ILPP2/443-12/14-2/AK

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, przedstawione we wniosku z 30 grudnia 2013 r. (data wpływu 3 stycznia 2014 r.) o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie uznania czy wykonane przez Wnioskodawcę usługi są zwolnione od podatku VAT zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 40 - jest nieprawidłowe.

W dniu 3 stycznia 2014 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie uznania czy wykonane przez Wnioskodawcę usługi pośrednictwa są zwolnione od podatku VAT zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 40.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (dalej jako Spółka) rozpoczyna prowadzenie działalności gospodarczej opartej na pośrednictwie w darowiznach pomiędzy artystami a miłośnikami sztuki. Spółka jest właścicielem portalu internetowego, na którym artyści mają możliwość rejestracji i prowadzenia swojego profilu, mającego na celu prezentację ich twórczości. Odwiedzający stronę fani, po zapoznaniu się z dorobkiem artysty, mogą wesprzeć go dowolną kwotą pieniędzy. Darowizna może być przekazana zarówno w celu sfinansowania konkretnego projektu (np. wydanie płyty czy książki) jak i jako wyraz sympatii czy chęci wsparcia interesującej idei.

Przekazane przez fanów pieniądze trafiają na rachunek bankowy Spółki, a następnie są przelewane na rachunek właściwego artysty. Spółka za swoją usługę pośrednictwa pobiera 10-procentową prowizję, która jest potrącana z każdej przekazanej za jej pośrednictwem kwoty.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy usługa świadczona przez Wnioskodawcę jest zwolniona z podatku VAT.

Zdaniem Wnioskodawcy, usługi świadczone przez Wnioskodawcę będą zwolnione z VAT jako spełniające przesłanki z przepisu art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (dalej jako ustawa o VAT).

Powołany przepis stanowi, że zwolnionymi z podatku są m.in. usługi wszelkiego rodzaju transakcji płatniczych, przekazów i transferów pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu tych usług.

Sposób sformułowania przedstawionego przepisu, a w szczególności posłużenie się przez ustawodawcę sformułowanie wszelkie rodzaje nakazuje traktować interesujące nas wyłączenie szeroko. Będzie ono miało zastosowanie zawsze tam, gdzie przedmiotem usługi były transakcje, transfery bądź przekazy pieniężne. Zwolnione z podatku jest także pośredniczenie w którymkolwiek z wymienionych świadczeń.

Termin pośrednictwo (ani też ukute na gruncie praktyki i doktryny pojęcie pośrednictwa finansowego, które ma zastosowanie w interesującym nas przypadku) nie został zdefiniowany na gruncie ustawy o VAT, ani też w przepisach Dyrektywy 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (dalej jako Dyrektywa VAT). Zgodnie z ogólnymi zasadami rozumienia tekstów prawnych, koniecznym będzie się do wyników wykładni językowej i znaczenia potocznego.

Zgodnie z Uniwersalnym Słownikiem Języka Polskiego PWN pod redakcją prof. S. Dubisza, przez pośrednictwo rozumie się "działalność osoby trzeciej mającą na celu porozumienie się między stronami lub załatwienie jakichś spraw dotyczących obu stron; występowanie w roli łącznika lub rozjemcy; kojarzenie kontrahentów w transakcjach handlowych oraz umożliwianie kontaktu uczestnikom rynku pracy".

Kwestię tego, co można uznać za pośrednictwo, podejmował też Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej jako TSUE). Warto w tym miejscu odwołać się do orzeczenia z dnia 13 grudnia 2001 r. C-235/00, Commissioners of CUstoms Excise v. CSC Financial Services Ltd., w którym stwierdzono, że z pośrednictwem mamy do czynienia w przypadku podmiotu, który nie jest żadną ze stron umowy dotyczącej produktu finansowego. Celem pośrednictwa jest uczynienie wszystkiego co możliwe, aby strony zawarły Umowę.

Podane wyżej argumenty wyraźnie potwierdzają, że Spółka spełnia określone w omawianym przepisie przesłanki, warunkujące objęcie zwolnieniem z podatku VAT.

Przedstawione rozumienie znajdzie też potwierdzenie, jeśli weźmiemy pod uwagę efekty wykładni funkcjonalnej i treść całego artykułu 43 ustawy o VAT, a w szczególności ust. 15. Stanowi on, że zwolnienie opisane m.in. w przepisie punktu 40 ust. 1 nie będzie miało zastosowania do trzech, ściśle określonych przypadków. Są to:

* czynności ściągania długów, w tym factoringu,

* usługi doradztwa,

* usługi w zakresie leasingu.

Żadne z powyższych nie występuje w przedstawionej w opisie zdarzenia przyszłego sytuacji. Tym samym należy uznać, że usługa świadczona przez Spółkę będzie spełniała warunki do objęcia jej zwolnieniem z podatku VAT.

Przepis art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy o VAT stanowi, że zwolnionymi z podatku są usługi wszelkiego rodzaju transakcji płatniczych, przekazów i transferów pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu tych usług. Szeroki zakres stosowania tego przepisu będzie jeszcze większy, gdy weźmiemy pod uwagę znaczenie terminu pośrednictwo. Termin ten należy rozumieć jako uczestnictwo osoby trzeciej, mającej na celu umożliwienie bądź ułatwienie zawarcia umowy. Jakiekolwiek ograniczenia w stosowaniu zwolnienia mogą pojawić się tylko w ściśle określonych w ustawie przypadkach. Te jednak nie znajdą zastosowania w przedstawionej w opisie zdarzenia przyszłego sytuacji. Tym samym świadczona przez Spółkę usługa będzie zwolniona z podatku VAT.

Podobną argumentację wyraził Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z dnia 26 lutego 2013 r. (sygn. IPPP2/443-170/13-2/MM), czy Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 12 kwietnia 201 3 r. (sygn. ITPP2/443-76/13/RS).

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przepis art. 7 ust. 1 ustawy stawowi, że przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

W myśl art. 8 ust. 1 ustawy - przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

Definicja świadczenia usług ma zatem charakter dopełniający definicję dostawy towarów i jest wyrazem realizacji powszechności opodatkowania podatkiem od towarów i usług transakcji wykonywanych przez podatnika w ramach działalności gospodarczej.

Wobec powyższego należy stwierdzić, że każde świadczenie niebędące dostawą towarów polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czyjegoś zachowania stanowi, co do zasady, usługę w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług. Niemniej muszą być przy tym spełnione następujące warunki:

Należy podkreślić, że oba ww. warunki powinny być spełnione łącznie, aby świadczenie podlegało, jako usługa, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Aby dana czynność (usługa) podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT, musi istnieć bezpośredni związek o charakterze przyczynowym pomiędzy świadczoną usługą, a otrzymanym świadczeniem wzajemnym, w ten sposób, że zapłacone kwoty stanowią rzeczywiste wynagrodzenie za wyodrębnioną usługę świadczoną w ramach stosunku prawnego lub dochodzi do wymiany świadczeń wzajemnych. Otrzymana zapłata powinna być konsekwencją wykonania świadczenia. Wynagrodzenie musi być należne za wykonanie tego świadczenia.

Co do zasady - stosownie do art. 41 ust. 1 ustawy - stawka podatku wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Zgodnie z art. 146a pkt 1 ustawy, w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2016 r., z zastrzeżeniem art. 146f, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Podkreślić także należy, że zarówno w treści ustawy, jak i przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi, bądź zwolnienie od podatku.

Analizując kwestię zwolnienia usług finansowych od podatku od towarów i usług pod uwagę należy wziąć normy prawne zawarte w art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy o VAT.

Stosownie do art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy - zwalnia się od podatku usługi w zakresie depozytów środków pieniężnych, prowadzenia rachunków pieniężnych, wszelkiego rodzaju transakcji płatniczych, przekazów i transferów pieniężnych, długów, czeków i weksli oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu tych usług.

Regulacja w tym brzmieniu została wprowadzona ustawą z dnia 2 października 2010 o zmianie ustawy podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 226, poz. 1476; dalej: ustawa nowelizująca) z dniem 1 stycznia 2011 r. W wyniku nowelizacji Załącznik nr 4 został usunięty a regulacje w nim zawarte zostały inkorporowane do treści ustawy. Dla potrzeb ustalenia, które usługi korzystają ze zwolnienia VAT po nowelizacji odstąpiono od ich identyfikacji przy pomocy klasyfikacji statystycznych.

W myśl art. 43 ust. 13 ustawy - powyższe zwolnienie od podatku stosuje się również do świadczenia usługi stanowiącej element usługi wymienionej w ust. 1 pkt 7 i 37-41, który sam stanowi odrębną całość i jest właściwy oraz niezbędny do świadczenia usługi zwolnionej zgodnie z ust. 1 pkt 7 i 37-41.

Przepisu ust. 13 nie stosuje się do świadczenia usług stanowiących element usług pośrednictwa, o których mowa w ust. 1 pkt 7 i 37-41 (art. 43 ust. 14 ustawy o VAT).

W myśl przepisu art. 43 ust. 15 ustawy - zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 7, 12 i 37-41 oraz w ust. 13, nie mają zastosowania do:

Powyższe zwolnienia uregulowane zostały w ustawie o podatku od towarów i usług wskutek implementacji odpowiednich przepisów Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz.Urz.UE.L Nr 347, s. 1 z późn. zm.), zwanej dalej Dyrektywą.

I tak, zgodnie z art. 131 Dyrektywy, zwolnienia przewidziane w rozdziałach 2-9 stosuje się bez uszczerbku dla innych przepisów wspólnotowych i na warunkach ustalanych przez państwa członkowskie w celu zapewnienia prawidłowego zastosowania tych zwolnień oraz zapobieżenia wszelkim możliwym przypadkom uchylania się od opodatkowania, unikania opodatkowania i nadużyć.

W myśl art. 135 ust. 1 lit. a-e Dyrektywy, państwa członkowskie zwalniają następujące transakcje:

W tym miejscu wskazać należy - co wielokrotnie podkreślał Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej - że zakres zwolnień przewidzianych w Dyrektywie VAT nie może być interpretowany w sposób rozszerzający. Czynności zwolnione od VAT zgodnie z Dyrektywą VAT stanowią autonomiczne pojęcia prawa wspólnotowego, a ich ujednolicona interpretacja ma służyć unikaniu rozbieżności w stosowaniu systemu podatku VAT w poszczególnych państwach członkowskich.

Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem "pojęcia używane do opisania zwolnień wymienionych w art. 13 szóstej dyrektywy powinny być interpretowane w sposób ścisły, ponieważ stanowią one odstępstwa od ogólnej zasady, zgodnie z którą podatkiem VAT objęta jest każda dostawa towarów i każda usługa świadczona odpłatnie przez podatnika (wyrok TSUE z 19 listopada 2009 r. C-461/08 w sprawie Don Bosco Onroerend Goed BV).

Sprecyzowanie przepisów regulujących zwolnienie od podatku od towarów i usług dla usług finansowych ma na celu zapewnienie jednolitego stosowania tego zwolnienia w odniesieniu do rynku wspólnotowego, jak również zapewnienie spójności przepisów dotyczących podatku od towarów i usług z przepisami krajowymi regulującymi funkcjonowanie rynku finansowego.

Zwolnienia od podatku usług finansowych oparte zostały na obiektywnych kryteriach, nie są zaś uzależnione od rodzaju podmiotu świadczącego te usługi.

Wymienione zwolnienia mają charakter przedmiotowy, gdzie przede wszystkim istotną przesłanką do skorzystania ze zwolnienia jest rodzaj świadczonej usługi, cechy które ją rozróżniają. Ustawodawca szczególny nacisk położył na stronę przedmiotową, nie dokonując zawężenia omawianego zwolnienia wyłącznie do określonej grupy podmiotów.

Z uwagi na to, że ustawodawca nie zdefiniował w ustawie o podatku od towarów i usług terminu "usługi pośrednictwa w świadczeniu tych usług" w rozumieniu art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy, zasadne jest również odwołanie się do rezultatów wykładni językowej tego terminu w przedmiotowym zakresie.

Zgodnie ze Słownikiem języka polskiego PWN przez pośrednictwo rozumie się "działalność osoby trzeciej mającą na celu porozumienie się między stronami lub załatwienie jakichś spraw dotyczących obu stron; kojarzenie kontrahentów w transakcjach handlowych oraz umożliwianie kontaktu uczestnikom rynku pracy". W konsekwencji pośrednictwo obejmuje czynności dokonywane w imieniu oraz na rzecz innego podmiotu gospodarczego, w wyniku których dochodzi do zawarcia transakcji między tym przedsiębiorcą a podmiotem trzecim. Działanie w imieniu oznacza działanie z czyjegoś upoważnienia, w zastępstwie kogoś, natomiast działanie na czyjąś korzyść oznacza działanie dla kogoś, dla czyjegoś dobra.

Natomiast pośrednictwo finansowe (pieniężne) można zdefiniować jako działalność podmiotu, którego celem jest skojarzenie instytucji finansowej zainteresowanej sprzedażą oferowanych przez nią produktów finansowych z podmiotem, który jest zainteresowany skorzystaniem z danego produktu finansowego.

Usługi pośrednictwa finansowego to np. usługi pośrednictwa pieniężnego w zakresie gromadzenia i redystrybucji zasobów pieniężnych i papierów wartościowych świadczone przez banki i inne instytucje finansowe spoza systemu bankowego, a także usługi dobrowolnych ubezpieczeń społecznych oraz usługi funduszy emerytalno-rentowych. W zakresie usług pośrednictwa pieniężnego wyróżnić można również: usługi banku centralnego, usługi banków innych niż bank centralny (w tym usługi banków komercyjnych) i innych instytucji finansowych wykonywane na własny rachunek w zakresie gromadzenia i redystrybucji zasobów pieniężnych, usługi udzielania pożyczek i kredytów (w tym usługi leasingu finansowego) świadczone poza systemem bankowym, usługi przesyłania pieniędzy, także za pośrednictwem poczty lub łączy telekomunikacyjnych, usługi prowadzone na rachunek własny na rynkach papierów wartościowych itp.

W przypadku usług pośrednictwa finansowego istotnym jest, aby świadczone usługi zmieniły sytuację prawną i finansową klienta tzn. prowadziły do przeniesienia środków i zmieniły sytuację prawną i finansową zainteresowanego podmiotu.

Z opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca rozpoczyna prowadzenie działalności gospodarczej opartej na pośrednictwie w darowiznach pomiędzy artystami a miłośnikami sztuki. Spółka jest właścicielem portalu internetowego, na którym artyści mają możliwość rejestracji i prowadzenia swojego profilu, mającego na celu prezentację ich twórczości. Odwiedzający stronę fani, po zapoznaniu się z dorobkiem artysty, mogą wesprzeć go dowolną kwotą pieniędzy. Darowizna może być przekazana zarówno w celu sfinansowania konkretnego projektu (np. wydanie płyty, czy książki) jak i jako wyraz sympatii czy chęci wsparcia interesującej idei.

Przekazane przez fanów pieniądze trafiają na rachunek bankowy Spółki, a następnie są przelewane na rachunek właściwego artysty. Spółka za swoją usługę pośrednictwa pobiera 10-procentową prowizję, która jest potrącana z każdej przekazanej za jej pośrednictwem kwoty.

Biorąc pod uwagę powołane powyżej przepisy należy stwierdzić, że aby mówić o usłudze pośrednictwa finansowego (pieniężnego):

* powinna ona stanowić usługę świadczoną na rzecz strony transakcji finansowej, za którą strona ta wypłaca wynagrodzenie,

* z punktu widzenia nabywcy usługi finansowej usługi świadczone przez pośrednika powinny stanowić element usługi finansowej,

* celem usług pośrednictwa powinno być dążenie do zawarcia umowy,

* usługa pośrednictwa nie powinna ograniczać się wyłącznie do wykonywania czynności faktycznych (administracyjno-technicznych) związanych z umową (nie może to być wyłącznie np. udostępnianie informacji stronom transakcji finansowej),

* usługa musi prowadzić do przeniesienia środków i zmiany sytuacji prawnej i finansowej klienta.

Analizując zatem czynności opisane we wniosku wykonywane przez Wnioskodawcę w kontekście wskazanych norm prawnych, należy stwierdzić, że nie jest ona stroną transakcji finansowych. Nie świadczy również usług pokrewnych w rozumieniu cytowanych wyżej przepisów.

Czynności wykonywane przez Wnioskodawcę, nie będą mieściły się w zakresie pojęcia "pośrednictwa finansowego (pieniężnego)".

Czynności dokonywane przez Wnioskodawcę w ramach wykonywanej działalności gospodarczej sprowadzają się do wykonywania usług polegających na ułatwieniu wspierania artystów i promowania ich dorobku. Wnioskodawca jedynie za pomocą określonych rozwiązań systemowych będzie dokonywał czynności technicznej jaką będzie przyjęcie na swoje konto pieniędzy ofiarowanych przez fanów artyście w celu sfinansowania konkretnego projektu (np. wydanie płyty, czy książki) lub jako wyraz sympatii czy chęci wsparcia interesującej idei.

Generalnie zatem celem działalności Wnioskodawca jest umożliwienie artystom promowanie się. Opis charakteru i zakres usługi, którą Spółka zamierza świadczyć wskazuje, że przedmiotowa usługa będzie miała charakter usługi dostępu do serwisu internetowego.

Zatem Wnioskodawca generalnie realizuje czynności usługi promocji.

Wobec powyższego usługi świadczone przez Wnioskodawcę nie będą stanowić usług pośrednictwa finansowego, które na mocy art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy zostały objęte zwolnieniem, bowiem same w sobie nie są czynnościami oddającymi istotę "pośrednictwa finansowego" - nie stanowią nawet elementu pomocniczego względem usług pośrednictwa finansowego (pieniężnego), tym samym w przedmiotowej sprawie nie znajduje zastosowania przepis art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy o VAT.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.