ILPP2/443-377/09-3/MN

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko, przedstawione we wniosku z dnia 20 marca 2009 r. (data wpływu 23 marca 2009 r.), uzupełnionym pismem z dnia 27 kwietnia 2009 r. (data wpływu 30 kwietnia 2009 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia od podatku świadczonych usług - jest nieprawidłowe.

W dniu 23 marca 2009 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia od podatku świadczonych usług. Wniosek został uzupełniony pismem z dnia 27 kwietnia 2009 r. (data wpływu 30 kwietnia 2009 r.) o doprecyzowanie zdarzenia przyszłego.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

XX (dalej "Spółka", "Wnioskodawca") prowadzi działalność w zakresie leasingu (przede wszystkim rzeczy ruchomych). W celu pozyskania finansowania prowadzonej działalności Spółka (jako tzw. inicjator sekurytyzacji) przeprowadzi transakcję sekurytyzacyjną ("Sekurytyzacji").

W ramach planowanej Sekurytyzacji, YY (spółka z siedzibą w Irlandii, dalej "Kontrahent") zawrze z Wnioskodawcą umowę nabycia wierzytelności (głównie wierzytelności przyszłych) z umów leasingu ("Umowa Nabycia Wierzytelności"). Zgodnie z Umową Nabycia Wierzytelności, Kontrahent będzie nabywać od Spółki wierzytelności wynikające z zawieranych przez nią umów leasingu. Czynności wykonywane przez Kontrahenta na rzecz Spółki w ramach Umowy mają na celu zapewnienie finansowania jej działalności. Poza wspomnianym celem finansowym, transakcja Sekurytyzacji zostanie przeprowadzona również w celu ograniczenia ryzyka nieściągalności wierzytelności po stronie Spółki. Wnioskodawca nie jest powiązany kapitałowo z Kontrahentem.

Podmiotem, który zajmował się będzie obsługą nabytych przez Kontrahenta wierzytelności, pozostanie Spółka. Pomimo cesji sekurytyzowanych wierzytelności, Wnioskodawca pozostanie stroną umów leasingowych (wierzytelności, z tytułu których zostały przeniesione na rzecz Kontrahenta), mającą bezpośredni kontakt z leasingobiorcami. Co istotne, w ramach Sekurytyzacji, pomimo cesji wierzytelności na Kontrahenta, korzystający będą w dalszym ciągu dokonywali płatności z tytułu umów leasingu na rzecz Spółki. Związane jest to z charakterem cesji wierzytelności w ramach Sekurytyzacji, która będzie dokonywana bez zawiadomienia korzystających o zmianie wierzyciela.

W takiej sytuacji bowiem, zgodnie z art. 512 Kodeksu cywilnego, spełnienie świadczenia do rąk poprzedniego wierzyciela (tj. Wnioskodawcy) ma skutek względem nabywcy (tj. Kontrahenta), chyba, że w chwili spełnienia świadczenia dłużnik wiedział o przelewie.

Obsługa nabytych przez Kontrahenta wierzytelności będzie wykonywana przez Spółkę w oparciu o tzw. umowę serwisową (dalej "Umowa"). Zgodnie z Umową, Wnioskodawca będzie świadczył dwojakiego rodzaju usługi - określone ściśle w Umowie - tzw. "soft debt collection services" oraz "hard debt collection services" (pojęcia te nie mają bezpośrednich odpowiedników w języku polskim). Wynagrodzenie Spółki z tytułu świadczenia powyższych usług zostało odrębnie ustalone w Umowie w oparciu o odmienne wskaźniki. Przedmiotem zapytania jest wyłącznie opodatkowanie usług "soft debt collection services".

Zgodnie z Umową, w ramach świadczenia usług określonych jako "soft debt collection services", Wnioskodawca będzie dokonywał następujących czynności:

* przyjmowanie należności od korzystających (przyjmowanie przelewów);

* przyporządkowywanie otrzymanych należności do właściwych faktur;

* przekazywanie otrzymanych kwot do Kontrahenta (wierzyciela) lub do wskazanego przez niego podmiotu;

* administrowanie wierzytelnościami sprzedanymi w ramach Sekurytyzacji;

* monitorowanie umów leasingu które stanowią podstawę do powstania sprzedanych wierzytelności;

* wysyłanie wezwań dłużnikom do dobrowolnej zapłaty;

* obliczanie odsetek za zwłokę oraz wysyłanie informacji o wysokości odsetek dłużnikom;

* modyfikowanie umów leasingowych (wyłączając restrukturyzację umów leasingu w związku z brakiem płatności przez dłużnika) i/lub

* inne podobne usługi świadczone przed wypowiedzeniem umowy leasingu w związku z brakiem płatności przez dłużnika.

Zdaniem Spółki, świadczone przez nią usługi "soft debt collection services" powinny być klasyfikowane (na podstawie Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług z 1997 r.) w grupowaniu PKWiU 67.13.10-00.90 "Usługi pomocnicze związane z pośrednictwem finansowym pozostałe, gdzie indziej niewymienione".

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy usługi "soft debt collection services" świadczone przez Spółkę, korzystają ze zwolnienia od podatku od towarów i usług, na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, w związku z poz. 3 załącznika nr 4 do tej ustawy.

Zdaniem Wnioskodawcy, stosownie do art. 43 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, zwalnia się od podatku od towarów i usług usługi wymienione w załączniku nr 4 do ustawy. Wśród usług wymienionych w przedmiotowym załączniku znajdują się usługi pośrednictwa finansowego (Sekcja J PKWiU ex 65-67). Z zakresu zwolnienia wyłączono jednak szereg czynności:

Pierwszym warunkiem, który powinien zostać spełniony, aby dana czynność mogła korzystać ze zwolnienia od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT w związku z poz. 3 załącznika nr 4 do ustawy jest fakt, iż dana usługa klasyfikowana jest w Sekcji J PKWiU, czyli jako usługa pośrednictwa finansowego.

W ramach świadczonych na podstawie Umowy usług typu "soft debt collection services", Spółka wykonywać będzie różne czynności. Zasadnicze znaczenie mają jednak czynności dotyczące przyjmowania przelewów od dłużników Kontrahenta, przyporządkowywanie otrzymanych kwot do właściwych faktur oraz przekazywanie otrzymanych kwot Kontrahentowi lub innemu wskazanemu przez niego podmiotowi. Pozostałe czynności mają w istocie charakter pomocniczy w stosunku do operacji dotyczących przyjmowania przelewów oraz przekazywania środków pieniężnych wierzycielowi. W związku z tym, istotą świadczonych przez Spółkę usług jest dystrybucja środków pieniężnych.

Usługa "soft debt collection services" świadczona przez Wnioskodawcę będzie miała charakter kompleksowy i składać się na nią będą różne czynności. Zasadniczym elementem tej usługi są czynności dotyczące przyjmowania przelewów, a następnie przekazywania środków pieniężnych wierzycielowi (lub wskazanemu podmiotowi), a pozostałe czynności (takie jak prowadzenie działań, monitorowanie umów, czy wysyłanie wezwań do dobrowolnej zapłaty) mają charakter jedynie akcesoryjny, służący należytemu wykonaniu usługi.

W związku z powyższym, świadczona przez Wnioskodawcę na rzecz Kontrahenta, w oparciu o Umowę usługa, powinna być sklasyfikowana w grupowaniu PKWiU 67.13.10-00.90 "Usługi pomocnicze związane z pośrednictwem finansowym pozostałe, gdzie indziej niewymienione", a więc w Sekcji J PKWiU. Usługi takie mieszczą się w ogólnym zakresie zwolnienia wynikającym z poz. 3 załącznika nr 4 do ustawy.

Usługi będące przedmiotem zapytania nie należą do żadnej z kategorii usług wyłączonych z zakresu zwolnienia określonego w załączniku nr 4. W szczególności nie mogą być kwalifikowane jako usługi ściągania długów i faktoringu. Istotą usług ściągania długów, o których mowa w załączniku nr 4, jest aktywny udział w ściąganiu wierzytelności poprzez podejmowanie czynności faktycznych związanych z odzyskaniem należności wierzyciela, w tym również poprzez podejmowanie kroków prawnych takich jak wnoszenie pozwów o zapłatę, zlecenie egzekucji komorniczej itd.

Tymczasem istotą usług "soft debt collection services" jest przyjmowanie środków pieniężnych od dłużników w formie przelewów oraz przekazywanie ich wierzycielowi (tj. Kontrahentowi). Czynności podejmowane przez Spółkę w ramach usług świadczonych, sprowadzają się w istocie do dystrybucji środków pieniężnych otrzymywanych od dłużników. W związku z tym, usługi te nie mogą być klasyfikowane jako usługi ściągania należności oraz faktoringu, o których mowa w załączniku nr 4 do ustawy o VAT. Usługi te, zgodnie z przepisami ustawy o VAT, powinny zatem podlegać zwolnieniu od opodatkowania.

Przedstawiona powyżej argumentacja znajduje oparcie również w praktyce organów podatkowych. W szczególności, w interpretacji indywidualnej wydanej przez Naczelnika Pierwszego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego w Warszawie z dnia 29 czerwca 2006 r. (sygn. 1471/NUR2/443-133/1/06/JP) podzielono stanowisko podatnika, iż usługi obsługi i administrowania wierzytelnościami sprzedanymi na podstawie odrębnej umowy korzystają ze zwolnienia od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT.

Wskazana interpretacja została udzielona w oparciu o bardzo zbliżony stan faktyczny, do będącego przedmiotem wniosku Spółki. W interpretacji wskazano, że " (...) z przedstawionego stanu faktycznego wynika, iż na podstawie umowy o świadczenie usług Spółka jest zobowiązana do świadczenia na rzecz kontrahenta usług obsługi i administrowania wierzytelnościami, sprzedanymi kontrahentowi na podstawie odrębnej umowy. Wierzytelności te wynikają z umów leasingu zawartych z klientami Spółki. Na świadczone w ramach umowy usługi składają się między innymi usługi pośrednictwa finansowego, które obejmują: przyjmowanie należności od korzystających, przyporządkowywanie otrzymanych należności do właściwych faktur, przekazywanie otrzymanych kwot do kontrahenta, wysyłanie wezwań do dobrowolnej zapłaty, obliczanie odsetek za zwłokę i wysyłanie informacji o należnych odsetkach, administrowanie wierzytelnościami sprzedanymi kontrahentowi, monitorowanie i modyfikowanie umów leasingowych, podobne czynności wykonywane do momentu rozwiązania umowy leasingu z powodu niedokonywania płatności przez korzystających. Zdaniem Spółki, przedstawione powyżej czynności wykonywane na rzecz kontrahenta powinny być traktowane jako usługi pomocnicze związane z pośrednictwem finansowym, gdyż związane są z dystrybucją środków finansowych. Powyższe stanowisko zostało potwierdzone przez Urząd Statystyczny w Łodzi w wydanej na wniosek Spółki klasyfikacji statystycznej, w której Ośrodek poinformował, iż usługi mieściły się w grupowaniu PKWiU 67.13.10-00.90 «Usługi pomocnicze związane z pośrednictwem finansowym pozostałe, gdzie indziej niewymienione». (...) Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), zwalnia się od podatku usługi wymienione w załączniku nr 4 do ustawy. W pozycji nr 3 załącznika nr 4 do ustawy stanowiącego wykaz usług zwolnionych od podatku znajdują się usługi pośrednictwa finansowego sklasyfikowane w sekcji J ex (65-67). Jednocześnie określone zostały usługi pośrednictwa finansowego, które nie korzystają ze zwolnienia z podatku od towarów i usług. Stwierdzić należy, że czynności sklasyfikowane jako «Usługi pomocnicze związane z pośrednictwem finansowym pozostałe, gdzie indziej niewymienione» PKWiU 67.13.10-00.90 nie zostały wymienione w grupie usług wyłączonych ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem od towarów i usług. Mając na uwadze powyższe regulacje oraz przedstawiony przez podatnika stan faktyczny (...), stwierdzić należy, iż wymienione w pkt 1 lit. a) wniosku usługi pośrednictwa finansowego podlegają zwolnieniu od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług".

Dodatkowo należy wskazać, iż przedmiotowe czynności powinny korzystać ze zwolnienia od opodatkowania również w świetle przepisów wspólnotowych. Zgodnie z art. 135 ust. 1 pkt d) Dyrektywy 2006/112/WE w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej, państwa członkowskie zwalniają z VAT m.in. transakcje, łącznie z pośrednictwem, dotyczące rachunków depozytowych, rachunków bieżących, płatności, przelewów, długów, czeków i innych zbywalnych instrumentów finansowych, z wyłączeniem windykacji należności. Jak już wskazano w opisie sprawy, istotą usług wykonywanych przez Spółkę jest przyjmowanie należności od dłużników Kontrahenta oraz przekazywanie otrzymanych środków na rachunek wierzyciela (Kontrahenta). Spółka musi przy tym wykonywać różne czynności pomocnicze, takie jak przyporządkowywanie przelewów otrzymanych od dłużników do wystawionych faktur itp. Usługę wykonywaną przez Spółkę należy zatem traktować jako transakcję dotyczącą płatności oraz przelewów, o której mowa we wspomnianym przepisie Dyrektywy. Przy czym rola Spółki nie polega w tym przypadku na windykacji należności.

W związku z powyższym, Spółka stoi na stanowisku, iż przedmiotowe usługi podlegają zwolnieniu od opodatkowania podatkiem VAT, na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, w związku z poz. 3 załącznika nr 4 do tej ustawy.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają:

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Natomiast stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (...).

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, iż Wnioskodawca w celu pozyskania finansowania prowadzonej działalności przeprowadzi transakcję sekurytyzacyjną. W ramach planowanej sekurytyzacji, Kontrahent z siedzibą w Irlandii zawrze z Wnioskodawcą umowę nabycia wierzytelności z tytułu umów leasingu. Podmiotem, który zajmował się będzie obsługą nabytych przez Kontrahenta wierzytelności, pozostanie Spółka. Obsługa ta wykonywana będzie przez Wnioskodawcę w oparciu o tzw. umowę serwisową. Zgodnie z jej postanowieniami, Spółka będzie świadczyła usługi "soft debt collection services". W ramach świadczenia tych usług Wnioskodawca będzie dokonywał następujących czynności:

* przyjmowanie należności od korzystających (przyjmowanie przelewów);

* przyporządkowywanie otrzymanych należności do właściwych faktur;

* przekazywanie otrzymanych kwot do Kontrahenta (wierzyciela) lub do wskazanego przez niego podmiotu;

* administrowanie wierzytelnościami sprzedanymi w ramach Sekurytyzacji;

* monitorowanie umów leasingu które stanowią podstawę do powstania sprzedanych wierzytelności;

* wysyłanie wezwań dłużnikom do dobrowolnej zapłaty;

* obliczanie odsetek za zwłokę oraz wysyłanie informacji o wysokości odsetek dłużnikom;

* modyfikowanie umów leasingowych (wyłączając restrukturyzację umów leasingu w związku z brakiem płatności przez dłużnika) i/lub

* inne podobne usługi świadczone przed wypowiedzeniem umowy leasingu w związku z brakiem płatności przez dłużnika.

Wnioskodawca sklasyfikował świadczone przez niego usługi (na podstawie Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług z 1997 r.) w grupowaniu PKWiU 67.13.10-00.90 "Usługi pomocnicze związane z pośrednictwem finansowym pozostałe, gdzie indziej niewymienione".

W przypadku świadczenia usług bardzo istotnym dla prawidłowego rozliczenia podatku od towarów i usług jest określenie miejsca świadczenia danej usługi. Od poprawności określenia miejsca świadczenia zależeć będzie, czy dane świadczenie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w Polsce, czy też nie.

W myśl ogólnej zasady wyrażonej w art. 27 ust. 1 ustawy, w przypadku świadczenia usług miejscem świadczenia jest miejsce, gdzie świadczący usługę posiada siedzibę, a w przypadku posiadania stałego miejsca prowadzenia działalności, z którego świadczy usługi - miejsce, gdzie świadczący usługę posiada stałe miejsce prowadzenia działalności; w przypadku braku takiej siedziby lub stałego miejsca prowadzenia działalności - miejsce stałego zamieszkania, z zastrzeżeniem ust. 2-6 i art. 28.

Odstępstwa od ogólnej zasady określania miejsca świadczenia usług przewidziane zostały w art. 27 ust. 2-6 i art. 28 ustawy.

I tak, na mocy art. 27 ust. 3 ustawy, w przypadku gdy usługi, o których mowa w ust. 4, są świadczone na rzecz:

Zgodnie z art. 27 ust. 4 pkt 4 i pkt 11 ustawy, przepis ust. 3 stosuje się do usług bankowych, finansowych i ubezpieczeniowych łącznie z reasekuracją, z wyjątkiem wynajmu sejfów przez banki, oraz usług agentów, pośredników działających w imieniu i na rzecz innej osoby, jeżeli uczestniczą w zapewnieniu świadczenia usług, o których mowa w pkt 1-10.

Z opisu sprawy wynika, iż Wnioskodawca, na podstawie zawartej "umowy serwisowej", będzie świadczył na rzecz Kontrahenta z siedzibą na terytorium Irlandii usługi związane z pośrednictwem finansowym, sklasyfikowane w grupowaniu statystycznym PKWiU 67.13.10-00.90 "Usługi pomocnicze związane z pośrednictwem finansowym pozostałe, gdzie indziej niewymienione". Mając powyższe na względzie stwierdza się, że usługi wykonywane przez Wnioskodawcę będą usługami, o których mowa w art. 27 ust. 4 pkt 11 ustawy, tj. usługami pośredników działających w imieniu i na rzecz innej osoby, uczestniczących w zapewnieniu świadczenia usług, o których mowa w pkt 4 (usług finansowych).

Zatem, w przypadku, gdy Wnioskodawca będzie świadczył powyższe usługi, sklasyfikowane w grupowaniu PKWiU 67.13.10-00.90 jako usługi pomocnicze związane z pośrednictwem finansowym, na rzecz podatnika mającego siedzibę na terytorium Wspólnoty, ale w kraju innym niż kraj świadczącego usługę - zastosowanie znajdzie szczególny sposób ustalania miejsca świadczenia usług, określony w art. 27 ust. 3 pkt 2 ustawy w związku z art. 27 ust. 4 pkt 11 ustawy, a miejscem świadczenia dla tych usług będzie miejsce, gdzie nabywca usług posiada siedzibę - terytorium Irlandii. W związku z powyższym, usługi będące przedmiotem zapytania nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na terytorium kraju. O sposobie rozliczania podatku i jego wysokości, oraz o podmiocie zobowiązanym do jego rozliczenia przesądzają w takim przypadku przepisy kraju, w którym znajduje się miejsce świadczenia usługi.

Podkreślić jednak należy, że analiza prawidłowości dokonanej przez Wnioskodawcę we wniosku klasyfikacji usługi do właściwego grupowania statystycznego, nie mieści się w ramach określonych przepisem art. 14b § 1 ustawy - Ordynacja podatkowa, zgodnie z którym minister właściwy do spraw finansów publicznych, na pisemny wniosek zainteresowanego, wydaje w jego indywidualnej sprawie, pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego. A zatem, Minister Finansów nie jest uprawniony do oceny stanowiska przedstawionego przez Wnioskodawcę w zakresie klasyfikacji statystycznej usługi będącej przedmiotem wniosku.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.