ILPP2/443-1295/11-2/AKr

Pisma urzędowe
Status:  Nieoceniane

Pismo z dnia 7 grudnia 2011 r. Izba Skarbowa w Poznaniu ILPP2/443-1295/11-2/AKr

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki akcyjnej, przedstawione we wniosku z dnia 1 września 2011 r. (data wpływu 7 września 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zastosowania zwolnienia dla świadczonych usług - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 7 września 2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zastosowania zwolnienia dla świadczonych usług.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

S.A. (dalej: Spółka lub Wnioskodawca) prowadzi działalność w zakresie oddawania towarów (w szczególności pojazdów) w odpłatne użytkowanie na podstawie umów leasingu.

W ramach prowadzonej działalności, Spółka oferuje swoim klientom możliwość ubezpieczenia w ramach umów mających charakter umów ubezpieczenia na cudzy rachunek (dalej: Umowy), zawieranych przez Spółkę z wybranymi zakładami ubezpieczeń (dalej: Zakłady Ubezpieczeń).

Przedmiotem Umów dotychczas zawieranych przez Spółkę jest udzielenie przez Zakłady Ubezpieczeń ochrony ubezpieczeniowej klientom Wnioskodawcy obejmującej m.in.:

1.

ochronę assistance drogowego, realizowaną w ramach ubezpieczenia assistance, pojazdów będących przedmiotem leasingu,

2.

ochronę na wypadek śmierci/utraty zdrowia przez klienta, realizowaną w ramach ubezpieczenia "B.",

3.

ochronę na wypadek ponoszenia kosztów ochrony prawnej przez klienta a obejmujących m.in. koszty reprezentacji przez adwokata, realizowaną w ramach ubezpieczenia "O.".

W ramach Umów Spółka działa zawsze jako ubezpieczający.

Objęcie ochroną klientów Spółki następuje na zasadach właściwych dla umowy ubezpieczenia na cudzy rachunek, tj. poprzez złożenie przez klienta deklaracji przystąpienia do ubezpieczenia grupowego i wskazanie klienta przez Spółkę Zakładom Ubezpieczeń jako ubezpieczonego w ramach Umowy. Ciężar składki ubezpieczeniowej przy tym ostatecznie każdorazowo ponoszony jest przez leasingobiorcę.

Przystąpienie do wskazanych ubezpieczeń przez klienta Spółki ma charakter zasadniczo fakultatywny, tj. nie jest warunkiem koniecznym dla zawarcia umowy leasingu ze Spółką.

1.

Dotychczasowy model współpracy

Umowy pomiędzy Spółką a Zakładami Ubezpieczeń są zawierane przy udziale pośrednika ubezpieczeniowego w rozumieniu ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o pośrednictwie ubezpieczeniowym; Dz. U. z 2003 r. Nr 124, poz. 1154 z późn. zm. - Brokera Ubezpieczeniowego lub Agenta Ubezpieczeniowego. Agent Ubezpieczeniowy - stosownie do postanowień Umów - świadczy również usługi agencyjne związane z wykonaniem Umów poprzez podejmowanie czynności faktycznych lub prawnych w imieniu lub na rzecz Zakładów Ubezpieczeń.

W ramach obecnie stosowanego przez Wnioskodawcę modelu współpracy z Agentem Ubezpieczeniowym, Spółka zawarła z nim umowę o współpracy, na mocy której, Wnioskodawca - występujący w ramach Umów jako ubezpieczający - wykonuje na rzecz Agenta Ubezpieczeniowego usługi, obejmujące m.in.: informowanie klientów o dostępnych pakietach ubezpieczenia, wykonywanie czynności przygotowawczych zmierzających do zawierania umów ubezpieczenia poprzez przedstawianie klientom szczegółowych warunków oferty ubezpieczenia.

Wskazane czynności są fizycznie wykonywane przez pracowników Spółki lub współpracujących ze Spółką doradców leasingowych (tj. osoby fizyczne świadczące usługi na rzecz Spółki: zwane dalej doradcami leasingowymi).

2.

Rozważany model przyszły

Z uwagi na uwarunkowania biznesowe, rozważana jest obecnie zmiana stosowanego modelu współpracy Spółki z Zakładami Ubezpieczeń.

W ramach rozważanego modelu współpracy, Spółka - działająca w ramach Umów jako ubezpieczający - świadczyłaby usługi dotyczące Umów (zarówno już obowiązujących jak i tych, które zawarte zostaną w przyszłości) bezpośrednio na rzecz Zakładów Ubezpieczeń, a nie - jak dotychczas - na rzecz Agenta Ubezpieczeniowego.

Usługi świadczone na rzecz Zakładów Ubezpieczeń przez Spółkę obejmowałyby w szczególności następujące czynności:

1.

przedstawianie ubezpieczonym i osobom ubiegającym się o konkretny produkt finansowy wszelkich informacji i wyjaśnień związanych z dostępnymi pakietami ubezpieczenia,

2.

wydawanie ubezpieczonym formularzy przystąpienia do ubezpieczenia,

3.

przechowywanie danych osobowych uposażonych oraz stosownych oświadczeń niezbędnych do objęcia ubezpieczonego ochroną ubezpieczeniową,

4.

pisemne zapewnienie Zakładów Ubezpieczeń (na wniosek Zakładu Ubezpieczeń) o złożeniu przez ubezpieczonego powyższych oświadczeń oraz niezwłoczne ich przekazanie Zakładom Ubezpieczeń,

5.

informowanie ubezpieczonych i innych klientów oraz potencjalnych klientów o danych adresowych Zakładów Ubezpieczeń,

6.

prowadzenie rejestru umożliwiającego uzyskanie określonych informacji o każdym ubezpieczonym.

Dodatkowo, w zależności od ustaleń z Zakładami Ubezpieczeń, powyższy zakres mógłby być rozszerzony o następujące czynności:

7.

pobieranie i przekazanie na rachunek Zakładów Ubezpieczeń składki ubezpieczeniowej z góry za poszczególne lub cały okres ubezpieczenia,

8.

sporządzanie i przekazywanie Zakładom Ubezpieczeń raportów zawierających dane dotyczące ubezpieczonych.

Wskazane czynności byłyby fizycznie wykonywane przez pracowników Spółki lub współpracujących ze Spółką doradców leasingowych.

W zamian za wykonywanie powyższych Usług, Spółka otrzymywałaby od Zakładów Ubezpieczeń comiesięczne wynagrodzenie. Wynagrodzenie to kalkulowane byłoby jako określony procent zainkasowanej składki albo jako określona kwota pieniężna za przystąpienie klienta do ubezpieczenia/odnowienia przez klienta ubezpieczenia w zakresie ochrony ubezpieczeniowej wskazanej w Umowach.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy w rozważanym modelu współpracy z Zakładami Ubezpieczeń - przedstawionym w opisie zdarzenia przyszłego - usługi świadczone przez Spółkę na rzecz Zakładów Ubezpieczeń, związane z zawieranymi przez Spółkę umowami ubezpieczenia grupowego (tj. umowami ubezpieczenia zawieranymi na cudzy rachunek) będą korzystały ze zwolnienia od podatku VAT.

Zdaniem Wnioskodawcy, w rozważanym modelu współpracy z Zakładami Ubezpieczeń - przedstawionym w opisie zdarzenia przyszłego - usługi świadczone przez Spółkę na rzecz Zakładów Ubezpieczeń, związane z zawieranymi przez Spółkę umowami ubezpieczenia grupowego (tj. umowami ubezpieczenia zawieranymi na cudzy rachunek), będą korzystały ze zwolnienia od podatku VAT.

Wskazane usługi będą bowiem stanowić usługi świadczone przez ubezpieczającego w zakresie zawieranych przez niego umów ubezpieczenia na cudzy rachunek, zwolnione od podatku VAT na gruncie art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy o VAT. Wniosek taki wynika z następujących okoliczności:

1.

Umowy, których stroną będzie Spółka, stanowić będą - na gruncie przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks Cywilny; (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 z późn. zm., dalej: k.c.) - umowy ubezpieczenia na cudzy rachunek. Spełniony więc będzie warunek dotyczący charakteru umowy, w zakresie której świadczone są usługi podlegające omawianemu zwolnieniu.

2.

Spółka będzie występować w ramach wskazanych umów ubezpieczenia jako ubezpieczający. Spełniony będzie zatem warunek podmiotowy do uznania świadczonych przez Spółkę usług za podlegające omawianemu zwolnieniu.

3.

Czynności wykonywane przez Spółkę pozostaną w zakresie zawieranych przez nią umów ubezpieczenia na cudzy rachunek. Spełniony będzie zatem warunek przedmiotowy dotyczący zakresu świadczonych usług podlegających omawianemu zwolnieniu.

UZASADNIENIE

Uwagi ogólne

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy o VAT, zwolnione z VAT są usługi ubezpieczeniowe, usługi reasekuracyjne i usługi pośrednictwa w Świadczeniu usług ubezpieczeniowych i reasekuracyjnych, a także usługi świadczone przez ubezpieczającego w zakresie zawieranych przez niego umów ubezpieczenia na cudzy rachunek, z wyłączeniem zbywania praw nabytych w związku z wykonywaniem umów ubezpieczenia i umów reasekuracji.

Wskazany przepis stanowi implementację do polskich przepisów o VAT art. 135 pkt 1 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r., w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (dalej: Dyrektywa VAT), zgodnie z którym państwa członkowskie zwalniają z VAT transakcje ubezpieczeniowe i reasekuracyjne, wraz z usługami pokrewnymi świadczonymi przez brokerów ubezpieczeniowych oraz agentów ubezpieczeniowych.

Należy wskazać, iż zarówno ustawa o VAT, jak też Dyrektywa VAT nie wyjaśniają pojęcia "usługi świadczonej przez ubezpieczającego w zakresie zawieranych przez niego umów ubezpieczenia na cudzy rachunek".

Dlatego też, w celu właściwego określenia czynności, które podlegają zwolnieniu z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy o VAT, konieczne jest zdefiniowanie wskazanego pojęcia. W tym celu należy odwołać się w szczególności do:

* przepisów k.c. oraz

* orzecznictwa TSUE dotyczącego usług ubezpieczeniowych świadczonych w ramach ubezpieczenia grupowego.

Analiza w tym zakresie wskazuje, iż dla uznania czynności za usługi świadczone przez ubezpieczającego w zakresie zawieranych przez niego umów ubezpieczenia na cudzy rachunek spełnione powinny zostać następujące warunki:

1.

Warunek dotyczący charakteru umowy, w zakresie której świadczone są usługi - umowa ta powinna mieć charakter umowy ubezpieczenia na cudzy rachunek.

2.

Warunek podmiotowy dotyczący statusu podmiotu świadczącego usługę - podmiot ten powinien mieć status ubezpieczającego.

3.

Warunek przedmiotowy dotyczący zakresu świadczonych usług - usługi te powinny być świadczone w zakresie umowy ubezpieczenia na cudzy rachunek.

W zdarzeniu przyszłym będącym przedmiotem niniejszego wniosku spełnione będą wszystkie wskazane warunki.

Ad. 1 (charakter umowy)

Podstawą dla zawierania umów ubezpieczenia grupowego (na cudzy rachunek) - na gruncie polskich przepisów prawa cywilnego - jest art. 808 k.c. Stosownie do brzmienia art. 808 § 1 k.c. ubezpieczający może zawrzeć umowę ubezpieczenia na cudzy rachunek. Ubezpieczony może nie być imiennie wskazany w umowie, chyba że jest to konieczne do określenia przedmiotu ubezpieczenia.

Przepisy k.c. nie regulują szczegółowo umowy ubezpieczenia na cudzy rachunek, niemniej - jak podkreśla się w doktrynie prawa cywilnego (tak np.: Z. Gawlik, A. Janiak, A. Kidyba, K. Kopaczyńska-Pieczniak, G. Kozieł, E. Niezbecka, T. Sokołowski, Kodeks cywilny. Komentarz. Tom III, Zobowiązania - część szczególna, LEX, 2010) - w przypadku ubezpieczeń na cudzy rachunek ubezpieczający ubezpiecza cudzy interes majątkowy lub cudze życie, działając jednak we własnym imieniu. Osoba trzecia, na której rzecz zawarto umowę ubezpieczenia na cudzy rachunek, nazywana jest ubezpieczonym. Jest to osoba, na której rzecz zawarto umowę ubezpieczenia majątkowego, oraz osoba, której życia i zdrowia dotyczy ubezpieczenie.

Przekładając powyższe na sytuację Spółki należy stwierdzić, iż konstrukcja zawieranych przez Spółkę Umów z Zakładami Ubezpieczeń (zarówno już obowiązujących jak i zawieranych przez Spółkę w przyszłości) zakłada, iż:

* Spółka zawierając umowę ubezpieczenia grupowego będzie działała we własnym imieniu (a nie np. jako przedstawiciel/pełnomocnik ubezpieczonego);

* przedmiotem ubezpieczenia z tytułu umów ubezpieczenia grupowego będzie interes majątkowy albo życie osób trzecich, tj. klientów Spółki (ubezpieczonych).

Dlatego też, należy uznać, iż Umowy będą stanowić - na gruncie przepisów prawa cywilnego - umowy ubezpieczenia na cudzy rachunek. W konsekwencji, spełniony zostanie pierwszy z warunków koniecznych do uznania wykonywanych przez Spółkę usług za usługi świadczone w związku z umowami ubezpieczenia na cudzy rachunek.

Ad. 2 (warunek podmiotowy)

Jak wynika z brzmienia art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy o VAT, zwolnieniem z VAT objęte są usługi świadczone w zakresie zawieranych przez ubezpieczającego umów ubezpieczenia na cudzy rachunek.

Stosownie więc do brzmienia wskazanego przepisu, ze zwolnienia z VAT korzystają wyłącznie te z usług w zakresie umów ubezpieczenia na cudzy rachunek, które są świadczone przez podmiot występujący w ramach tych umów jako ubezpieczający. Z uregulowania tego wynika jednoznacznie, iż - oprócz usług świadczonych przez ubezpieczycieli (tj. zakłady ubezpieczeń) - ze zwolnienia z VAT korzystają również usługi świadczone przez podmiot mający status ubezpieczającego. Zgodnie z przepisami k.c. natomiast ubezpieczającym jest strona, która zawiera z ubezpieczycielem umowę ubezpieczenia na cudzy rachunek.

Traktowanie na gruncie podatku VAT usług świadczonych przez podmiot występujący - w ramach danego stosunku ubezpieczenia - jako ubezpieczający (a nie ubezpieczyciel) było także przedmiotem orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej: TSUE). Zgodnie ze stanowiskiem prezentowanym przez TSUE okoliczność, iż dany podmiot nie ma statusu ubezpieczyciela - lecz występuje jako ubezpieczający - nie pozbawia go prawa do zwolnienia z VAT w odniesieniu do usług świadczonych w ramach ubezpieczenia grupowego. Przykładowo, w wyroku z dnia 25 lutego 1999 r. w sprawie C-349/96 (Card Protection Plan), TSUE podkreślił, że pojęcie czynności ubezpieczeniowych i reasekuracyjnych należy interpretować w ten sposób, że "wykonuje czynność ubezpieczeniową w rozumieniu tego przepisu podatnik, który nie ma statusu ubezpieczyciela i w ramach ubezpieczenia grupowego, w którym jest podmiotem zawierającym umowę ubezpieczenia, dostarcza swoim klientom - ubezpieczonym, ochronę ubezpieczeniową w imieniu ubezpieczyciela, który ponosi z tego tytułu ryzyko". Podobne stanowisko wyraził TSUE w wyroku z dnia 7 grudnia 2006 r. w sprawie C-13/06 (Komisja v. Grecja), w którym również wskazał, iż pojęcie "transakcja ubezpieczeniowa" obejmuje również przyznanie ochrony ubezpieczeniowej przez podatnika, który wprawdzie sam nie jest zakładem ubezpieczeń, ale który w ramach ubezpieczenia grupowego zapewnia swoim klientom taką ochronę, korzystając z usług zakładu ubezpieczeń, który przejmuje ubezpieczone ryzyko.

Przekładając powyższe na sytuację Spółki należy stwierdzić, iż spełniony będzie warunek podmiotowy do uznania świadczonych przez Spółkę usług za usługi świadczone przez ubezpieczającego w związku z umowami ubezpieczenia na cudzy rachunek.

Ad. 3 (warunek przedmiotowy)

Jak wynika z brzmienia art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy o VAT, zwolnieniem z VAT objęte są tylko te usługi ubezpieczającego, które świadczone są w zakresie zawieranych przez niego umów ubezpieczenia na cudzy rachunek.

Należy podkreślić, iż obowiązujące przepisy ustawy o VAT nie precyzują znaczenia pojęcia "zakresu" na potrzeby stosowania wskazanego artykułu. W związku z powyższym - stosownie do ogólnych zasad interpretowania tekstów prawnych - należy w pierwszej kolejności odwołać się do słownikowej definicji tego pojęcia.

Zgodnie z definicją wskazaną w internetowym wydaniu Słownika Języka Polskiego (http://sjp.pwn.pl) - pojęcie "zakres" należy rozumieć jako "granica zasięgu jakiegoś zjawiska, działania, faktu".

W świetle powyższej definicji, ze zwolnienia z VAT na mocy omawianego przepisu korzystać będą takie usługi świadczone przez ubezpieczającego, które pozostają w granicach zasięgu zawartej przez niego umowy ubezpieczenia na cudzy rachunek (innymi słowy - są powiązane z tą umową lub jej realizacją).

Przekładając powyższe na sytuację Spółki należy stwierdzić, iż świadczone przez Spółkę usługi będą pozostawać bezpośrednio w granicach zasięgu zawartych przez nią umów ubezpieczenia grupowego (w ramach których Spółka występować będzie jako ubezpieczający). Usługi te będą bowiem nakierowane na realizację umów ubezpieczenia - m.in. poprzez "przyłączanie" do nich nowych ubezpieczonych, przekazywanie odpowiednich informacji i wyjaśnień związanych z ubezpieczeniem oraz wypełnianiem innych obowiązków związanych z tymi umowami.

Tym samym, należy wskazać, iż spełniony będzie trzeci z warunków koniecznych do uznania świadczonych przez Spółkę usług za usługi świadczone przez ubezpieczającego w związku z umowami ubezpieczenia na cudzy rachunek - tj. warunek przedmiotowy.

Reasumując, w zdarzeniu przyszłym będącym przedmiotem niniejszego wniosku należy uznać, iż usługi, które będą świadczone przez Spółkę na rzecz Zakładów Ubezpieczeń w związku z zawieranymi umowami ubezpieczenia grupowego będą korzystać ze zwolnienia z VAT na gruncie art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy o VAT.

Spółka pragnie wskazać, iż jej stanowisko znajduje potwierdzenie na gruncie interpretacji prawa podatkowego (wydanych już na gruncie znowelizowanych przepisów o VAT, obowiązujących od dnia 1 stycznia 2011 r.). Przykładowo, analogiczny pogląd - dotyczący korzystania ze zwolnienia z VAT usług świadczonych przez ubezpieczającego w związku z zawartą przez niego umową ubezpieczenia grupowego - został wyrażony m.in. w interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z dnia 15 lipca 2011 r. (sygn. IPTPP2/443-38/11-4/BM), interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 11 maja 2011 r. (sygn. IPPP2/443-183/11 -2/KG), interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 29 kwietnia 2011 r. (sygn. ILPP1/443-165/11-2/MS).

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn. Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przez dostawę towarów, stosownie do art. 7 ust. 1 ustawy, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

W myśl art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (...).

Stosownie do art. 5a ustawy, towary lub usługi będące przedmiotem czynności, o których mowa w art. 5, wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, są identyfikowane za pomocą tych klasyfikacji, jeżeli dla tych towarów lub usług przepisy ustawy lub przepisy wykonawcze wydane na jej podstawie powołują symbole statystyczne.

W art. 41 ust. 1 ustawy postanowiono, iż stawka podatku od towarów i usług wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Jednakże, zgodnie z art. 146a pkt 1 ustawy, w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2013 r., z zastrzeżeniem art. 146f, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Podkreślić także należy, iż zarówno w treści ustawy, jak i przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi, bądź zwolnienie od podatku.

Według art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy, zwalnia się od podatku usługi ubezpieczeniowe, usługi reasekuracyjne i usługi pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych i reasekuracyjnych, a także usługi świadczone przez ubezpieczającego w zakresie zawieranych przez niego umów ubezpieczenia na cudzy rachunek, z wyłączeniem zbywania praw nabytych w związku z wykonywaniem umów ubezpieczenia i umów reasekuracji.

Zgodnie z art. 43 ust. 13 ustawy, zwolnienie od podatku stosuje się również do świadczenia usługi stanowiącej element usługi wymienionej w ust. 1 pkt 7 i 37-41, który sam stanowi odrębną całość i jest właściwy oraz niezbędny do świadczenia usługi zwolnionej zgodnie z ust. 1 pkt 7 i 37-41.

Przepisu ust. 13 nie stosuje się do świadczenia usług stanowiących element usług pośrednictwa, o których mowa w ust. 1 pkt 7 i 37-41 (art. 43 ust. 14 ustawy).

Natomiast zgodnie z art. 43 ust. 15 ustawy, zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 7, 12 i 37-41 oraz w ust. 13, nie mają zastosowania do:

1.

czynności ściągania długów, w tym factoringu;

2.

usług doradztwa;

3.

usług w zakresie leasingu.

Zatem, w pierwszej kolejności należy określić jakie czynności miał na myśli prawodawca formułując w art. 43 ust. 1 pkt 37 zwolnienie dla świadczonych usług ubezpieczeniowych, usług reasekuracyjnych i usług pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych i reasekuracyjnych.

Stosownie do art. 135 ust. 1 lit. a) Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. U. UE L z 2006 r. Nr 347.1 z późn. zm.), państwa członkowskie zwalniają następujące transakcje: transakcje ubezpieczeniowe i reasekuracyjne, wraz z usługami pokrewnymi świadczonymi przez brokerów ubezpieczeniowych i agentów ubezpieczeniowych.

Należy odnotować na samym początku, że terminy używane do określenia zwolnień od podatku przewidziane w artykule 13 Dyrektywy muszą być wiernie interpretowane, jako że stanowią wyjątki od ogólnej zasady, która mówi, że podatek VAT pobierany jest od każdej usługi świadczonej odpłatnie przez podatnika (patrz w szczególności sprawa 348/87 Stichting Uitvoering Financiele Acties (1989) ECR 1737, paragraf 13 i sprawa C-287/00 Commission v Germany (2002) ECR I-5811, paragraf 43).

Jest ustalonym prawem precedensowym, że zwolnienia te stanowią niezależne pojęcia prawa wspólnotowego, którego celem jest uniknięcie rozbieżności w stosowaniu systemu podatku VAT w poszczególnych Państwach Członkowskich.

W związku z powyższym, tut. Organ wydając interpretację w stanie prawnym od dnia 1 stycznia 2011 r. określa ich zakres z wykorzystaniem treści zapisów prawa unijnego i krajowego oraz orzecznictwa sądów.

Dyrektywa nie podaje definicji transakcji ubezpieczeniowych ani usług pokrewnych świadczonych przez maklerów i pośredników ubezpieczeniowych.

Natomiast, "czynność ubezpieczeniowa", w ogólnie przyjętym rozumieniu, charakteryzuje się tym, że ubezpieczyciel, w zamian za wcześniejsze opłacenie składki ubezpieczeniowej, zobowiązuje się w przypadku wystąpienia ryzyka objętego umową ubezpieczenia do spełnienia na rzecz ubezpieczonego świadczenia określonego w momencie zawarcia umowy.

Czynność ubezpieczeniowa, w każdym wypadku związana jest z istnieniem stosunku umownego między usługodawcą, który domaga się zwolnienia (od podatku) a osobą, której ryzyko jest objęte ubezpieczeniem, czyli ubezpieczonym.

Jeśli chodzi o transakcje ubezpieczeniowe TSUE w sprawie C-8/01 orzekł jednak, że istotą transakcji ubezpieczeniowej jest w ogólnym rozumieniu, iż ubezpieczyciel zobowiązuje się, w przypadku, gdy zaistnieje ryzyko objęte ubezpieczeniem, świadczyć ubezpieczonemu usługę uzgodnioną podczas zawierania umowy w zamian za uprzednią wpłatę składki (sprawy: Card Protection Plan C-349/96, paragraf 17 i Skania C-240/99, paragraf 37).

Trybunał wprawdzie orzekł, że wyrażenie "transakcje ubezpieczeniowe" nie obejmuje wyłącznie transakcji dokonywanych przez samych ubezpieczycieli, ale zasadniczo jest na tyle obszerne, że obejmuje zapewnienie ochrony ubezpieczeniowej przez podatnika, który sam nie jest ubezpieczycielem, ale w kontekście polisy blokowej dostarcza swoim klientom taką ochronę, korzystając z wpływów od ubezpieczyciela, który przyjmuje na siebie ryzyko objęte w ubezpieczeniu (sprawy: Card Protection Plan, paragraf 22 i Skandia, paragraf 38).

Jednak w akapicie 41 sprawy Skandia Trybunał podtrzymał stanowisko, że zgodnie z definicją transakcji ubezpieczeniowych zawartą w akapicie 39 niniejszego wyroku okazuje się, iż tożsamość osoby, której świadczy się usługę, jest istotna w rozumieniu definicji rodzaju usług objętych artykułem 13B (a) Szóstej Dyrektywy i że transakcja ubezpieczeniowa nieodzownie pociąga za sobą istnienie umowy między dostawcą usługi ubezpieczeniowej i osobą, która jest ubezpieczona na wypadek ryzyka, czyli ubezpieczonym.

Natomiast zasadniczym kryterium, pozwalającym na ustalenie, czy dana osoba jest pośrednikiem ubezpieczeniowym, czy też nie, jest charakter wykonywanych przez nią czynności wewnętrznych. W sprawie C-124/07 pomiędzy J.C.M. Beheer B.V. a Staatssecretaris van Financien TSUE zwrócił uwagę, że przepisy wspólnotowe nie zawierają żadnych wskazówek odnoszących się do stosunku pomiędzy brokerem lub pośrednikiem ubezpieczeniowym a stronami umowy ubezpieczeniowej, do której się przyczynił. Stwierdzenie posiadania statusu brokera lub pośrednika ubezpieczeniowego zależy zatem od cech badanej działalności.

Z kolei, w sprawie C-453/05 TSUE stwierdził, że "pośrednictwo stanowi działalność polegającą na pośredniczeniu, która może obejmować między innymi wskazywanie stronie danej umowy okazji do zawarcia takiej umowy, przy czym celem takiej działalności jest uczynienie wszystkiego, co niezbędne, aby dwie strony zawarły umowę, a sam pośrednik nie ma żadnego interesu w zakresie treści umowy. Zatem pojęcie pośrednictwa nie wymaga koniecznie, aby pośrednik działający jako subagent agenta głównego kontaktował się bezpośrednio z dwiema stronami umowy, aby negocjować wszystkie klauzule, jednakże pod warunkiem że jego działalność nie ogranicza się do zobowiązania do wykonania części czynności faktycznych związanych z umową".

Z opisu sprawy wynika, iż Wnioskodawca prowadzi działalność w zakresie oddawania towarów (w szczególności pojazdów) w odpłatne użytkowanie na podstawie umów leasingu i w ramach prowadzonej działalności oferuje swoim klientom możliwość ubezpieczenia w ramach umów mających charakter umów ubezpieczenia na cudzy rachunek, zawieranych przez Spółkę z wybranymi zakładami ubezpieczeń. Przedmiotem Umów dotychczas zawieranych przez Spółkę jest udzielenie przez Zakłady Ubezpieczeń ochrony ubezpieczeniowej klientom Wnioskodawcy obejmującej m.in.:

1.

ochronę assistance drogowego, realizowaną w ramach ubezpieczenia assistance, pojazdów będących przedmiotem leasingu,

2.

ochronę na wypadek śmierci/utraty zdrowia przez klienta, realizowaną w ramach ubezpieczenia "B",

3.

ochronę na wypadek ponoszenia kosztów ochrony prawnej przez klienta a obejmujących m.in. koszty reprezentacji przez adwokata, realizowaną w ramach ubezpieczenia "O".

W ramach Umów Spółka działa zawsze jako ubezpieczający. Objęcie ochroną klientów Spółki następuje na zasadach właściwych dla umowy ubezpieczenia na cudzy rachunek, tj. poprzez złożenie przez klienta deklaracji przystąpienia do ubezpieczenia grupowego i wskazanie klienta przez Spółkę Zakładom Ubezpieczeń jako ubezpieczonego w ramach Umowy. Ciężar składki ubezpieczeniowej przy tym ostatecznie każdorazowo ponoszony jest przez leasingobiorcę. Przystąpienie do wskazanych ubezpieczeń przez klienta Spółki ma charakter zasadniczo fakultatywny, tj. nie jest warunkiem koniecznym dla zawarcia umowy leasingu ze Spółką. Z uwagi na uwarunkowania biznesowe, rozważana jest obecnie zmiana stosowanego modelu współpracy Spółki z Zakładami Ubezpieczeń. W ramach rozważanego modelu współpracy, Spółka - działająca w ramach Umów jako ubezpieczający - świadczyłaby usługi dotyczące Umów (zarówno już obowiązujących jak i tych, które zawarte zostaną w przyszłości) bezpośrednio na rzecz Zakładów Ubezpieczeń, a nie na rzecz Agenta Ubezpieczeniowego. Usługi świadczone na rzecz Zakładów Ubezpieczeń przez Spółkę obejmowałyby w szczególności następujące czynności:

1.

przedstawianie ubezpieczonym i osobom ubiegającym się o konkretny produkt finansowy wszelkich informacji i wyjaśnień związanych z dostępnymi pakietami ubezpieczenia,

2.

wydawanie ubezpieczonym formularzy przystąpienia do ubezpieczenia,

3.

przechowywanie danych osobowych uposażonych oraz stosownych oświadczeń niezbędnych do objęcia ubezpieczonego ochroną ubezpieczeniową,

4.

pisemne zapewnienie Zakładów Ubezpieczeń (na wniosek Zakładu Ubezpieczeń) o złożeniu przez ubezpieczonego powyższych oświadczeń oraz niezwłoczne ich przekazanie Zakładom Ubezpieczeń,

5.

informowanie ubezpieczonych i innych klientów oraz potencjalnych klientów o danych adresowych Zakładów Ubezpieczeń,

6.

prowadzenie rejestru umożliwiającego uzyskanie określonych informacji o każdym ubezpieczonym.

Dodatkowo, w zależności od ustaleń z Zakładami Ubezpieczeń, powyższy zakres mógłby być rozszerzony o następujące czynności:

1.

pobieranie i przekazanie na rachunek Zakładów Ubezpieczeń składki ubezpieczeniowej z góry za poszczególne lub cały okres ubezpieczenia,

2.

sporządzanie i przekazywanie Zakładom Ubezpieczeń raportów zawierających dane dotyczące ubezpieczonych.

Wskazane czynności byłyby fizycznie wykonywane przez pracowników Spółki lub współpracujących ze Spółką doradców leasingowych. W zamian za wykonywanie powyższych Usług, Spółka otrzymywałaby od Zakładów Ubezpieczeń comiesięczne wynagrodzenie. Wynagrodzenie to kalkulowane byłoby jako określony procent zainkasowanej składki albo jako określona kwota pieniężna za przystąpienie klienta do ubezpieczenia/odnowienia przez klienta ubezpieczenia w zakresie ochrony ubezpieczeniowej wskazanej w Umowach.

Z uregulowań zawartych w wyżej cytowanych przepisach wynika, iż dla oceny tego, czy usługi wykonywane przez Wnioskodawcę są zwolnione od podatku od towarów i usług, konieczne jest stwierdzenie czy są to transakcje ubezpieczeniowe bądź reasekuracyjne albo też usługi pokrewne świadczone przez brokerów i agentów ubezpieczeniowych.

Pomocnym w zrozumieniu w przedmiotowej sprawie charakteru zwolnienia od podatku usług ubezpieczeniowych, jest orzeczenie Trybunału Sprawiedliwości UE, w powoływanej już wcześniej sprawie C-349/96 Card Protection Plan Ltd przeciwko Commissioners of Customs and Excise, w którym uznano, że pojęcie usługi ubezpieczeniowej obejmuje również przypadki, gdy klient objęty jest ubezpieczeniem zakupionym przez dostawcę usługi od towarzystwa ubezpieczeniowego. Warunkiem uznania usługi za zwolnioną na podstawie powołanego wyżej art. 135 ust. 1 pkt a Dyrektywy 2006/112/WE, który zastąpił art. 13 (B) (a) VI Dyrektywy jest istnienie stosunku prawnego pomiędzy dostawcą usługi (podmiotem ubezpieczającym lub podmiotem pośredniczącym) a klientem (ubezpieczonym), którego przedmiotem jest świadczenie na wypadek zmaterializowania się określonych w umowie ryzyk.

Z opisu sprawy wynika, iż Wnioskodawca nie zobowiązuje się sam do zapewnienia ochrony ubezpieczeniowej swoim klientom a jedynie dopełnia formalności koniecznych do zapewnienia klientom Spółki ubezpieczenia przez podmiot trzeci. Oznacza to, że Zainteresowany jest posiadaczem polisy grupowej dla swoich klientów. Takie świadczenie usług stanowi transakcję ubezpieczeniową w rozumieniu art. 13 (B) (a) VI Dyrektywy, który należy interpretować tak, iż podatnik, niebędący ubezpieczycielem, który, w ramach polisy grupowej, której jest posiadaczem, nabywa dla swoich klientów będących ubezpieczonymi, ochronę ubezpieczeniową od ubezpieczyciela, który przejmuje objęte tą ochroną ryzyka, dokonuje transakcji ubezpieczeniowej w rozumieniu tego przepisu.

Z powyższego wynika, iż wykonywane przez Wnioskodawcę czynności stanowią usługi w zakresie zawieranych przez niego umów ubezpieczenia na cudzy rachunek. Powyższe czynności należy uznać za czynności związane z zawieraną przez Spółkę, jako podmiot Ubezpieczający, umową ubezpieczenia na cudzy rachunek, bowiem powyższe czynności są bezpośrednio związane z zawartymi umowami ubezpieczenia, a do ich wykonania zobowiązany jest Wnioskodawca nie zaś inny podmiot. Należy zatem uznać, że Wnioskodawca wykonuje czynności, które mieszczą się w zakresie "zawarcia umowy ubezpieczenia na cudzy rachunek".

Reasumując, czynności wykonane przez Spółkę na podstawie zawartej umowy będą korzystać ze zwolnienia od podatku od towarów i usług, określonego w art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy, jako czynności świadczone przez ubezpieczającego w zakresie zawieranych przez niego umów ubezpieczenia na cudzy rachunek.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.

Opublikowano: http://sip.mf.gov.pl