ILPP2/443-362/11-2/EN - Opodatkowanie podatkiem VAT odsetek z tytułu udzielanych pożyczek oraz opłat za przechowywanie zastawionej rzeczy.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2, § 6 i § 10 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 10 lutego 2011 r. (data wpływu 14 lutego 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania odsetek z tytułu udzielonej pożyczki oraz opłat za przechowywanie zastawionej rzeczy - jest prawidłowe.

W dniu 14 lutego 2010 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania odsetek z tytułu udzielonej pożyczki oraz opłat za przechowywanie zastawionej rzeczy.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Wnioskodawczyni prowadzi lombard. W ramach tej działalności udzielane są pożyczki pieniężne zabezpieczone przeniesieniem własności rzeczy na wierzyciela (pożyczka pod zastaw z przechowaniem). Klient korzystający z pożyczki może odzyskać przedmiot zastawu po dokonaniu zwrotu pożyczonej kwoty wraz z odsetkami oraz opłatą za przechowanie zastawu naliczoną przez właściciela lombardu.

Dotychczas odsetki wraz z opłatą za przechowanie opodatkowane były stawką 22%.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy pożyczka lombardowa od dnia 1 stycznia 2011 r. jest w całości zwolniona z podatku VAT, zarówno w części odsetkowej jak i w części za przechowanie zastawu.

Zdaniem Wnioskodawczyni, usługa lombardowa złożona jest z dwóch nierozerwalnych świadczeń, które w aspekcie gospodarczym tworzą jedną całość, której celem jest otrzymanie pożyczki przez klienta lombardu (dodatkowe świadczenie np. za przechowanie wynika z przyjęcia przez lombard zastawu). Tak wynika m.in. z orzeczenia Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości w sprawie C-41/04.

Biorąc pod uwagę powyższe, Zainteresowana uważa, że wszystkie świadczenia lombardu w istocie stanowią jedną całość sprowadzającą się do udzielenia pożyczki. Zarówno odsetki, jak i opłata za przechowywanie zastawu powinny więc być zwolnione od podatku VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu tym podatkiem podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 2 pkt 6 ustawy, przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Stosownie do art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Natomiast w myśl art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (...).

Jak wynika z regulacji art. 41 ust. 1 ustawy stawka podatku od towarów i usług wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Zgodnie natomiast z obowiązującym od dnia 1 stycznia 2011 r. art. 146a pkt 1 ustawy, w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2013 r., z zastrzeżeniem art. 146f, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110 wynosi 23%.

Jednakże zarówno w treści ustawy, jak i przepisach wykonawczych, ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi, bądź zwolnienie od podatku.

W art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy, zwalnia się od podatku usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usług pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzania kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę.

Natomiast stosownie do art. 43 ust. 13 ustawy, zwolnienie od podatku stosuje się również do świadczenia usługi stanowiącej element usługi wymienionej w ust. 1 pkt 7 i 37-41, który sam stanowi odrębną całość i jest właściwy oraz niezbędny do świadczenia usługi zwolnionej zgodnie z ust. 1 pkt 7 i 37-41.

W myśl art. 43 ust. 14 ustawy, przepisu ust. 13 nie stosuje się do świadczenia usług stanowiących element usług pośrednictwa, o których mowa w ust. 1 pkt 7 i 37-41.

Stosownie do art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 20 lipca 2001 r. o kredycie konsumenckim (Dz. U. Nr 100, poz. 1081 z późn. zm.) przez umowę o kredyt konsumencki rozumie się umowę, na mocy której przedsiębiorca w zakresie swojej działalności, zwany dalej "kredytodawcą", udziela lub daje przyrzeczenie udzielenia konsumentowi kredytu w jakiejkolwiek postaci.

Zgodnie z art. 7a ustawy o kredycie konsumenckim, łączna kwota wszystkich opłat, prowizji oraz innych kosztów związanych z zawarciem umowy o kredyt konsumencki, z wyłączeniem udokumentowanych lub wynikających z innych przepisów prawa kosztów, związanych z ustanowieniem, zmianą lub wygaśnięciem zabezpieczeń i ubezpieczeń (w tym kosztów ubezpieczenia spłaty kredytu, o którym mowa w art. 7 ust. 1 pkt 4), nie może przekroczyć 5% kwoty udzielonego kredytu konsumenckiego.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy o kredycie konsumenckim, całkowity koszt kredytu oznacza wszystkie koszty wraz z odsetkami i innymi opłatami i prowizjami, które konsument jest zobowiązany zapłacić za kredyt, z wyjątkiem kosztów:

Z powyższego wynika, iż wyrażenia "całkowity koszt kredytu" zdefiniowany w art. 7 ustawy o kredycie konsumenckim, oraz "łączna kwota wszystkich opłat, prowizji oraz innych kosztów" (zwana dalej łączną kwotą) określona w art. 7a ww. ustawy nie są tożsame. Całkowity koszt kredytu obejmuje bowiem wszystkie koszty, które konsument jest zobowiązany zapłacić za kredyt, natomiast łączna kwota obejmuje koszty związane z zawarciem umowy o kredyt konsumencki.

Analiza powyższego wskazuje również, iż na gruncie ustawy o kredycie konsumenckim, koszty ustanowienia zabezpieczeń zostały wyłączone zarówno z pojęcia "całkowitego kosztu kredytu", jak i z pojęcia "łącznej kwoty". Zabezpieczenie spłaty kredytu konsumenckiego nie jest bowiem kosztem związanym bezpośrednio z samym kredytem, czy też umową kredytową, ma charakter uzupełniający.

Działalność lombardowa polega na pożyczaniu pieniędzy pod zastaw. Klient korzystający z pożyczki lombardowej może odzyskać przedmiot zastawu po dokonaniu zwrotu pożyczonej kwoty wraz z prowizją naliczoną przez właściciela lombardu.

Zabezpieczenie udzielonej przez lombard pożyczki może być dokonane w drodze przewłaszczenia. Przewłaszczenie rzeczy na zabezpieczenie polega na przeniesieniu własności rzeczy na wierzyciela z równoczesnym zobowiązaniem go - pod warunkiem uiszczenia w terminie zabezpieczonego długu - do powrotnego przeniesienia własności rzeczy na dłużnika. W razie niewykonania przez pożyczkobiorcę zobowiązania w umówionym terminie, podmiot świadczący usługę lombardową staje się nieograniczonym właścicielem rzeczy będącej przedmiotem przewłaszczenia. Przewłaszczone rzeczy najczęściej sprzedawane są w ramach prowadzonej działalności lombardowej.

Lombard wykonuje więc co do zasady, dwa główne rodzaje czynności, odmiennie opodatkowane podatkiem VAT, czyli udzielanie pożyczek pieniężnych pod zastaw ruchomości i papierów wartościowych w zamian za określone wynagrodzenie (prowizję), oraz sprzedaż zastawionych i nieodebranych rzeczy, tj. dostawę towarów. Dodatkowo mogą występować czynności o charakterze pomocniczym.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, iż Wnioskodawczyni prowadzi lombard. W ramach tej działalności udzielane są pożyczki pieniężne zabezpieczone przeniesieniem własności rzeczy na wierzyciela (pożyczka pod zastaw z przechowaniem). Klient korzystający z pożyczki może odzyskać przedmiot zastawu po dokonaniu zwrotu pożyczonej kwoty wraz z odsetkami oraz opłatą za przechowanie zastawu naliczoną przez właściciela lombardu. Dotychczas odsetki wraz z opłatą za przechowanie opodatkowane były stawką 22%.

Wątpliwości Wnioskodawczyni dotyczą kwestii czy pożyczka lombardowa od dnia 1 stycznia 2011 r. jest w całości zwolniona z podatku VAT, zarówno w części odsetkowej jak i w części za przechowanie zastawu.

Odnosząc się do powyższego stwierdzić należy, iż otrzymywane przez Wnioskodawczynię odsetki, stanowiące wynagrodzenie za udzielanie pożyczek pieniężnych, podlegają zwolnieniu z opodatkowania podatkiem VAT na podstawie przepisu art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy.

Natomiast w przypadku opłaty za przechowywanie rzeczy należy zbadać, czy jej charakter spełnia przesłanki wskazane w art. 43 ust. 13 ustawy.

Jak wskazano powyżej, ustawodawca w art. 7 ust. 1 pkt 4 ustawy o kredycie konsumenckim dokonał wyłączenia z całkowitego kosztu kredytu m.in. kosztów ustanowienia zabezpieczeń. Jednocześnie jednak należy mieć na uwadze, iż istotą działalności lombardów jest udzielanie pożyczek pod zastaw i wyświadczenie usługi głównej bez należytego przyjęcia zabezpieczenia jest w przypadku tego rodzaju usług niemożliwe. Jest również oczywiste, iż kredytodawca - lombard - odpowiada za ochronę, zapakowanie, zabezpieczenie przed zniszczeniem, przechowanie w odpowiednich warunkach, itp. przyjętego zastawu do chwili jego wykupu przez klienta.

Zdaniem tut. Organu zabezpieczenie rzeczowe jakie ponosi lombard przyjmując towar jako zabezpieczenie pożyczki, a więc jego ochrona, zapakowanie, zabezpieczenie przed zniszczeniem, przechowanie go w odpowiednich warunkach, itp. może samo stanowić odrębną całość, a jednocześnie jest właściwe oraz niezbędne do świadczenia usługi głównej - udzielania pożyczek pieniężnych - zwolnionej z podatku od towarów i usług zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy.

W świetle powyższego stwierdzić należy, iż koszty związane z przechowywaniem zastawionej rzeczy stanowiące koszty zabezpieczenia umowy pożyczki lombardowej również będą zwolnione od podatku VAT na podstawie przepisu art. 43 ust. 13 w związku z art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy.

Reasumując, cała opłata z tytułu udzielonej pożyczki tj. odsetki i opłata za przechowanie zastawionej rzeczy są zwolnione z podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi, ul. Piotrkowska 135, 90-434 Łódź po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.