ILPP2/443-1052/09-3/SJ

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Gminy, przedstawione we wniosku z dnia 4 sierpnia 2009 r. (data wpływu 13 sierpnia 2009 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do odliczenia podatku w związku z budową kanalizacji sanitarnej - jest prawidłowe.

W dniu 13 sierpnia 2009 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do odliczenia podatku w związku z budową kanalizacji sanitarnej w miejscowości K.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Gmina W zamierza wkrótce rozpocząć realizację inwestycji polegającej na budowie kanalizacji sanitarnej w miejscowości K, leżącej na obszarze administracyjnym Gminy. Inwestycja ta prowadzona będzie przez pewien okres, podczas którego wykonawca będzie obciążał Wnioskodawcę kosztami poszczególnych etapów jej budowy, dokumentując te czynności fakturami VAT z wykazanymi kwotami podatku od towarów i usług. Po zakończeniu i odbiorze inwestycji, Gmina zamierza oddać wybudowaną budowlę Przedsiębiorstwu (...) S.A., Spółce której Gmina jest jedynym akcjonariuszem, do bezpłatnego użytkowania względnie w użyczenie.

Spółka ta będzie eksploatowała ową kanalizację, będzie również ponosiła wszelkie koszty związane z jej eksploatacją (użytkowaniem) oraz będzie sprawowała nadzór w zakresie jej eksploatacji, a także będzie pobierała opłaty za korzystanie z kanalizacji od dostawców ścieków. Zaznaczyć należy, że poprzez działalność Przedsiębiorstwa (...) Gmina realizuje zadania własne, o których mowa w art. 7 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tekst jedn. Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 z późn. zm.).

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy Gminie przy nabyciu towarów i usług służących do wytworzenia przedmiotowej budowli przysługuje prawo do odliczenia podatku zawartego w fakturach VAT dokumentujących nabycie tych towarów i usług.

Zdaniem Wnioskodawcy, zgodnie z art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tekst jedn. Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 z późn. zm.), gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność. W myśl art. 7 ust. 1 pkt 3 tej ustawy, zaspokojenie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy. W szczególności zadania własne gminy obejmują sprawy wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych, utrzymania czystości i porządku oraz urządzeń sanitarnych, wysypisk i unieszkodliwiania odpadów komunalnych, zaopatrzenia w energię elektryczną i cieplną oraz gaz.

Jak stanowi art. 2 ustawy z dnia 20 grudnia 1996 r. o gospodarce komunalnej (Dz. U. z 1997 r. Nr 9, poz. 43 z późn. zm.), gospodarka komunalna może być prowadzona przez jednostki samorządu terytorialnego w szczególności w formach: zakładu budżetowego lub spółek prawa handlowego.

W Gminie gospodarka komunalna prowadzona jest w formie prawno-organizacyjnej Przedsiębiorstwa (...) S.A., którego jedynym akcjonariuszem jest Gmina. Z powyższego wynika, że:

Jednym z warunków dla potraktowania nieodpłatnego świadczenia usług jako odpłatnego świadczenia usług, zgodnie z art. 8 ust. 2 ustawy o VAT, jest brak związku z prowadzonym przedsiębiorstwem. Przekazanie do bezpłatnego użytkowania lub w użyczenie wybudowanej budowli (kanalizacji) Przedsiębiorstwu (...) S.A., poprzez które Gmina realizuje zadania własne, ma zatem związek z prowadzonym przez Gminę przedsiębiorstwem, a w konsekwencji czynności te nie stanowią odpłatnego świadczenia usług w rozumieniu art. 8 ust. 2 ustawy o VAT.

Ponadto należy zauważyć, że stosownie do postanowień § 13 ust. 1 pkt 11 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 28 listopada 2008 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 212, poz. 1336), zwalnia się z podatku czynności związane z wykonywaniem zadań publicznych nałożonych odrębnymi przepisami, wykonywane w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność przez jednostki samorządu terytorialnego, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Zwrócić należy uwagę, że użytkowanie nie jest instytucją prawa zobowiązań. To instytucja prawa rzeczowego, ograniczone prawo rzeczowe. Jego treścią, w świetle regulacji art. 252 k.c., jest możliwość używania rzeczy i pobierania jej pożytków. W związku z powyższym, oddanie przez Gminę Przedsiębiorstwu (...) S.A. do bezpłatnego użytkowania, w sytuacji hipotetycznego uznania, że czynność ta na gruncie art. 8 ust. 2 ustawy o VAT stanowi odpłatne świadczenie usługi, korzystałaby z omawianego zwolnienia od podatku.

Konsekwencją uznania, że czynności przekazania wybudowanej budowli do bezpłatnego użytkowania lub też w użyczenie, nie stanowią czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, jest stwierdzenie, że Gminie nie będzie przysługiwało prawo do odliczenia podatku zawartego w fakturach VAT dokumentujących nabycie towarów i usług służących do wytworzenia przedmiotowej kanalizacji.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z zapisem art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Kwotę podatku naliczonego stanowi, w myśl art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a) ustawy, z zastrzeżeniem ust. 3-7, suma kwot podatku określonych w fakturach otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług.

Z treści cytowanych przepisów wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi.

Przedstawiona wyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z usługami i towarami, które nie są w ogóle wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku oraz niepodlegajacych temu podatkowi.

Artykuł 15 ust. 1 ustawy stanowi, iż podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych - art. 15 ust. 6 ustawy.

Jednostki samorządu terytorialnego takie jak gminy, powiaty czy województwa, są innymi niż organy władzy publicznej uczestnikami sektora finansów publicznych, zatem nie korzystają z wyłączenia z opodatkowania, o którym mowa w art. 15 ust. 6 ustawy, lecz są objęte zwolnieniem wskazanym w § 13 ust. 1 pkt 11 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 28 listopada 2008 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 212, poz. 1336). Zgodnie z tym przepisem, zwalnia się od podatku czynności związane z wykonywaniem zadań publicznych nałożonych odrębnymi przepisami, wykonywane w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność przez jednostki samorządu terytorialnego, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Zwolnienie od podatku VAT jednostek samorządu terytorialnego jest zatem możliwe tylko wtedy gdy wykonują one czynności w ramach przypisanych im specyficznych zadań i funkcji samorządowych (publicznych).

W myśl art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tekst jedn. Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 z późn. zm.), gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność.

Natomiast zgodnie z art. 6 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym, do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów.

Artykuł 7 ust. 1 pkt 3 powołanej ustawy stanowi, iż zaspakajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy - w szczególności zadania te obejmują sprawy wodociągów i zapatrywania w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych, utrzymania czystości i porządku oraz urządzeń sanitarnych, wysypisk i unieszkodliwiania odpadów komunalnych, zaopatrzenia w energię elektryczną i cieplną oraz gaz.

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, iż Gmina, w ramach zadań własnych, na podstawie art. 7 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym, zamierza realizować inwestycję w zakresie budowy kanalizacji sanitarnej w miejscowości K. W czasie trwania inwestycji wykonawca będzie obciążał Zainteresowanego kosztami poszczególnych etapów budowy, dokumentując te czynności fakturami VAT. Po zakończeniu inwestycja zostanie ona przekazana do bezpłatnego użytkowania lub w użyczenie Spółce (...), której Gmina jest jedynym akcjonariuszem.

Zgodnie z powołanymi wyżej przepisami, rozliczenie podatku naliczonego na zasadach określonych w art. 86 ustawy o podatku od towarów i usług uwarunkowane jest tym, aby nabywane towary i usługi były wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Biorąc pod uwagę wskazane uregulowania w przedmiotowej sprawie warunek art. 86 ust. 1 ustawy nie zostanie spełniony, gdyż Wnioskodawca - jednostka samorządu terytorialnego, realizując inwestycję wykonuje jedno z zadań własnych Gminy, a towary i usługi nabywane w ramach realizacji projektu nie są związane z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi. Bowiem, przekazanie w bezpłatne użytkowanie lub w użyczenie majątku wytworzonego w ramach realizacji przedmiotowej inwestycji, nie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem VAT, z uwagi na nieodpłatność tej czynności oraz fakt, iż nie będzie miał w tym przypadku zastosowania art. 8 ust. 2 ustawy - nieodpłatne przekazanie inwestycji do użytkowania lub w użyczenie odbędzie się w związku z prowadzoną przez Gminę działalnością (wykonywanie we własnym imieniu i na własną odpowiedzialność zadań publicznych, wskazanych w art. 7 ust. 1 cyt. wyżej ustawy o samorządzie gminnym).

Wobec powyższego należy stwierdzić, że Gminie nie będzie przysługiwało prawo do odliczenia podatku zawartego w fakturach dokumentujących nabycie towarów i usług związanych z realizacją inwestycji dotyczącej budowy kanalizacji sanitarnej w miejscowości K.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

W zakresie interpretacji dotyczącej zdarzenia przyszłego w zakresie opodatkowania przekazania w bezpłatne użytkowanie lub w użyczenie wybudowanej kanalizacji sanitarnej zostało wydane odrębne rozstrzygnięcie z dnia 20 października 2009 r. nr ILPP2/443-1052/09 -2/SJ.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi, ul. Piotrkowska 135, 90-434 Łódź po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.