ILPP2/443-1073/11-3/MR

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Zarządu Transportu Miejskiego, przedstawione we wniosku z dnia 5 lipca 2011 r. (data wpływu 13 lipca 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania podatkiem VAT opłat za korzystanie z przystanków komunikacyjnych i dworców - jest nieprawidłowe.

W dniu 13 lipca 2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania podatkiem VAT opłat za korzystanie z przystanków komunikacyjnych i dworców.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Zgodnie z art. 16 ust. 4 ustawy z dnia 16 grudnia 2010 r. o publicznym transporcie zbiorowym (Dz. U. z 2011 r. Nr 5, poz. 13) - ustawa p. t. z., za korzystanie przez operatora i przewoźnika z przystanków komunikacyjnych lub dworców, których właścicielem lub zarządzającym jest jednostka samorządu terytorialnego, mogą być pobierane opłaty. Stawka opłaty ustalana jest w drodze uchwały podjętej przez właściwy organ danej jednostki samorządu terytorialnego.

W związku z przejęciem przez Miasto infrastruktury dworcowo-przystankowej, na podstawie art. 16 ust. 4-6 ustawy p. t. z., w dniu 22 marca 2011 r. podjęta została uchwała Rady Miasta, w sprawie ustanowienia stawek opłat za korzystanie z przystanków komunikacyjnych lub dworców, których właścicielem lub zarządzającym jest Miasto. Określiła ona stawki w wysokości: X zł za jedno zatrzymanie środka transportu na przystanku oraz X zł za jedno zatrzymanie środka transportu na dworcu (maksymalne wartości stawek określa art. 16 ust. 5 ustawy p. t. z.).

Obowiązek ponoszenia przez przewoźników i operatorów opłat za korzystanie z przystanków komunikacyjnych i dworców, których właścicielem lub zarządzającym jest Miasto wynika z uchwały określającej warunki i zasady korzystania z tych obiektów, wydanej na podstawie art. 15 ust. 2 ustawy p. t. z. (projekt uchwały zostanie poddany pod głosowanie dnia 12 lipca 2011 r.), która określa, iż warunkiem korzystania z przystanków komunikacyjnych i dworców jest wnoszenie opłat w wysokości określonej ww. uchwałą Rady Miasta z dnia 22 marca 2011 r. Kwoty uiszczane przez przewoźników (tzn. opłata za jedno zatrzymanie x liczba zatrzymań), stanowią na podstawie art. 16 ust. 7 ustawy p. t. z., dochód właściwej jednostki samorządu terytorialnego.

W zależności od charakteru opłaty za korzystanie z przystanków (publicznoprawny, cywilnoprawny) różna może być forma uzgadniania zasad korzystania z infrastruktury dworcowo-przystankowej dokonywana pomiędzy właściwą j. s. t., do której należą przystanki, a przewoźnikiem (forma umowy cywilnoprawnej, forma zgody na korzystanie z przystanków, inne), która reguluje m.in. kwestie dotyczące ponoszenia przedmiotowych opłat.

Ponadto udostępnianie przez ZTM przystanków i dworców dla operatorów oraz przewoźników zostało zaklasyfikowane według PKWiU jako "usługi wspomagające transport drogowy" (52.21.2).

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Wnioskodawca wnosi o odpowiedź, czy w przypadku zajęcia stanowiska przez tutejszy Organ, iż przedmiotowa opłata ma charakter cywilnoprawny, podlega ona opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, a jeśli tak to z jakiego tytułu oraz według jakiej stawki podatkowej.

Zdaniem Wnioskodawcy, opłata, o której mowa w art. 16 ust. 4 ma charakter publicznoprawny. Jej wysokość jest ustalana przez organ publiczny w drodze uchwały z wyraźnego upoważnienia ustawowego oraz ze wskazaną w ustawie maksymalną wysokością opłat. Opłaty te stanowią dochód właściwej jednostki samorządu terytorialnego i zostają przeznaczone na cele dotyczące organizacji transportu zbiorowego, wskazane w ustawie.

Pobieranie ww. opłat nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, ponieważ zgodnie z art. 15 ust. 6 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności realizowanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych (przy założeniu, iż uzgodnienie zasad korzystania z infrastruktury dworcowo-przystankowej, dokonywane pomiędzy przewoźnikiem/operatorem, a właściwą j. s. t. następuje w formie innej niż umowa cywilnoprawna).

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z treścią art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn. Dz. U. Nr 177, poz. 1054), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Natomiast w myśl art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 tej ustawy, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej nie mającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne nie mające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy, obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Jednocześnie w myśl art. 15 ust. 6 ustawy, nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Wyłączenie organów władzy publicznej i urzędów obsługujących te organy z kategorii podatników podatku od towarów i usług ma charakter wyłącznie podmiotowo-przedmiotowy. W celu skorzystania przez ww. podmioty z wyłączenia z opodatkowania konieczne jest zatem spełnienie dwóch warunków:

* czynności - co do zasady podlegające opodatkowaniu - muszą być wykonane przez ściśle określone podmioty,

* czynności te muszą być wykonywane w ramach sprawowanego przez te podmioty władztwa publicznego.

Jednostki samorządu terytorialnego takie jak gminy, powiaty czy województwa, są innymi niż organy władzy publicznej uczestnikami sektora finansów publicznych, zatem nie korzystają z wyłączenia z opodatkowania, o którym mowa w art. 15 ust. 6 ustawy.

Wskazać przy tym należy, że jednostki samorządu terytorialnego objęte są zwolnieniem wskazanym w § 13 ust. 1 pkt 12 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 4 kwietnia 2011 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 73, poz. 392).

Zgodnie z tym przepisem zwalnia się od podatku czynności związane z wykonywaniem zadań publicznych nałożonych odrębnymi przepisami, wykonywane w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność przez jednostki samorządu terytorialnego, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Z przywołanych przepisów wynika, iż organy władzy publicznej nie są podatnikami podatku od towarów i usług w związku z realizacją zadań, które podejmują jako podmioty prawa publicznego, nawet jeśli pobierają należności, opłaty lub składki. Organy te są natomiast podatnikami podatku od towarów i usług w przypadku wykonywanych przez nie czynności na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych. Kryterium podziału stanowi charakter wykonywanych czynności: czynności o charakterze publicznoprawnym wyłączają te podmioty z kategorii podatników, natomiast czynności o charakterze cywilnoprawnym skutkują uznaniem tych podmiotów za podatników podatku od towarów i usług, a realizowane przez nie odpłatne dostawy towarów i świadczenie usług podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W art. 41 ust. 1 ustawy postanowiono, iż stawka podatku od towarów i usług wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Jednakże, zgodnie z art. 146a pkt 1 ustawy, w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2013 r., z zastrzeżeniem art. 146f, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Z opisu sprawy wynika, iż Wnioskodawca udostępnia przystanki i dworce dla operatorów i przewoźników, która to działalność została zaklasyfikowana według PKWiU jako "usługi wspomagające transport drogowy" (52.21.2). Zgodnie z art. 16 ust. 4 ustawy z dnia 16 grudnia 2010 r. o publicznym transporcie zbiorowym, za korzystanie przez operatora i przewoźnika z przystanków komunikacyjnych lub dworców, których właścicielem lub zarządzającym jest jednostka samorządu terytorialnego, mogą być pobierane opłaty. Stawka opłaty ustalana jest w drodze uchwały podjętej przez właściwy organ danej jednostki samorządu terytorialnego. W związku z przejęciem przez Miasto infrastruktury dworcowo-przystankowej, na podstawie art. 16 ust. 4-6 ustawy p. t. z., w dniu 22 marca 2011 r. podjęta została uchwała Rady Miasta, w sprawie ustanowienia stawek opłat za korzystanie z przystanków komunikacyjnych lub dworców, których właścicielem lub zarządzającym jest miasto. Określiła ona stawki w wysokości: X zł za jedno zatrzymanie środka transportu na przystanku oraz X zł za jedno zatrzymanie środka transportu na dworcu (maksymalne wartości stawek określa art. 16 ust. 5 ustawy p. t. z.).

Obowiązek ponoszenia przez przewoźników i operatorów opłat za korzystanie z przystanków komunikacyjnych i dworców, których właścicielem lub zarządzającym jest Miasto wynika z uchwały określającej warunki i zasady korzystania z tych obiektów, wydanej na podstawie art. 15 ust. 2 ustawy p. t. z. która określa, iż warunkiem korzystania z przystanków komunikacyjnych i dworców jest wnoszenie opłat w wysokości określonej ww. uchwałą Rady Miasta z dnia 22 marca 2011 r. Kwoty uiszczane przez przewoźników (tzn. opłata za jedno zatrzymanie x liczba zatrzymań), stanowią na podstawie art. 16 ust. 7 ustawy p. t. z., dochód właściwej jednostki samorządu terytorialnego. W zależności od charakteru opłaty za korzystanie z przystanków (publicznoprawny, cywilnoprawny) różna może być forma uzgadniania zasad korzystania z infrastruktury dworcowo-przystankowej dokonywana pomiędzy właściwą j. s. t., do której należą przystanki, a przewoźnikiem (forma umowy cywilno-prawnej, forma zgody na korzystanie z przystanków, inne), która reguluje m.in. kwestie dotyczące ponoszenia przedmiotowych opłat.

Zasady organizacji i funkcjonowania regularnego przewozu osób w publicznym transporcie zbiorowym realizowanego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej określa ustawa z dnia 16 grudnia 2010 r. o publicznym transporcie drogowym (Dz. U. Nr 5, poz. 13).

Zgodnie z art. 7 ust. 1 ww. ustawy, publiczny transport zbiorowy, w zależności od obszaru działania lub zasięgu przewozów, jest organizowany przez: gminę, związek międzygminny, powiat, związek powiatów, województwo lub ministra właściwego do spraw transportu.

Za korzystanie przez operatora i przewoźnika z przystanków komunikacyjnych, których właścicielem albo zarządzającym jest jednostka samorządu terytorialnego, mogą być pobierane opłaty (art. 16 ust. 4 ustawy o publicznym transporcie zbiorowym). Stawka opłaty jest ustalana w drodze uchwały podjętej przez właściwy organ danej jednostki samorządu terytorialnego.

Odnosząc się do kwestii opodatkowania podatkiem od towarów i usług opłat za korzystanie z przystanków komunikacyjnych i dworców, o których mowa w art. 16 ust. 4 ustawy o publicznym transporcie zbiorowym, zauważyć należy, iż w świetle powołanych wyżej przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, czynności dokonywane przez Wnioskodawcę, polegające na umożliwieniu przewoźnikom i operatorom korzystania z przystanków komunikacyjnych i dworców, za co pobierane są opłaty, o których mowa w art. 16 ust. 4 ustawy o publicznym transporcie drogowym, spełniają przesłanki uznania tych czynności za odpłatne świadczenie usług, gdyż do ponoszenia opłat zobowiązany będzie korzystający z przystanków komunikacyjnych w wysokości ustalonej uchwałą podjętą przez właściwy organ danej jednostki samorządu terytorialnego.

Reasumując, w przedmiotowej sprawie mamy więc do czynienia z odpłatnym świadczeniem usług, podlegającym opodatkowaniu na ogólnych zasadach określonych w ww. przepisach ustawy o podatku od towarów i usług, według podstawowej stawki podatku, tj. 23%.

Zaznaczenia wymaga, iż Wnioskodawca jest Zarządem Transportu Miejskiego, będącym odrębnym od Miasta podmiotem, zatem nie jest adresatem normy prawnej zawartej w art. 15 ust. 6 ustawy, w myśl której nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych. Wnioskodawca nie jest też adresatem normy prawnej zawartej w § 13 ust. 1 pkt 12 cyt. rozporządzenia. Przepis ten zwalnia bowiem od podatku czynności związane z wykonywaniem zadań publicznych nałożonych odrębnymi przepisami, wykonywane w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność przez jednostki samorządu terytorialnego, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

W niniejszej interpretacji załatwiono wniosek w zakresie opodatkowania podatkiem VAT opłat za korzystanie z przystanków komunikacyjnych i dworców. Natomiast w kwestii określenia czy opłata, o której mowa w art. 16 ust. 4 ustawy o publicznym transporcie zbiorowym jest opłatą o charakterze publicznoprawnym, czy też o charakterze cywilnoprawnym i czy podlegać będzie egzekucji sądowej, czy też administracyjnej wydano odrębne rozstrzygnięcia z dnia 13 października 2011 r. nr ILPP2/443-1073/11-2/MR.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.