ILPP1/443-998/12-3/AW

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko, przedstawione we wniosku z dnia 22 października 2012 r. (data wpływu 25 października 2012 r.), uzupełnionym pismem z dnia 18 stycznia 2013 r. (data wpływu 21 stycznia 2013 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania podatkiem VAT czynności udzielenia pożyczki - jest prawidłowe.

W dniu 25 października 2012 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania podatkiem VAT czynności udzielenia pożyczki. Przedmiotowy wniosek uzupełniono pismem z dnia 18 stycznia 2013 r. o przeformułowanie zapytania.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Uczelnią będąca czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług, udzieliła osobie fizycznej, prowadzącej działalność gospodarczą, pożyczkę pieniężną w kwocie 650 tys. zł. Pożyczka ta została udzielona na cele związane z prowadzoną przez Pożyczkobiorcę działalnością gospodarczą. Podstawą udzielanie pożyczki jest umowa pożyczki z dnia 12 października 2012 r. Pożyczka ta jest oprocentowana, a oprocentowanie jest zmienne. Pożyczka została udzielona na okres trzech lat, będzie ona spłacana w ratach kwartalnych wraz z odsetkami. Odsetki są obliczane od rzeczywistego stanu zadłużenia w dniu spłaty poszczególnych rat.

Przedmiotowa umowa pożyczki została zawarta okazjonalnie i jednorazowo. Uczelnia nie oferuje usług pośrednictwa finansowego. Udzielanie pożyczek nie należy do zakresu działalności Uczelni. Zakres działalności Uczelni określa statut. Zgodnie z § 3 statutu Uczelni, podstawowym zadaniem (przedmiotem działalności) jest kształcenie studentów w celu zdobywania i uzupełniania wiedzy oraz umiejętności niezbędnych w pracy zawodowej poprzez prowadzenie studiów wyższych.

Do podstawowych zadań Uczelni (przedmiotu działalności) należy również:

Do zadań Uczelni należy również prowadzenie działalności wydawniczej, w szczególności w zakresie wydawania publikacji, prac naukowych, zeszytów naukowych, podręczników, skryptów, wyników prac badawczych, a także w zakresie publikacji czasopism oraz materiałów i informacji dotyczących Uczelni.

Ponadto, zgodnie z § 5 ust. 2 statutu, Uczelnia prowadzi działalność gospodarczą wyodrębnioną organizacyjnie i finansowo od działalności określonej w § 3 w zakresie organizacji konferencji, szkoleń, sympozjów, uroczystości okolicznościowych oraz świadczenia usług wynajmu pokoi gościnnych oraz sal konferencyjnych, usług gastronomicznych, usług w zakresie jazdy konnej i opieki nad końmi, w formie wyodrębnionej organizacyjnie i finansowo wewnętrznej jednostki organizacyjnej.

Należy nadmienić, że Uczelnia nie jest zarejestrowana w KRS-ie tylko w rejestrze uczelni niepublicznych oraz związków uczelni niepublicznych prowadzonym przez Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie (ostatecznie sformułowane w piśmie z dnia 18 stycznia 2013 r.).

Czy w wyżej opisanych okolicznościach udzielenie pożyczki osobie fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą jest opodatkowane podatkiem VAT.

Zdaniem Wnioskodawcy, w wyżej opisanych okolicznościach usługa udzielenia pożyczki osobie fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, przy czym w związku z treścią art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT, usługa ta jest jednocześnie zwolniona od tego podatku.

Według Wnioskodawcy decydujące znaczenie dla uznania Go (pożyczkodawcy) za podatnika VAT w związku z zawartą umową pożyczki ma fakt, że Wnioskodawca jest czynnym podatnikiem VAT oraz fakt, że umowa pożyczki ma charakter odpłatny (odsetki z tytułu udzielonej pożyczki stanowią wynagrodzenie z tytułu jej udzielenia). Natomiast fakt, że pożyczka ma charakter jednorazowy i nie jest objęta zakresem działalności Wnioskodawcy, określonym w statucie nie ma tu znaczenia. Skoro bowiem Wnioskodawca (pożyczkodawca) jest podmiotem faktycznie prowadzącym działalność gospodarczą (jest czynnym podatnikiem VAT), to udzielenie pożyczki stanowi jedynie rozszerzenie tej działalności przez wprowadzenie nowej usługi. Takie stanowisko zajął np. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi w wyroku z dnia 4 października 2011 r., sygn. akt. I SA/Łd 1085/11 oraz Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi w interpretacji indywidualnej z dnia 26 kwietnia 2012 r. nr IPTPP1/443-11/12-2/MW.

Są jednak odmienne stanowiska odnośnie przedmiotowej sprawy, takie jak choćby w wyroku WSA w Poznaniu z dnia 7 sierpnia 2012 r., sygn. akt III SA/Po 494/12. Stąd też wynikła konieczność zwrócenia się o interpretację indywidualną w niniejszej sprawie.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Zgodnie z treścią art. 5a ustawy, towary i usługi będące przedmiotem czynności, o których mowa w art. 5, wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, są identyfikowane za pomocą tych klasyfikacji, jeżeli dla tych towarów lub usług przepisy ustawy lub przepisy wykonawcze wydane na jej podstawie powołują symbole statystyczne.

W oparciu o art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

W myśl art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (...).

Z cytowanych wyżej przepisów jednoznacznie wynika, że każde odpłatne świadczenie polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czy określonym zachowaniu mieści się w tak sformułowanej definicji usługi.

Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę.

Nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów lub świadczenie usług podlega opodatkowaniu podatkiem VAT. Aby dana czynność podlegała opodatkowaniu tym podatkiem musi być wykonana przez podatnika.

Na podstawie art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza - na mocy ust. 2 powołanego artykułu - obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Definicja działalności gospodarczej, zawarta w ustawie, ma charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem "podatnik" tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określaną działalność, występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym. Ponadto, podatnikiem staje się również ten, kto wykonał czynność, podlegającą opodatkowaniu, jednorazowo, ale w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy.

Istota umowy pożyczki została zawarta w art. 720 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.). Zgodnie z ww. przepisem, przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości. W wyniku spełnienia świadczenia przez dającego pożyczkę, określone przedmioty majątkowe stają się własnością biorącego pożyczkę. Zasilają one jednak tylko czasowo majątek biorącego pożyczkę, który obowiązany jest do zwrotu, tj. do przeniesienia na drugą stronę własności tej samej ilości pieniędzy albo rzeczy tego samego rodzaju.

Czynności polegające na udzielaniu pożyczek pieniężnych podlegających oprocentowaniu stanowią odpłatne świadczenie usług i podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Udzielanie pożyczek przez podatnika podatku od towarów i usług spełnia przesłanki uznania tych czynności za podlegające opodatkowaniu, niezależnie od częstotliwości i celu ich udzielenia, czy statusu nabywcy. Udzielanie bowiem pożyczek przez podmiot prowadzący działalność gospodarczą, w związku z jej prowadzeniem, można identyfikować i zaliczać do zawodowej płaszczyzny jednostki, a więc uznać za rodzącą obowiązki w podatku od towarów i usług, nawet gdy te czynności nie znajdują się w jej zakresie przedmiotowym.

Na podstawie art. 41 ust. 1 ustawy, stawka podatku od towarów i usług wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Natomiast jak stanowi art. 146a pkt 1 ustawy, w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2013 r., z zastrzeżeniem art. 146f, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Zarówno w przepisach ustawy o podatku od towarów i usług, jak i w rozporządzeniach wykonawczych do niej przewidziano możliwość zastosowania obniżonych stawek podatku, a nawet zwolnień od podatku.

Na mocy art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy, zwolnione są od podatku usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę.

W myśl art. 43 ust. 13 ustawy, zwolnienie od podatku stosuje się również do świadczenia usługi stanowiącej element usługi wymienionej w ust. 1 pkt 7 i 37-41 ustawy, który sam stanowi odrębną całość i jest właściwy oraz niezbędny do świadczenia usługi zwolnionej.

Ponadto, zgodnie z zapisem art. 43 ust. 15 ustawy, zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 7, 12 i 37-41 oraz w ust. 13 nie mają zastosowania do:

Powyższe regulacje stanowią implementację do krajowego porządku prawnego zapisów Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. U. UE L Nr 347, str. 1 z późn. zm.). Zgodnie z regulacją zawartą w art. 135 ust. 1 lit. b Dyrektywy 2006/112/WE Rady, Państwa członkowskie zwalniają następujące transakcje: udzielanie kredytów i pośrednictwo kredytowe, oraz zarządzanie kredytami przez kredytodawcę.

Z opisu sprawy zawartego we wniosku wynika, iż Wnioskodawca będący czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług, udzielił osobie fizycznej, prowadzącej działalność gospodarczą, pożyczkę pieniężną w kwocie 650 tys. zł. Pożyczka ta została udzielona na cele związane z prowadzoną przez pożyczkobiorcę działalnością gospodarczą. Podstawą udzielanie pożyczki jest umowa pożyczki z dnia 12 października 2012 r.

Przedmiotowa umowa pożyczki została zawarta okazjonalnie i jednorazowo. Zainteresowany nie oferuje usług pośrednictwa finansowego. Udzielanie pożyczek nie należy do zakresu Jego działalności. Zakres działalności Uczelni określa statut. Zgodnie z § 3 statutu Uczelni, podstawowym zadaniem (przedmiotem działalności) jest kształcenie studentów w celu zdobywania i uzupełniania wiedzy oraz umiejętności niezbędnych w pracy zawodowej poprzez prowadzenie studiów wyższych.

Do zadań Uczelni należy również prowadzenie działalności wydawniczej, w szczególności w zakresie wydawania publikacji, prac naukowych, zeszytów naukowych, podręczników, skryptów, wyników prac badawczych, a także w zakresie publikacji czasopism oraz materiałów i informacji dotyczących Uczelni.

W analizowanej sprawie wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą kwestii opodatkowania podatkiem od towarów i usług czynności udzielenia pożyczki.

Biorąc pod uwagę powyższe, należy zauważyć, że skoro z powołanego wcześniej przepisu art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy wynika, że zwalnia się od podatku usługi w zakresie udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, to mając na uwadze przedstawiony stan faktyczny, stwierdzić należy, iż opisana we wniosku usługa udzielenia pożyczki, stanowi czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT, zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, przy czym czynność ta korzysta ze zwolnienia od tego podatku w oparciu o ww. przepis.

Reasumując, przedmiotowa usługa udzielenia pożyczki, na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, jednakże korzysta ze zwolnienia w związku z brzmieniem art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy.

Ponadto informuje się, że w niniejszej interpretacji załatwiono wniosek w części dotyczącej stanu faktycznego w podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania podatkiem VAT czynności udzielenia pożyczki. Natomiast, w kwestii dotyczącej stanu faktycznego w podatku od czynności cywilnoprawnej zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.