organizacji kongresu (konferencji) obejmującą noclegi, gastronomię oraz wynajem sal, opodatkowaną podatkiem 22%, która to usługa stanowi następnie składową usługi organizacji kongresu, konferencji lub szkolenia świadczonej przez Spółkę, ma prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego w wystawionej fakturze.

Zdaniem Wnioskodawcy, podatek naliczony wynikający z faktury dokumentującej wydatki na usługę organizacji kongresu, poniesione w związku z organizacją dla kontrahentów Spółki usług organizacji kongresu, konferencji, czy szkolenia będzie podlegał odliczeniu w trybie przepisu art. 86 ust. 1 ustawy również - w sytuacji, gdy w skład zakupionej usługi wchodzić będą usługi noclegowe, czy gastronomiczne nie wyszczególnione jednak w otrzymanej fakturze.

Z ogólnej zasady zawartej w tych przepisach (art. 86 ust. 1 ustawy o VAT) wynika, iż podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Kwotę podatku naliczonego - z zastrzeżeniem ust. 3-7 - stanowi m.in. suma kwot podatku określonych w fakturach otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług (art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a) ustawy o VAT).

W art. 88 ustawy o VAT ustawodawca określił przypadki, w których nie stosuje się obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego. I tak, zgodnie z ust. 1 pkt 4 tego artykułu obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się do nabywanych przez podatnika usług noclegowych i gastronomicznych.

Mając na uwadze przywołane powyżej przepisy ustawy o VAT, w kontekście przedstawionego na wstępie stanu faktycznego, w ocenie Spółki nie jest możliwe przyjęcie wprost, iż w stosunku do usług gastronomicznych i hotelowych składających się na usługę zorganizowania kongresu, nie przysługuje jej prawo do obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego. W tym przypadku bowiem występują świadczenia złożone. Wskazuje na to charakter nabytych usług, które składają się z różnych świadczeń, prowadzących jednak do jednego celu, jakim jest kompleksowa obsługa uczestników kongresu, konferencji, czy szkolenia.

Kierując się powyższym, Spółka zawiera umowy ze zleceniobiorcami, z treści których wynika, że przedmiotem usługi jest zorganizowanie kongresu, a w szczególności: wynajęcie obiektu wraz z salą szkoleniową, zapewnienie miejsc noclegowych, przygotowanie konsumpcji i zapewnienie obsługi cateringowej podczas całej imprezy. Po wykonaniu przez zleceniobiorców usług, Spółka obciążana jest fakturami VAT z opisem "organizacja kongresu w... w dniach..." i łączną kwotą należną z tytułu zawartej umowy. Do faktur tych czasami dołączana jest specyfikacja poszczególnych składowych usługi, z której wynika jaki był koszt jednostkowy wynajmu sali, noclegów, czy wyżywienia.

W orzeczeniach dotyczących tej kwestii ETS wyraźnie wskazuje, że "aby ustalić dla celu podatku od wartości dodanej czy świadczenie usług obejmujące kilka części składowych należy traktować jako pojedyncze świadczenie, czy też jako dwa lub więcej świadczeń, należy przede wszystkim wziąć pod uwagę fakt, że świadczenie obejmujące z ekonomicznego punktu widzenia jedną usługę nie powinno być sztucznie dzielone" - wyrok ETS z dnia 25 lutego 1999 r. C-349/96 Card Protection Plan Ltd v Commissioners of Customs and Excise oraz wyrok ETS z dnia 22 października 1998 r. C-308/96 Commissioners of Customs and Excise v Madget and Baldwin.

Podobnie przyjął Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 9 grudnia 1998 r. (sygn. akt SA/Sz 2479/97, POP 2000, nr 1, poz. 20) stwierdzając, iż biorąc pod uwagę definicję usług zawartą w "Objaśnieniach wstępnych do Klasyfikacji wyrobów i usług", należy uznać, iż czynnikiem wyróżniającym konkretną czynność jako czynność usługową (usługę) jest przede wszystkim to, że świadczenie tej czynności zmierza do bezpośredniego zaspokojenia określonej potrzeby zamawiającego w procesie prowadzonej przezeń działalności produkcyjnej, służąc tym samym tej działalności produkcyjnej, albo też do zaspokojenia potrzeb zamawiającego o charakterze konsumpcyjnym. Na podstawie tej tezy można uznać, że wyodrębnianie z usługi świadczonej przez jeden podmiot poszczególnych jej elementów jako osobnych usług nie jest poprawne, jeśli wszystkie one zmierzają do bezpośredniego zaspokojenia określonej potrzeby zamawiającego wymienionej w umowie.

W świetle cyt. wyżej art. 88 ust. 1 pkt 4 ustawy i wynikających z tej regulacji ograniczeń w prawie do odliczenia - podatek VAT z tytułu nabycia usług noclegowych i gastronomicznych nie podlega odliczeniu. Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji indywidualnej z dnia 19 stycznia 2009 r. (sygn. ILPP2/443-978/08-3/MN) wydanej dla analogicznego stanu faktycznego stwierdził, iż "powyższe ograniczenie nie ma jednak zastosowania w sytuacji, gdy przedmiotem zakupu jest organizacja całego szkolenia, czyli co do istoty jedna usługa, na którą składają się poszczególne elementy, w tym usługi noclegowe, czy gastronomiczne", co stanowi jednoznaczne potwierdzenie przysługującego Spółce prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wynikającego z faktury za usługę organizacji kongresu w sytuacji, gdy poniesione wydatki związane będą z wykonywanymi przez Spółkę czynnościami opodatkowanymi.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

W myśl art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy, kwotę podatku naliczonego stanowi, z zastrzeżeniem ust. 3-7, suma kwot podatku określonych w fakturach otrzymanych przez podatnika:

Z powyższego wynika, że prawo do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione następujące warunki: odliczenia dokonuje podatnik podatku od towarów i usług, a towary i usługi, z których nabyciem wiąże się podatek naliczony, są wykorzystywane do czynności opodatkowanych.

Stosownie do art. 88 ust. 1 pkt 4 ustawy, obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się do nabywanych przez podatnika usług noclegowych i gastronomicznych, z wyjątkiem:

Z sytuacji przedstawionej we wniosku wynika, że Spółka zajmuje się kompleksową organizacją szkoleń, konferencji i spotkań firmowych dla swoich klientów. W ramach tej działalności Wnioskodawca kupuje od podwykonawców następujące usługi, np.: od hoteli - usługi noclegowe, gastronomiczne, wynajem sal konferencyjnych i sprzętu konferencyjnego itp., od przewoźników - usługi transportowe, od innych podwykonawców - technikę estradową (scena, nagłośnienie, oświetlenie itp.), zajęcia integracyjne, usługi konferansjerskie (prowadzenie imprez), usługi fotograficzne i filmowe itd. Z zakupionych usług Zainteresowany tworzy dla klientów spójną całość w postaci produktu polegającego na kompleksowej organizacji szkolenia, konferencji lub innego typu spotkania firmowego. Celem i skutkiem realizacji ww. imprez jest uzyskiwanie przez firmy, będące klientami Spółki, wymiernych korzyści np. przychodów ze sprzedaży produktów poprzez szkolenie pracowników, zwiększanie efektywności pracy i wzmocnienie identyfikacji pracowników z firmą.

W niektórych przypadkach Spółka dokonuje zakupów od podmiotów trzecich zajmujących się organizacją kongresów (np. hoteli), łączną usługę organizacji kongresu (konferencji) obejmującą noclegi, gastronomię oraz wynajem sal, za którą otrzymuje zbiorczą fakturę opodatkowaną podatkiem 22%.

Z opisu stanu faktycznego wynika, że wśród ponoszonych przez Wnioskodawcę kosztów znajdują się również wydatki dotyczące usług noclegowych i gastronomicznych. W świetle cyt. wyżej art. 88 ust. 1 pkt 4 ustawy i wynikających z tej regulacji ograniczeń w prawie do odliczenia - podatek VAT z tytułu nabycia usług noclegowych i gastronomicznych nie podlega odliczeniu.

Powyższe ograniczenie nie ma jednak zastosowania w sytuacji, gdy przedmiotem zakupu jest organizacja całego szkolenia, konferencji czy spotkania firmowego, czyli co do istoty jedna usługa, na którą składają się poszczególne elementy, w tym usługi noclegowe czy gastronomiczne.

Zatem, w sytuacji otrzymania od podmiotu trzeciego - usługodawcy świadczącego usługę (np. hotelu) - faktury VAT za całościową organizację kongresu, konferencji lub szkolenia, w której poszczególne elementy stanowią integralną część usługi, Wnioskodawcy przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wynikającego z tej faktury, pod warunkiem, iż poniesione wydatki związane są z wykonywanymi przez Zainteresowanego czynnościami opodatkowanymi.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Dodatkowo informuje się, że w niniejszej interpretacji załatwiono wniosek w zakresie odliczenia podatku naliczonego. Natomiast w kwestii wystawiania faktur VAT zostało wydane odrębne rozstrzygnięcie z dnia 18 czerwca 2009 r. nr ILPP2/443-396/09-2/EN.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.