ILPP2/443-1228/11-2/MR

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki Akcyjnej, przedstawione we wniosku z dnia 16 sierpnia 2011 r. (data wpływu 22 sierpnia 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania transakcji sprzedaży wierzytelności własnych - jest prawidłowe.

W dniu 22 sierpnia 2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania transakcji sprzedaży wierzytelności własnych.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca (dalej Bank) prowadzi w Polsce działalność gospodarczą w zakresie usług finansowych. Przede wszystkim Bank oferuje kredyty ratalne na zakup towarów i usług, kredyty gotówkowe oraz kredyty na zakup samochodów, jak również kredyty w ciężar kart kredytowych (dalej jako kredyty).

Działalność w zakresie udzielania kredytów wiąże się z ryzykiem braku spłaty zaangażowanych w ich udzielanie środków. Tym samym w przypadku braku zwrotu całkowitej kwoty kredytu lub w sytuacji zaprzestania spłat przez kredytobiorcę przez określony okres, Bank rozpoczyna procedurę windykacyjną. Obecnie Bank w celu odzyskania części środków poniesionych na udzielenie kredytów, w stosunku do których występują opóźnienia w spłacie należności, bądź też kredytobiorcy zaprzestali spłacania określonych w umowach należności (są to zatem tzw. złe wierzytelności) rozważa możliwość sprzedaży przedmiotowych wierzytelności kredytowych na rzecz firmy windykacyjnej bądź na rzecz funduszu sekurytyzacyjnego.

Można spodziewać się też, że z uwagi na liczbę posiadanych wierzytelności kredytowych oraz kontynuację prowadzonej działalności w zakresie udzielania kredytów, Bank będzie przeprowadzał tego typu transakcje niejednokrotnie również w przyszłości.

Co do zasady, przedmiotem sprzedaży będzie cała wierzytelność kredytowa od danego klienta, tj. oprócz wierzytelności z tytułu kwoty nominalnej udzielonych kredytów, przedmiotem sprzedaży będą również wierzytelności akcesoryjne z nią związane, w szczególności wierzytelności odsetkowe (stanowiące odrębne prawa majątkowe).

W zależności od rodzaju wierzytelności, może zdarzyć się również, iż do sprzedaży zostaną przeznaczone wierzytelności zabezpieczone. W takiej sytuacji, ustanowione na wierzytelności zabezpieczenie również, co do zasady, przejdzie na nabywcę.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy prawidłowe jest stanowisko Banku, zgodnie z którym zbycie wierzytelności własnej pozostaje poza zakresem opodatkowania podatkiem VAT po stronie Banku.

Zdaniem Wnioskodawcy, sprzedaż wierzytelności własnych Banku nie będzie stanowić świadczenia usług przez Bank w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy VAT, ani dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ustawy VAT.

Zgodnie z art. 5 ustawy VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Przez dostawę towarów w myśl art. 7 ust. 1 ww. ustawy, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

W myśl art. 2 pkt 6 ww. ustawy, przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Natomiast, zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy VAT, przez świadczenie usług w rozumieniu niniejszej ustawy rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

Zdaniem Banku, biorąc pod uwagę powyższe, przez usługę należy rozumieć każde świadczenie, które nie jest dostawą towarów. Przez świadczenie to należy rozumieć każde zachowanie się na rzecz innej osoby. Na zachowanie to składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy).

W analizowanej sytuacji do sprzedaży przeznaczone są wierzytelności własne Banku.

Wierzytelność jest prawem majątkowym, będącym przedmiotem obrotu gospodarczego. Przeniesienie praw do wierzytelności jako niematerialnych praw majątkowych, co do zasady stanowi świadczenie usług w rozumieniu powoływanego powyżej art. 8 ust. 1 pkt 1 ustawy VAT.

Umowa cesji wierzytelności wypełnia znamiona określone w art. 8 ust. 1 ww. ustawy, polega bowiem na przeniesieniu prawa do wartości niematerialnych i prawnych, w związku z tym stanowi świadczenie usług w rozumieniu analizowanej ustawy.

Instytucja przelewu wierzytelności została uregulowana przepisami ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 z późn zm). Podstawą dla dokonania cesji wierzytelności jest art. 509 Kodeksu cywilnego, zgodnie z którym, wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew) chyba, że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania.

Istotą przelewu wierzytelności jest umowa zawierana przez wierzyciela z osobą trzecią, na mocy której osoba ta nabywa od wierzyciela przysługującą mu wierzytelność. W wyniku przelewu wierzytelności prawa przysługujące dotychczasowemu wierzycielowi przechodzą na nabywcę wierzytelności, przy czym sam stosunek zobowiązaniowy nie ulega zmianie. Na podstawie umowy przelewu wierzytelności cesjonariusz może dochodzić spełnienia określonego świadczenia od dłużnika, przysługuje mu również uprawnienie do rozporządzania wierzytelnością poprzez jej dalszą odsprzedaż, zamianę, darowiznę, zapis w testamencie lub zastaw.

Przeniesienie wierzytelności w formie cesji wierzytelności (przelewu wierzytelności) na osobę trzecią najczęściej ma miejsce w sytuacji, gdy wierzyciel ma kłopoty z uzyskaniem od dłużnika zapłaty za dokonane czynności, tak jest również w analizowanej sytuacji.

Cesja taka, z punktu widzenia pierwszego wierzyciela, nie jest sprzedażą towarów ani usług, lecz jednym ze sposobów otrzymania zapłaty za dokonaną wcześniej sprzedaż.

Bank podkreśla, iż zgodnie ze stanowiskiem wielokrotnie wskazywanym w interpretacjach wydawanych w imieniu Ministra Finansów, celem i skutkiem przelewu jest przejście wierzytelności na nabywcę. W wyniku przelewu przechodzi na nabywcę ogół uprawnień przysługujących dotychczasowemu wierzycielowi, który zostaje wyłączony ze stosunku zobowiązaniowego, jaki go wiązał z dłużnikiem. Wierzytelność przechodzi na nabywcę w takim stanie, w jakim była w chwili zawarcia umowy o przelew, a więc ze wszystkimi związanymi z nią prawami i brakami (np. przedawnieniem). W przypadku sprzedaży wierzytelności własnej (przez pierwszego wierzyciela) nie można zakładać, iż czynność ta może być wykonana w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

W świetle powyżej przedstawionych argumentów stwierdzić należy, iż czynności polegającej na zbyciu wierzytelności własnych nie można uznać za dostawę towarów, gdyż wierzytelność stanowi prawo majątkowe, które nie mieści się w dyspozycji art. 2 pkt 6 ustawy VAT, określającego co należy rozumieć na potrzeby podatku od towarów i usług, pod pojęciem towaru. Zbycie wierzytelności nie stanowi również świadczenia usługi, ponieważ jest ono jedynie przejawem wykonania prawa własności w stosunku do wierzytelności powstałej z innego tytułu (dostawy towaru lub świadczenia usługi), w analizowanej sytuacji z tytułu świadczenia usługi finansowej - udzielenia kredytu.

Bank zwraca uwagę, iż w opisie zdarzenia przyszłego przedstawił, iż planowana sprzedaż ma dotyczyć tzw. wierzytelności złych, czyli takich w stosunku do których kredytobiorcy opóźniają się ze spłatą poszczególnych rat lub zaprzestali spłaty otrzymanego kredytu. Tym samym w analizowanej sytuacji dochodzi do sytuacji, iż nabywca wierzytelności kredytowych "zdejmuje" z Banku de facto ciężar dochodzenia wierzytelności. Podsumowując powyższe, zdaniem Banku, transakcja, której przedmiotem jest sprzedaż wierzytelności własnych nie będzie stanowić dla Wnioskodawcy dostawy towarów ani świadczenia usługi w rozumieniu ustawy o podatku od towarów usług. Pozostaje ona zatem poza zakresem opodatkowania podatkiem VAT po stronie Banku.

W związku z powyższym, Wnioskodawca wnosi o potwierdzenie prawidłowości przedstawionego stanowiska.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.