ILPP2/443-310/11-4/TK

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pana, przedstawione we wniosku z dnia 31 stycznia 2011 r. (data wpływu 7 lutego 2011 r.) uzupełnionym pismem z dnia 19 kwietnia 2011 r. (data wpływu 22 kwietnia 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania podatkiem VAT sprzedaży gruntu - jest nieprawidłowe.

W dniu 7 lutego 2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania podatkiem VAT sprzedaży gruntu. Pismem z dnia 19 kwietnia 2011 r. (data wpływu 22 kwietnia 2011 r.) uzupełniono ww. wniosek w zakresie opisanego zdarzenia przyszłego.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca w 1984 r. w drodze darowizny otrzymał od rodziców gospodarstwo rolne składające się z trzech działek (81, 73, 92/2) wraz z zabudową. Grunty te położone są w miejscowości X i mają założoną księgę wieczystą prowadzoną przez Sąd Rejonowy. Przedmiotowe gospodarstwo stanowi majątek osobisty Wnioskodawcy. Jednocześnie Wnioskodawca oświadczył, że po 16-tym roku życia pomagał w prowadzeniu gospodarstwa. W 1982 r. po ukończeniu Technikum Rolniczego Wnioskodawca postanowił prowadzić indywidualne gospodarstwo rodziców. W związku z trudną sytuacją w rolnictwie w styczniu 1991 r. podjął On pracę zarobkową w innej branży i pozyskane w ten sposób dochody pozwalały na utrzymanie gospodarstwa i rodziny Wnioskodawcy. W wyniku zmian miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego część nieruchomości, działki nr 73 i 92/2 zmieniły swój status, stając się gruntami pod budownictwo mieszkaniowe. Decyzją Urzędu Miasta i Gminy dnia 19 listopada 2010 r. został zatwierdzony podział nieruchomości, w wyniku którego powstało 40 działek. Z uwagi na niską rentowność produkcji rolnej i zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego Wnioskodawca postanowił skorzystać z możliwości przekwalifikowania kategorii gruntu rolnego na grunt pod zabudowę mieszkaniową i zamierza sprzedać część ww. działek. Działki te zdaniem Wnioskodawcy stanowią jego majątek osobisty. Jednocześnie wnioskodawca oświadczył, że nigdy nie prowadził działalności gospodarczej i nie był podatnikiem podatku VAT. Obecnie jego źródło utrzymania stanowi zaopatrzenie emerytalno-rentowe.

W uzupełnieniu wniosku Wnioskodawca informuje, że:

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy w przedstawionym zdarzeniu Wnioskodawca będzie zobowiązany odprowadzić podatek VAT od sprzedaży ww. działek, mimo że nie jest podatnikiem podatku VAT, nie prowadzi działalności gospodarczej, nie kupował gruntów celem sprzedaży, a jedynie to chce sprzedać swój majątek osobisty.

Zdaniem Wnioskodawcy, zgodnie ze stanowiskiem prezentowanym w orzecznictwie obowiązek podatkowy VAT nie powstaje w sytuacji, gdy odnosi się do majątku osobistego, nie związanego z prowadzeniem działalności gospodarczej. Nie stanowi działalności handlowej, a zatem i gospodarczej sprzedaż majątku osobistego, który nie został nabyty w celu odsprzedaży lecz spożytkowany na własne potrzeby - wyrok NSA w Warszawie z dnia 21 lutego 2007 r. sygn. III SA/WA 4176/06. Jego sytuacja jest analogiczna, gdyż w chwili przejęcia gruntów na własność w 1984 r. jego jedynym celem była uprawa roli. Prawdziwość Jego oświadczenia potwierdza fakt, że posiada On wykształcenie techniczne rolnik - hodowca. Stanowisko NSA zostało podzielone w wyroku ETS-u z dnia 4 kwietnia 1995 r. sygn. C-291/92, w którym stwierdzono, że sprzedaż kilku lub więcej działek przekwalifikowanych w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego pod budownictwo mieszkaniowe, jeżeli działki te stanowią majątek osobisty, nie powoduje powstania obowiązku podatkowego VAT. Wnioskodawca stwierdza, że działki stanowią jego majątek osobisty. Nie miał zamiaru wykorzystywać ich na cele inne niż produkcja rolna. Zgodnie z przepisami, aby dostawa gruntu podlegała opodatkowaniu dostawy musi dokonać podatnik VAT w ramach samodzielnie wykonywanej działalności gospodarczej. Żadna z tych przesłanek w sytuacji Wnioskodawcy nie występuje. Stąd brak uzasadnienia dla płatności podobnie jak w indywidualnej interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 16 czerwca 2010 r. nr ILPP1/443-109/0710-5/AI.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu ww. podatkiem, podlegają:

W myśl art. 2 pkt 6 ustawy, przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części a także wszelkie postacie energii.

Artykuł 7 ust. 1 ustawy stanowi, iż przez dostawę, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów w rozumieniu art. 7 ustawy, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Aby dana czynność podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, musi być wykonana przez podatnika.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Działalność gospodarcza - ust. 2 powołanego artykułu - obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Dla celów ustalenia, czy dostawa działek wyczerpuje znamiona pojęcia "działalność gospodarcza" koniecznym jest ustalenie, czy zamiarem podmiotu wykonującego czynności jest ich dokonywanie w sposób częstotliwy. Ustawa o podatku od towarów i usług nie określa pojęcia "zamiar", jak i nie precyzuje pojęcia "sposób częstotliwy", w każdym przypadku należy badać czy intencją dokonującego określonej czynności, z którą łączą się skutki podatkowo-prawne było dokonywanie tej czynności wielokrotnie (więcej niż jednokrotnie). Natomiast przesłanki wskazujące na zamiar wykonywania pewnej czynności w sposób częstotliwy muszą istnieć w chwili wykonania usługi lub sprzedaży towaru.

Aby zatem dostawę towarów (nawet jednorazową) uznać za działalność gospodarczą, należy wykazać, że w momencie jej realizacji podatnik miał zamiar dokonywać takich czynności wielokrotnie, a wykorzystywane przez niego towary czy usługi zostały nabyte w celu spożytkowania ich do wykonywania tej czynności.

W świetle przytoczonych wyżej przepisów, zauważyć należy, iż status podatnika podatku od towarów i usług wynika z okoliczności dokonywania czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem. Dla ustalenia, czy osoba dokonująca transakcji sprzedaży gruntu jest podatnikiem podatku od towarów i usług, istotnym jest stwierdzenie, że prowadzi ona działalność gospodarcza w rozumieniu przepisów cytowanej ustawy.

W przedmiotowej sprawie, na szczególne podkreślenie zasługuje fakt, iż definicja działalności gospodarczej zawarta w ustawie o VAT, jednoznacznie przesądza, że działalność wykonywana przez rolników zawiera się w pojęciu działalności gospodarczej.

Artykuł 2 pkt 19 ustawy stanowi, iż przez rolnika ryczałtowego rozumie się rolnika dokonującego dostawy produktów rolnych pochodzących z własnej działalności rolniczej lub świadczącego usługi rolnicze, korzystającego ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 3, z wyjątkiem rolnika obowiązanego na podstawie odrębnych przepisów do prowadzenia ksiąg rachunkowych.

Przez działalność rolniczą, w myśl art. 2 pkt 15 ustawy rozumie się, produkcję roślinną i zwierzęcą, w tym również produkcję materiału siewnego, szkółkarskiego, hodowlanego oraz reprodukcyjnego, produkcję warzywniczą, gruntową, szklarniową i pod folią, produkcję roślin ozdobnych, grzybów uprawnych i sadowniczą, chów, hodowlę i produkcję materiału zarodowego zwierząt, ptactwa i owadów użytkowych, produkcję zwierzęcą typu przemysłowego lub fermowego oraz chów i hodowlę ryb i innych organizmów żyjących w wodzie, a także uprawy w szklarniach i ogrzewanych tunelach foliowych, uprawy grzybów i ich grzybni, uprawy roślin "in vitro", fermową hodowlę i chów drobiu rzeźnego i nieśnego, wylęgarnie drobiu, hodowlę i chów zwierząt futerkowych i laboratoryjnych, chów i hodowlę dżdżownic, entomofagów i jedwabników, prowadzenie pasiek oraz chów i hodowle innych zwierząt poza gospodarstwem rolnym oraz sprzedaż produktów gospodarki leśnej i łowieckiej, z wyjątkiem drewna okrągłego z drzew tropikalnych (PKWiU 02.20.13.0) oraz bambusa (PKWiU ex 01.29.30.0), a także świadczenie usług rolniczych.

Wskazać w tym miejscu należy, iż zgodnie z art. 55¹ ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.), przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników materialnych i niematerialnych przeznaczonych do prowadzenia działalności gospodarczej. Stanowi zatem zorganizowany kompleks majątkowy przeznaczony do prowadzenia działalności produkcyjnej, handlowej lub usługowej. Natomiast w myśl art. 55³ ustawy - Kodeks cywilny, za gospodarstwo rolne uważa się grunty rolne wraz z gruntami leśnymi, budynkami lub ich częściami, urządzeniami i inwentarzem, jeżeli stanowią lub mogą stanowić zorganizowaną całość gospodarczą oraz prawami związanymi z prowadzeniem gospodarstwa rolnego.

Biorąc pod uwagę powyższe należy przyjąć, że gospodarstwo rolne spełnia określone w Kodeksie cywilnym wymogi właściwe dla przedsiębiorstwa. Celem przedsiębiorstwa, którym jest gospodarstwo rolne, zawsze jest produkcja rolnicza, bez względu na to, w jaki sposób zostaną wykorzystane pożytki z tej działalności.

W myśl art. 113 ust. 13 pkt 1 lit. d) ustawy o podatku od towarów i usług, podatnicy dokonujący dostawy terenów budowlanych oraz przeznaczonych pod zabudowę nie mogą korzystać z podmiotowego zwolnienia od tego podatku niezależnie od wielkości obrotów. Oznacza to, że podatnicy dokonujący dostaw tych towarów, niezależnie od wielkości swoich obrotów, są podatnikami tego podatku i stosownie do zapisu art. 96 ust. 1 tej ustawy, obowiązani są przed dniem wykonania pierwszej dostawy gruntów, złożyć naczelnikowi urzędu skarbowego zgłoszenie rejestracyjne w zakresie podatku od towarów i usług.

Podstawowa stawka podatku - w myśl art. 41 ust. 1 ustawy - wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1. Niemniej jak wynika z art. 146a ustawy, w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2013 r. stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i ust. 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%, z zastrzeżeniem art. 146f.

Podatnik dokonujący dostawy przedmiotowych gruntów w niektórych przypadkach może jednakże skorzystać ze zwolnienia wynikającego z art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy, zgodnie z którym zwalnia się od podatku dostawę terenów niezabudowanych innych niż tereny budowlane oraz przeznaczone pod zabudowę.

Z przedstawionego przez Wnioskodawcę opisu zdarzenia przyszłego wynika, że na podstawie aktu darowizny nabył on gospodarstwo rolne od rodziców w celu prowadzenia działalności rolniczej. W chwili nabycia gospodarstwa rolnego jedynym celem Wnioskodawcy była uprawa roli i nigdy nie miał zamiaru wykorzystywać tego gospodarstwa na inne cele, tym bardziej nie zamierzał dokonać jego odsprzedaży. Gospodarstwo to stanowi majątek osobisty Wnioskodawcy. Jednocześnie Wnioskodawca w uzupełnieniu wniosku podał, że jako rolnik indywidualny wykorzystywał rolniczo grunty i był rolnikiem ryczałtowym. Jako rolnik ryczałtowy sprzedawał produkty rolne. W wyniku zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego część nieruchomości - gospodarstwa rolnego - tj. działki nr 73 i 92/2 straciły swój charakter gruntów rolniczych i obecnie stanowią one grunty przeznaczone pod budownictwo mieszkaniowe (wydzielono 40 działek). Wnioskodawca zamierza sprzedać część ww. działek.

Mając na uwadze powołaną definicję działalności gospodarczej, należy uznać, iż planowane przez Wnioskodawcę transakcje mają związek z działalnością gospodarczą, bowiem osoba wykorzystująca grunty do celów rolniczych, w świetle ustawy o podatku od towarów i usług, posiada status podatnika prowadzącego działalność gospodarczą (działalność rolniczą).Nie bez znaczenia jest również fakt, że Wnioskodawca posiadał status rolnika ryczałtowego, bowiem tylko rolnik prowadzący działalność rolniczą może taki status posiadać. Jednakże, na mocy art. 43 ust. 1 pkt 3 ustawy, rolnik ryczałtowy korzysta ze zwolnienia od podatku tylko w zakresie dostaw produktów rolnych pochodzących z własnej działalności oraz w zakresie świadczenia usług rolniczych. Jeśli więc osoba taka wykonuje inne czynności mieszczące się w zakresie przedmiotowym opodatkowania podatkiem od towarów i usług, brak jest podstaw prawnych do uznania, iż nie podlegają one opodatkowaniu.

Zatem rolnik sprzedający grunt nie zbywa majątku osobistego, ale majątek składający się na przedsiębiorstwo rolne.

Wobec powyższego, osoba taka dokonuje sprzedaży majątku związanego z przedmiotową działalnością gospodarczą (działalnością rolniczą) i jest z tego tytułu podatnikiem podatku od towarów i usług, niekorzystającym ze zwolnienia od podatku, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 3 ustawy. Wskazać ponadto należy, iż ww. transakcja sprzedaży działek nie będzie korzystać również ze zwolnienia, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy, z uwagi na fakt, iż przedmiotem dostawy są grunty przeznaczone pod budownictwo mieszkaniowe. W konsekwencji, sprzedaż opisanych gruntów podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wg stawki podstawowej, tj. 23%.

Reasumując, sprzedaż działek budowlanych, wykorzystywanych wcześniej w działalności rolniczej przez Wnioskodawcę posiadającego status rolnika ryczałtowego, podlega opodatkowaniu wg stawki podatku w wysokości 23%, zgodnie z art. 41 ust. 1 ustawy.

Tym samym Zainteresowany będzie zobowiązany do zapłaty podatku od towarów i usług.

Ponadto należy stwierdzić, że powołane przez Wnioskodawcę wyroki: ETS z 4 kwietnia 1995 r. sygn. C-291/92, NSA z 21 lutego 2007 r. sygn. III SA/WA 4176/06 oraz interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu nr ILPP1/443-109/0710-5/A są rozstrzygnięciami w konkretnych sprawach, osadzonych w określonych stanach faktycznych i tylko do nich się zawężają, w związku z tym nie mają mocy powszechnie obowiązującego prawa.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.