ILPP2/443-1232/14-2/AD

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749, z późn. zm.) oraz § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki z ograniczona odpowiedzialnością w organizacji, przedstawione we wniosku z dnia 14 listopada 2014 r. (data wpływu 19 listopada 2014 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia od podatku VAT usług udzielania pożyczek - jest prawidłowe.

W dniu 19 listopada 2014 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia od podatku VAT usług udzielania pożyczek.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca (dale również: Spółka) jest spółką z ograniczoną odpowiedzialnością w organizacji. W ramach swojej działalności Spółka udzielać będzie pożyczek pieniężnych, w tym również na rzecz swoich wspólników mających miejsce zamieszkania w Polsce. Z tytułu udzielonych pożyczek Spółka będzie uprawniona do wynagrodzenia w postaci odsetek należnych na podstawie umowy pożyczki. Udzielenie pożyczki przez Spółkę nie będzie czynnością dokonaną jednorazowo. Jednocześnie powyższy zakres działalności Spółki zostanie uwzględniony w umowie spółki w ramach jej przedmiotu działalności poprzez wskazanie odpowiedniego symbolu PKD.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy udzielenie przez Spółkę pożyczki (pożyczek) za wynagrodzeniem w postaci odsetek stanowi świadczenie usługi zwolnionej od podatku od towarów i usług, na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT.

Zdaniem Wnioskodawcy, udzielenie przez Spółkę pożyczki (pożyczek) za wynagrodzeniem w postaci odsetek stanowi świadczenie usługi zwolnionej od podatku od towarów i usług, na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Z kolei, zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy o VAT przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej. osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 tej ustawy.

Mając na uwadze powyższe należy uznać, iż co do zasady każde świadczenie dokonywane odpłatnie, o ile nie stanowi ono dostawy towarów, jest świadczeniem usług w rozumieniu ustawy o VAT. W praktyce prawa podatkowego wskazuje się przy tym, iż odpłatność oznacza, że "z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę" (tak np. Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji indywidualnej z dnia 11 marca 2014 r. sygn. lLPP1/443-1117/13 -4/NS, Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy w interpretacji indywidualnej z dnia 22 kwietnia 2013 r., sygn. ITPP2/443-75/13/AP).

Ustawa o VAT nie definiuje w sposób autonomiczny pojęcia "pożyczki". Zgodnie z art. 720 § 1 ustawy z dnia 23 czerwca 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93, z późn. zm.) przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości. W świetle powyższych przepisów należy stwierdzić, iż pożyczka jest rodzajem świadczenia, które polega na udzieleniu innemu podmiotowi finansowania polegającego na przeniesieniu na jego rzecz własności określonej ilości pieniędzy przy jednoczesnym obowiązku ich zwrotu w ustalonym terminie. Należy przy tym wskazać, iż pieniądze nie są towarem w myśl ustawy o VAT. Jeżeli zatem świadczenie z tytułu umowy pożyczki będzie miało charakter odpłatny, zdaniem Wnioskodawcy powinno stanowić świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o VAT.

Odnosząc powyższe do przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego, w opinii Spółki udzielenie przez Spółkę pożyczki będzie stanowić czynność wykonywaną w celach zarobkowych, bowiem Spółka udzieli pożyczki w zamian za wynagrodzenie w formie odsetek oraz ewentualnie innych należności (np. prowizji z tytułu zawarcia umowy), przy czym odpłatny charakter pożyczki zostanie wskazany odpowiednimi zapisami w umowie pożyczki. Dlatego też, zgodnie z art. 8 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, należy zakwalifikować planowaną czynność, jako odpłatne świadczenie usług. Oznacza to, że udzielenie pożyczki za wynagrodzeniem w postaci odsetek na gruncie ustawy o VAT innemu podmiotowi na terytorium kraju, stanowić będzie czynność podlegającą opodatkowaniu.

Jednocześnie w kontekście powyższego, istotna jest analiza czy zachodzi również przesłanka podmiotowa opodatkowania przedmiotowej usługi, tj. czy Spółka działać będzie w charakterze podatnika VAT. Wnioskodawca chciałby wskazać, iż podatnikami VAT, zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o VAT są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne. wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Przez działalność gospodarczą, w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o VAT uważa się natomiast wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

W świetle powyższego, zdaniem Spółki należy uznać, iż Spółka jest podatnikiem VAT świadczącym usługi polegające na udzielaniu finansowania innym podmiotom, przy czym przedmiotowe usługi są wpisane w zakres prowadzonej przez Spółkę działalności gospodarczej, a udzielając pożyczki Spółka będzie miała na celu osiągnięcie zysku w postaci odsetek. W konsekwencji, każdorazowe udzielenie pożyczki przez Spółkę będzie podlegało opodatkowaniu VAT jako czynność wykonywana przez Spółkę w ramach prowadzonej przez Spółkę działalności gospodarczej.

Zaprezentowane stanowisko Wnioskodawcy, znajduje potwierdzenie w licznych interpretacjach indywidualnych wydawanych przez Ministra Finansów. Przykładowo można wskazać następujące interpretacje:

* interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 4 marca 2014 r. sygn. IBPP2/443-201/14/AB w której organ stwierdził, iż "udzielenie przez Wnioskodawcę oprocentowanej pożyczki stanowić będzie czynność mieszczącą się w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT jako odpłatne świadczenie usług, zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy o VAT";

* interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 27 marca 2014 r., sygn. ILPB2/436-3/14-4/TR, w której organ wskazał, ze "czynność udzielenia pożyczki rozumianą jako czasowe udostępnienie środków finansowych, co do zasady należy kwalifikować jako odpłatne świadczenie usług podlegające regulacjom ustawy o podatku od towarów i usług".

Jednocześnie Wnioskodawca chciałby zauważyć, że zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT zwalnia się z opodatkowania usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów łub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę. W konsekwencji, w opinii Wnioskodawcy, ujęta w opisie zdarzenia przyszłego transakcja pożyczki będzie podlegała wskazanemu powyżej zwolnieniu przedmiotowemu.

Powyższe znajduje potwierdzenie w interpretacjach indywidualnych wydanych przez Ministra Finansów, przykładowo w:

* interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie w dniu 8 maja 2014 r., sygn. IPPP3/443- 183/14-2/IG;

* interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie w dniu 2 kwietnia 2014 r. sygn. IPPP 1/443-303/14-5/EK;

* interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie w dniu 11 marca 2014 r. sygn. IPPP1/443-1321/13-2/AP;

* interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu w dniu 11 marca 2014 r. sygn. ILPP1/443-1117/13-4/NS;

* interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach w dniu 4 marca 2014 r. sygn. IBPP2/443-201/14/AB.

Reasumując powyższe, w ocenie Spółki udzielenie pożyczki (pożyczek) przez Spółkę należy kwalifikować jako czynność opodatkowaną VAT i jednocześnie podlegającą zwolnieniu na podstawie z art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Zakres tych czynności sformułowany został odpowiednio w art. 7 oraz art. 8 ustawy.

I tak, stosownie do art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Przy czym towarami - w myśl art. 2 pkt 6 ustawy - są rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii. W tym miejscu należy zauważyć, że pieniądz nie jest towarem, jest jedynie środkiem płatniczym, za który nabywa się towary bądź usługi. Tym samym, przekazywanie środków pieniężnych np. w formie udzielanego kredytu czy pożyczki nie stanowi dostawy towarów, ani też czynności zrównanych z dostawą towarów na podstawie art. 7 ustawy.

Na podstawie art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

Z powołanych przepisów wynika, że każde świadczenie niebędące dostawą towarów polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czyjegoś zachowania stanowi co do zasady usługę w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług. Niemniej muszą być przy tym spełnione następujące warunki:

* w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, druga strona (nabywca) jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia,

* świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy (wynagrodzenie).

Należy podkreślić, że oba ww. warunki winny być spełnione łącznie, aby świadczenie podlegało, jako usługa, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Dana czynność podlega opodatkowaniu podatkiem VAT wówczas, gdy istnieje bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą, a otrzymanym świadczeniem wzajemnym, w ten sposób, że zapłacone kwoty stanowią rzeczywiste wynagrodzenie za wyodrębnioną usługę świadczoną w ramach stosunku prawnego lub dochodzi do wymiany świadczeń wzajemnych.

Nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów lub świadczenie usług podlega jednak opodatkowaniu podatkiem VAT. Aby dana czynność podlegała opodatkowaniu tym podatkiem musi być wykonana przez podatnika.

W myśl art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych - ust. 2 ww. artykułu.

Definicja działalności gospodarczej zawarta w ustawie ma zatem charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem "podatnik" tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określoną działalność gospodarczą.

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawca (dale również: Spółka) jest spółką z ograniczoną odpowiedzialnością w organizacji. W ramach swojej działalności Spółka udzielać będzie pożyczek pieniężnych, w tym również na rzecz swoich wspólników mających miejsce zamieszkania w Polsce. Z tytułu udzielonych pożyczek Spółka będzie uprawniona do wynagrodzenia w postaci odsetek należnych na podstawie umowy pożyczki. Udzielenie pożyczki przez Spółkę nie będzie czynnością dokonaną jednorazowo. Jednocześnie powyższy zakres działalności Spółki zostanie uwzględniony w umowie spółki w ramach jej przedmiotu działalności poprzez wskazanie odpowiedniego symbolu PKD.

W związku z powyższym opisem, wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą kwestii, czy udzielenie przez Spółkę pożyczki (pożyczek) za wynagrodzeniem w postaci odsetek stanowi świadczenie usługi zwolnionej od podatku od towarów i usług, na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT.

Istota umowy pożyczki została zawarta w art. 720 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r. poz. 121 z późn. zm.), zwany dalej k.c. Zgodnie z art. 720 § 1 k.c., przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

W wyniku spełnienia świadczenia przez dającego pożyczkę, określone przedmioty majątkowe stają się własnością biorącego pożyczkę. Zasilają one jednak tylko czasowo majątek biorącego pożyczkę, który obowiązany jest do zwrotu, tj. do przeniesienia na drugą stronę własności tej samej ilości pieniędzy albo rzeczy tego samego rodzaju.

Udzielanie pożyczek przez podatnika podatku od towarów i usług spełnia przesłanki uznania tych czynności za podlegające opodatkowaniu, niezależnie od częstotliwości i celu ich udzielenia, czy statusu nabywcy. Udzielanie bowiem pożyczek przez podmiot prowadzący działalność gospodarczą, w związku z jej prowadzeniem, można identyfikować i zaliczać do zawodowej płaszczyzny jednostki, a więc uznać za rodzącą obowiązki w podatku od towarów i usług. Udzielenie pożyczki stanowi świadczenie na rzecz innego podmiotu, polegające na udostępnieniu kapitału na wskazany w umowie okres czasu. Czynność udzielenia pożyczki w ramach prowadzonej działalności gospodarczej w zamian za wynagrodzenie (np. odsetki), stanowi zatem odpłatne świadczenie usług, co do zasady podlegające opodatkowaniu VAT. Zatem, odsetki otrzymane z tytułu udzielonej pożyczki stanowią wynagrodzenie z tytułu jej udzielenia.

W tym miejscu należy wskazać, że na podstawie art. 41 ust. 1 ustawy, stawka podatku wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1. Stosownie jednak do art. 146a pkt 1 ustawy, w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2016 r., z zastrzeżeniem art. 146f, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Jednakże, zarówno w treści ustawy, jak i w przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi, bądź zwolnienie od podatku.

I tak, w myśl art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy, zwalnia się od podatku usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę.

Mając na względzie powołane przepisy prawa oraz elementy zdarzenia przyszłego stwierdzić należy, że planowane przez Wnioskodawcę udzielenie pożyczek wspólnikom będzie stanowić czynności mieszczące się w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT, jako odpłatne świadczenie usług, zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy. Z uwagi jednak na fakt, że powyższe usługi mieszczą się w zakresie czynności, o których mowa w cytowanym art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy - będą one korzystać ze zwolnienia od podatku od towarów i usług.

Podsumowując, czynność udzielania przez Spółkę pożyczek za wynagrodzeniem w postaci odsetek stanowić będzie świadczenie usług zwolnionych od podatku od towarów i usług, na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.