ILPP2/443-1054/12-2/MR

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki Akcyjnej, przedstawione we wniosku z dnia 11 października 2012 r. (data wpływu 15 października 2012 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia od podatku VAT usług świadczonych na rzecz towarzystw ubezpieczeniowych - jest prawidłowe.

W dniu 15 października 2012 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia od podatku VAT usług świadczonych na rzecz towarzystw ubezpieczeniowych.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny oraz zdarzenie przyszłe.

W warunkach prowadzonej działalności gospodarczej Wnioskodawca (dalej: "Bank") oferuje i świadczy na rzecz klientów (dalej: "Klient") szereg usług finansowych. W związku z powyższą działalnością, Bank oferuje dodatkowo swoim Klientom, m.in. możliwość przystąpienia do umów grupowego ubezpieczenia (dalej: "umowy grupowego ubezpieczenia"), które są zawierane przez Bank z towarzystwami ubezpieczeniowymi (dalej: "Towarzystwa").

Celem prowadzonej przez Bank działalności w powyższym zakresie jest zapewnienie klientom Banku, a więc posiadaczom określonego produktu finansowego, ochrony ubezpieczeniowej w ramach ubezpieczenia grupowego. Przystąpienie do umowy ubezpieczenia grupowego, co do zasady jest dobrowolne.

Zawierane przez Bank umowy obejmują różnego rodzaju ubezpieczenia z działu ubezpieczeń na życie, i osobowych oraz majątkowych, w tym w szczególności ubezpieczenia na wypadek śmierci, rozstroju zdrowia, utraty stałego źródła dochodu osób będących klientami Banku.

W związku z powyższym, Bank jako podmiot zawierający umowy ubezpieczenia jest ubezpieczającym, zaś podmiotem ubezpieczonym każdorazowo (w odniesieniu do każdej zawartej umowy) pozostaje Klient przystępujący do umowy grupowego ubezpieczenia.

W praktyce zatem Bank zawiera umowy ubezpieczenia na cudzy rachunek, obejmując ochroną ubezpieczeniową swoich Klientów.

W związku z zawieranymi przez Bank umowami grupowego ubezpieczenia, Bank zobowiązuje się do wykonywania szeregu czynności mających na celu przystąpienie Klientów do umów grupowego ubezpieczenia, a także zapewnienie bieżącej obsługi zawartych umów. W szczególności usługi świadczone przez Bank obejmują następujące czynności (dalej: "Usługi"):

* naliczanie i odprowadzanie składek ubezpieczeniowych;

* propagowanie ubezpieczenia wśród Klientów;

* informowanie Klientów o zasadach i warunkach ubezpieczenia;

* przekazywanie każdemu ubezpieczonemu sporządzanego przez Towarzystwa wyciągu z warunków umowy (OWU);

* przygotowanie i dostarczanie Towarzystwom na jego wniosek raportów rozliczenia miesięcznego osób przystępujących do umów grupowego ubezpieczenia, raportów rozliczenia miesięcznego składek oraz raportów miesięcznego rozliczenia zmian;

* pisemne zgłaszanie Towarzystwom zdarzeń ubezpieczeniowych ubezpieczonego;

* pozyskiwane potwierdzonej podpisem Klienta zgody na przystąpienie do umowy grupowego ubezpieczenia;

* niezwłoczne przekazywanie Towarzystwom dokumentacji roszczeniowej otrzymanej od ubezpieczonych;

* przedstawianie Towarzystwom odpowiednich dokumentów związanych z obsługą umowy ubezpieczenia;

* informowanie Towarzystw o wszelkich planowanych zmianach w procedurach bankowych, które mogą mieć bezpośredni wpływ na umowę grupowego ubezpieczenia;

* kształcenie swoich pracowników tak, aby każdy pracownik mający styczność z Klientem był w stanie poinformować w sposób jasny i syntetyczny o zawartości ubezpieczenia;

* zgłaszanie Towarzystwom informacji o zgonie ubezpieczonego;

* pisemne zgłaszanie Towarzystwom informacji o rozwiązaniu umowy kredytowej z Klientem;

* sprawdzanie, przed objęciem ochroną, czy Klient spełnia przewidziane w szczególnych warunkach ubezpieczenia warunki objęcia ochroną ubezpieczeniową.

Umowy zawierane z Towarzystwami są konstruowane indywidualnie. W związku z powyższym, zakres Usług wykonywanych na podstawie konkretnych umów może zawierać tylko wybrane spośród powyższych Usług. Jednakże bez względu na zakres czynności do wykonywania których zobowiązuje się Bank, ich celem jest zawsze realizacja umów grupowego ubezpieczenia oraz zapewnienie ich bieżącej obsługi.

Z tytułu świadczenia przez Bank, jako podmiot ubezpieczający, wyżej wymienionych Usług, Bank wystawia na Towarzystwa faktury VAT na podstawie, których otrzymuje od Towarzystw stosowne wynagrodzenie.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy wskazane w stanie faktycznym oraz zdarzeniu przyszłym Usługi świadczone przez Bank, jako podmiot ubezpieczający, na rzecz Towarzystw stanowią usługi zwolnione z opodatkowania podatkiem od towarów i usług, na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy o VAT.

Zdaniem Wnioskodawcy, wskazane w stanie faktycznym oraz zdarzeniu przyszłym Usługi świadczone przez Bank, jako podmiot ubezpieczający, na rzecz Towarzystw stanowią usługi zwolnione z opodatkowania podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy o VAT.

UZASADNIENIE stanowiska Wnioskodawcy

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy o VAT, zwalnia się od podatku VAT następujące usługi:

* usługi ubezpieczeniowe i usługi reasekuracyjne,

* usługi pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych i reasekuracyjnych,

* usługi świadczone przez ubezpieczającego w zakresie zawieranych przez niego umów ubezpieczenia na cudzy rachunek.

Z zakresu powyższego zwolnienia wyłączone jest natomiast zbywanie praw nabytych w związku z wykonywaniem umów ubezpieczenia i reasekuracji.

W świetle natomiast art. 43 ust. 15 ustawy o VAT:

"Zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 7, 12 37-41 oraz w ust. 13, nie mają zastosowania do:

Zdaniem Wnioskodawcy, Usługi świadczone przez Bank na rzecz Towarzystw stanowią usługę świadczoną przez ubezpieczającego (Bank) w zakresie zawieranych przez niego umów ubezpieczenia na cudzy rachunek (umowa na rachunek Klienta) i tym samym podlegają zwolnieniu z opodatkowania podatkiem VAT jako wskazane wprost w powyższym przepisie.

Ponadto, Wnioskodawca zaznacza, iż świadczone przez Bank Usługi nie są objęte wyłączeniem dotyczącym zbywania praw nabytych, wskazanym w dalszej części przepisu art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy o VAT, ani też nie stanowią czynności ściągania długów, usług doradztwa czy też usług w zakresie leasingu, o których mowa w art. 43 ust. 15 ustawy o VAT.

W przedstawionym stanie faktycznym Bank jest podmiotem ubezpieczającym, wypełniając tym samym zakres podmiotowy udzielonego przez ustawodawcę zwolnienia (przysługującego właśnie podmiotom ubezpieczającym) i zawiera umowy ubezpieczenia na cudzy rachunek, obejmując ochroną ubezpieczeniową swoich Klientów.

Choć, zdaniem Banku, nie ulega wątpliwości, że przedstawione w opisie stanu faktycznego czynności mieszczą się w zakresie pojęcia "usług świadczonych przez ubezpieczającego w zakresie zawieranych przez niego umów ubezpieczenia na cudzy rachunek", Bank przedstawia w dalszej części wniosku dodatkowe argumenty przemawiające za objęciem usług świadczonych przez Bank na rzecz Towarzystw zwolnieniem z opodatkowania VAT, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy o VAT.

Bank zwraca uwagę, iż ustawa o VAT nie zawiera definicji pojęcia "usług świadczonych przez ubezpieczającego w zakresie zawieranych przez niego umów ubezpieczenia na cudzy rachunek". Zważywszy, iż tekst ustawy nie pozwala na jednoznaczne rozstrzygnięcie znaczenia pojęcia wprowadzonego przez ustawodawcę, zasady wykładni aktów prawnych nakazują posiłkować się innymi wskazówkami. Jak wynika z art. 808 Kodeksu Cywilnego, z ubezpieczeniem na cudzy rachunek mamy do czynienia wówczas, gdy ubezpieczający ubezpiecza cudzy interes majątkowy (w tym również życie i zdrowie innej osoby), ale działa przy tym we własnym imieniu, co oznacza, że ubezpieczający i ubezpieczony nie są tymi samymi podmiotami.

W tym miejscu Bank podkreśla, iż wszystkie umowy grupowego ubezpieczenia ze względu na swoją specyfikę oraz ich sens ekonomiczny stanowią umowy ubezpieczenia zawarte na cudzy rachunek, w rozumieniu art. 808 Kodeksu Cywilnego. Bank pełni rolę ubezpieczającego, a więc podmiotu będącego stroną umowy grupowego ubezpieczenia zawieranej z ubezpieczycielem (czyli Towarzystwami), ale nie staje się tym samym stroną stosunku ubezpieczeniowego (czyli stosunku w zakresie, którego następuje świadczenie usługi ochrony ubezpieczeniowej). Bank zaznacza, iż celem przedmiotowych usług jest objęcie ochroną ubezpieczeniową osób trzecich (czyli Klientów), którzy z punktu widzenia prawnego nie są stroną umowy ubezpieczenia grupowego. Osoby te jednakże po złożeniu stosownego oświadczenia (mającego na celu wyrażenie chęci przystąpienia do ubezpieczenia grupowego) stają się de facto podmiotem stosunku ubezpieczeniowego. W rezultacie czego stają się podmiotami na rzecz których świadczona jest usługa ubezpieczeniowa.

Wnioskodawca podkreśla, iż w przypadku umów ubezpieczenia grupowego podmiotem, który świadczy usługę ubezpieczeniową, jest zawsze ubezpieczyciel (czyli Towarzystwa) i to właśnie na tym podmiocie ciąży zobowiązanie spełnienia określonych w umowie ubezpieczenia grupowego warunków świadczenia ubezpieczeniowego. Bank natomiast w ramach zawartych umów ubezpieczenia grupowego pełniąc rolę ubezpieczającego, zobowiązany jest przede wszystkim do opłacania składki ubezpieczeniowej oraz wykonywania innych niezbędnych czynności ściśle powiązanych z realizacją umowy ubezpieczenia grupowego (wszystkie czynności, o których mowa powyżej zostały wymienione w stanie faktycznym).

Zdaniem Wnioskodawcy należy podkreślić, iż strony umowy ubezpieczenia grupowego mają pełną swobodę w kształtowaniu tego rodzaju umów, w szczególności w zakresie podziału kompetencji (czynności) związanych z realizacją samej umowy ubezpieczenia grupowego. I tak oto w niniejszym stanie faktycznym, Bank zawierając umowy grupowego ubezpieczenia z Towarzystwami na rachunek Klientów, zobowiązuje się do świadczenia usług opisanych w stanie faktycznym, mających na celu realizację oraz prawidłowe wykonywanie umów ubezpieczenia grupowego, za co też otrzymuje od Towarzystw stosowne wynagrodzenie.

Mając na względzie powyższe uwagi, Bank stoi na stanowisku, iż umowy ubezpieczenia grupowego to de facto umowy ubezpieczenia na cudzy rachunek (z uwagi na to, iż spełniają warunki określone w art. 808 Kodeksu Cywilnego). W konsekwencji Usługi te spełniają warunki do ich zwolnienia z podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy o VAT, który ustanawia zwolnienie w stosunku do usług świadczonych przez ubezpieczającego w zakresie zawieranych przez niego umów ubezpieczenia na cudzy rachunek.

Wnioskodawca zwraca także uwagę, iż powyższe stanowisko znajduje potwierdzenie w wyrokach Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej: "ETS"). Przykładowo w wyroku z dnia 20 listopada 2003 r. Taksatorringen przeciwko Skatteministeriet (C-8/01) ETS po pierwsze zdefiniował pojęcie transakcji ubezpieczeniowej.

W opinii sądu: "podstawowym elementem transakcji ubezpieczeniowej w ogólnym rozumieniu jest to, że ubezpieczyciel zobowiązuje się, w zamian za uprzednią zapłatę składki, zapewnić ubezpieczonemu, w przypadku zmaterializowania się pokrywanego ryzyka, usługę uzgodnioną w chwili zawarcia umowy".

Po drugie w wyroku tym ETS stwierdził, że: "wyrażenie "transakcje ubezpieczeniowe" nie obejmuje jedynie transakcji dokonywanych przez samych ubezpieczycieli ale ma na tyle szerokie znaczenie, by co do zasady objąć świadczenie ochrony ubezpieczeniowej przez podatnika, który sam ubezpieczycielem nie jest, lecz w ramach polisy grupowej nabył takie ubezpieczenie dla swoich klientów poprzez skorzystanie z usług ubezpieczyciela, który przejął ubezpieczane ryzyko. (...) tożsamość osoby, na rzecz której świadczona jest usługa jest istotna dla celów zdefiniowania rodzaju usług objętych art. 13 (B) (a) VI Dyrektywy, oraz że transakcja ubezpieczeniowa pociąga za sobą istnienie stosunku umownego pomiędzy świadczącym usługę ubezpieczeniową a osobą której ryzyka są pokrywane przez to ubezpieczenie, to znaczy stroną ubezpieczoną".

Podobne stanowisko wyraził ETS w wyroku z dnia 25 lutego 1999 r. w sprawie Card Protection Plan Ltd (C-349/96), w którym stwierdził, iż: " art. 13 B (a) VI Dyrektywy należy interpretować w ten sposób, że podatnik, niebędący ubezpieczycielem, który w ramach polisy grupowej, której jest posiadaczem, nabywa dla swoich klientów będących ubezpieczonymi, ochronę ubezpieczeniową od ubezpieczyciela, który przejmuje tę ochronę ryzyka, dokonuje transakcji ubezpieczeniowej w rozumieniu tego przepisu".

Powyższy pogląd potwierdzają także organy podatkowe. Przykładowo w interpretacji z dnia 21 czerwca 2011 r. (sygn. IPPP2/443-433/11-2/MM) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie stwierdził, iż: " (...) czynności świadczone przez Zainteresowanego, niebędącego ubezpieczycielem, który w ramach polisy grupowej nabywa dla swoich klientów będących ubezpieczonymi, ochronę ubezpieczeniową od ubezpieczyciela przejmującego objęte tą ochroną ryzyka, stanowią transakcje ubezpieczeniowe - są usługami świadczonymi przez ubezpieczającego w zakresie zawieranych przez niego umów ubezpieczenia na cudzy rachunek i korzystają ze zwolnienia wynikającego z art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy o VAT."

Analogiczne stanowisko wyraził Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie np.:

* w interpretacji indywidualnej wydanej w dniu 11 maja 2011 r., sygn. IPPP2/443-183/11 -2/KG,

* w interpretacji indywidualnej wydanej w dniu 9 maja 2011 r., sygn. IPPP1/443-353/11-2/AW,

* w interpretacji indywidualnej wydanej w dniu 9 czerwca 2011 r., sygn. IPPP2/443-421/11 -2/MM.

Podobnie wypowiedział się także Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi np.:

* w interpretacji indywidualnej wydanej w dniu 15 lipca 2011 r., sygn. IPTPP2/443-38/11 -4/BM,

* w interpretacji indywidualnej wydanej w dniu 9 listopada 2011 r., sygn. IPTPP2/443-439/11 -4/IR.

Mając na uwadze powyżej przedstawione argumenty, Spółka stoi na stanowisku, iż Usługi świadczone przez Bank, jako podmiot ubezpieczający, na rzecz Towarzystw stanowią Usługi zwolnione z opodatkowania podatkiem od towarów i usług, na podstawie w art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy o VAT.

W związku z powyższym, Spółka wnosi o potwierdzenie prawidłowości stanowiska przedstawionego na wstępie.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, stosownie do art. 7 ust. 1 ustawy, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

W myśl art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7.

Stosownie do art. 5a ustawy, towary lub usługi będące przedmiotem czynności, o których mowa w art. 5, wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, są identyfikowane za pomocą tych klasyfikacji, jeżeli dla tych towarów lub usług przepisy ustawy lub przepisy wykonawcze wydane na jej podstawie powołują symbole statystyczne.

Zgodnie z art. 41 ust. 1 ustawy, stawka podatku od towarów i usług wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Jednakże, w myśl art. 146a pkt 1 ustawy, w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2013 r., z zastrzeżeniem art. 146f, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Podkreślić także należy, iż zarówno w treści ustawy, jak i przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi, bądź zwolnienie od podatku.

Według art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy, zwalnia się od podatku usługi ubezpieczeniowe, usługi reasekuracyjne i usługi pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych i reasekuracyjnych, a także usługi świadczone przez ubezpieczającego w zakresie zawieranych przez niego umów ubezpieczenia na cudzy rachunek, z wyłączeniem zbywania praw nabytych w związku z wykonywaniem umów ubezpieczenia i umów reasekuracji.

Zgodnie z art. 43 ust. 13 ustawy, zwolnienie od podatku stosuje się również do świadczenia usługi stanowiącej element usługi wymienionej w ust. 1 pkt 7 i 37-41, który sam stanowi odrębną całość i jest właściwy oraz niezbędny do świadczenia usługi zwolnionej zgodnie z ust. 1 pkt 7 i 37-41.

Przepisu ust. 13 nie stosuje się do świadczenia usług stanowiących element usług pośrednictwa, o których mowa w ust. 1 pkt 7 i 37-41 (art. 43 ust. 14 ustawy).

Natomiast zgodnie z art. 43 ust. 15 ustawy, zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 7, 12 i 37-41 oraz w ust. 13, nie mają zastosowania do:

Zatem, w pierwszej kolejności należy określić jakie czynności miał na myśli prawodawca formułując w art. 43 ust. 1 pkt 37 zwolnienie dla świadczonych usług ubezpieczeniowych, usług reasekuracyjnych i usług pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych i reasekuracyjnych.

Stosownie do art. 135 ust. 1 lit. a Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. U. UE L z 2006 r. Nr 347, str. 1 z późn. zm.), państwa członkowskie zwalniają następujące transakcje: transakcje ubezpieczeniowe i reasekuracyjne, wraz z usługami pokrewnymi świadczonymi przez brokerów ubezpieczeniowych i agentów ubezpieczeniowych.

Należy odnotować na samym początku, że terminy używane do określenia zwolnień podatku przewidziane w artykule 13 Dyrektywy muszą być wiernie interpretowane, jako że stanowią wyjątki od ogólnej zasady, która mówi, że podatek VAT pobierany jest od każdej usługi świadczonej odpłatnie przez podatnika (patrz w szczególności sprawa 348/87 Stichting Uitvoering Financiele Acties (1989) ECR 1737, paragraf 13 i sprawa C-287/00 Commission v. Germany (2002) ECR I-5811, paragraf 43).

Jest ustalonym prawem precedensowym, że zwolnienia te stanowią niezależne pojęcia prawa wspólnotowego, którego celem jest uniknięcie rozbieżności w stosowaniu systemu podatku VAT w poszczególnych Państwach Członkowskich. W związku z powyższym tut. Organ wydając interpretację w stanie prawnym od dnia 1 stycznia 2011 r. określa ich zakres z wykorzystaniem treści zapisów prawa unijnego i krajowego oraz orzecznictwa sądów.

Dyrektywa nie podaje definicji transakcji ubezpieczeniowych ani usług pokrewnych świadczonych przez maklerów i pośredników ubezpieczeniowych. Natomiast, "czynność ubezpieczeniowa", w ogólnie przyjętym rozumieniu, charakteryzuje się tym, że ubezpieczyciel, w zamian za wcześniejsze opłacenie składki ubezpieczeniowej, zobowiązuje się w przypadku wystąpienia ryzyka objętego umową ubezpieczenia do spełnienia na rzecz ubezpieczonego świadczenia określonego w momencie zawarcia umowy. Czynność ubezpieczeniowa, w każdym wypadku związana jest z istnieniem stosunku umownego między usługodawcą, który domaga się zwolnienia (od podatku) a osobą, której ryzyko jest objęte ubezpieczeniem, czyli ubezpieczonym.

Jeśli chodzi o transakcje ubezpieczeniowe TSUE w sprawie C-8/01 orzekł jednak, że istotą transakcji ubezpieczeniowej jest w ogólnym rozumieniu, iż ubezpieczyciel zobowiązuje się, w przypadku, gdy zaistnieje ryzyko objęte ubezpieczeniem, świadczyć ubezpieczonemu usługę uzgodnioną podczas zawierania umowy w zamian za uprzednią wpłatę składki (sprawy: Card Protection Plan C-349/96, paragraf 17 i Skania C-240/99, paragraf 37).

Trybunał wprawdzie orzekł, że wyrażenie "transakcje ubezpieczeniowe" nie obejmuje wyłącznie transakcji dokonywanych przez samych ubezpieczycieli, ale zasadniczo jest na tyle obszerne, że obejmuje zapewnienie ochrony ubezpieczeniowej przez podatnika, który sam nie jest ubezpieczycielem, ale w kontekście polisy blokowej dostarcza swoim klientom taką ochronę, korzystając z wpływów od ubezpieczyciela, który przyjmuje na siebie ryzyko objęte w ubezpieczeniu (sprawy: Card Protection Plan, paragraf 22 i Skandia, paragraf 38).

Jednak w akapicie 41 sprawy Skandia Trybunał podtrzymał stanowisko, że zgodnie z definicją transakcji ubezpieczeniowych zawartą w akapicie 39 niniejszego wyroku okazuje się, iż tożsamość osoby, której świadczy się usługę, jest istotna w rozumieniu definicji rodzaju usług objętych artykułem 13B (a) Szóstej Dyrektywy i że transakcja ubezpieczeniowa nieodzownie pociąga za sobą istnienie umowy między dostawcą usługi ubezpieczeniowej i osobą, która jest ubezpieczona na wypadek ryzyka, czyli ubezpieczonym.

Z przedstawionego we wniosku opisu sprawy wynika, iż w warunkach prowadzonej działalności gospodarczej Bank oferuje i świadczy na rzecz Klientów szereg usług finansowych. W związku z powyższą działalnością, Bank oferuje dodatkowo swoim Klientom, m.in. możliwość przystąpienia do umów grupowego ubezpieczenia, które są zawierane przez Bank z towarzystwami ubezpieczeniowymi (dalej: "Towarzystwa"). Celem prowadzonej przez Bank działalności w powyższym zakresie jest zapewnienie klientom Banku, a więc posiadaczom określonego produktu finansowego, ochrony ubezpieczeniowej w ramach ubezpieczenia grupowego. Przystąpienie do umowy ubezpieczenia grupowego, co do zasady jest dobrowolne. Zawierane przez Bank umowy obejmują różnego rodzaju ubezpieczenia z działu ubezpieczeń na życie, i osobowych oraz majątkowych, w tym w szczególności ubezpieczenia na wypadek śmierci, rozstroju zdrowia, utraty stałego źródła dochodu osób będących klientami Banku. W związku z powyższym, Bank jako podmiot zawierający umowy ubezpieczenia jest ubezpieczającym, zaś podmiotem ubezpieczonym każdorazowo (w odniesieniu do każdej zawartej umowy) pozostaje Klient przystępujący do umowy grupowego ubezpieczenia. W praktyce zatem Bank zawiera umowy ubezpieczenia na cudzy rachunek, obejmując ochroną ubezpieczeniową swoich Klientów. W związku z zawieranymi przez Bank umowami grupowego ubezpieczenia, Bank zobowiązuje się do wykonywania szeregu czynności mających na celu przystąpienie Klientów do umów grupowego ubezpieczenia, a także zapewnienie bieżącej obsługi zawartych umów. W szczególności usługi świadczone przez Bank obejmują następujące czynności, tj. Usługi: naliczanie i odprowadzanie składek ubezpieczeniowych; propagowanie ubezpieczenia wśród Klientów; informowanie Klientów o zasadach i warunkach ubezpieczenia; przekazywanie każdemu ubezpieczonemu sporządzanego przez Towarzystwa wyciągu z warunków umowy (OWU); przygotowanie i dostarczanie Towarzystwom na jego wniosek raportów rozliczenia miesięcznego osób przystępujących do umów grupowego ubezpieczenia, raportów rozliczenia miesięcznego składek oraz raportów miesięcznego rozliczenia zmian; pisemne zgłaszanie Towarzystwom zdarzeń ubezpieczeniowych ubezpieczonego; pozyskiwane potwierdzonej podpisem Klienta zgody na przystąpienie do umowy grupowego ubezpieczenia; niezwłoczne przekazywanie Towarzystwom dokumentacji roszczeniowej otrzymanej od ubezpieczonych; przedstawianie Towarzystwom odpowiednich dokumentów związanych z obsługą umowy ubezpieczenia; informowanie Towarzystw o wszelkich planowanych zmianach w procedurach bankowych, które mogą mieć bezpośredni wpływ na umowę grupowego ubezpieczenia; kształcenie swoich pracowników tak, aby każdy pracownik mający styczność z Klientem był w stanie poinformować w sposób jasny i syntetyczny o zawartości ubezpieczenia; zgłaszanie Towarzystwom informacji o zgonie ubezpieczonego; pisemne zgłaszanie Towarzystwom informacji o rozwiązaniu umowy kredytowej z Klientem; sprawdzanie, przed objęciem ochroną, czy Klient spełnia przewidziane w szczególnych warunkach ubezpieczenia warunki objęcia ochroną ubezpieczeniową. Umowy zawierane z Towarzystwami są konstruowane indywidualnie. W związku z powyższym, zakres Usług wykonywanych na podstawie konkretnych umów może zawierać tylko wybrane spośród powyższych Usług. Jednakże bez względu na zakres czynności do wykonywania których zobowiązuje się Bank, ich celem jest zawsze realizacja umów grupowego ubezpieczenia oraz zapewnienie ich bieżącej obsługi. Z tytułu świadczenia przez Bank, jako podmiot ubezpieczający, wyżej wymienionych Usług, Bank wystawia na Towarzystwa faktury VAT na podstawie których otrzymuje od Towarzystw stosowne wynagrodzenie.

Odnosząc się do powyższego wskazać należy, iż ustawa o podatku od towarów i usług nie precyzuje co należy rozumieć pod pojęciem umów ubezpieczenia na cudzy rachunek, zatem w celu dokładnego zdefiniowania tego pojęcia należy sięgnąć do regulacji prawa cywilnego.

Co prawda prawo podatkowe stanowi osobną od prawa cywilnego gałąź prawa, jednak przy stosowaniu prawa podatkowego należy posiłkować się prawem cywilnym, o ile nie stoi to w sprzeczności z przepisami prawa podatkowego, w szczególności w celu określenia natury stosunków cywilnoprawnych łączących podmioty cywilnoprawne (osoby fizyczne, prawne i jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej).

Ponadto, w przypadku gdy ustawy podatkowe posługują się pewnymi pojęciami nie definiując ich (jak np. własność, zdolność prawna, zasiedzenie), należy nadawać tym pojęciom znaczenie ustalone w prawie cywilnym, jako gałęzi prawa regulującej stosunki prywatne pomiędzy podmiotami cywilnoprawnymi. Inne stanowisko prowadziłoby do powstania niespójności w ramach systemu prawa, jak również do dowolności interpretacyjnej, umożliwiając różne rozumienie tych samych pojęć, takie stanowisko znajduje potwierdzenie w szczególności w wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 6 marca 2002 r., sygn. P 7/00, w którym stwierdzone zostało, iż: "Uznając samodzielność regulacji Ordynacji podatkowej nie sposób zanegować faktu, iż prawo cywilne spełnia rolę tzw. prawa powszechnego, co usprawiedliwia odwołanie się do wykształconych w nim pojęć podstawowych".

Stosując się do powyższej zasady należy zauważyć, że zgodnie z art. 805 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) przez umowę ubezpieczenia ubezpieczyciel zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, spełnić określone świadczenie w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku, a ubezpieczający zobowiązuje się zapłacić składkę.

Natomiast zgodnie z art. 808 § 1 i § 2 Kodeksu cywilnego, ubezpieczający może zawrzeć umowę ubezpieczenia na cudzy rachunek. W takim przypadku ubezpieczający nie jest jednocześnie ubezpieczonym. Ubezpieczony nie musi być imiennie wskazany w umowie, chyba że jest to konieczne do określenia przedmiotu ubezpieczenia. Roszczenie o zapłatę składki przysługuje ubezpieczycielowi wyłącznie przeciwko ubezpieczającemu.

Z drugiej strony ubezpieczony jest uprawniony do żądania należnego świadczenia bezpośrednio od ubezpieczyciela. Dodatkowo może żądać by ubezpieczyciel udzielił mu informacji o postanowieniach zawartej umowy oraz ogólnych warunkach ubezpieczenia w zakresie, w jakim dotyczą jego praw i obowiązków.

Powołane regulacje wskazują, iż umowa ubezpieczenia na cudzy rachunek jest konstrukcją prawną, w której ubezpieczający zawiera z ubezpieczycielem umowę w celu ochrony interesu osoby trzeciej - ubezpieczonego, przy czym ubezpieczyciel świadczy ochronę ubezpieczeniową bezpośrednio na rzecz ww. osoby trzeciej, na której rachunek została zawarta umowa. Osoba trzecia nie musi być jednoznacznie wskazana w zawartej z ubezpieczycielem umowie ubezpieczenia.

A zatem, należy uznać, iż ubezpieczenie na cudzy rachunek jest specyficzną formą ubezpieczenia odmienną od jego typowych form. Odmienność ubezpieczenia na cudzy rachunek polega przede wszystkim na tym, iż w ramach takiego ubezpieczenia ubezpieczający pełni szczególną rolę, gdyż zawarta umowa ubezpieczenia ma na celu ochronę nie jego interesów, a osób trzecich.

Jak wynika z opisu sprawy Bank jako podmiot zawierający umowy ubezpieczenia jest ubezpieczającym, zaś podmiotem ubezpieczonym każdorazowo (w odniesieniu do każdej zawartej umowy) pozostaje Klient przystępujący do umowy grupowego ubezpieczenia. W praktyce zatem Bank zawiera umowy ubezpieczenia na cudzy rachunek, obejmując ochroną ubezpieczeniową swoich Klientów. W związku z zawieranymi przez Bank umowami grupowego ubezpieczenia, Bank zobowiązuje się do wykonywania szeregu czynności mających na celu przystąpienie Klientów do umów grupowego ubezpieczenia, a także zapewnienie bieżącej obsługi zawartych umów.

Z powyższego wynika, iż czynności, które Bank wykonuje/planuje wykonywać w ramach umów pełniąc rolę ubezpieczającego będą stanowiły usługi w zakresie zawieranych przez niego umów ubezpieczenia na cudzy rachunek. Powyższe czynności należy uznać za czynności związane z zawieraną przez Bank, jako podmiot ubezpieczający, umową ubezpieczenia na cudzy rachunek, bowiem przedmiotowe czynności mają na celu prawidłowe wykonanie umowy ubezpieczenia i są bezpośrednio z nią związane, a do ich wykonania zobowiązany będzie Bank nie zaś inny podmiot. Należy zatem uznać, że Bank pełniący rolę ubezpieczającego wykonuje/będzie wykonywał czynności, które mieszczą się w zakresie "zawarcia umowy ubezpieczenia na cudzy rachunek".

Reasumując, wskazane w stanie faktycznym oraz zdarzeniu przyszłym usługi świadczone przez Bank, jako podmiot ubezpieczający na rzecz towarzystw ubezpieczeniowych korzystają/będą korzystać ze zwolnienia od podatku od towarów i usług, określonego w art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy, jako czynności świadczone przez ubezpieczającego w zakresie zawieranych przez niego umów ubezpieczenia na cudzy rachunek.

Interpretacja dotyczy:

* zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym,

* zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.