ILPP2/443-1490/10-2/EN - Prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego przez gminę związanego z realizacją inwestycji budowy sieci kanalizacyjnej i wodociągowej.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Gminy, przedstawione we wniosku z dnia 8 września 2010 r. (data wpływu 13 września 2010 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do odliczenia podatku naliczonego związanego z realizacją inwestycji pn.: "Budowa sieci wodociągowej i kanalizacyjnej dla uzbrojenia terenów inwestycyjnych (...)" - jest prawidłowe.

W dniu 13 września 2010 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do odliczenia podatku naliczonego związanego z realizacją inwestycji pn.: "Budowa sieci wodociągowej i kanalizacyjnej dla uzbrojenia terenów inwestycyjnych (...)".

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Podstawę prawną istnienia i zakres zadań Gminy stanowi ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tekst jedn. Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 z późn. zm.) oraz statut Gminy uchwalony w dniu 30 grudnia 2002 r. przez Radę Gminy uchwałą Nr (...).

Gmina jest zarejestrowanym i czynnym podatnikiem podatku VAT jedynie w zakresie czynności wykonywanych na podstawie zawieranych umów cywilnoprawnych dotyczących: wynajmu lokali mieszkalnych i użytkowych, dzierżawy gruntów na cele gospodarcze i rolnicze, sprzedaży mienia gminnego.

Gmina stara się o częściowe umorzenie pożyczki udzielonej z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej na zadanie pn.: "Budowa sieci kanalizacji sanitarnej we wsiach: (...) oraz rozbudowa oczyszczalni ścieków we wsi (...)".

Kwota umorzenia zostanie przeznaczona na częściowe sfinansowanie kolejnego zadania inwestycyjnego Gminy pn.: "Budowa sieci wodociągowej i kanalizacyjnej dla uzbrojenia terenów inwestycyjnych (...)".

Przedmiot ww. inwestycji, po jej zrealizowaniu zostanie przekazany "A" Sp. z o.o. do bezpłatnego używania na czas nieokreślony w drodze protokołu przyjęcia do sprawowania pieczy nad środkiem trwałym - nie będzie zawierana żadna umowa cywilnoprawna.

"A" Sp. z o.o., którego stuprocentowym udziałowcem jest Gmina, świadczy usługi komunalne, pobiera opłaty za eksploatację sieci i z tego tytułu rozlicza podatek VAT należny. Ponosi również koszty utrzymania sieci, a opłaty pobierane od odbiorców za eksploatację są w całości przychodem przedsiębiorstwa.

Ww. zadania spółka "A" wykonuje na podstawie zawartej w dniu 1 kwietnia 2002 r. umowy z Gminą, w sprawie zarządzania obiektami, urządzeniami wodociągowymi i kanalizacyjnymi, będącymi mieniem komunalnym Gminy.

Opisana powyżej inwestycja budowy sieci wodociągowej i kanalizacyjnej nie będzie więc służyła Gminie do wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu ani też nie będzie generować przychodów z tytułu jej eksploatacji, bowiem jak już wskazano przedmiot inwestycji zostanie nieodpłatnie przekazany przedsiębiorstwu komunalnemu.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy Gmina będzie miała prawną możliwość odliczania podatku VAT przy realizacji inwestycji.

Zdaniem Wnioskodawcy, nie ma on prawnej możliwości odliczenia podatku VAT od zakupów związanych z realizacją planowanej inwestycji, bowiem w myśl art. 86 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, możliwość obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego istnieje w zakresie w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, a jak wykazano w opisie zdarzenia przyszłego realizowana inwestycja nie będzie służyła Gminie do wykonywania czynności opodatkowanych ani też nie będzie stanowiła źródła przychodów.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Kwotę podatku naliczonego, na podstawie zapisu art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a) ustawy, stanowi suma kwot podatku określonych w fakturach otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług.

Z treści cytowanego wyżej przepisu wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi.

Przedstawiona powyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z usługami i towarami, które nie są w ogóle wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

Na mocy art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Stosownie do art. 15 ust. 6 ustawy, nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Jednostki samorządu terytorialnego takie jak gminy, powiaty, czy województwa, są innymi niż organy władzy publicznej uczestnikami sektora finansów publicznych, zatem nie korzystają z wyłączenia z opodatkowania, o którym mowa w art. 15 ust. 6 ustawy, lecz są objęte zwolnieniem wskazanym w § 12 ust. 1 pkt 12 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 24 grudnia 2009 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 224, poz. 1799 z późn. zm.). Zgodnie z tym przepisem, zwalnia się od podatku czynności związane z wykonywaniem zadań publicznych nałożonych odrębnymi przepisami, wykonywane w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność przez jednostki samorządu terytorialnego, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

W świetle art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tekst jedn. Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 z późn. zm.), gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność.

Natomiast, do zadań własnych gminy należy zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty. W szczególności zadania własne obejmują sprawy: wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych, utrzymania czystości i porządku oraz urządzeń sanitarnych, wysypisk i unieszkodliwiania odpadów komunalnych, zaopatrzenia w energię elektryczną i cieplną oraz gaz (art. 7 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy o samorządzie gminnym).

Z sytuacji przedstawionej we wniosku wynika, że Wnioskodawca (Gmina) jest zarejestrowanym i czynnym podatnikiem podatku VAT jedynie w zakresie czynności wykonywanych na podstawie zawieranych umów cywilnoprawnych dotyczących: wynajmu lokali mieszkalnych i użytkowych, dzierżawy gruntów na cele gospodarcze i rolnicze, sprzedaży mienia gminnego.

Zainteresowany stara się o częściowe umorzenie pożyczki udzielonej z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej na zadanie pn.: "Budowa sieci kanalizacji sanitarnej we wsiach: (...) oraz rozbudowa oczyszczalni ścieków we wsi (...)". Kwota umorzenia zostanie przeznaczona na częściowe sfinansowanie kolejnego zadania inwestycyjnego Gminy pn.: "Budowa sieci wodociągowej i kanalizacyjnej dla uzbrojenia terenów inwestycyjnych (...)". Przedmiot ww. inwestycji, po jej zrealizowaniu zostanie przekazany "A" Sp. z o.o. do bezpłatnego używania na czas nieokreślony w drodze protokołu przyjęcia do sprawowania pieczy nad środkiem trwałym - nie będzie zawierana żadna umowa cywilnoprawna. "A" Sp. z o.o., którego stuprocentowym udziałowcem jest Gmina, świadczy usługi komunalne, pobiera opłaty za eksploatację sieci i z tego tytułu rozlicza podatek VAT należny, ponosi również koszty utrzymania sieci, a opłaty pobierane od odbiorców za eksploatację są w całości przychodem przedsiębiorstwa. Ww. zadania spółka "A" wykonuje na podstawie zawartej w dniu 1 kwietnia 2002 r. umowy z Gminą, w sprawie zarządzania obiektami, urządzeniami wodociągowymi i kanalizacyjnymi, będącymi mieniem komunalnym Gminy.

Według art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Przez dostawę towarów, w myśl art. 7 ust. 1 ustawy, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...). Natomiast świadczenie usług, w myśl art. 8 ust. 1 ustawy, to każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

Z treści powołanego wyżej przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy jednoznacznie wynika, że dostawa towarów i świadczenie usług co do zasady podlega opodatkowaniu VAT jedynie wówczas, gdy czynności te są wykonywane odpłatnie. Ustawodawca jednakże przewidział od powyższej reguły wyjątki, które zostały zawarte - w przypadku dostawy towarów - w art. 7 ust. 2 ustawy, oraz - w przypadku świadczenia usług - w art. 8 ust. 2 ustawy.

Zgodnie z art. 8 ust. 2 ustawy, nieodpłatne świadczenie usług niebędące dostawą towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług, jeżeli nie są one związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa, a podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług związanych z tymi usługami, w całości lub w części, traktuje się jako odpłatne świadczenie usług.

Z powyższego wynika, że aby nieodpłatne świadczenie usług podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług muszą być spełnione łącznie dwa warunki, a mianowicie:

* brak związku świadczonych usług z prowadzonym przez podatnika przedsiębiorstwem,

* posiadanie przez podatnika prawa do odliczenia w całości lub w części podatku naliczonego związanego ze świadczonymi usługami.

Za usługi niezwiązane z prowadzeniem przedsiębiorstwa należy uznać wszelkie usługi, których świadczenie odbyło się bez związku z potrzebami prowadzonej działalności gospodarczej.

Niedopełnienie któregokolwiek z warunków określonych w art. 8 ust. 2 ustawy, jest podstawą do traktowania nieodpłatnej usługi jako niepodlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Wobec powyższego należy stwierdzić, iż przekazanie do bezpłatnego używania przedmiotu ww. inwestycji "A", nie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem VAT, z uwagi na nieodpłatność tej czynności oraz fakt, iż nie będzie miał w tym przypadku zastosowania art. 8 ust. 2 ustawy - nieodpłatne przekazanie inwestycji do używania odbędzie się w związku z prowadzoną przez Gminę działalnością (wykonywanie we własnym imieniu i na własną odpowiedzialność zadań publicznych).

Zgodnie z powołanymi wyżej przepisami, rozliczenie podatku naliczonego na zasadach określonych w art. 86 ustawy o podatku od towarów i usług uwarunkowane jest tym, aby nabywane towary i usługi były wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. W przedmiotowej sprawie warunek ten nie zostanie spełniony, gdyż Wnioskodawca wykonywać będzie jedno z zadań własnych, a towary i usługi nabywane w ramach realizacji projektu nie będą związane z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi. Zatem, Wnioskodawca (Gmina) nie będzie miał prawa do odliczenia podatku naliczonego od wydatków poniesionych z tytułu realizacji projektu pn.: "Budowa sieci wodociągowej i kanalizacyjnej dla uzbrojenia terenów inwestycyjnych (...)".

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi, ul. Piotrkowska 135, 90-434 Łódź po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.