ILPP2/443-1243/09-6/ISN - Opodatkowanie nabycia wierzytelności w celu jej windykacji we własnym zakresie.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki Akcyjnej przedstawione we wniosku z dnia 3 września 2009 r. (data wpływu 21 września 2009 r.) uzupełnionym pismem z dnia 3 grudnia 2009 r. (data wpływu 7 grudnia 2009 r.) oraz pismem sygnowanym datą 10 października 2009 r. (data wpływu 15 grudnia 2009 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia od podatku importu usługi finansowej - jest nieprawidłowe.

W dniu 21 września 2009 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia od podatku importu usługi finansowej. Wniosek został uzupełniony pismem z dnia 3 grudnia 2009 r. (data wpływu 7 grudnia 2009 r.) oraz pismem sygnowanym datą 10 października 2009 r. (data wpływu 15 grudnia 2009 r.) o pełnomocnictwo i informacje doprecyzowujące opisane zdarzenie przyszłe.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca współpracuje z firmą X mającą siedzibę w Polsce, wobec której ma zobowiązanie za transakcje wykonane na terenie Polski. Spółka S. z siedzibą w Rumunii jest kapitałowo powiązana z Wnioskodawcą. S. współpracuje z X i posiada należność od tej firmy za transakcje wykonane na terenie Rumunii. Zainteresowany ma zamiar kupić od firmy S. jej należność X, w celu dokonania kompensaty swojego zobowiązania z firmą X.

W uzupełnieniu do wniosku Zainteresowany wskazał, iż celem jego działania jest zakup należności od Spółki V. dotyczącej X, w celu pokrycia jego zobowiązań wobec X. Zdaniem Wnioskodawcy, tego typu działalność mieści się w zakresie usług pośrednictwa finansowego, sklasyfikowanych wg Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług w sekcji J ex (65-67; 65.23.10). W tak pojmowanej usłudze mieści się cywilnoprawna instytucja przelewu wierzytelności (cesji) pomiędzy spółkami, polegająca na nabyciu wierzytelności X, gdzie cedentem jest V., a cesjonariuszem Zainteresowany. Wnioskodawca nabywa wierzytelności X w celu dalszego jej wyegzekwowania, tj. potrącenia z przysługującymi wobec tej spółki wierzytelnościami z tytułu innej umowy.

W opinii Zainteresowanego, miejscem świadczenia tej usługi jest Polska, wynika to z ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, wg której, zgodnie z art. 27 ust. 3 pkt 2 miejscem świadczenia jest miejsce, gdzie nabywca posiada siedzibę, stałe miejsce prowadzenia działalności. Przepis ten w myśl art. 27 ust. 4 pkt 4, stosuje się do usług finansowych. Usługa pośrednictwa finansowego jest wykonywana w Polsce, ponieważ Wnioskodawca ma tu siedzibę i jest podmiotem nabywającym usługę. Zatem, zdaniem Zainteresowanego usługa ta podlega podatkowi VAT ze zwolnieniem, bowiem miejscem świadczenia jest Polska i sklasyfikowana jest w PKWiU 65. Obie spółki są czynnymi podatnikami podatku VAT. Marża za usługę nabycia należności X od V., będzie skalkulowana jako premia za ryzyko oraz wynagrodzenie za przeprowadzenie transakcji. W związku z tym, że ryzyka nie ma, ponieważ Zainteresowany ma wierzytelności wobec X i może dług potrącić oznacza to, że marża zostanie skalkulowana tylko na poziomie wynagrodzenia za dokonaną transakcję i wynosić będzie 2 %. Wnioskodawca poinformował, że we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej z dnia 3 września 2009 r., posłużył się poprzednią nieaktualną nazwą kontrahenta, tj. S., poprawna i aktualna nazwa firmy to Y. Zapytanie o wydanie indywidualnej interpretacji oraz opis sytuacji, zawarty na formularzu ORD-IN oraz w piśmie będącym odpowiedzią na wezwanie, dotyczy firmy Y (poprzednia nazwa S.).

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy import usługi sklasyfikowanej wg PKWiU w sekcji J ex (65-67; 65.23.10) będzie objęty zwolnieniem od podatku VAT.

Zdaniem Wnioskodawcy, jest to usługa pośrednictwa finansowego, a więc korzysta ze zwolnienia. Celem zakupu nie jest ściągnięcie długu ale skrócenie obiegu płatności pomiędzy firmami. Ponieważ Zainteresowany i spółka rumuńska należą do tej samej grupy kapitałowej oraz mają tego samego kontrahenta, proces rozliczenia się z tym samym kontrahentem przebiega szybciej i sprawniej.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu ww. podatkiem, podlegają:

W myśl art. 2 pkt 6 ustawy, przez towary rozumie się rzeczy ruchome, jak również wszelkie postacie energii, budynki i budowle lub ich części, będące przedmiotem czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, które są wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, a także grunty.

Artykuł 7 ust. 1 ustawy stanowi, iż przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Z opisu sprawy wynika, iż Wnioskodawca zamierza nabyć wierzytelność firmy X od firmy V. Profile z siedzibą w Rumunii. Jego zdaniem, w tak pojmowanej usłudze mieści się cywilnoprawna instytucja przelewu wierzytelności (cesji) pomiędzy spółkami, polegająca na nabyciu wierzytelności X, gdzie cedentem jest V., a cesjonariuszem Zainteresowany. Wnioskodawca nabywa wierzytelności X w celu dalszego jej wyegzekwowania, tj. potrącenia z przysługującymi wobec tej spółki wierzytelnościami z tytułu innej umowy. Wynagrodzenie za dokonaną transakcję wynosić będzie 2 %. Zdaniem Zainteresowanego, tego typu działalność mieści się w zakresie usług pośrednictwa finansowego, sklasyfikowanych wg Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług w sekcji J ex (65-67; 65.23.10).

Umowa cesji wierzytelności zawierana jest na podstawie art. 509 ustawy - Kodeks cywilny z dnia 23 kwietnia 1964 r. (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.). Przepis ten umożliwia wierzycielowi przeniesienie wierzytelności z jego majątku do majątku osoby trzeciej. Wraz z wierzytelnością przechodzą wszystkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki. Zatem, przeniesienie wierzytelności z majątku cedenta (zbywcy) do majątku cesjonariusza (nabywcy) jest skutkiem rozporządzenia tą wierzytelnością przez dotychczasowego wierzyciela. Cesja wierzytelności na osobę trzecią najczęściej ma miejsce w sytuacji, gdy wierzyciel ma kłopoty z uzyskaniem od dłużnika zapłaty za sprzedane towary lub usługi.

Kierując się definicją towaru zawartą w cyt. wyżej art. 2 pkt 6 ustawy, można stwierdzić z całą stanowczością, że wykonanie czynności cesji wierzytelności nie jest dostawą towaru.

Biorąc pod uwagę wymienione w art. 5 ust. 1 ustawy typy transakcji podlegających opodatkowaniu oraz fakt, że cesja nie może być analizowana jako dostawa towaru, co zostało wykazane wcześniej, pozostaje zatem do ustalenia czy wyznaczone wynagrodzenie z tytułu cesji jest odpłatnym świadczeniem usług. Przyznane wynagrodzenie potwierdza spełnienie wymogu odpłatności, zaś ustalenie, czy wykonanie cesji jest świadczeniem usługi, wymaga odwołania się do art. 8 ust. 1 ustawy.

Z treści tego przepisu wynika, że przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

Zatem, odpłatna cesja wierzytelności stanowi odpłatne świadczenie usługi finansowej, co do zasady podlegające opodatkowaniu VAT.

Z opisu sprawy wynika, iż umowa cesji zostanie zawarta pomiędzy Wnioskodawcą a podatnikiem podatku VAT w Rumunii.

Artykuł 2 pkt 9 ustawy stanowi, iż przez import usług rozumie się świadczenie usług, z tytułu wykonania których podatnikiem jest usługobiorca, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 4.

Stosownie do treści art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy, podatnikami są również osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne będące usługobiorcami usług świadczonych przez podatników nieposiadających siedziby, stałego miejsca prowadzenia działalności lub stałego miejsca zamieszkania albo pobytu na terytorium kraju.

W przypadku świadczenia usług bardzo istotnym dla prawidłowego rozliczenia podatku od towarów i usług jest określenie miejsca świadczenia danej usługi. Od poprawności określenia miejsca świadczenia zależeć będzie, czy dane świadczenie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w Polsce, czy też nie.

W myśl art. 27 ust. 1 ustawy, w przypadku świadczenia usług miejscem świadczenia jest miejsce, gdzie świadczący usługę posiada siedzibę, a w przypadku posiadania stałego miejsca prowadzenia działalności, z którego świadczy usługi - miejsce, gdzie świadczący usługę posiada stałe miejsce prowadzenia działalności; w przypadku braku takiej siedziby lub stałego miejsca prowadzenia działalności - miejsce stałego zamieszkania, z zastrzeżeniem ust. 2-6 i art. 28.

Odstępstwo od tej zasady przewidziane zostało m.in. w art. 27 ust. 3 ustawy, zgodnie z którym w przypadku gdy usługi, o których mowa w ust. 4, są świadczone na rzecz:

Zgodnie z art. 27 ust. 4 pkt 4 ustawy, przepis ust. 3 stosuje się do usług bankowych, finansowych i ubezpieczeniowych łącznie z reasekuracją, z wyjątkiem wynajmu sejfów przez banki.

Zatem, zgodnie z powołanym stanem prawnym oraz opisem sprawy, z tytułu nabycia, od podatnika posiadającego siedzibę na terytorium innego państwa członkowskiego Unii Europejskiej usługi finansowej, Wnioskodawca będzie zobowiązany do opodatkowania tej czynności jako importu usług.

W uzupełnieniu do wniosku Spółka wskazała, iż celem jej działania jest zakup należności od spółki Y dotyczącej X w celu pokrycia jej zobowiązań wobec X.

Odnosząc się do powyższego stwierdzić należy, iż zakup wierzytelności w celu jej dalszego wyegzekwowania we własnym zakresie, mieści się w zakresie usług pośrednictwa finansowego - sklasyfikowanych według Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług w sekcji J ex (65-67). W tak pojmowanej usłudze mieści się cywilnoprawna instytucja przelewu wierzytelności (cesji) polegająca na przeniesieniu wierzytelności z majątku dotychczasowego wierzyciela do majątku osoby trzeciej, na mocy umowy zawartej między zbywcą wierzytelności (cedentem), a jej nabywcą (cesjonariuszem).

Stosownie do art. 43 ust. 1 pkt 1 ustawy, w związku z poz. 3 załącznika nr 4 do ustawy, zwalnia się od podatku usługi pośrednictwa finansowego - sklasyfikowane według PKWiU w sekcji J ex (65-67). Z powyższego zwolnienia wyłączone zostały enumeratywnie wymienione rodzaje usług pośrednictwa finansowego - m.in. usługi ściągania długów i factoringu (poz. 3 pkt 5 załącznika nr 4).

Wyłączenie usług ściągania długów i factoringu ze zwolnienia od podatku od towarów i usług zgodne jest z przepisem art. 13 B (1) (d) Szóstej Dyrektywy Rady z dnia 17 maja 1977 r. w sprawie harmonizacji przepisów Państw Członkowskich dotyczących podatków obrotowych - wspólny system podatku od wartości dodanej: ujednolicona podstawa wymiaru podatku (77/388/EWG z późn. zm.), obowiązującej do dnia 31 grudnia 2006 r. oraz art. 135 (1) (d) dyrektywy Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (2006/112/WE z późn. zm.), która weszła w życie z dniem 1 stycznia 2007 r.

Dodatkowo wskazać należy, że Trybunał Sprawiedliwości Wspólnot Europejskich w wyroku z dnia 26 czerwca 2003 r. w sprawie C-305/01, definiując factoring, o którym mowa w ww. przepisie Szóstej dyrektywy podkreślił, iż działalność gospodarcza, w ramach której podmiot gospodarczy nabywa wierzytelności, podejmując ryzyko niewywiązania się dłużnika ze zobowiązania i w zamian wystawia swojemu klientowi faktury z tytułu prowizji, stanowi odzyskiwanie długów w rozumieniu art. 13 B (d) (3) tej dyrektywy i dlatego działalność ta wyłączona jest ze zwolnienia określonego w tym przepisie.

Usługi ściągania długów i factoringu nie zostały zdefiniowane w polskich przepisach prawa i należą do tzw. umów nienazwanych. Co do zasady factoring polega na tym, że faktor, trudniący się zawodowo tego typu działalnością, nabywa wierzytelności przysługujące przedsiębiorcy (faktorantowi) z tytułu dokonania sprzedaży lub wykonania usług w zamian za określoną kwotę.

To od treści umowy i od dokonanych między stronami ustaleń zależeć będzie charakter umowy związanej z obsługą finansową.

Umowa zawarta pomiędzy cedentem a cesjonariuszem polega w takim przypadku na przelewie wierzytelności z cedenta na cesjonariusza, który przejmuje wierzytelność w celu jej realizacji we własnym imieniu, jak to wynika z opisu sprawy.

Transakcja tego rodzaju bez wątpienia powoduje "uwolnienie" V. Profile (cedenta) od ciężaru egzekwowania wierzytelności i stanowi czynność odzyskiwania długów wyłączoną ze zwolnienia od podatku od towarów i usług.

W związku z powyższym, przedmiotowa transakcja nabycia wierzytelności w celu jej dalszego wyegzekwowania we własnym zakresie będzie wyłączona ze zwolnienia przedmiotowego, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 1 w związku z załącznikiem nr 4 poz. 3 do ustawy - na podstawie poz. 3 pkt 5 ww. załącznika.

Reasumując, import usługi finansowej, będącej przedmiotem zapytania w niniejszej sprawie, nie będzie objęty zwolnieniem od podatku VAT, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 1 w związku z załącznikiem nr 4 poz. 3 do ustawy - na podstawie poz. 3 pkt 5 ww. załącznika. Tym samym, Wnioskodawca zobowiązany będzie do opodatkowania importu przedmiotowej usługi według stawki podstawowej 22 %, na podstawie art. 41 ust. 1 ustawy.

Ponadto podkreślić należy, iż kwestie dotyczące zaklasyfikowania czynności wskazanych we wniosku do właściwego grupowania statystycznego, nie mieszczą się w ramach określonych w art. 14b § 1 ustawy - Ordynacja podatkowa, zgodnie z którym minister właściwy do spraw finansów publicznych, na pisemny wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną). W związku z powyższym, niniejszej interpretacji udzielono w oparciu o klasyfikację PKWiU wskazaną przez Zainteresowanego.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Kwestia dotycząca podatku od czynności cywilnoprawnych została rozstrzygnięta w odrębnej interpretacji indywidualnej z dnia 21 grudnia 2009 r. znak ILPB2/436-183/09-6/AJ.

Tut. Organ informuje, iż wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem wniosku (zapytania) Zainteresowanego. Inne kwestie przedstawione w opisie sprawy, które nie zostały objęte pytaniem oraz własnym stanowiskiem w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego - nie mogą być zgodnie z art. 14b § 1 oraz art. 14f § 2 Ordynacji podatkowej - rozpatrzone.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.