ILPP2/443-1803/10-2/SJ

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pani, przedstawione we wniosku z dnia 27 października 2010 r. (data wpływu 5 listopada 2010 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie uznania transakcji sprzedaży stacji paliw jako zbycia przedsiębiorstwa - jest prawidłowe.

W dniu 5 listopada 2010 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie uznania transakcji sprzedaży stacji paliw jako zbycia przedsiębiorstwa.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawczyni do dnia 31 października 2005 r. prowadziła w G. gmina Z., na własne imię i nazwisko działalność gospodarczą w zakresie sprzedaży detalicznej paliw płynnych i art. spożywczo-przemysłowych - stację paliw. Stacja paliw stanowiła jej własność. Na potrzeby działalności Zainteresowana przekazała własną działkę gruntu, na której wybudowała stację. Na jej budowę zaciągnęła kredyt inwestycyjny. Stacja prowadzona była pod patronatem "A". Osiągane z niej przychody nie pozwalały na spłatę zadłużeń kredytowych i innych zobowiązań, w tym podatkowych, co spowodowało wystąpienie wierzycieli na drogę sądową i zajęcie stacji przez Komornika sądowego. W 2004 r. Wnioskodawczyni wystąpiła do sądu o upadłość, której sąd nie orzekł z uwagi na niewypłacalność. W związku z takim obrotem sprawy, aby nie zadłużać się w ZUS-ie Zainteresowana zlikwidowała działalność gospodarczą, a stację wynajęła pozostając nadal do chwili obecnej podatnikiem podatku od towarów i usług.

Komornik sądowy wyznacza kolejne licytacje. Chętnych nie ma. Wystawiając na sprzedaż stację Komornik poinformował Wnioskodawczynię, że cena sprzedaży obejmuje podatek od towarów i usług w stawce 22%, który ma obowiązek jako płatnik podatku pobrać i odprowadzić na konto organu podatkowego.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy sprzedaż stacji paliw stanowi, w myśl przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, "zbycie przedsiębiorstwa".

Wnioskodawczyni wyraziła pogląd, iż nie zgadza się z przedstawionym przez Komornika stanowiskiem, a mianowicie: stosownie do art. 6 pkt 1 wskazanej ustawy o podatku od towarów i usług, przepisów ustawy nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa, którym jest wynajmowana obecnie stacja paliw, wprowadzona do ewidencji środków trwałych, a która będzie przedmiotem sprzedaży przez Komornika sądowego. Ustawa o VAT nie określa w swej treści postanowień definicji pojęcia "przedsiębiorstwa". Definicję tę określa art. 55 Kodeksu cywilnego, którym jest zorganizowany zespół składników niematerialnych i materialnych przeznaczonych do prowadzenia działalności gospodarczej. W tym miejscu ustawodawca również nie zdefiniował pojęcia "transakcja zbycia", którą należy w świetle art. 7 ust. 1 ustawy o VAT rozumieć jako przeniesienie prawa do rozporządzania przedmiotem będącym wynikiem takiej czynności jak właściciel, co oznacza np: sprzedaż, zamianę, darowiznę lub przeniesienie własności w formie wkładu niepieniężnego. Na taką definicję powołuje się również art. 5a pkt 3 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 z późn. zm.). Terminem "zbycia przedsiębiorstwa" posługuje się też art. 10 ust. 2 pkt 3) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w zakresie ustalenia źródeł przychodu na mocy którego w chwili zbycia stacji Zainteresowana osiągnie przychód z działalności gospodarczej podlegającej opodatkowaniu.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Artykuł 2 pkt 6 ustawy w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 stycznia 2011 r. stanowi, iż przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Natomiast, w świetle art. 6 pkt 1 ustawy, przepisów ustawy o VAT nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

A zatem w przypadku, gdy przedmiotem transakcji jest zbycie przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa, czynność ta nie podlega przepisom ustawy o podatku od towarów i usług.

Pojęcie "transakcji zbycia" należy rozumieć w sposób zbliżony do terminu "dostawy towarów" w ujęciu art. 7 ust. 1 ustawy, tzn. "zbycie" obejmuje wszelkie czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania przedmiotem jak właściciel, np. sprzedaż, zamianę, darowiznę, przeniesienie własności w formie wkładu niepieniężnego, czyli aportu.

Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług nie definiują terminu "przedsiębiorstwo". Dlatego też posłużyć należy się definicją sformułowaną w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.). Na mocy art. 55 ¹ Kodeksu cywilnego, przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych przeznaczonych do prowadzenia działalności gospodarczej.

Obejmuje ono w szczególności:

Ustawodawca w ww. przepisie wskazał, jakiego rodzaju elementy wchodzą w skład kompleksu składników materialnych i niematerialnych przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, czyli przedsiębiorstwa, które może być przedmiotem czynności prawnej. Nie wszystkie jednak elementy tworzące pojęcie przedsiębiorstwa są na tyle istotne, by bez ich zbycia nie można było mówić o zbyciu przedsiębiorstwa. O tym, jakie konkretne składniki muszą być przeniesione na nabywcę, aby można było uznać, że nastąpiło zbycie przedsiębiorstwa, decydują okoliczności faktyczne, których nie można określić apriorycznie.

Należy tu wskazać również art. 55 ² Kodeksu cywilnego, w którym ustawodawca wprowadza zasadę, że czynność prawna mająca za przedmiot przedsiębiorstwo obejmuje wszystko, co wchodzi w skład przedsiębiorstwa, chyba że co innego wynika z treści czynności prawnej albo z przepisów szczególnych.

Ocena, czy doszło do nabycia przedsiębiorstwa jest więc możliwa jeżeli miarodajne będzie ustalenie, czy nabyto minimum środków, bez których kontynuowanie przez nabywcę działalności gospodarczej realizowanej przed zbyciem nie jest możliwe. Strony - jak wynika z art. 55 ² k.c. - mają pozostawioną swobodę co do tego, jakie elementy tworzące pojęcie przedsiębiorstwa objąć przedmiotem czynności prawnej, z tym że swoboda w wyłączeniu poszczególnych składników nie może iść tak daleko, aby zakres wyłączeń przekreślił istotę przedsiębiorstwa. Dlatego też zbycie przedsiębiorstwa powinno obejmować co najmniej te składniki, które determinują funkcje spełniane przez przedsiębiorstwo.

Przedsiębiorstwo, jako przedmiot zbycia, musi stanowić całość pod względem organizacyjnym i funkcjonalnym, co oznacza, iż najistotniejsze dla przedmiotowego zagadnienia jest ustalenie, czy przenoszony majątek stanowi na tyle zorganizowany kompleks praw, obowiązków i rzeczy, iż zdolny jest do realizacji zadań gospodarczych przypisywanych przedsiębiorstwu.

W organizmie gospodarczym przedsiębiorstwa istotny jest pierwiastek organizacji. Od innych kategorii mienia i np. zbiorów rzeczy, różni się tym, że pierwiastek organizacji kreuje powstanie samodzielnego organizmu gospodarczego, zdolnego do funkcjonowania w obrocie na niezmienionych zasadach, pomimo jego zbycia. Ponadto, przepis art. 55 ¹ Kodeksu cywilnego wskazuje, że przedsiębiorstwo jest "zespołem składników". Pojęcie zespół (a nie zbiór) zakłada istnienie pewnego poziomu powiązań organizacyjnych pomiędzy składnikami przedsiębiorstwa.

Wskazanie na pierwszym miejscu składników niematerialnych przedsiębiorstwa, przed jego składnikami materialnymi, podkreśla prymat tych pierwszych w przedsiębiorstwie i daje podstawy do postawienia tezy, że w przedsiębiorstwie w znaczeniu przedmiotowym pierwszorzędne znaczenie mają jego elementy niematerialne i akcentują ujęcie przedsiębiorstwa jako samoistnego organizmu gospodarczego.

Przedsiębiorstwo nie jest wyłącznie tylko pewnym majątkiem. Innymi słowy, o składzie i kształcie danego przedsiębiorstwa decyduje rodzaj aktywności gospodarczej (ona warunkuje jego charakter, np. handel, usługi) oraz pomysł na realizowanie tej aktywności gospodarczej.

Zatem, składniki materialne i niematerialne wchodzące w skład przedsiębiorstwa powinny pozostawać ze sobą we wzajemnych relacjach w ten sposób, iż można mówić o nich jako o zespole, a nie zbiorze pewnych elementów. Istotne jest, aby w zbywanym przedsiębiorstwie zachowane zostały funkcjonalne związki pomiędzy poszczególnymi składnikami, tak żeby przekazana masa mogła posłużyć kontynuowaniu określonej działalności gospodarczej.

Z opisu sprawy wynika, iż Wnioskodawczyni do dnia 31 października 2005 r. prowadziła działalność gospodarczą w zakresie sprzedaży detalicznej paliw płynnych i artykułów spożywczo-przemysłowych - stację paliw. Na wybudowanie przedmiotowej stacji Zainteresowana przekazała własną działkę gruntu, a na jej budowę zaciągnęła kredyt inwestycyjny. Jednakże osiągane przez stację paliw dochody nie pozwalały na spłatę zadłużeń kredytowych i innych zobowiązań (w tym podatkowych), dlatego też wierzyciele wystąpili na drogę sądową i zajęcie stacji przez Komornika sądowego. W 2004 r. Wnioskodawczyni wystąpiła do sądu o upadłość, której sąd nie orzekł z uwagi na niewypłacalność. Zatem Zainteresowana, aby nie zadłużać się dalej zlikwidowała działalność gospodarczą i wynajęła stację paliw, jednakże pozostając nadal podatnikiem podatku VAT. Obecnie Komornik sądowy wystawia na sprzedaż przedmiotową stację, wyznaczając kolejne licytacje. Zdaniem Wnioskodawczyni, przepisów art. 6 ust. 1 ustawy, nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa, którym jest wynajmowana obecnie stacja paliw, wprowadzona do ewidencji środków trwałych, a która będzie przedmiotem sprzedaży przez Komornika sądowego.

Mając zatem na uwadze powyższe stwierdzić należy, że sprzedaż stacji paliw będzie stanowić czynność zbycia przedsiębiorstwa i będzie czynnością niepodlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zgodnie z art. 6 pkt 1 ustawy, o ile stacja paliw będzie stanowiła zespół zbywanych składników niematerialnych i materialnych, który jak wskazała Wnioskodawczyni jest przedsiębiorstwem w rozumieniu art. 55 ¹ ustawy - Kodeks cywilny.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi, ul. Piotrkowska 135, 90-434 Łódź po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.