ILPP1/4512-1-689/15-3/JSK

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613, z późn. zm.) oraz § 6 pkt 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Gminy przedstawione we wniosku z dnia 10 września 2015 r. (data wpływu 16 września 2015 r.), uzupełnionym pismem z dnia 17 września 2015 r. (data wpływu 21 września 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania sprzedaży gruntu na rzecz dotychczasowych współużytkowników wieczystych - jest nieprawidłowe.

W dniu 16 września 2015 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania sprzedaży gruntu na rzecz dotychczasowych współużytkowników wieczystych. Wniosek uzupełniono w dniu 21 września 2015 r. o dowód wpłaty opłaty za wydanie interpretacji indywidualnej.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Gmina (dalej: Wnioskodawca, Zainteresowany) jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług.

Na podstawie umowy sprzedaży z dnia 6 stycznia 2010 r. zawartej w formie aktu notarialnego, małżonkowie A. i B. nabyli prawo użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowej położonej w P. oznaczonej jako działka nr 427/10 o pow. 1,3573 ha, stanowiącej własność Gminy oraz znajdujące się na tym gruncie budynki, budowle i urządzenia, stanowiące odrębny od gruntu przedmiot własności. Nabycie prawa użytkowania wieczystego przedmiotowej nieruchomości nastąpiło od Syndyka Masy Upadłości Spółki pod firmą "C" Sp. z o.o. w P. w upadłości likwidacyjnej.

Prawo użytkowania wieczystego ustanowione jest na okres do dnia 5 grudnia 2089 r. na podstawie decyzji Zarządu Gminy z dnia 3 czerwca 1993 r. i aktu przekształcenia przedsiębiorstwa komunalnego w spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością z dnia 25 stycznia 1993 r. Stawka opłaty rocznej wynosi 3% wartości nieruchomości.

Wnioskiem z dnia 20 sierpnia 2015 r. współużytkownicy wieczyści, tj. A. i B. wystąpili do Burmistrza jako reprezentanta Gminy o sprzedaż na ich rzecz w trybie bezprzetargowym prawa własności ww. nieruchomości na podstawie art. 32 ust. 1, art. 37 ust. 2 pkt 5 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2015 r. poz. 782, z późn. zm.). Gmina zamierza sprzedać prawo własności gruntu na rzecz obecnych współużytkowników wieczystych nieruchomości.

Dostawa obejmować będzie wyłącznie grunt, ponieważ właścicielem budynków znajdujących się na gruncie jest nabywca nieruchomości (dotychczasowi współużytkownicy wieczyści). Transakcja zbycia zostanie przeprowadzona w formie aktu notarialnego, po zakończeniu procedury sprzedaży.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy w opisanym zdarzeniu przyszłym, zbycie nieruchomości gruntowej w drodze umowy cywilnoprawnej zawartej w formie aktu notarialnego, na rzecz dotychczasowych współużytkowników wieczystych, na podstawie art. 32 ust. 1 i art. 37 ust. 2 pkt 5 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2015 r. poz. 782, z późn. zm.), podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wg stawki podstawowej w wysokości 23%.

Zdaniem Wnioskodawcy, w opisanym zdarzeniu przyszłym uznać należy, że sprzedaż prawa własności nieruchomości na rzecz jej dotychczasowych współużytkowników wieczystych jest dostawą towaru i podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem VAT wg stawki podstawowej w wysokości 23%.

Czynność przeniesienia prawa własności nieruchomości na rzecz jej dotychczasowych współużytkowników wieczystych stanowi dostawę towarów w myśl art. 7 ust. 1 ustawy o VAT. W zamian za dokonanie powyższej dostawy Gmina otrzyma określoną kwotę, co stanowi o odpłatnej dostawie.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, opodatkowaniu tym podatkiem podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Zatem w oparciu o art. 32 ust. 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami, sprzedaż gruntu objętego prawem użytkowania wieczystego należy traktować jako dostawę towarów, gdyż grunty są towarami w rozumieniu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług.

Podstawę opodatkowania stanowić będzie różnica pomiędzy wartością prawa własności nieruchomości gruntowej a wartością prawa użytkowania wieczystego, określoną na dzień sprzedaży.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest nieprawidłowe.

W myśl art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 2 pkt 6 ustawy, przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Jak stanowi art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również:

W świetle powołanych powyżej przepisów, grunt spełnia definicję towaru wynikającą z art. 2 pkt 6 ustawy, a jego sprzedaż, jak również oddanie w użytkowanie, stanowi dostawę towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy.

Zaznaczenia wymaga, że ww. przepis art. 7 ust. 1 ustawy, definiujący pojęcie "dostawa towarów" nie odwołuje się do cywilistycznych pojęć sprzedaży, czy też przeniesienia prawa własności, stąd też nie można utożsamiać dostawy towarów w rozumieniu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług z przeniesieniem prawa własności na gruncie prawa cywilnego.

W celu właściwego zinterpretowania pojęcia "przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel" należy mieć na uwadze, że dotyczy ono tego rodzaju czynności, które dają nabywcy prawo do postępowania z nim jak właściciel. Chodzi tutaj przede wszystkim o możliwość faktycznego dysponowania rzeczą, a nie rozporządzania nią w sensie prawnym. Istotą dostawy towarów nie jest bowiem przeniesienie prawa własności, zatem wyrażenia "prawo do rozporządzania jak właściciel" nie można interpretować jako "prawo własności". Należy ponadto wskazać, że czynności przejęcia własności ekonomicznej nie musi towarzyszyć przejęcie własności w sensie prawnym, bowiem "dostawa towarów" nie ogranicza się wyłącznie do zbycia prawa własności rzeczy. W konsekwencji pojęcie "dostawa towarów" oraz ekonomiczne aspekty transakcji, nie muszą wiązać się ze skutkami powstającymi na gruncie cywilistycznego prawa własności. Pozwala to na uznanie danej czynności za dostawę towarów, nawet w przypadkach nałożenia na nabywcę pewnych ograniczeń we władaniu towarem. Chwilą decydującą o przejściu na odbiorcę korzyści i ciężarów związanych z nabyciem towaru jest, co do zasady, wydanie towaru.

Wobec powyższego, uwzględniając szerokie, ekonomiczne, a nie cywilistyczne, rozumienie pojęcia "przeniesienie prawa do rozporządzenia towarami jak właściciel", ustawodawca uznał, że oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste stanowi dostawę towarów, wymieniając tę czynność w art. 7 ust. 1 pkt 6 ustawy. W wyniku ustanowienia prawa użytkowania wieczystego dochodzi do ekonomicznego przeniesienia władztwa nad gruntem na rzecz użytkownika wieczystego, co sprawia, że może on rozporządzać nim jak właściciel. Znajduje to wyraz zarówno w swobodzie korzystania z gruntu i czerpania z niego pożytków w sposób niemalże taki, jak w przypadku właściciela tego gruntu, jak i w możliwości przeniesienia takiego władztwa na inny podmiot, jak przy dokonywaniu sprzedaży gruntu przez właściciela.

Według art. 233 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r. poz. 121, z późn. zm., dalej: k.c.), w granicach, określonych przez ustawy i zasady współżycia społecznego oraz przez umowę o oddanie gruntu Skarbu Państwa lub gruntu należącego do jednostek samorządu terytorialnego bądź ich związków w użytkowanie wieczyste, użytkownik może korzystać z gruntu z wyłączeniem innych osób. W tych samych granicach użytkownik wieczysty może swoim prawem rozporządzać.

Przepis ten, a także następne przepisy Kodeksu cywilnego (art. 234, art. 235, art. 237) kształtujące uprawnienia użytkownika wieczystego na wzór uprawnień właściciela, jak również długi czas trwania użytkowania wieczystego (art. 236 § 1 i § 2 k.c.) wskazują, że oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste stanowi przeniesienie prawa do rozporządzania tym gruntem jak właściciel.

W myśl art. 11 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2015 r. poz. 1774, z późn. zm.), z zastrzeżeniem wyjątków wynikających z przepisów niniejszej ustawy oraz odrębnych ustaw, organem reprezentującym Skarb Państwa w sprawach gospodarowania nieruchomościami jest starosta, wykonujący zadanie z zakresu administracji rządowej, a organami reprezentującymi jednostki samorządu terytorialnego są ich organy wykonawcze.

Nieruchomość gruntowa oddana w użytkowanie wieczyste może być sprzedana - zgodnie z zapisami art. 32 ust. 1 tej ustawy - wyłącznie użytkownikowi wieczystemu, z zastrzeżeniem ust. 1a i ust. 3.

Według ust. 2 tego artykułu, z dniem zawarcia umowy sprzedaży nieruchomości wygasa, z mocy prawa, uprzednio ustanowione prawo użytkowania wieczystego. Przepisu art. 241 Kodeksu cywilnego nie stosuje się.

W świetle art. 37 ust. 1 ww. ustawy, z zastrzeżeniem ust. 2 i 3, nieruchomości są sprzedawane lub oddawane w użytkowanie wieczyste w drodze przetargu.

Jak stanowi ust. 2 pkt 5 powyższego artykułu, nieruchomość jest zbywana w drodze bezprzetargowej, jeżeli sprzedaż nieruchomości następuje na rzecz jej użytkownika wieczystego.

Na podstawie regulacji art. 69 tej ustawy, na poczet ceny nieruchomości gruntowej sprzedawanej jej użytkownikowi wieczystemu zalicza się kwotę równą wartości prawa użytkowania wieczystego tej nieruchomości, określoną według stanu na dzień sprzedaży.

Z przedstawionego we wniosku opisu zdarzenia przyszłego wynika, że Gmina jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. Na podstawie umowy sprzedaży z dnia 6 stycznia 2010 r. zawartej w formie aktu notarialnego małżonkowie nabyli prawo użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowej oznaczonej jako działka nr 427/10 o pow. 1,3573 ha, stanowiącej własność Gminy oraz znajdujące się na tym gruncie budynki, budowle i urządzenia, stanowiące odrębny od gruntu przedmiot własności. Nabycie prawa użytkowania wieczystego przedmiotowej nieruchomości nastąpiło od Syndyka Masy Upadłości Spółki w upadłości likwidacyjnej. Prawo użytkowania wieczystego ustanowione jest na okres do dnia 5 grudnia 2089 r. na podstawie decyzji Zarządu Gminy z dnia 3 czerwca 1993 r. i aktu przekształcenia przedsiębiorstwa komunalnego w spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością z dnia 25 stycznia 1993 r. Stawka opłaty rocznej wynosi 3% wartości nieruchomości.

Wnioskiem z dnia 20 sierpnia 2015 r. współużytkownicy wieczyści wystąpili do Burmistrza jako reprezentanta Gminy o sprzedaż na ich rzecz w trybie bezprzetargowym prawa własności ww. nieruchomości na podstawie art. 32 ust. 1, art. 37 ust. 2 pkt 5 ustawy o gospodarce nieruchomościami. Gmina zamierza sprzedać prawo własności gruntu na rzecz obecnych współużytkowników wieczystych nieruchomości. Dostawa obejmować będzie wyłącznie grunt, ponieważ właścicielem budynków znajdujących się na gruncie jest nabywca nieruchomości (dotychczasowi współużytkownicy wieczyści). Transakcja zbycia zostanie przeprowadzona w formie aktu notarialnego, po zakończeniu procedury sprzedaży.

Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą kwestii opodatkowania sprzedaży gruntu na rzecz dotychczasowych współużytkowników wieczystych.

Należy zauważyć, że do dnia 30 kwietnia 2004 r. czynność ustanowienia użytkowania wieczystego nie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Dopiero z chwilą wejścia w życie ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług zmieniła się zarówno definicja towaru, jak i zakres opodatkowania podatkiem od towarów i usług.

Powołany powyżej przepis art. 7 ust. 1 ustawy stanowi, że przez dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Okoliczności analizowanej sprawy świadczą o tym, że obecni współużytkownicy wieczyści w sensie ekonomicznym nabyli już prawo wieczystego użytkowania ww. nieruchomości gruntowej, a zatem w sensie ekonomicznym nabyli już prawo do dysponowania gruntem jak właściciel. W świetle przepisów art. 7 ust. 1 pkt 6 i pkt 7 ustawy doszło już więc do dostawy tej nieruchomości na rzecz obecnych wieczystych współużytkowników.

W związku z powyższym, planowana sprzedaż nieruchomości na rzecz obecnych współużytkowników wieczystych będzie w istocie przekształceniem prawa wieczystego użytkowania w prawo własności nieruchomości. Będzie stanowiła ona jedynie zmianę tytułu prawnego do nieruchomości, natomiast nie wpłynie na "władztwo do rzeczy", które współużytkownicy wieczyści już uzyskali w momencie nabycia prawa użytkowania wieczystego gruntu. Czynność ta nie może być zatem traktowana jako ponowna dostawa tej samej nieruchomości, w związku z czym nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 7 ust. 1 w związku z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Podsumowując, w opisanym zdarzeniu przyszłym zbycie w drodze umowy cywilnoprawnej (zawartej w formie aktu notarialnego) nieruchomości gruntowej oznaczonej jako działka nr 427/10, na rzecz dotychczasowych współużytkowników wieczystych, na podstawie art. 32 ust. 1 i art. 37 ust. 2 pkt 5 ustawy o gospodarce nieruchomościami, nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Czynność ta nie stanowi bowiem dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy, ani żadnej innej czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Opolu, ul. Kośnego 70, 45-372 Opole, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.