ILPP2/443-371/13-6/AKr

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Gminy, reprezentowanej przez Doradcę Podatkowego, przedstawione we wniosku z dnia 26 kwietnia 2013 r. (data wpływu 29 kwietnia 2013 r.) uzupełnionym pismem z dnia 24 lipca 2013 r. (data wpływu 29 lipca 2013 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do odliczenia podatku naliczonego od wydatków związanych z budową infrastruktury kanalizacyjnej - jest prawidłowe.

W dniu 29 kwietnia 2013 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do odliczenia podatku naliczonego od wydatków związanych z budową infrastruktury kanalizacyjnej.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Gmina "A" (dalej: Gmina) jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem VAT.

Od roku 2009 Gmina prowadzi inwestycję związaną z budową kanalizacji sanitarnej w miejscowości D. Gmina planuje ukończyć budowę sieci i oddać ją do użytkowania w połowie roku 2013. Wartość inwestycji przekracza 15 tys. PLN netto.

Wydatki w powyższym zakresie zostały częściowo sfinansowane z dotacji z Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 do kwoty netto ponoszonych nakładów. VAT nie był wydatkiem kwalifikowanym.

Samorządowy zakład budżetowy Gminy, tj. Zakład Gospodarki Komunalnej (dalej: ZGKiM), świadczy na terenie Gminy usługi odprowadzania ścieków od mieszkańców Gminy. ZGKiM jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem VAT i wykonuje te czynności w swoim imieniu i na swoją rzecz, tj. w szczególności rozlicza z tego tytułu VAT należny w składanych przez siebie deklaracjach VAT-7.

Gmina planuje, że po zakończeniu budowy sieci, tj. z chwilą oddania inwestycji do użytkowania, pozostawi ona wybudowany majątek we władaniu Gminy i będzie wykorzystywać go realizując na rzecz ZGKiM odpłatne świadczenie polegające na przesyle ścieków bytowo-gospodarczych (dalej: świadczenie przesyłu).

Innymi słowy, Gmina zawarłaby z ZGKiM porozumienie o realizacji przez Gminę (jako właściciela infrastruktury kanalizacyjnej) odpłatnego świadczenia na rzecz ZGKiM polegającego na przesyle ścieków bytowo-gospodarczych na odcinku od posesji mieszkańców w miejscowości D. od innych, istniejących już urządzeń kanalizacyjnych zarządzanych przez ZGKiM. Jednocześnie, to ZGKiM świadczyłby usługi odprowadzania ścieków na rzecz mieszkańców wskazanej miejscowości (oraz firm, instytucji, etc.). Umowy na te usługi zawierane byłyby pomiędzy ZGKiM a odbiorcami usług.

ZGKiM świadczyłby zatem dla mieszkańców (firm, instytucji, etc.) kompleksową usługę w zakresie odprowadzania ścieków, korzystając przy tym z udostępnionej mu przez Gminę w ramach świadczenia przesyłu infrastruktury kanalizacyjnej wybudowanej w ww. miejscowości, będącej elementem całej, rozbudowanej infrastruktury gminnej zarządzanej przez ZGKiM, w tym w szczególności innych sieci, przepompowni, oczyszczalni, etc.

Skoro bowiem ZGKiM nie jest właścicielem przedmiotowej infrastruktury, ani np. jej od Gminy nie wydzierżawi, musi w inny sposób zabezpieczyć sobie możliwość korzystania z niej w celu prowadzenia działalności. Tym sposobem byłoby właśnie świadczenie przez Gminę na rzecz ZGKiM odpłatnego świadczenia przesyłu.

Z tytułu porozumienia dotyczącego świadczenia przesyłu Gmina obciążałaby ZGKiM kwotami wynagrodzenia, dokumentowanymi wystawianymi przez Gminę fakturami VAT. Wartość netto wraz z należnym podatkiem VAT z tytułu świadczenia usług przesyłu na rzecz ZGKiM Gmina wykazywałaby w składanych deklaracjach VAT-7.

Zawarte z ZGKiM porozumienie o realizacji świadczeniu przesyłu w żaden sposób nie powodowałoby wydania, czy też powstania władztwa ze strony ZGKiM w stosunku do infrastruktury kanalizacyjnej.

W związku z realizacją świadczenia przesyłu na rzecz ZGKiM, Gmina będzie ponosić bieżące wydatki związane z utrzymaniem infrastruktury kanalizacyjnej, tj. w szczególności na przeglądy, remonty, konserwacje, serwisowanie, etc.

W uzupełnieniu do wniosku Zainteresowany wskazał, że przedmiotową inwestycję kanalizacyjną od początku budowano z zamiarem wykorzystania jej przez Gminę do czynności opodatkowanych VAT, w szczególności świadczenia usług przesyłu. Tym samym inwestycji kanalizacyjnej nie planowano nigdy użytkować do czynności innych niż opodatkowane (zwolnionych lub niepodlegajacych opodatkowaniu podatkiem VAT).

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy Gmina ma prawo do odliczenia VAT naliczonego od wydatków związanych z budową infrastruktury kanalizacyjnej.

Zdaniem Wnioskodawcy, Gmina ma prawo do odliczenia VAT naliczonego od wydatków związanych z budową infrastruktury kanalizacyjnej.

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm., dalej: ustawa o VAT), w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Z treści wskazanej powyżej regulacji wynika zatem, iż prawo do odliczenia VAT naliczonego przysługuje przy łącznym spełnieniu dwóch przesłanek, tj.:

* nabywcą towarów/usług jest podatnik VAT oraz

* nabywane towary/usługi są wykorzystywane przez podatnika do wykonywania czynności opodatkowanych VAT.

Zdaniem Gminy, jako że w analizowanym przypadku, świadczenie przesyłu będzie podlegało opodatkowaniu VAT, powyższe przesłanki warunkujące możliwość odliczenia VAT będą spełnione i tym samym, stosownie do art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, Gmina powinna mieć prawo do odliczenia VAT naliczonego od wydatków związanych z budową infrastruktury kanalizacyjnej, a także jej późniejszym utrzymaniem.

W ocenie Gminy, za bezsporny należy uznać bowiem fakt, iż ponoszenie wskazanych powyżej wydatków jest/będzie konieczne i bezpośrednio związane ze świadczeniem na rzecz ZGKiM przesyłu. Bez poniesienia wydatków na budowę infrastruktury kanalizacyjnej nie powstałby bowiem przedmiot przesyłu. Jednocześnie kontynuowanie umowy ze strony ZGKiM uzależnione będzie od utrzymania przedmiotowej infrastruktury w odpowiednim stanie, co będzie możliwe m.in. dzięki wykonywaniu jej systematycznych przeglądów, remontów, konserwacji, serwisowania, etc.

Ponadto Gmina podkreśla, że stanowisko odmienne od przestawionego powyżej pozostawałoby w sprzeczności z fundamentalną zasadą opodatkowania VAT, jaką jest zasada neutralności tego podatku, podkreślana wielokrotnie w orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej oraz polskich sądów administracyjnych.

Przykładowo, Gmina przytacza orzeczenie TSUE w sprawie C-37/95 Ghent Coal, w którym Trybunał stwierdził, iż "prawo do odliczenia zostało wprowadzone, aby całkowicie uwolnić przedsiębiorcę od kosztów VAT zapłaconego lub podlegającego zapłacie w toku jego działalności gospodarczej. Wspólny system podatku od wartości dodanej konsekwentnie zapewnia, że każda działalność gospodarcza, niezależnie od jej celu i efektu, pod warunkiem, że sama podlega VAT, jest opodatkowana w sposób całkowicie neutralny".

Zdaniem Gminy, nie powinna być ona traktowana inaczej/mniej korzystnie niż inne podmioty gospodarcze, dokonujące sprzedaży opodatkowanej VAT i korzystające w związku z tym z prawa do odliczenia podatku naliczonego przy zakupie towarów/usług niezbędnych w celu wykonywania czynności opodatkowanych.

Skoro bowiem Gmina, jako czynny podatnik VAT, zobowiązana będzie uiszczać VAT należny z tytułu realizowanych świadczeń przesyłu, powinna ona mieć jednocześnie prawo do odliczenia VAT naliczonego od wydatków warunkujących możliwość realizacji tego świadczenia.

Gmina zwraca uwagę, iż powyższe stanowisko znajduje potwierdzenie również w interpretacjach indywidualnych Ministra Finansów wydawanych dla innych gmin. Przykładem może być interpretacja indywidualna z dnia 19 października 2012 r. o sygn. ILPP1/443-671/12 -3/MK, wydana przez Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu lub z dnia 6 sierpnia 2012 r., o sygn. IPTPP1/443-461/12-4/MH.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Podstawowe zasady dotyczące odliczania podatku naliczonego zostały sformułowane w art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą. W myśl tego przepisu, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15 ustawy, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Zgodnie z art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy, kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku określonych w fakturach otrzymanych przez podatnika:

- z uwzględnieniem rabatów określonych w art. 29 ust. 4.

Z treści powyższego przepisu wynika, że odliczenie podatku naliczonego przysługuje tylko zarejestrowanym czynnym podatnikom podatku od towarów i usług, jeżeli nabyte towary i usługi służą czynnościom opodatkowanym, tzn. czynnościom, które generują podatek należny.

Natomiast prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony nie przysługuje m.in. przy nabyciu towarów i usług:

Istnienie bezpośredniego związku między nabywanymi towarami i usługami a transakcjami opodatkowanymi podatnika jest traktowane jako niezbędny wymóg powstania prawa do odliczenia podatku również w Dyrektywie 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. U.UE I 347.1 z późn. zm.). Stanowisko powyższe znajduje również potwierdzenie w orzecznictwie ETS.

Z uwagi na konstrukcję podatku od towarów i usług (opartą na zasadzie potrącalności w danej fazie obrotu), podatek ten jest z punktu widzenia jego podatników neutralny, gdyż pełnią oni jedynie rolę płatników, przerzucając jego ekonomiczny ciężar na kolejnych nabywców, czyli finalnie na konsumentów. Możliwość obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związana jest jednak z wykonaniem przez podatnika takich czynności, które podlegają ustawie o podatku od towarów i usług, zaś jeśli dana czynność ustawie tej nie podlega, to nie powstaje ani obowiązek w zakresie podatku należnego, ani uprawnienie w zakresie podatku naliczonego.

Na mocy art. 86 ust. 10 pkt 1 ustawy, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego powstaje w rozliczeniu za okres, w którym podatnik otrzymał fakturę albo dokument celny, z zastrzeżeniem pkt 2-5 oraz ust. 11, 12, 16 i 18.

Stosownie do art. 86 ust. 11 ustawy, jeżeli podatnik nie dokona obniżenia kwoty podatku należnego w terminach określonych w ust. 10, może obniżyć kwotę podatku należnego w deklaracji podatkowej za jeden z dwóch następnych okresów rozliczeniowych.

Jeżeli podatnik nie dokonał obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w terminach, o których mowa w ust. 10, 11, 12, 16 i 18, może on obniżyć kwotę podatku należnego przez dokonanie korekty deklaracji podatkowej za okres, w którym wystąpiło prawo do obniżenia podatku należnego, nie później jednak niż w ciągu 5 lat, licząc od początku roku, w którym wystąpiło prawo do obniżenia podatku należnego (art. 86 ust. 13 ustawy).

Podkreślić należy, iż ustawodawca stworzył podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Jedno z takich ograniczeń zostało wskazane w art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy, zgodnie z którym nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku gdy transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

Natomiast w myśl art. 88 ust. 4 ustawy, obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się do podatników, którzy nie są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni, zgodnie z art. 96, z wyłączeniem przypadków, o których mowa w art. 86 ust. 20.

Jak wskazano wyżej, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje zarejestrowany, czynny podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych.

Na mocy art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza - według ust. 2 powołanego artykułu, w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 kwietnia 2013 r. - obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Z kolei, stosownie do art. 15 ust. 6 ustawy, nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Na podstawie § 13 ust. 1 pkt 12 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 4 kwietnia 2011 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2013 r. poz. 247 z późn. zm.), zwanego dalej rozporządzeniem, zwalnia się od podatku czynności związane z wykonywaniem zadań publicznych nałożonych odrębnymi przepisami, wykonywane w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność przez jednostki samorządu terytorialnego, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Zwolnienie od podatku VAT jednostek samorządu terytorialnego jest zatem możliwe tylko wtedy, gdy wykonują one czynności w ramach przypisanych im specyficznych zadań i funkcji samorządowych (publicznych) z wyłączeniem tych czynności, które wykonywane są na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Z informacji zawartych we wniosku wynika, iż Gmina jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem VAT. Od roku 2009 prowadzi inwestycję związaną z budową kanalizacji sanitarnej. Gmina planuje ukończyć budowę sieci i oddać ją do użytkowania w połowie roku 2013. Przedmiotowa inwestycja od początku budowana była z zamiarem wykorzystywania jej przez Gminę do czynności opodatkowanych. Wartość inwestycji przekracza 15 tys. PLN netto. Samorządowy zakład budżetowy Gminy, tj. Zakład Gospodarki Komunalnej (dalej: ZGKiM), świadczy na terenie Gminy usługi odprowadzania ścieków od mieszkańców Gminy. ZGKiM jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem VAT i wykonuje te czynności w swoim imieniu i na swoją rzecz, tj. w szczególności rozlicza z tego tytułu VAT należny w składanych przez siebie deklaracjach VAT-7. Gmina planuje, że po zakończeniu budowy sieci, tj. z chwilą oddania inwestycji do użytkowania, pozostawi ona wybudowany majątek we władaniu Gminy i będzie wykorzystywać go realizując na rzecz ZGKiM odpłatne świadczenie polegające na przesyle ścieków bytowo-gospodarczych (dalej: świadczenie przesyłu). Gmina zawarłaby z ZGKiM porozumienie o realizacji przez Gminę (jako właściciela infrastruktury kanalizacyjnej) odpłatnego świadczenia na rzecz ZGKiM polegającego na przesyle ścieków bytowo-gospodarczych na odcinku od posesji mieszkańców w miejscowości D. od innych, istniejących już urządzeń kanalizacyjnych zarządzanych przez ZGKiM. Jednocześnie, to ZGKiM świadczyłby usługi odprowadzania ścieków na rzecz mieszkańców wskazanej miejscowości (oraz firm, instytucji, etc.). Umowy na te usługi zawierane byłyby pomiędzy ZGKiM a odbiorcami usług. ZGKiM świadczyłby zatem dla mieszkańców (firm, instytucji, etc.) kompleksową usługę w zakresie odprowadzania ścieków, korzystając przy tym z udostępnionej mu przez Gminę w ramach świadczenia przesyłu infrastruktury kanalizacyjnej wybudowanej w ww. miejscowości, będącej elementem całej, rozbudowanej infrastruktury gminnej zarządzanej przez ZGKiM, w tym w szczególności innych sieci, przepompowni, oczyszczalni, etc. Skoro bowiem ZGKiM nie jest właścicielem przedmiotowej infrastruktury, ani np. jej od Gminy nie wydzierżawi, musi w inny sposób zabezpieczyć sobie możliwość korzystania z niej w celu prowadzenia działalności. Tym sposobem byłoby właśnie świadczenie przez Gminę na rzecz ZGKiM odpłatnego świadczenia przesyłu. Z tytułu porozumienia dotyczącego świadczenia przesyłu Gmina obciążałaby ZGKiM kwotami wynagrodzenia, dokumentowanymi wystawianymi przez Gminę fakturami VAT. Wartość netto wraz z należnym podatkiem VAT z tytułu świadczenia usług przesyłu na rzecz ZGKiM Gmina wykazywałaby w składanych deklaracjach VAT-7. Zawarte z ZGKiM porozumienie o realizacji świadczeniu przesyłu w żaden sposób nie powodowałoby wydania, czy też powstania władztwa ze strony ZGKiM w stosunku do infrastruktury kanalizacyjnej.

Analizując okoliczności przedstawione w opisie sprawy w kontekście obowiązujących w tym zakresie przepisów prawa należy uznać, iż w niniejszej sytuacji zostaną spełnione przesłanki, o których mowa w art. 86 ust. 1 ustawy, warunkujące prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, albowiem Wnioskodawca jest czynnym podatnikiem podatku VAT, a nabyte towary i usługi w związku z budową infrastruktury kanalizacyjnej mają służyć Wnioskodawcy do wykonywania czynności opodatkowanych. I takie przeznaczenie inwestycji (wykorzystywanie do czynności opodatkowanych) przyświecało budowie infrastruktury kanalizacyjnej.

Zatem, z uwagi na związek poniesionych wydatków na budowę infrastruktury kanalizacyjnej z czynnościami opodatkowanymi, które Gmina wykonywać będzie na podstawie zawartej umowy cywilnoprawnej, Wnioskodawca ma prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wynikającego z faktur dokumentujących ich poniesienie.

Biorąc pod uwagę powołane przepisy prawa oraz przedstawiony opis sprawy należy stwierdzić, iż Gmina ma prawo do odliczenia VAT naliczonego od wydatków związanych z budową infrastruktury kanalizacyjnej, bowiem przedmiotowa inwestycja od początku jej budowy miała służyć wykonywaniu czynności opodatkowanych. Realizacja prawa do odliczenia podatku powinna nastąpić na zasadach zawartych w art. 86 ust. 10, ust. 11 i ust. 13 ustawy.

Tut. Organ informuje, że w pozostałym zakresie dotyczącym podatku od towarów i usług wydane zostały odrębne rozstrzygnięcia.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.