ILPP1/4512-1-59/15-4/JSK

Pisma urzędowe
Status:  Nieoceniane

Pismo z dnia 9 kwietnia 2015 r. Izba Skarbowa w Poznaniu ILPP1/4512-1-59/15-4/JSK

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749, z późn. zm.) oraz § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pana, przedstawione we wniosku z dnia 30 stycznia 2015 r. (data wpływu 3 lutego 2015 r.) uzupełnionym pismem z dnia 27 marca 2015 r. (data wpływu 31 marca 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie ustalenia, czy transakcja przekazania przez Wnioskodawcę w drodze darowizny składników majątku na rzecz każdego z synów nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 3 lutego 2015 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie ustalenia, czy transakcja przekazania przez Wnioskodawcę w drodze darowizny składników majątku na rzecz każdego z synów nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Wniosek uzupełniono pismem z dnia 27 marca 2015 r. o doprecyzowanie opisu sprawy.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Pan (dalej jako: Wnioskodawca, Zainteresowany) prowadzi aktualnie jednoosobową działalność gospodarczą pod firmą "A" o przeważającym profilu działalności oznaczonym kodem PKD 68.20.Z - wynajem i zarządzanie nieruchomościami własnymi lub dzierżawionymi. W swojej działalności Zainteresowany skupia się na wynajmie trzech nieruchomości położonych w B., w C. i w D., do których przysługuje mu prawo własności lub prawo użytkowania wieczystego, które są wykorzystywane na potrzeby hurtu spożywczego, tzn. zabudowane są budynkami handlowo-magazynowymi, w których prowadzona jest działalność w zakresie handlu hurtowego przez podmioty trzecie, czyli najemców.

Wnioskodawca jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług.

Prowadzona działalność gospodarcza w sposób organizacyjny polega na tym, że każda z nieruchomości jest w pełni wyodrębnionym w ramach struktury organizacyjnej działalności Wnioskodawcy oddziałem. W szczególności każda z nieruchomości ma odrębnego zarządcę. Zarządcy ci wykonują czynności związane z najmem, takie jak: wydanie nieruchomości najemcy, usługi porządkowe, kontrola stanu technicznego nieruchomości, obsługa techniczna w zakresie napraw i remontów, itp.

Dla każdej z nieruchomości Wnioskodawca posiada odrębne umowy na dostawę energii elektrycznej, gazu, wody, odprowadzenie ścieków, ochronę obiektu. Również do każdej nieruchomości przypisane są odrębne zobowiązania wynikające z umowy cywilnoprawnej zawartej z zarządcą każdej z nieruchomości. Działalność gospodarcza została zatem podzielona w sposób organizacyjny, funkcjonalny i finansowy na trzy części, z których każda posiada przymioty do prowadzenia takiej działalności samodzielnie, w oderwaniu od pozostałych części.

Wnioskodawca posiada również dla każdego z oddziałów osobne konta bankowe. Ponadto poza księgowością prowadzoną dla całej działalności, dla każdego oddziału odrębnie jest prowadzona ewidencja księgowa zdarzeń gospodarczych, co umożliwia przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań do każdego z oddziałów. W chwili obecnej Wnioskodawca nie zawierał umów o pracę z pracownikami, którzy przypisani byliby wyłącznie tylko do jednej z nieruchomości (oddziału) i takich umów również nie zamierza zawierać w przyszłości. Wnioskodawca jest obecnie pracodawcą, lecz jedynie dla osób, które są aktualnie na zwolnieniach lub urlopach macierzyńskich.

Zamiarem Wnioskodawcy jest przekazanie w drodze darowizny na rzecz każdego z dwóch synów po jednym z oddziałów składających się ze składników materialnych i niematerialnych, w tym z zobowiązań. W skład darowizny będą wchodziły nieruchomości - w B. na rzecz jednego syna oraz w D. na rzecz drugiego oraz wszystkie umowy z dostawcami usług i zarządcami każdej z nieruchomości. Wobec braku pracowników przypisanych do jednej z nieruchomości przedmiotem darowizny nie będą stosunki pracy.

Po przeprowadzeniu transakcji, przedmiotem działalności gospodarczej synów byłby nadal najem nieruchomości przy wykorzystaniu otrzymanych składników majątkowych, zachowana zostanie zatem ciągłość działalności gospodarczej w zakresie wynajmu i zarządzania nieruchomością. Przedmiotem natomiast działalności gospodarczej Wnioskodawcy będzie wynajem i zarządzanie nieruchomością położoną w C. W efekcie umów darowizn Wnioskodawcy na rzecz jego synów dojdzie zatem do podziału aktualnej działalności Wnioskodawcy na trzy części, z których każda prowadzić będzie odrębnie i całkowicie działalność w zakresie wynajmu i zarządzania nieruchomością. Samodzielność taka i wyodrębnienie organizacyjne, finansowe i funkcjonalne występuje jednak już obecnie, w chwili przed dokonaniem planowanych umów darowizny.

W piśmie z dnia 31 marca 2015 r. stanowiącym uzupełnienie wniosku, Zainteresowany wyjaśnił, że:

1. Na moment planowanego przekazania w drodze darowizny składników majątkowych na rzecz każdego z synów będą one tworzyć oddziały wyodrębnione na płaszczyźnie:

a.

organizacyjnej - gdyż będą stanowić wyodrębnione zespoły składników materialnych i niematerialnych (w tym zobowiązań) przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, które zarazem mogłyby stanowić niezależne przedsiębiorstwo realizujące te zadania. Tym bardziej, że obecnie każda z nieruchomości stanowi wyodrębnioną organizacyjnie część przedsiębiorstwa;

b.

finansowej - będą posiadać samodzielność finansową, pozwalającą na autonomiczne funkcjonowanie w obrocie gospodarczym oraz czy na podstawie prowadzonej przez zbywcę ewidencji księgowej możliwe będzie przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań do wyodrębnionej działalności, przez co możliwe będzie określenie wyniku finansowego. Tym bardziej, że obecnie dla każdego oddziału odrębnie jest prowadzona ewidencja księgowa zdarzeń gospodarczych, co umożliwia przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązania każdego z oddziałów;

c.

funkcjonalnej - zdaniem Wnioskodawcy, wyodrębnione składniki majątkowe będące przedmiotem darowizny będą w stanie samodzielnie funkcjonować w przyszłości jako potencjalnie niezależni przedsiębiorcy i realizować zadania gospodarcze.

2. Przedmiotem darowizny na rzecz synów będą wszystkie składniki majątku (materialne i niematerialne) związane z wyodrębnionymi częściami przedsiębiorstwa, w tym zobowiązania związane z tymi częściami przedsiębiorstwa. W skład darowizny będą wchodziły bowiem nieruchomości - we Wrocławiu na rzecz jednego syna oraz w Kłodzku na rzecz drugiego oraz wszystkie umowy z dostawcami usług i zarządcami każdej z nieruchomości.

3. Zdaniem Wnioskodawcy, przypisany do każdej wyodrębnionej części przedsiębiorstwa zespół składników majątkowych będzie wystarczający do samodzielnego wykonywania zadań, a prowadzenie działalności przez wydzieloną część przedsiębiorstwa nie będzie wymagać udziału pozostałych struktur działalności zbywcy. Tym bardziej, że samodzielność taka i wyodrębnienie organizacyjne, finansowe i funkcjonalne występuje już obecnie, w chwili przed dokonaniem planowanych umów darowizny. Zdaniem Wnioskodawcy, przekazywany zespół składników majątkowych będzie wystarczający, by została zachowana ciągłość działalności gospodarczej w zakresie wynajmu i zarządzania nieruchomością.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy w świetle art. 2 pkt 27e ustawy o VAT wydzielony zespół składników majątkowych z jednoosobowej działalności gospodarczej Wnioskodawcy, który będzie podlegał przekazaniu w drodze darowizny na rzecz jednego z synów Wnioskodawcy, będzie stanowić zorganizowaną część przedsiębiorstwa i w związku z tym transakcja ta będzie wyłączona z opodatkowania podatkiem od towarów i usług.

Zdaniem Wnioskodawcy, wyodrębniona część składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania będzie stanowiła zorganizowaną część przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy o VAT i tym samym do transakcji darowizny nie będą miały zastosowania przepisy ustawy o VAT.

UZASADNIENIE

Wnioskodawcy.

Zgodnie z art. 2 pkt 27e ustawy o VAT, przez zorganizowaną część przedsiębiorstwa rozumie się "organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania".

Wykładnia językowa tego pojęcia wskazuje na to, że musi istnieć pewien zespół składników majątkowych, służących do realizacji działalności gospodarczej. Innymi słowy, musi istnieć jakiś zbiór tych składników majątkowych, które będą ze sobą nawzajem powiązane, tworząc pewną logiczną całość gospodarczą.

Wyodrębnienie organizacyjne oznacza, że zorganizowana część przedsiębiorstwa ma swoje miejsce w strukturze organizacyjnej podatnika jako dział, oddział, wydział czy też zakład.

Wyodrębnienie finansowe nie oznacza całkowitej samodzielności finansowej, lecz sytuację, w której poprzez odpowiednią ewidencję zdarzeń gospodarczych możliwe jest przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań do zorganizowanej części przedsiębiorstwa. Nie należy tego pojęcia utożsamiać z posiadaniem przez zorganizowaną część przedsiębiorstwa pełnej samodzielności finansowej, czy też samodzielnym sporządzaniem bilansu.

Odnośnie wyodrębnienia funkcjonalnego - kryterium to sprowadza się do ustalenia, czy wyodrębniona organizacyjnie całość jest w stanie przejąć zadania oraz samodzielnie funkcjonować na rynku (pogląd taki wyraził m.in. WSA w Gliwicach w wyroku z dnia 6 lipca 2010 r., sygn. akt I SA/Gl 112/10, a także WSA w Krakowie w wyroku z dnia 15 kwietnia 2010 r., sygn. akt I SA/Kr 31/10). Zakwalifikowanie danego zespołu składników materialnych i niematerialnych jako zorganizowanej części przedsiębiorstwa możliwe jest jedynie, gdy spełnione są jednocześnie wszystkie przesłanki określone w powołanym przepisie.

Innymi słowy, będziemy mieli do czynienia ze zorganizowaną częścią przedsiębiorstwa, jeżeli zostaną spełnione łącznie następujące przesłanki:

1.

będzie istniał zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania;

2.

zespół ten będzie organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie;

3.

składniki te przeznaczone będą do realizacji określonych zadań gospodarczych;

4.

zespół tych składników mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo, samodzielnie realizujące ww. zadania gospodarcze.

Konieczność jednoczesnego spełnienia wyżej wymienionych przesłanek została potwierdzona w orzecznictwie oraz stanowiskach organów podatkowych (w szczególności: wyrok WSA w Lublinie z dnia 12 października 2007 r., sygn. akt I SA/Lu 403/2007, wyrok WSA w Kielcach z dnia 13 sierpnia 2009 r., sygn. akt I SA/Ke 226/2009, wyrok WSA w Gliwicach z dnia 11 października 2013 r., sygn. akt III SA/Gl 1284/13; interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 8 maja 2009 r., sygn. IPPB5/423-131/09-2/MB; interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 10 kwietnia 2009 r., sygn. ILPP2/443-67/09-4/EN, interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 22 września 2011 r., sygn. ITPB3/423-390/11/DK, interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 13 marca 2014 r., sygn. ITPP2/443-1417/13/AK). Część z powołanych orzeczeń i interpretacji odnosi się co prawda do definicji zorganizowanej części przedsiębiorstwa zawartej w ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych, niemniej, z uwagi na analogiczne brzmienie tej definicji na gruncie ustawy o PIT oraz ustawy VAT, uzasadnienie w nich zawarte znajdzie zastosowanie również w pozostałych podatkach.

Przenosząc powyższe kwestie na opisane we wniosku zdarzenie przyszłe należy przeanalizować transakcję darowizny na rzecz synów pod kątem wystąpienia zorganizowanej części przedsiębiorstwa jako przedmiotu darowizny.

Za istnieniem wyodrębnionych zespołów składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązań przemawia fakt, że Wnioskodawca prowadząc jednoosobową działalność gospodarczą wyodrębnił każdą z nieruchomości jako samodzielny oddział swojego przedsiębiorstwa. W szczególności każda z nieruchomości ma odrębnego zarządcę, z którym zawarta została odpowiednia umowa cywilnoprawna regulująca kwestię jego obowiązków i powiązanie jego czynności z danym oddziałem przedsiębiorstwa. Jako argument przemawiający za istnieniem zorganizowanej części przedsiębiorstwa w ramach każdego z oddziałów należy wskazać również prawa i zobowiązania wynikające z umów ściśle związanych z konkretnym oddziałem składającym się z odrębnej nieruchomości, takie jak umowy na dostawę energii elektrycznej, gazu, wody, odprowadzenie ścieków czy ochrony obiektu. Również każdy oddział posiada odrębne zobowiązania wynikające z umowy zawartej z zarządcą każdej z nieruchomości.

Wnioskodawca posiada również dla każdego z oddziałów osobne konta bankowe. Ponadto poza księgowością prowadzoną dla całej działalności, dla każdego oddziału odrębnie jest prowadzona ewidencja księgowa zdarzeń gospodarczych, co umożliwia przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązania każdego z oddziałów. Również w zakresie obsługi księgowej działalności każdego z oddziałów Wnioskodawcy zawarta została odrębna umowa na obsługę księgową tej części działalności i w ramach planowanej umowy darowizny przewidziane jest również przeniesienie ich na obdarowanego wraz z innymi umowami i związanymi z nimi zobowiązaniami.

Ze względu na wskazane wyżej wyodrębnienie majątkowe, organizacyjne i finansowe, a także odrębnie podpisane umowy na usługi świadczone na rzecz poszczególnych oddziałów oraz zarządców realizujących zadania i funkcje związane z prowadzeniem działalności w zakresie zarządzania i najmu nieruchomościami, zespoły składników majątkowych, które będą przedmiotem darowizny na rzecz synów, mogłyby, w ocenie Wnioskodawcy, stanowić odrębne przedsiębiorstwa, zdolne do samodzielnej realizacji powierzonych zadań, w oparciu o przypisany im majątek (nieruchomy i ruchomy oraz prawa majątkowe), a także zarządców wykonujących faktyczne czynności związane z zarządzaniem podstawowym składnikiem majątku, którym są poszczególne nieruchomości. Pozostałe funkcje pomocnicze do działalności związanej z zarządzaniem nieruchomości, w szczególności w zakresie księgowości, pokazują, że wydzielany zespół składników posiada cechy gospodarczej samodzielności.

Zdaniem Wnioskodawcy, każdy oddział posiada zdolność do samodzielnego prowadzenia działalności gospodarczej.

Z uwagi na powyższe, należy uznać, że funkcjonująca w ramach struktury organizacyjnej Wnioskodawcy każda z poszczególnych nieruchomości spełnia wszystkie przesłanki do tego, aby uznać ją za zorganizowaną część przedsiębiorstwa w rozumieniu przepisu art. 2 pkt 27e ustawy o VAT.

Natomiast zgodnie z treścią art. 6 pkt 1 ustawy o VAT, przepisów ustawy o podatku od towarów i usług nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa albo jego zorganizowanej części.

Przepis ten nie stawia żadnych dodatkowych warunków, które mogłyby wpłynąć na możliwość zastosowania tego przepisu, takich jak np. określona podstawa prawna przeniesienia własności, albo relacja wartości składników zorganizowanej części przedsiębiorstwa do wartości całego przedsiębiorstwa. Należałoby zatem uznać, że każda forma zbycia zorganizowanej części przedsiębiorstwa nie podlega reżimowi tej ustawy.

W związku z treścią art. 19 Dyrektywy Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej, który przewiduje, iż co do zasady, "w przypadku przekazania, odpłatnie lub nieodpłatnie lub jako aportu do spółki całości lub części majątku, państwa członkowskie mogą uznać, że dostawa towarów nie miała miejsca i że w takim przypadku osoba, której przekazano towary, będzie traktowana jako następca prawny przekazującego", w literaturze przedmiotu wskazuje się, że wyłączenie spod opodatkowania może dotyczyć transakcji, której przedmiotem jest część składników majątku podatnika. Ta część powinna jednak stanowić konglomerat aktywów, który jest zdolny do samodzielnego funkcjonowania jako przedsiębiorstwo (co wymusza istnienie pewnego stopnia zorganizowania i powiązania funkcjonalnego). Takie podejście znalazło potwierdzenie w orzeczeniu Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości w sprawie C-497/01 Zita Modes Sarl. ETS podkreślił w treści jego uzasadnienia, że " (...) pojęcie zbycia, czy to za wynagrodzeniem, czy też bez lub w charakterze aportu wniesionego do spółki, całości aktywów lub jej części, należy interpretować tak, iż obejmuje ono zbycie przedsiębiorstwa lub niezależnej części przedsiębiorstwa, włącznie z jego rzeczowymi składnikami oraz, w zależności od konkretnego przypadku, składnikami niematerialnymi, które, łącznie, stanowią przedsiębiorstwo lub część przedsiębiorstwa zdolną do prowadzenia niezależnej działalności gospodarczej, natomiast nie obejmuje ono zwykłego zbycia aktywów, takiego jak sprzedaż zapasów produktów".

Z orzeczenia tego wynika ponadto, że na podstawie przekazanych składników majątku nabywca powinien nadal prowadzić działalność gospodarczą, przy czym przepisy wspólnotowe nie zawierają żadnych wymogów, jeżeli chodzi o sposób użytkowania przez nabywcę całości nabytych aktywów. Nabywca całości lub części majątku podatnika musi mieć zamiar prowadzenia działalności nabytego przedsiębiorstwa lub jego części, a nie tylko niezwłocznie zlikwidować daną działalność oraz sprzedać ewentualne zapasy. Oznacza to, że przekazana w drodze darowizny zorganizowana część przedsiębiorstwa, w skład której będzie wchodziła nieruchomość, powinna być wykorzystywana w dalszym ciągu do prowadzenia działalności gospodarczej, polegającej w opisanym stanie sprawy na wynajmie i zarządzaniu nieruchomością. Warunek ten w opisanym stanie sprawy również zostanie wypełniony, gdyż synowie Wnioskodawcy, czyli obdarowani, planują również kontynuować działalność gospodarczą w zakresie wynajmu i zarządzania nieruchomością, każdy z nich w części przedsiębiorstwa stanowiącej przedmiot darowizny. Również Wnioskodawca w zakresie pozostałej mu na własność części przedsiębiorstwa, czyli oddziału w C. kontynuować będzie dotychczasową działalność. Warto podkreślić, że już w chwili po dokonaniu umów darowizny poszczególne części przedsiębiorstwa Wnioskodawcy będą w stanie wykonywać całkowicie samodzielnie i niezależnie od siebie nawzajem działalność gospodarczą w zakresie aktualnie prowadzonej działalności.

W związku z powyższym, zdaniem Wnioskodawcy, wyodrębniona część składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania będzie stanowiła zorganizowaną część przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy o VAT i tym samym do transakcji darowizny nie będą miały zastosowania przepisy ustawy o VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Jak wynika z art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Z kolei, na mocy art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (...).

Stosownie do treści art. 2 pkt 6 ustawy, przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postaci energii.

Przepisy art. 6 ustawy wskazują na wyłączenia określonych czynności spod zakresu stosowania przepisów ustawy o podatku od towarów i usług. Są tutaj wskazane te czynności, które co do zasady należą do grupy czynności podlegających opodatkowaniu, mieszcząc się w zakresie odpłatnej dostawy towarów, czy też odpłatnego świadczenia usług. Z uwagi jednakże na stosowne wyłączenie, czynności te nie podlegają opodatkowaniu.

Na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy, przepisów ustawy nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Pojęcie "transakcji zbycia" należy rozumieć w sposób zbliżony do terminu "dostawy towarów" w ujęciu art. 7 ust. 1 ustawy tzn. "zbycie" obejmuje wszelkie czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania przedmiotem jak właściciel, np. sprzedaż, zamianę, darowiznę, przeniesienie własności w formie wkładu niepieniężnego, czyli aportu.

Zbycie przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa podlega zasadzie swobody umów, a więc może nastąpić na podstawie każdej czynności rozporządzającej, w tym także w formie np. umowy sprzedaży, darowizny.

Zaznaczyć należy, że przepisy ustawy o podatku od towarów i usług nie zawierają definicji "przedsiębiorstwa". Dlatego też, dla potrzeb przepisów ustaw podatkowych należy posłużyć się definicją sformułowaną w art. 551 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r. poz. 121, z późn. zm.).

Zgodnie z powołanym wyżej przepisem, przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej. Obejmuje ono w szczególności:

1.

oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnione części (nazwa przedsiębiorstwa);

2.

własność nieruchomości lub ruchomości, w tym urządzeń, materiałów, towarów i wyrobów, oraz inne prawa rzeczowe do nieruchomości lub ruchomości;

3.

prawa wynikające z umów najmu i dzierżawy nieruchomości lub ruchomości oraz prawa do korzystania z nieruchomości lub ruchomości wynikające z innych stosunków prawnych;

4.

wierzytelności, prawa z papierów wartościowych i środki pieniężne;

5.

koncesje, licencje i zezwolenia;

6.

patenty i inne prawa własności przemysłowej;

7.

majątkowe prawa autorskie i majątkowe prawa pokrewne;

8.

tajemnice przedsiębiorstwa;

9.

księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.

W myśl art. 552 Kodeksu cywilnego, czynność prawna mająca za przedmiot przedsiębiorstwo obejmuje wszystko, co wchodzi w skład przedsiębiorstwa, chyba że co innego wynika z treści czynności prawnej albo z przepisów szczególnych.

Zatem składniki materialne i niematerialne, wchodzące w skład przedsiębiorstwa, powinny pozostawać ze sobą we wzajemnych relacjach w ten sposób, że można mówić o nich jako o zespole, a nie zbiorze pewnych elementów. Istotne jest, aby w zbywanym przedsiębiorstwie zachowane zostały funkcjonalne związki pomiędzy poszczególnymi składnikami, tak żeby przekazana masa mogła posłużyć kontynuowaniu określonej działalności gospodarczej.

O tym, czy nastąpiło zbycie przedsiębiorstwa, decydują każdorazowo okoliczności faktyczne związane z konkretną transakcją. Podatnik obowiązany jest do prawidłowego określenia przedmiotu opodatkowania, co wiąże się z koniecznością prawidłowego zdefiniowania dokonywanej czynności.

Stosownie do art. 2 pkt 27e ustawy, przez zorganizowaną część przedsiębiorstwa rozumie się organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania.

Podstawowym wymogiem jest więc to, aby zorganizowana część przedsiębiorstwa stanowiła zespół składników materialnych i niematerialnych (w tym zobowiązań). Kolejnym warunkiem jest wydzielenie tego zespołu w istniejącym przedsiębiorstwie. Wydzielenie to ma zachodzić na trzech płaszczyznach: organizacyjnej, finansowej i funkcjonalnej (przeznaczenie do realizacji określonych zadań gospodarczych).

Wyodrębnienie organizacyjne oznacza, że zorganizowana część przedsiębiorstwa ma swoje miejsce w strukturze organizacyjnej podatnika jako dział, wydział, oddział itp. Przy czym, w doktrynie zwraca się uwagę, że organizacyjne wyodrębnienie powinno być dokonane na bazie statutu, regulaminu lub innego aktu o podobnym charakterze.

Wyodrębnienie finansowe najpełniej realizowane jest w przypadku zakładu lub oddziału osoby prawnej. Wyodrębnienie finansowe nie oznacza samodzielności finansowej, ale sytuację, w której poprzez odpowiednią ewidencję zdarzeń gospodarczych możliwe jest przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań do zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Ponadto wymagane jest, aby zorganizowana część przedsiębiorstwa mogła stanowić potencjalnie niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące zadania gospodarcze, których realizacji służy w istniejącym przedsiębiorstwie. Powyższe oznacza, że przez zorganizowaną część przedsiębiorstwa można rozumieć wyłącznie tę część przedsiębiorstwa, która jest przede wszystkim wyodrębniona organizacyjnie, ale także posiada wewnętrzną samodzielność finansową.

Zatem, aby w rozumieniu przepisów podatkowych, określony zespół składników majątkowych mógł zostać zakwalifikowany jako zorganizowana część przedsiębiorstwa, nie jest wystarczające jakiekolwiek zorganizowanie masy majątkowej, ale musi się ona odznaczać pełną odrębnością niezbędną do samodzielnego funkcjonowania w obrocie gospodarczym.

Zorganizowaną część przedsiębiorstwa tworzą więc składniki, będące we wzajemnych relacjach takich, by można było mówić o nich jako o zespole, a nie o zbiorze przypadkowych elementów, których jedyną cechą wspólną jest własność jednego podmiotu gospodarczego.

Oznacza to, że zorganizowana część przedsiębiorstwa nie jest sumą poszczególnych składników, przy pomocy których będzie można prowadzić odrębny zakład, lecz zorganizowanym zespołem tych składników, przy czym punktem odniesienia jest tutaj rola, jaką składniki majątkowe odgrywają w funkcjonowaniu przedsiębiorstwa (na ile stanowią w nim wyodrębnioną organizacyjnie i funkcjonalnie całość).

Podsumowując, na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług mamy do czynienia ze zorganizowaną częścią przedsiębiorstwa, jeżeli spełnione są wszystkie następujące przesłanki:

1.

istnieje zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązań;

2.

zespół ten jest organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie;

3.

składniki te przeznaczone są do realizacji określonych zadań gospodarczych;

4.

zespół tych składników mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące ww. zadania gospodarcze.

Z informacji przedstawionych we wniosku wynika, że Zainteresowany prowadzi aktualnie jednoosobową działalność gospodarczą o przeważającym profilu działalności oznaczonym kodem PKD 68.20.Z - wynajem i zarządzanie nieruchomościami własnymi lub dzierżawionymi. W swojej działalności Zainteresowany skupia się na wynajmie trzech nieruchomości, do których przysługuje mu prawo własności lub prawo użytkowania wieczystego, które są wykorzystywane na potrzeby hurtu spożywczego, tzn. zabudowane są budynkami handlowo-magazynowymi, w których prowadzona jest działalność w zakresie handlu hurtowego przez podmioty trzecie, czyli najemców. Wnioskodawca jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. Prowadzona działalność gospodarcza w sposób organizacyjny polega na tym, że każda z nieruchomości jest w pełni wyodrębnionym w ramach struktury organizacyjnej działalności Wnioskodawcy oddziałem. W szczególności każda z nieruchomości ma odrębnego zarządcę. Zarządcy ci wykonują czynności związane z najmem, takie jak: wydanie nieruchomości najemcy, usługi porządkowe, kontrola stanu technicznego nieruchomości, obsługa techniczna w zakresie napraw i remontów, itp. Dla każdej z nieruchomości Wnioskodawca posiada odrębne umowy na dostawę energii elektrycznej, gazu, wody, odprowadzenie ścieków, ochronę obiektu. Również do każdej nieruchomości przypisane są odrębne zobowiązania wynikające z umowy cywilnoprawnej zawartej z zarządcą każdej z nieruchomości. Działalność gospodarcza została zatem podzielona w sposób organizacyjny, funkcjonalny i finansowy na trzy części, z których każda posiada przymioty do prowadzenia takiej działalności samodzielnie, w oderwaniu od pozostałych części. Wnioskodawca posiada również dla każdego z oddziałów osobne konta bankowe. Ponadto poza księgowością prowadzoną dla całej działalności, dla każdego oddziału odrębnie jest prowadzona ewidencja księgowa zdarzeń gospodarczych, co umożliwia przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań do każdego z oddziałów. W chwili obecnej Wnioskodawca nie zawierał umów o pracę z pracownikami, którzy przypisani byliby wyłącznie tylko do jednej z nieruchomości (oddziału) i takich umów również nie zamierza zawierać w przyszłości. Wnioskodawca jest obecnie pracodawcą, lecz jedynie dla osób, które są aktualnie na zwolnieniach lub urlopach macierzyńskich. Zamiarem Wnioskodawcy jest przekazanie w drodze darowizny na rzecz każdego z dwóch synów po jednym z oddziałów składających się ze składników materialnych i niematerialnych, w tym z zobowiązań. W skład darowizny będą wchodziły nieruchomości na rzecz jednego syna oraz na rzecz drugiego oraz wszystkie umowy z dostawcami usług i zarządcami każdej z nieruchomości. Wobec braku pracowników przypisanych do jednej z nieruchomości przedmiotem darowizny nie będą stosunki pracy. Po przeprowadzeniu transakcji, przedmiotem działalności gospodarczej synów byłby nadal najem nieruchomości przy wykorzystaniu otrzymanych składników majątkowych, zachowana zostanie zatem ciągłość działalności gospodarczej w zakresie wynajmu i zarządzania nieruchomością. Przedmiotem natomiast działalności gospodarczej Wnioskodawcy będzie wynajem i zarządzanie nieruchomością położoną w Łodzi. W efekcie umów darowizn Wnioskodawcy na rzecz jego synów dojdzie zatem do podziału aktualnej działalności Wnioskodawcy na trzy części, z których każda prowadzić będzie odrębnie i całkowicie działalność w zakresie wynajmu i zarządzania nieruchomością. Samodzielność taka i wyodrębnienie organizacyjne, finansowe i funkcjonalne występuje jednak już obecnie, w chwili przed dokonaniem planowanych umów darowizny. Na moment planowanego przekazania w drodze darowizny składników majątkowych na rzecz każdego z synów będą one tworzyć oddziały wyodrębnione na płaszczyźnie:

a.

organizacyjnej - gdyż będą stanowić wyodrębnione zespoły składników materialnych i niematerialnych (w tym zobowiązań) przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, które zarazem mogłyby stanowić niezależne przedsiębiorstwo realizujące te zadania. Tym bardziej, że obecnie każda z nieruchomości stanowi wyodrębnioną organizacyjnie część przedsiębiorstwa;

b.

finansowej - będą posiadać samodzielność finansową, pozwalającą na autonomiczne funkcjonowanie w obrocie gospodarczym oraz czy na podstawie prowadzonej przez zbywcę ewidencji księgowej możliwe będzie przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań do wyodrębnionej działalności, przez co możliwe będzie określenie wyniku finansowego. Tym bardziej, że obecnie dla każdego oddziału odrębnie jest prowadzona ewidencja księgowa zdarzeń gospodarczych, co umożliwia przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązania każdego z oddziałów;

c.

funkcjonalnej - zdaniem Wnioskodawcy, wyodrębnione składniki majątkowe będące przedmiotem darowizny będą w stanie samodzielnie funkcjonować w przyszłości jako potencjalnie niezależni przedsiębiorcy i realizować zadania gospodarcze.

Przedmiotem darowizny na rzecz synów będą wszystkie składniki majątku (materialne i niematerialne) związane z wyodrębnionymi częściami przedsiębiorstwa, w tym zobowiązania związane z tymi częściami przedsiębiorstwa. W skład darowizny będą wchodziły bowiem nieruchomości - w B. na rzecz jednego syna oraz w D. na rzecz drugiego oraz wszystkie umowy z dostawcami usług i zarządcami każdej z nieruchomości. Zdaniem Wnioskodawcy, przypisany do każdej wyodrębnionej części przedsiębiorstwa zespół składników majątkowych będzie wystarczający do samodzielnego wykonywania zadań, a prowadzenie działalności przez wydzieloną część przedsiębiorstwa nie będzie wymagać udziału pozostałych struktur działalności zbywcy. Tym bardziej, że samodzielność taka i wyodrębnienie organizacyjne, finansowe i funkcjonalne występuje już obecnie, w chwili przed dokonaniem planowanych umów darowizny. Zdaniem Wnioskodawcy, przekazywany zespół składników majątkowych będzie wystarczający, by została zachowana ciągłość działalności gospodarczej w zakresie wynajmu i zarządzania nieruchomością.

Przy tak przedstawionym opisie sprawy Wnioskodawca wniósł o potwierdzenie, że zespół składników majątkowych mających być przedmiotem darowizny na rzecz syna stanowi - w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy - zorganizowaną części przedsiębiorstwa, co będzie skutkowało wyłączeniem planowanej transakcji spod opodatkowania podatkiem VAT w oparciu o art. 6 pkt 1 ustawy.

Jak wyjaśniono wyżej, podstawowym wymogiem do uznania, że zespół składników majątku przedsiębiorstwa stanowi - zdefiniowaną w art. 2 pkt 27e ustawy - zorganizowaną część przedsiębiorstwa jest to, aby majątek ten stanowił zespół składników materialnych i niematerialnych (w tym zobowiązań, należności oraz środków pieniężnych), wydzielony w istniejącym przedsiębiorstwie na trzech płaszczyznach: organizacyjnej, finansowej i funkcjonalnej (przeznaczenie do realizacji określonych zadań gospodarczych). Co istotne zespół tych składników majątkowych musi być tak zorganizowany, żeby mógł stanowić potencjalnie niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące zadania gospodarcze, których realizacji służy w istniejącym przedsiębiorstwie.

W analizowanym przypadku wymogi, o których mowa wyżej, będą spełnione. Przedmiotem przekazania w drodze darowizny będą wszystkie składniki majątku (materialne i niematerialne) związane z wyodrębnionymi częściami przedsiębiorstwa, w tym zobowiązania, nieruchomości oraz wszystkie umowy z dostawcami usług i zarządcami każdej z nieruchomości. Jak wskazał Wnioskodawca, zespół składników majątkowych mających być przedmiotem przekazania na rzecz każdego z synów jest wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie zarówno na płaszczyźnie organizacyjnej, finansowej, jak i funkcjonalnej, a przypisany do każdej wyodrębnionej części przedsiębiorstwa zespół składników majątkowych będzie wystarczający do samodzielnego wykonywania zadań i prowadzenie działalności przez wydzieloną część przedsiębiorstwa nie będzie wymagać udziału pozostałych struktur działalności zbywcy. Ponadto przekazywany zespół składników majątkowych - zdaniem Zainteresowanego - będzie wystarczający, by została zachowana ciągłość działalności gospodarczej w zakresie wynajmu i zarządzania nieruchomością.

Zatem należy stwierdzić, że w analizowanym przypadku zespół składników majątku przedsiębiorstwa Wnioskodawcy, który ma być przedmiotem przekazania w formie darowizny na rzecz każdego z synów, spełnia warunki dla uznania go za zorganizowaną część przedsiębiorstwa, zdefiniowaną w art. 2 pkt 27e ustawy. Konsekwentnie, przekazanie na rzecz każdego z synów w formie darowizny składników majątkowych stanowiących zorganizowaną część przedsiębiorstwa - na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy - nie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Podsumowując, w świetle art. 2 pkt 27e ustawy, wydzielony zespół składników majątkowych z jednoosobowej działalności gospodarczej Wnioskodawcy, który będzie podlegał przekazaniu w drodze darowizny na rzecz jednego z synów Wnioskodawcy, będzie stanowić zorganizowaną część przedsiębiorstwa i w związku z tym - na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy - transakcja ta będzie wyłączona z opodatkowania podatkiem od towarów i usług.

Należy zauważyć, że stosownie do przepisu art. 14b § 3 Ordynacji podatkowej, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Należy zatem zaznaczyć, że wydając przedmiotową interpretację tut. Organ oparł się na wynikającym z treści wniosku opisie zdarzenia przyszłego. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu opisanego zdarzenia przyszłego, udzielona interpretacja traci swą aktualność.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.

Opublikowano: http://sip.mf.gov.pl