ILPP2/443-1770/09-2/EWW

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 14 grudnia 2009 r. (data wpływu 30 grudnia 2009 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania usługi udzielenia pożyczki na rzecz podmiotu holenderskiego - jest prawidłowe.

W dniu 30 grudnia 2009 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania usługi udzielenia pożyczki na rzecz podmiotu holenderskiego.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca jest spółką holdingową, posiadającą status podatnika podatku od towarów i usług. w przedmiocie jego działalności mieszczą się m.in. usługi pośrednictwa finansowego pozostałe (PKD 65.2).

W ramach prowadzonej działalności, Spółka zawarła na czas nieokreślony umowę pożyczki z holenderskim podatnikiem podatku od wartości dodanej (dalej "Pożyczkobiorca"), na mocy której udzieliła ona Pożyczkobiorcy pożyczki pieniężnej. Umowa pożyczki została zawarta w 2009 r. w momencie zawarcia umowy środki finansowe znajdowały się na terenie Polski. Spółka nie jest udziałowcem ani akcjonariuszem Pożyczkobiorcy.

Przedmiotowa pożyczka została udzielona ze środków własnych Zainteresowanego na potrzeby działalności Pożyczkobiorcy. Na podstawie zawartej umowy, Spółka dokonała na rzecz Pożyczkobiorcy wypłaty środków finansowych. z kolei Pożyczkobiorca, zobowiązał się zapłacić zgodnie z umową odsetki od pożyczki na jej rzecz. Obciążenia odsetkami Wnioskodawca będzie dokumentował fakturą VAT.

Ponadto, nie wyklucza on, iż w ramach prowadzonej działalności, będzie w przyszłości dokonywać sporadycznych czynności udzielenia pożyczek pieniężnych - na podstawie zawartej/ych umowy/umów pożyczki, w tym pożyczek do podmiotów z siedzibą zagranicą.

W związku z powyższym zadano następujące pytania.

Zdaniem Wnioskodawcy:

Ad. 1

Czynności jednorazowego lub sporadycznego udzielania pożyczek przez niego podlegają opodatkowaniu VAT i stanowią świadczenie usług na gruncie ustawy o VAT. Tym samym, udzielenie pożyczki na rzecz Pożyczkobiorcy stanowiło świadczenie usług.

W opinii Spółki, za słusznością jej stanowiska przemawia szereg opartych na przepisach prawa argumentów przedstawionych poniżej.

Stosownie do art. 5 ust. 1 i art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu VAT podlega m.in. odpłatne świadczenie usług w Polsce, rozumiane jako każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów.

Istota umowy pożyczki została zawarta w art. 720 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.). Zgodnie z art. 720 § 1 Kodeksu cywilnego, przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości. w wyniku spełnienia świadczenia przez dającego pożyczkę, określone przedmioty majątkowe stają się własnością biorącego pożyczkę. Zasilają one jednak tylko czasowo majątek biorącego pożyczkę, który obowiązany jest do zwrotu, tj. do przeniesienia na drugą stronę własności tej samej ilości pieniędzy albo rzeczy tego samego rodzaju.

Wobec powyższego, w opinii Zainteresowanego, udzielenie przez niego pożyczki spełniło niewątpliwie szeroką definicję usług zawartą w art. 8 ust. 1 ustawy VAT. w analizowanej sytuacji można bowiem było zidentyfikować beneficjenta świadczenia wykonanego przez Spółkę, którym był Pożyczkobiorca mogący korzystać z kapitału udostępnionego przez nią na określony czas. Jednocześnie Wnioskodawca zobowiązany był do udostępnienia kapitału. Ponadto, rozważana usługa miała charakter odpłatny, z uwagi na fakt, iż Zainteresowany pobierze wynagrodzenie w postaci odsetek od udostępnionego kapitału.

W świetle powyższego spełniony został warunek, iż udzielenie przez Spółkę pożyczki miało charakter świadczenia wzajemnego, gdzie w ramach odpłatnej umowy zobowiązaniowej jedna ze stron była bezpośrednim beneficjentem zobowiązania.

Udzielając pożyczki Zainteresowany działał niewątpliwie w charakterze podatnika VAT. Zgodnie bowiem z art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, podatnikami podatku od towarów i usług są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Za działalność gospodarczą uważa się wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy.

Należy podkreślić, iż częstotliwość, na którą wskazuje art. 15 ust. 2 ustawy VAT, odnosi się do całości działalności podatnika, a nie jej rodzajów. Zważywszy, iż Spółka prowadzi działalność gospodarczą w sposób częstotliwy, nie ulega wątpliwości, iż poszczególne rodzaje czynności dokonywane w ramach tej działalności (w tym np. udzielanie pożyczek), powinny podlegać VAT, nawet jeżeli dany rodzaj czynności zostałby wykonany jednorazowo. Nie ma tu znaczenia sporadyczność czynności.

Potwierdzeniem powyższego jest chociażby fakt, iż zgodnie z art. 90 ust. 6 ustawy o VAT, sporadyczne transakcje w zakresie pośrednictwa finansowego mogą zostać pominięte przy obliczaniu obrotu podatnika dla proporcji rozliczania podatku naliczonego. Oznacza to, iż również czynności sporadyczne (w tym dokonywane jednorazowo) podlegają opodatkowaniu VAT. Gdyby czynności sporadyczne, wykonywane przez podatnika VAT, nie podlegały opodatkowaniu VAT, wówczas ustawodawca nie wprowadzałby dodatkowego zastrzeżenia, iż tego rodzaju czynności mogą zostać pominięte przy liczeniu proporcji VAT.

Przyjęcie odmiennej tezy oznaczałoby, iż wyłączona spod opodatkowania byłaby każda czynność wykonywana raz na kilka lat, czy też jednorazowo - np. sprzedaż wycofanego z użytkowania składnika majątku, czy też wykonanie usługi przez podmiot zajmujący się na co dzień dostawą towarów. w praktyce mogłoby to doprowadzić do naruszenia zasady neutralności podatku VAT i zasady równej konkurencji (podatnik VAT prowadzący działalność w zakresie świadczenia usług transportu mógłby np. dokonać jednorazowej czynności sprzedaży mebli, nie naliczając w przypadku tej dostawy VAT należnego, z uwagi na fakt, iż czynność ta miała charakter sporadyczny).

Wnioskodawca podkreślił, że wyżej przedstawione stanowisko znajduje potwierdzenie w poglądach reprezentowanych przez doktrynę prawa podatkowego, np. przez Janusza Zubrzyckiego w "Leksykonie VAT" (Wyd. Unimex, Wrocław 2008, str. 732-734). Ponadto w interpretacji wydanej w dniu 16 września 2008 r. (sygn. ILPP1/443-601/08-3/HW) przez Izbę Skarbową w Poznaniu stwierdzono, iż "udzielanie pożyczek przez podatnika podatku od towarów i usług spełnia przesłanki uznania tych czynności za podlegające opodatkowaniu tym podatkiem, niezależnie od częstotliwości i celu ich udzielania czy statusu nabywcy. Udzielanie bowiem pożyczek przez podmiot prowadzący działalność gospodarczą, w związku z jej prowadzeniem, można identyfikować i zaliczać do zawodowej płaszczyzny jednostki, a więc uznać za rodzącą obowiązki w podatku od towarów i usług".

Dodatkowo Spółka wskazała, iż zgodnie z art. 5 ust. 2 ustawy VAT, czynności określone w ust. 1 podlegają opodatkowaniu niezależnie od tego, czy zostały wykonane z zachowaniem warunków oraz form określonych przepisami prawa. Zatem, dla opodatkowania podatkiem od towarów i usług określonej czynności nie ma znaczenia, czy jej rodzaj został wymieniony w umowie Spółki w ramach jej zakresu przedmiotowego. Status podatnika VAT jest bowiem kategorią obiektywną niezależną od tego, jak sformułowana jest umowa Zainteresowanego.

W związku z powyższym, zdaniem Spółki, nawet w przypadku jednorazowego lub kilkurazowego udzielenia pożyczki na rzecz Pożyczkobiorcy lub innego podmiotu, czynność ta stanowi świadczenie usług w rozumieniu ustawy o VAT.

Stanowisko Wnioskodawcy potwierdzają liczne interpretacje organów podatkowych, a także stanowisko doktryny prawa podatkowego.

Przykładowo, Naczelnik Urzędu Skarbowego Kraków-Śródmieście w piśmie z dnia 26 czerwca 2007 r. (sygn. PM/436-3/07/MS) stwierdził, że "udzielanie pożyczek przez podmiot w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą, należy do jego płaszczyzny zawodowej i rodzi obowiązek w podatku od towarów i usług, nawet gdy te czynności nie znajdują się w jego zakresie przedmiotowym".

Stanowisko, iż udzielenie pożyczki stanowi świadczenie usług na gruncie ustawy o VAT zostało potwierdzone przez:

Reasumując, Spółka uważa, że czynność udzielenia pożyczki na rzecz Pożyczkobiorcy stanowiła świadczenie usług w rozumieniu ustawy o VAT.

Ad. 2

W opinii Zainteresowanego, usługa pośrednictwa finansowego, jaką jest udzielenie pożyczki, podlega opodatkowaniu w miejscu siedziby Pożyczkobiorcy. w konsekwencji, to podmiot holenderski (jako pożyczkobiorca) jest zobowiązany do rozliczenia podatku VAT z tytułu dokonania tej czynności, zgodnie z art. 27 ust. 3 pkt 2 i ust. 4 pkt 4.

Zdaniem Spółki, za prezentowanym przez nią poglądem przemawiają następujące argumenty. Zgodnie z art. 56 Dyrektywy VAT 2006/112/WE, miejscem świadczenia usług finansowych (w tym m.in. udzielania pożyczek) wykonywanych na rzecz usługobiorców mających siedzibę poza Wspólnotą lub na rzecz podatników mających siedzibę we Wspólnocie, ale w innym państwie niż usługodawca, jest miejsce, w którym usługobiorca posiada siedzibę lub stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej, na rzecz którego świadczone są usługi lub, w przypadku ich braku, stałe miejsce zamieszkania lub zwykłe miejsce pobytu.

Podobnie, w świetle art. 27 ust. 3 ustawy o VAT, w przypadku gdy usługi, o których mowa w ust. 4, są świadczone na rzecz:

* osób fizycznych, osób prawnych oraz jednostek organizacyjnych niemających osobowości prawnej, posiadających siedzibę lub miejsce zamieszkania na terytorium państwa trzeciego, lub

* podatników mających siedzibę lub miejsce zamieszkania na terytorium Wspólnoty, ale w kraju innym niż kraj świadczącego usługę

- miejscem świadczenia tych usług jest miejsce, gdzie nabywca usługi posiada siedzibę, stałe miejsce prowadzenia działalności, dla którego dana usługa jest świadczona, a w przypadku braku stałego miejsca prowadzenia działalności, stały adres lub miejsce zamieszkania.

Na podstawie art. 27 ust. 4 pkt 4 ustawy o VAT, przepis ust. 3 stosuje się m.in. do usług bankowych, finansowych i ubezpieczeniowych łącznie z reasekuracją, z wyjątkiem wynajmu sejfów przez banki.

Tym samym, należy uznać, iż udzielenie pożyczki przez Spółkę Pożyczkobiorcy, podatnikowi podatku od wartości dodanej, stanowiło świadczenie usług, dla którego miejscem świadczenia było miejsce siedziby Pożyczkobiorcy, tj. Holandia. w związku z tym, podmiotem obowiązanym do rozliczenia podatku VAT z tytułu umowy pożyczki był Pożyczkobiorca.

Powyższe podejście zostało potwierdzone między innymi przez:

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Tut. Organ informuje, że z dniem 1 stycznia 2010 r. (z wyjątkami określonymi w art. 8 tej ustawy), weszła w życie ustawa z dnia 23 października 2009 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 195, poz. 1504), zgodnie z którą uchylone zostały art. 27 i art. 28, a dodano art. 28a do art. 28o regulujące kwestię określenia miejsca świadczenia usług.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.