ILPP2/443-1479/09-3/TK - Możliwość obniżenia kwoty podatku VAT przez gminę w związku z finansowaniem rewitalizacji zasobów Wspólnoty Mieszkaniowej.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko, przedstawione we wniosku z dnia 26 października 2009 r. (data wpływu 30 października 2009 r.) uzupełnionym pismem z dnia 7 stycznia 2010 r. (data wpływu 15 stycznia 2010 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług jest:

W dniu 30 października 2009 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do obniżenia kwoty podatku naliczonego od podatku należnego w związku z realizacją projektu pn.: "Rewitalizacja kwartału (...)". Wniosek został uzupełniony pismem z dnia 7 stycznia 2010 r. (data wpływu 15 stycznia 2010 r.) o pełnomocnictwo do reprezentowania Wnioskodawcy.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Gmina w ramach wykonywania zadań własnych określonych w art. 7 ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 z późn. zm.), w zakresie zaspokajania zbiorowych potrzeb wspólnoty, poprzez między innymi, utrzymanie gminnych obiektów i urządzeń użyteczności publicznej realizuje projekt pn.: "Rewitalizacja kwartału (...)".

Przedmiotowa inwestycja obejmuje:

W wyniku rozstrzygnięcia postępowania o udzieleniu zamówienia publicznego, prowadzonego w trybie przetargu nieograniczonego, Gmina zawarła umowę o wykonanie robót budowlanych z firmą Sp. z o.o. w ramach zawartej umowy o wykonanie robót budowlanych polegających na rewitalizacji kwartału zabudowanego, Gmina pełniąc rolę inwestora zadania inwestycyjnego zapłaci wykonawcy za całość wykonanego i odebranego zadania inwestycyjnego.

Zadanie inwestycyjne obejmuje między innymi wykonanie robót budowlano-montażowych na obiektach będących własnością Wspólnot Mieszkaniowych, w których udział częściowo posiada Gmina, a częściowo poszczególni właściciele lokali, np. 70% własność Gminy i 30% własność indywidualna.

Roboty inwestycyjne zostaną wykonane przez firmę Sp. z o.o. w części na majątku Gminy i w części na majątku Wspólnot Mieszkaniowych. Na podstawie zawartych porozumień, w oparciu o ustawy z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 80, poz. 903) i ustawy z dnia 30 czerwca 2005 r. o finansach publicznych (Dz. U. Nr 249, poz. 2104 z późn. zm.), Wspólnoty Mieszkaniowe zobowiązały się partycypować w kosztach inwestycji realizowanej przez Gminę w wysokości materiału użytego do wykonania zadania w części obejmującej własność wspólnoty.

Dokonywane przez Wspólnoty Mieszkaniowe wpłaty związane z realizacją inwestycji, mają charakter zwrotu części realizowanej inwestycji służącej zaspokajaniu zbiorowych potrzeb wspólnoty.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy w związku z realizacją przez Gminę projektu pn. "Rewitalizacja kwartału (...)", czynność finansowania udziału własnego przez Wspólnoty Mieszkaniowe w wysokości wartości materiału użytego do wykonania zadania inwestycyjnego dotyczącego Wspólnot Mieszkaniowych, będzie stanowiła czynność opodatkowaną i inwestor Gmina będzie miał obowiązek dokumentowania przepływu środków fakturami VAT, a tym samym będzie miała prawo do obniżenia kwoty podatku naliczonego od podatku należnego...

Zdaniem Wnioskodawcy, w myśl art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tekst jedn. Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 z późn. zm.), Gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność. Natomiast zgodnie z art. 6 ust. 1 ww. ustawy, do zakresu działań gminy należą wszelkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów. Do zadań własnych gminy - na podstawie art. 7 ust. 1 pkt 15 ww. ustawy o samorządzie gminnym - należy m.in. zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnot. w szczególności zadania własne obejmują m.in. sprawy utrzymania gminnych obiektów i urządzeń użyteczności publicznej oraz obiektów administracyjnych. Gmina nie ma podstaw prawnych uznania czynności finansowania projektu inwestycyjnego przez Wspólnoty w części na majątku Wspólnot Mieszkaniowych za podstawę opodatkowania.

Zgodnie z art. 15 ust. 6 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, nie uznaje się za podatnika VAT organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy, w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, do realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych. Wyłączenie organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy z kategorii podatników ma charakter wyłączenia podmiotowo-przedmiotowego i jako stanowiące odstępstwo od zasady powszechności opodatkowania musi być interpretowany bardzo ściśle.

Wyłączenie to ma miejsce przy spełnieniu łącznie dwóch warunków:

Za organ władzy publicznej w ramach samorządu terytorialnego należy uznać jednostki tego samorządu, tzn. gminę, powiat i samorząd wojewódzki. a zatem definicja w art. 15 ust. 6 ustawy o VAT, wprost wyłącza organy i urzędy administracji publicznej z kręgu podatników VAT, nakazując opodatkowanie tylko tych czynności, które są dokonywane na podstawie umów cywilnoprawnych. Reasumując, zdaniem Wnioskodawcy, wnoszone przez Wspólnoty Mieszkaniowe środki finansowe (w wysokości wartości materiału), nie stanowią należności związanej z wykonywaniem przez Gminę na rzecz Wspólnot, czynności podlegających opodatkowaniu, w świetle art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, lecz są współfinansowaniem inwestycji realizowanej przez Gminę w ramach wykonywanych zadań własnych Gminy. z uwagi na powyższe, w tym stanie prawnym otrzymane od wspólnot Mieszkaniowych środki finansowe z tytułu partycypacji w kosztach inwestycji (na podstawie zawartych porozumień/umów), nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. w konsekwencji nie jest możliwe odliczenie w całości lub części naliczonego podatku VAT od dokonywanych zakupów towarów i usług w ramach prowadzonej inwestycji przez Gminę wynikającej z zadań własnych Gminy.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za:

Stosownie do art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, w zakresie w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Jak wynika z powyższego przepisu prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wyłącznie podatnikom podatku od towarów i usług, w sytuacji gdy towary i usługi, z których nabyciem wiąże się podatek naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych.

Aby zatem podatnik mógł obniżyć kwotę podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wynikającego z dokonanych inwestycji, inwestycje te muszą być związane z wykonywaniem czynności opodatkowanych.

Przedstawiona wyżej zasada wyklucza możliwość dokonania odliczenia podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku oraz niepodlegających temu podatkowi.

W myśl dyspozycji art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2 ww. przepisu, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Stosownie do art. 15 ust. 6 ustawy, nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Zgodnie z przepisem § 13 ust. 1 pkt 11 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 28 listopada 2008 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 212, poz. 1336), zwalnia się od podatku czynności związane z wykonywaniem zadań publicznych nałożonych odrębnymi przepisami, wykonywane w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność przez jednostki samorządu terytorialnego, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

W myśl art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tekst jedn. Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 z późn. zm.), gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność. Natomiast zgodnie z art. 6 ust. 1 ww. ustawy, do zakresu działania gminy należą wszelkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów. Do zadań własnych gminy - na podstawie art. 7 ust. 1 pkt 15 ustawy o samorządzie gminnym - należy m.in. zaspokojenie zbiorowych potrzeb wspólnot. w szczególności zadania własne obejmują m.in. sprawy utrzymania gminnych obiektów i urządzeń użyteczności publicznej oraz obiektów administracyjnych.

Z przedstawionego zdarzenia przyszłego wynika, iż Gmina w ramach wykonywania zadań własnych określonych w art. 7 ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 z późn. zm.), w zakresie zaspokajania zbiorowych potrzeb wspólnoty, poprzez między innymi, utrzymanie gminnych obiektów i urządzeń użyteczności publicznej realizuje projekt pn.: "Rewitalizacja kwartału (...)".

W wyniku rozstrzygnięcia postępowania o udzieleniu zamówienia publicznego, prowadzonego w trybie przetargu nieograniczonego, Gmina zawarła umowę o wykonanie robót budowlanych z firmą Sp. z o.o. w ramach zawartej umowy o wykonanie robót budowlanych polegających na rewitalizacji kwartału zabudowanego, Gmina pełniąc rolę inwestora zadania inwestycyjnego zapłaci wykonawcy za całość wykonanego i odebranego zadania inwestycyjnego.

Zadanie inwestycyjne obejmuje między innymi wykonanie robót budowlano-montażowych na obiektach będących własnością Wspólnot Mieszkaniowych, w których udział częściowo posiada Gmina, a częściowo poszczególni właściciele lokali np. 70% własność Gminy i 30% własność indywidualna.

Roboty inwestycyjne zostaną wykonane przez firmę Sp. z o.o. w części na majątku Gminy i w części na majątku Wspólnot Mieszkaniowych. Na podstawie zawartych porozumień, w oparciu o ustawy z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 80, poz. 903) i ustawy z dnia 30 czerwca 2005 r., o finansach publicznych (Dz. U. Nr 249, poz. 2104 z późn. zm.), Wspólnoty Mieszkaniowe zobowiązały się partycypować w kosztach inwestycji realizowanej przez Gminę w wysokości materiału użytego do wykonania zadania w części obejmującej własność wspólnoty.

Dokonywane przez Wspólnoty Mieszkaniowe wpłaty związane z realizacją inwestycji, mają charakter zwrotu części realizowanej inwestycji służącej zaspokajaniu zbiorowych potrzeb wspólnoty.

Biorąc pod uwagę powołane wyżej przepisy oraz opis stanu faktycznego stwierdzić należy, iż nie zostanie spełniona przesłanka z art. 86 ust. 1 ustawy, warunkująca prawo podatnika do odliczenia podatku naliczonego, ponieważ towary i usługi zakupione w ramach realizacji ww. projektu nie będą wykorzystywane do wykonania czynności opodatkowanych.

Zatem Wnioskodawca nie będzie miał prawa do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z faktur VAT dokumentujących nabycie towarów i usług związanych z realizacją przedmiotowego projektu w części przypadającej na Gminę.

Natomiast odnośnie kwestii prawa do odliczenia przez Wnioskodawcę podatku naliczonego z faktur VAT dokumentujących wykonanie robót inwestycyjnych w ramach realizacji projektu w częściach przypadających na Wspólnoty Mieszkaniowe, należy rozważyć, czy faktycznie mamy w przedmiotowej sprawie do czynienia z sytuacją, w której dokonane zakupy nie są związane z jakimikolwiek czynnościami opodatkowanymi u Wnioskodawcy.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 cyt. ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również:

Stosownie do zapisu art. 7 ust. 8 ustawy, w przypadku gdy kilka podmiotów dokonuje dostawy tego samego towaru w ten sposób, że pierwszy z nich wydaje ten towar bezpośrednio ostatniemu w kolejności nabywcy, uznaje się, że dostawy towarów dokonał każdy z podmiotów biorących udział w tych czynnościach.

Natomiast art. 2 pkt 6 ustawy definiuje pojęcie towarów, przez które rozumie się rzeczy ruchome, jak również wszelkie postacie energii, budynki i budowle lub ich części, będące przedmiotem czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, które są wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, a także grunty.

Z cyt. wyżej przepisów art. 7 ust. 1 i ust. 8 ustawy wynika, że w sytuacji, w której podatnik, działając we własnym imieniu bierze udział w dostawie towaru w taki sposób, że zakupiony towar wydaje nabywcy lub też towar ten wydaje pierwszy z podmiotów na rzecz ostatniego w kolejności nabywcy, przyjmuje się, że podatnik ten nabył towar a następnie dokonał dostawy tego towaru. Zarówno przepisy ustawy o podatku od towarów i usług, jak i przepisy wykonawcze do tej ustawy nie regulują zagadnienia odsprzedaży, towaru. Uznaje się, iż odsprzedaż towaru jest dostawą towaru realizowaną bezpośrednio przez podatnika (art. 7 ust. 1 ustawy) lub realizowaną na zasadach określonych w art. 7 ust. 8 ustawy. w rezultacie w obu ww. przypadkach dostawy ostateczne obciążenie podatkiem VAT spoczywa nie na pierwotnym nabywcy towaru, lecz na ich rzeczywistym użytkowniku.

Natomiast stosownie do postanowień art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

Zgodnie z art. 8 ust. 2 ustawy, nieodpłatne świadczenie usług niebędące dostawą towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług, jeżeli nie są one związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa, a podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług związanych z tymi usługami, w całości lub w części, traktuje się jak odpłatne świadczenie usług.

Ze świadczeniem usługi mamy do czynienia również w sytuacji, gdy podatnik dokonuje czynności działając we własnym imieniu, ale na rzecz osoby trzeciej. Wówczas przyjmuje się, że dla celów podatku od towarów i usług podatnik (zleceniobiorca) sam nabył usługę od faktycznego wykonawcy, a następnie wyświadczył tę usługę zleceniodawcy. Powyższe wynika z art. 30 ust. 3 ustawy, zgodnie z którym w przypadku gdy podatnik, działając we własnym imieniu, ale na rzecz osoby trzeciej, bierze udział w świadczeniu usług, podstawą opodatkowania jest kwota należna z tytułu świadczenia usług, pomniejszona o kwotę podatku.

W związku z faktem, iż Wspólnoty Mieszkaniowe zobowiązały się partycypować w kosztach inwestycji realizowanej przez Gminę w wysokości materiału zużytego do wykonania zadania w części obejmującej własność wspólnoty (dokonanie przez Wspólnoty Mieszkaniowe wpłaty związane z realizacją inwestycji), mamy do czynienia z ekwiwalentnością świadczenia Wnioskodawcy na rzecz Wspólnot Mieszkaniowych.

A zatem z uwagi na to, iż roboty inwestycyjne zostaną wykonane w części na majątku Gminy, a w części na majątku Wspólnot Mieszkaniowych, które będą uczestniczyły w ich finansowaniu, nie można mówić o nieodpłatnym świadczeniu usług, o którym mowa w art. 8 ust. 2 ustawy.

Z uwagi na fakt, iż Wnioskodawca pełni rolę inwestora zadania inwestycyjnego i zapłaci wykonawcy za całość wykonanego i odebranego zadania inwestycyjnego, roboty związane z realizacją zadań w ramach ww. projektu będą dokumentowane fakturami VAT wystawionymi przez wykonawców na Wnioskodawcę - dotyczy to również sytuacji, gdy roboty inwestycyjne realizowane będą bezpośrednio na majątku Wspólnot Mieszkaniowych - to biorąc pod uwagę cyt. przepisy uznać należy, iż Wnioskodawca będzie działał w przedmiotowej sprawie w imieniu własnym lecz na rachunek innego podmiotu, tj. Wspólnot Mieszkaniowych.

A zatem koszty zakupu robót i usług, gdzie odbiorcą jest inny podmiot (w niniejszej sprawie Wspólnoty Mieszkaniowe) niż podmiot obciążony (Gmina Miasto) przez świadczącego usługę, Wnioskodawca zobowiązany będzie przenieść na faktycznego odbiorcę (Wspólnoty Mieszkaniowe). Przyjęta praktyka i orzecznictwo dopuszczają sytuacje, w których koszty niektórych usług, gdzie odbiorcą jest inny podmiot niż podmiot obciążony przez świadczącego usługę, mogą być w ramach zawartych umów przenoszone na faktycznego odbiorcę, która to czynność, w przypadku udokumentowania jej fakturą VAT, nazywana jest "refakturowaniem".

Zgodnie z art. 106 ust. 1 ustawy, podatnicy, o których mowa w art. 15, są obowiązani wystawić fakturę stwierdzającą w szczególności dokonanie sprzedaży, datę dokonania sprzedaży, cenę jednostkową bez podatku, podstawę opodatkowania, stawkę i kwotę podatku, kwotę należności oraz dane dotyczące podatnika i nabywcy, z zastrzeżeniem ust. 2, 4 i 5 oraz art. 119 ust. 10 i art. 120 ust. 16.

Zatem, w związku z tym, że Gmina w stosunku do wydatków ponoszonych na rzecz Wspólnot Mieszkaniowych będzie występowała w charakterze otrzymującego usługi, jak i wyświadczającego usługi, czynność przeniesienia wydatków na faktycznego odbiorcę należy dokumentować fakturą VAT.

Również w przypadku dostawy towarów, mając na uwadze cyt. wyżej art. 7 ustawy, Wnioskodawca jest obowiązany wystawić fakturę VAT dokumentującą odsprzedaż towarów.

Dlatego też, na mocy art. 86 ust. 1 i ust. 2 pkt 1 lit. a) ustawy, Gmina będzie miała prawo do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wynikającego z faktur związanych z realizacją zadania wykonywanego na majątku Wspólnot Mieszkaniowych, dokonywanego w ramach projektu pn.: "Rewitalizacja kwartału (...)", gdyż mają one związek ze sprzedażą opodatkowaną.

Podsumowując powyższe, Zainteresowanemu przysługuje prawo do odliczenia podatku VAT od poniesionych wydatków w związku z realizacją projektu w części, w jakiej są one związane z jego realizacją na majątku Wspólnot Mieszkaniowych, bowiem w tej części wystąpił u Wnioskodawcy czynność opodatkowana podatkiem VAT (odsprzedaż towarów i usług), którą należy dokumentować fakturą VAT.

Natomiast Wnioskodawca nie będzie miał prawa do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z faktur VAT dokumentujących nabycie towarów i usług związanych z realizacją przedmiotowego projektu w części przypadającej na Gminę.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Ponadto tut. Organ informuje, że z dniem 1 stycznia 2010 r. weszło w życie rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 24 grudnia 2009 r. w sprawie wykonywania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 224, poz. 1799), w którym odzwierciedleniem powołanego wcześniej przepisu § 13 ust. 1 pkt 11 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 28 listopada 2008 r. jest przepis § 12 ust. 1 pkt 12.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gorzowie Wielkopolskim, ul. Dąbrowskiego 13, 66-400 Gorzów Wielkopolski po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.